Birtha (zespół muzyczny)
Inne nazwy | |
---|---|
Rok założenia | |
Pochodzenie | |
Gatunek |
rock, hard-rock, soul, funky, blues-rock |
Wydawnictwo | |
Powiązania |
Ldy Birds, The Daisy Chain, The Kinks, Fleetwood Mac, Alice Cooper, Poco, Black Oak Arkansas, Cheech & Chong, B.B. King, Three Dog Night, James Gang i in. |
Skład | |
Olivia Favela Shele Pinizzotto Rosemary Butler Sherry Hagler | |
Strona internetowa |
Birtha – amerykański zespół rockowy, założony w 1968 roku w Los Angeles i działający do 1975 roku[1][2]. Był jedną z czołowych, żeńskich formacji rockowych z pierwszej połowy lat 70. XX wieku, która wywarła silny wpływ i utorowała drogę przyszłym solistkom oraz grupom rockowym i pop-rockowym, które rozpoczynały swoją działalność w drugiej połowie lat 70. i w latach 80. XX wieku; takich jak m.in. Joan Jett, The Runaways i wielu innych wykonawców, którzy nie podlegali już dyskryminacji, tak jak ich poprzedniczki w latach 60. i pierwszej połowie lat 70. XX wieku[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Shele Pinizzotto, Rosmary Butler i Sherry Hagler dorastały w Los Angeles i hrabstwie Orange. Pinizzotto i Butler od samego początku występowały w żeńskich zespołach muzycznych, co miało miejsce w czasach licealnych[1]. Pierwszy powstał w 1966 roku i nazywał się Lady Birds z Fullerton, który miał na swym koncie support The Rolling Stones[1][3]. Kolejny zaś założyły same – wraz z dwiema koleżankami ze szkoły, tj. z Camille Orosco (śpiew, pianino, organy) i De De Leą (śpiew, flet, harmonijka ustna, perkusja), a była to grupa spod znaku rocka psychodelicznego, działająca pod nazwą The Daisy Chain, która w 1967 roku nagrała swój jedyny album pt. Straight or Lame, wydany nakładem małej wytwórni United International, a w 1968 r. singiel It's My World / Beach Ball, wydany przez wytwórnię Fontana[1][4]. Po rozpadzie The Daisy Chain w 1968 roku powstał zespół Birtha, działający w składzie: Olivia „Liver” Favela (śpiew, perkusja), Shele Pinizzotto-Urquhart (ur. 2 kwietnia 1947 w Artresi, zm. 4 lutego 2014 w Renown Medical Center w Reno po krótkiej chorobie; gitara elektryczna, śpiew), Rosemary Butler (gitara basowa, śpiew), Sherry Hagler (instrumenty klawiszowe, śpiew wspierający)[1][2], zaś jego menedżerem został brat gitarzystki, Michael Pinizzotto[3]. W krótkim czasie od ukonstytuowania się go, grupa zaczęła występować w klubach wzdłuż zachodniego wybrzeża od Kalifornii po Alaskę[2]. Oprócz tego przez kolejne trzy lata (1968–1971) pracowała nad udoskonaleniem swojego rockowego rzemiosła i w 1971 roku zaczęła pisać własny materiał[1][2]. Większość piosenek zespołu została skomponowana przez członkinie grupy, ale sporadycznie pojawiali się autorzy z zewnątrz, tj. Mark Wickman i Gabriel Mekler[1][2]. Piosenki Birthy, takie jak Fine Talking Man czy Free Spirit (pol. Wolny Duch), stały w kontrze do banalnych miłosnych ballad i łatwych w odbiorze, popowych melodii, które królowały w tamtych latach na falach rozgłośni radiowych[1]. Brzmienie formacji nie było typowe dla poczynań żeńskich grup muzycznych, ponieważ Birtha preferowała hard drive'owy, soulowy rock, który był porównywalny np. z dokonaniami Uriah Heep czy Grand Funk Railroad[1]. Zespół był uosobieniem rocka lat 70. i osiągał równowagę między blues-rockiem a soulem-funkiem[1]. Wówczas słuchacze nie byli jeszcze przyzwyczajeni