Brama Klasztorna w Toruniu
 nr rej. A/45/179 z 24 października 1929
| |
 Brama widziana od zewnętrznej strony murów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny |
Gotyk, styl flandryjski |
| Kondygnacje |
5 |
| Ukończenie budowy |
1. połowa XIV wieku |
| Ważniejsze przebudowy |
ok. 1420, XIX wiek |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie Torunia  | |
 53°00′30,1″N 18°36′13,0″E/53,008361 18,603611
| |
Brama Klasztorna w Toruniu także Brama Świętego Ducha lub Brama Panieńska – jedna z trzech bram średniowiecznego Torunia, jakie przetrwały do dnia dzisiejszego. Znajduje się przy ul. św. Ducha 2a.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Brama została wzniesiona w stylu flandryjskiego gotyku, charakteryzującym się masywną konstrukcją. Ze względu na swoją przysadzistość Brama Klasztorna przypomina inną, nieistniejącą już, bramę Starego Miasta – Bramę Paulińską. Ukończenie budowy Bramy Mniszek datuje się na 1. połowę XIV wieku. Rozwój techniki wojennej, przede wszystkim upowszechnienie się broni palnej, wymógł nadbudowę bramy, której dokonano około roku 1420.
W ostrołukowej wnęce znajdującej się po zewnętrznej stronie bramy mieściła się opuszczana brona. Kolejną przeszkodą był tak zwany kaszownik, czyli otwór znajdujący się w stropie prześwitu bramy, z którego obrońcy wylewali na ewentualnego napastnika między innymi gorącą kaszę, czy olej. Kolejnym elementem były właściwe wrota, które w razie potrzeby mogły być wsparte od strony miasta dodatkowymi belkami. Belki te unieruchamiano poprzez zablokowanie ich w specjalnie przygotowanych otworach w murze bramy.
W XIX wieku, pozbawiona już właściwie funkcji obronnych, brama została przebudowana i odtąd jej pomieszczenia przeznaczone były na cele mieszkalne.
Nazwa bramy pochodzi od znajdującego się tuż poza murami miejskimi klasztoru sióstr Benedyktynek, przy którym powstał szpital i kościół Ducha Świętego. Istniał on do XVII wieku. To właśnie od niego swoją zamienną nazwę wzięła zarówno brama, jak i cała ulica Ducha Świętego. Pochodzenie nazwy ulicy wiąże się nieraz mylnie ze współczesnym kościołem o tym samym wezwaniu, znajdującym się na drugim końcu ulicy, który jednak został wzniesiony w 1756 roku jako zbór luterański pw. Świętego Krzyża.
Od października 1943 roku pod Bramą znajduje się schron przeciwlotniczy na 100 osób (wybudowany prawdopodobnie dla pracowników portu lub gazowni), obecnie udostępniony do zwiedzania[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Małgorzata Oberlan: Perełki z bocznych szlaków. Nowości, Magazyn 7 dni, 2015-05-22. [dostęp 2015-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-07)]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Baszty i bramy. Brama Klasztorna. Toruń - oficjalna strona miejska. [dostęp 2009-11-11]. (pol.).
- Bramy. Brama Klasztorna. Toruński Serwis Turystyczny, 3 maja 2008. [dostęp 2009-11-11]. (pol.).
