Cagliari

Cagliari
	miasto i gmina
Herb	Flaga
Państwo	Włochy
Region autonomiczny	Sardynia
Prowincja	Cagliari
Kod ISTAT	092009
Powierzchnia	85 km²
Populacja (2021); • liczba ludności	; 149 572
• gęstość	1759,6 os./km²
Numer kierunkowy	070
Kod pocztowy	09100
	Położenie na mapie Sardynii Cagliari
	Położenie na mapie Włoch Cagliari
	39°13′N 9°07′E/39,216667 9,116667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Ten artykuł od 2016-10 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Cagliari [czyt. 'kaljari] (sard. Casteddu – zamek) – miasto i gmina we Włoszech, stolica autonomicznego regionu Sardynia i miasta metropolitalnego Cagliari. Miasto Cagliari znajduje się na południowym wybrzeżu Sardynii, nad zatoką o tej samej nazwie i na równinie Campidano. Według danych na rok 2021 gminę zamieszkiwało 149 572 osób^[1].

Gospodarka

Cagliari jest ośrodkiem gospodarczym i przemysłowym, ma jeden z największych portów na Morzu Śródziemnym (handlowy, rybacki i wojenny) oraz międzynarodowe lotnisko. Zajmuje 28 miejsce co do wielkości dochodu we Włoszech. Dobrze rozwija się tam przemysł rafineryjny, stoczniowy, spożywczy, chemiczny, włókienniczy i cementowy. W mieście są zlokalizowane fabryki, m.in. Coca-Cola, Heineken, Unilever, Bridgestone i Eni. Jedną z głównych gałęzi gospodarki jest turystyka.

Geografia

Miasto jest położone blisko bardzo atrakcyjnych miejsc, jak Maddalena Beach, Chia lub Villiasimius, wciąż stosunkowo mało obleganych przez turystów. Znajduje się też blisko górskich parków narodowych, jak Monta Arcosu czy Maidopis, z rozległymi lasami i wieloma gatunkami dzikich zwierząt.

Klimat

Cagliari leży w strefie klimatu subtropikalnego^[2]^[3] typu śródziemnomorskiego^[4], z łagodnymi zimami i ciepłymi, niekiedy gorącymi latami. Średnia roczna temperatura wynosi prawie 22 °C w dzień i 12 °C w nocy.

Średnia temperatura i opady dla Cagliari
Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C]	14.3	14.8	16.5	18.6	22.9	27.3	30.4	30.8	27.4	23.1	18.3	15.4	21,7
Średnie dobowe temperatury [°C]	9.9	10.3	11.8	13.8	17.7	21.8	24.7	25.2	22.3	18.4	13.8	11.0	16,7
Średnie temperatury w nocy [°C]	5.5	5.8	7.1	8.9	12.4	16.2	18.9	19.6	17.1	13.7	9.3	6.6	11,8
Opady [mm]	49.7	53.3	40.4	39.7	26.1	11.9	4.1	7.5	34.9	52.6	58.4	48.9	428
Średnia liczba dni z opadami	6.8	6.8	6.8	7.0	4.4	2.1	0.8	1.3	4.3	6.5	7.4	7.4	61,6
Średnie usłonecznienie [h]	136	139	186	213	270	288	335	310	246	198	147	127	2596
Źródło: Servizio Meteorologico^[5], HKO (nasłonecznienie)^[6]

Historia

Kolonia fenicka, następnie kartagińska, założona w VII w. p.n.e., ważny port. W 238 p.n.e. zajęta przez Rzymian i nazwana przez nich Carales. Od 48 p.n.e. stolica prowincji Sardynia. Szybko schrystianizowane, od IV w. biskupstwo i metropolia Sardynii. Zdobywane i niszczone przez Wandalów (455), Bizancjum (534), Gotów, Arabów, traciło znaczenie handlowe, jednakże – wykorzystując rywalizację Pizy i Genui – zachowało w VII-X w. niezależność jako ośrodek jednego z okręgów sądowych Sardynii. W 1052 włączone do Republiki Pizy, w 1326 do Królestwa Aragonii. W 1355 miejsce pierwszego zgromadzenia parlamentarnego Sardynii. Od 1720 w Królestwie Sardynii. Od 1861 w zjednoczonym Królestwie Włoch. Podczas II wojny światowej zajęte przez Niemców, we wrześniu 1943 wyzwolone przez włoskich partyzantów.

Zabytki

Uniwersytet (zał. 1606), rzymski amfiteatr (II w.), kościół San Saturnino (VI, IX-XII w.), katedra (XII, XVII w.), kościoły z XVI-XVII w., fragmenty fortyfikacji (XIV w.), budynki uniwersyteckie (XVII w.).

Miasta partnerskie

Przypisy

↑ ^a ^b Comuni nella città metr. di CA per popolazione [online], tuttitalia.it [dostęp 2022-02-21] (wł.).
↑ Climatic map by Istituto Geografico De Agostini.
↑ Die Klimatypen der Erde – Pädagogische Hochschule in Heidelberg.
↑ World Map of Köppen–Geiger Climate Classification.
↑ Tabelle climatiche 1971-2000 della stazione meteorologica di Cagliari-Elmas Ponente dall’Atlante Climatico 1971-2000 – Servizio Meteorologico dell’Aeronautica Militare.
↑ Hong Kong Observatory: Climatological Information for Cagliari, Italy. [dostęp 2014-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-09)].

Linki zewnętrzne

Zdjęcie satelitarne z Google Maps

[populacja2021-1] Comuni nella città metr. di CA per popolazione [online], tuttitalia.it [dostęp 2022-02-21] (wł.).

[2] Climatic map by Istituto Geografico De Agostini.

[3] Die Klimatypen der Erde – Pädagogische Hochschule in Heidelberg.

[4] World Map of Köppen–Geiger Climate Classification.

[ServizioMeteorologico1-5] Tabelle climatiche 1971-2000 della stazione meteorologica di Cagliari-Elmas Ponente dall’Atlante Climatico 1971-2000 – Servizio Meteorologico dell’Aeronautica Militare.

[nasłonecznienie-6] Hong Kong Observatory: Climatological Information for Cagliari, Italy. [dostęp 2014-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-09)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]