Bruskowo Wielkie
54°29′39″N 16°54′38″E/54,494167 16,910556| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
311[2] |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
76-200[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GSL |
| SIMC |
0750600[4] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupskiego  | |
Położenie na mapie gminy Redzikowo  | |
| 54°29′39″N 16°54′38″E/54,494167 16,910556[1]
| |
Bruskowo Wielkie (kaszb. Wieldżé Brëskòwò lub Wieldżé Brzóskòwò[5], niem. Groß Brüskow) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Redzikowo[4][6].
W latach 1945–1954 i 1973–1976 miejscowość należała i była siedzibą gminy Bruskowo Wielkie. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą gromady Bruskowo Wielkie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa ma pochodzenie słowiańskie i jest wzmiankowana po raz pierwszy w 1628. Co do jej charakteru wysunięto następujące hipotezy etymologiczne:
- nazwa dzierżawcza wyprowadzona od nazwy osobowej *Brusъkъ przy pomocy formantu -ow-[7],
- nazwa topograficzna wyprowadzona od nazwy pospolitej brusek „mały kamień służący do ostrzenia“ przy pomocy formantu -ow-[7].
Friedrich Lorentz odnotował formy nazwy w lokalnych gwarach słowińskich: Vje͂lђė Brȧ͂skɵvɵ, Vje͂lђė Brä̀skɵvɵ wraz z nazwami mieszkańców – zarówno z pominiętym formantem -ɵv-: Brȧ͂ščȯu̯n, Brȧ͂ščȯu̯nkă : Brä̀ščȯu̯n, Brä̀ščȯu̯nkă „bruskowianin, bruskowianka”, jak i w postaci pełnej: Brȧ͂skɵvjȯu̯n, Brȧ͂skɵvjȯu̯nkă : Brä̀skɵvjȯu̯n, Brä̀skɵvjȯu̯nkă „ts.”[8]
Nazwa niemiecka jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej z dodanym członem przymiotnikowym groß „wielki” celem odróżnienia od sąsiedniej miejscowości Klein Brüskow („Bruskowo Małe”). Człon Wielkie w nazwie polskiej jest z kolei kalką z nazwy niemieckiej[7].
Przejściowa nazwa Brzózkowo funkcjonująca w latach następujących bezpośrednio po II wojnie światowej jest wynikiem błędnej rekonstrukcji z adideacją do nazwy pospolitej brzoza[7].
Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Brëskòwò Wiôldżé[9].
Kościół
[edytuj | edytuj kod].jpg)
.jpg)
.jpg)
Pierwsza wzmianka o kościele w Bruskowie pochodzi z 1490 roku. Od 1522 wchodzi w skład parafii w Swołowie (do 1586). Nowy, neogotycki kościół wybudowano w latach 1854-1863, następnie wyburzono starą świątynię. Obecny kościół od południowego zachodu posiada wieżę zwieńczoną narożnymi sterczynami oraz wyniosły, ceglany hełm ostrosłupowy. Przy wschodniej ścianie trzy trójboczne absydy[10].
3 listopada 1945 kościół został na nowo poświęcony jako parafialny, rzymskokatolicki, w parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Bruskowie Wielkim.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10620
- ↑ Strona gminy. Stan ludności 31.12.2021 [dostęp 2022-01-28]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 91 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 130 (pol.).
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b c d Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 23.
- ↑ Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1463.
- ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 200, ISBN 978-83-62137-50-3.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 264, ISBN 978-83-7495-133-3.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kościół w Bruskowie Wielkim
- Strona Gminy Słupsk o Bruskowie Wielkim. slupsk.ug.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-08)].
- Strona Powiatu Słupskiego o Bruskowie Wielkim
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonia | |
| Osady | |
| Osada leśna | |
| Części wsi | |
| Dawna osada wsi |