do dominacji kobiet w tej dziedzinie sztuki, choć na scenie muzycznej nie brakowało rówieśników Birthy z nią porównywalnych, takich jak Fanny czy Suzi Quatro[1]. W 1972 roku Birtha podpisała kontrakt płytowy z wytwórnią Dunhill/ABC Records, która wydała debiutancki album zespołu, mający za tytuł jego nazwę (Birtha) i wyprodukowany przez Meklera, a zrealizowany przez inżynierów dźwięku – Davida Hassingera i Vala Caraya[1][2]. Po wydaniu swego pierwszego rockowo-soulowego albumu, który odniósł sukces – zespół koncertował w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Europie (m.in. w Anglii, a także kręcił w Brukseli program dla belgijskiej stacji telewizyjnej)[1][2][5]. Również w 1972 roku wystąpił w brytyjskim programie muzycznym telewizji BBC pt. The Old Grey Whistle Test[1]. Kiedy Birtha wracała do Los Angeles po wojażach związanych z koncertami i występami telewizyjnymi, często występowała w Whisky a Go Go i The Troubadour, a także w klubie w Glendale o nazwie The Sopwith Camel[1][2]. W 1973 roku zespół nagrał swój drugi album pt. Can’t Stop the Madness, wyprodukowany przez Christophera Hustona[1][2]. Birtha był w trasie przez ponad 250 dni w roku, występując na scenie obok takich wykonawców jak: The Kinks (podczas trasy koncertowej z tą grupą w Wielkiej Brytanii, napis na ulotkach reklamowych koncertów głosił: Birtha ma jaja)[1], Fleetwood Mac, Alice Cooper, Poco, Black Oak Arkansas, Cheech & Chong, B.B. King, Three Dog Night, James Gang i z wieloma innymi[1][2]. Zespół przestał istnieć w 1975 roku[1][2]. Po wielu latach cover Birthy z rep. grupy Ike & Tina Turner pt. Too Much Woman for a Hen Pecked Man znalazł się na ścieżce dźwiękowej hiszpańskiego filmu z 2013 roku w reż. Chrisa A. Jiméneza pt. Perdedores Natos (pol. Urodzeni przegrani)[6].
Dyskografia[7]
[edytuj | edytuj kod]Albumy
[edytuj | edytuj kod]- 1972: Birtha (LP, Dunhill, ABC Records)
- 1973: Can’t Stop the Madness (LP, Dunhill, ABC Records)
Single
[edytuj | edytuj kod]- 1972: Free Spirit / Work on a Dream (SP, Dunhill, ABC Records)
- 1972: My Man Told Me / Freedom (SP, Probe)
- 1973: Dirty Work (mono) / Dirty Work (stereo) (SP, Dunhill, ABC Records) – kolejne edycje singla zawierają na stronie B utwór pt. Original Midnight Mama
Kompilacje
[edytuj | edytuj kod]- 1997: Birtha / Can’t Stop the Madness (CD, See For Miles Records Ltd.)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Caroline Paone: Best SongsThe Story Of The All-Female ’70s Group Birtha And Their Best Songs. classicrockhistory.com, 2023-04-14. [dostęp 2024-12-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Birtha: Strona fanowska grupy rockowej Birtha „BirthaRocks.com”. About Birtha – A Bit of History. birtharocks.com. [dostęp 2024-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-07)]. (ang.).
- ↑ a b Sheet Staff: Obituary: Michele Urquhart (Pinizzotto) 1947-2014. thesheetnews.com, 2014-02-14. [dostęp 2024-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-06-19)]. (ang.).
- ↑ The Daisy Chain. discogs.com. [dostęp 2024-12-16]. (ang.).
- ↑ Strona fanowska grupy rockowej Birtha – „BirthaRocks.com”. Europe Tour. birtharocks.com. [dostęp 2024-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-04)]. (ang.).
- ↑ Perdedores Natos – Soundtracks. imdb.com. [dostęp 2024-12-16]. (ang.).
- ↑ Birtha. discogs.com. [dostęp 2024-12-16]. (ang.).