Baturyn
51°21′N 32°53′E/51,350000 32,883333 Cytadela Twierdzy Baturyńskiej | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Populacja (2018) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+3804635 | ||||
| Kod pocztowy |
16512 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
CB | ||||
Położenie na mapie obwodu czernihowskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 51°21′N 32°53′E/51,350000 32,883333
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Baturyn (ukr. Бату́рин) – miasto na Ukrainie, od roku 1991 w rejonie bachmaczackim obwodu czernihowskiego. Leży nad rzeką Sejm, dopływem Desny.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miasto Baturyn zostało założone według tradycji w roku 1576 przez króla Polski Stefana Batorego[2], w rzeczywistości założył je w r. 1625 Maciej Stachórski, zarządca dóbr Aleksandra Piasoczyńskiego w miejscu wsi Horodyszcze na Zadnieprzu[3]. Do 1686 Baturyn znajdował się w granicach Rzeczypospolitej (do roku 1635 w składzie województwa kijowskiego, od roku 1635 w składzie województwa czernihowskiego). Od 1648 było miastem garnizonowym kozackiego pułku czernihowskiego, od 1649 pułku niżowego. W wyniku ugody perejasławskiej (1654) miasto oraz województwo czernihowskie wraz z całym terytorium Hetmanatu znalazł się pod panowaniem Carstwa Rosyjskiego. Cesja terytorium Zadnieprza przez Rzeczpospolitą na rzecz Rosji nastąpiła postanowieniami rozejmu andruszowskiego (1667), potwierdzona została ostatecznie przez traktat Grzymułtowskiego w 1686. W latach 1669–1708 Baturyn był rezydencją hetmanów kozackich Ukrainy Lewobrzeżnej. W roku 1663 zawarto tu tzw. umowy baturyńskie pomiędzy Hetmanatem a Rosją.
W roku 1708 w okresie trwania III wojny północnej hetman Iwan Mazepa zawarł w Baturynie tajny sojusz z Karolem XII i Stanisławem Leszczyńskim i wystąpił przeciwko Rosji. W wyprawie odwetowej wojsk carskich miasto zdobył i zburzył Aleksandr Mienszykow, mordując obrońców i mieszkańców, w tym kobiety i dzieci[4]. W roku 1725 miasto zostało darowane Mienszykowowi przez carycę Katarzynę I w dowód zasług wojennych. Od roku 1764 było własnością hrabiego Kiryła Rozumowskiego, ostatniego hetmana kozackiego Ukrainy Lewobrzeżnej.
Od roku 1803 do 1918 miasto w powiecie konotopskim w guberni czernihowskiej. W roku 1860 liczyło 3563 mieszkańców, natomiast w roku 1880 - 6580 mieszkańców, rozwój przemysłu włókienniczego.
W 1989 liczyło 3920 mieszkańców[5].
Od roku 2008 miasto[6] w rejonie bachmaczackim obwodu czernihowskiego.
W 2013 liczyło 2716 mieszkańców[7].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Pałac Rozumowskiego w Baturynie (1799-1803) zrewitalizowany w 2009 r.
- Dom sędziego Generalnego Wasyla Koczubeja XVII-XIX wiek. Zrewitalizowany w 2009 r.
- Kościół Zmartwychwstania Pańskiego. Grób Cyryla Rozumowskiego. 1803 r.
- Dzwonnica klasztoru Baturyn Krupitsky (XIX wiek).
- Pomnik ofiar tragedii Baturyn z 1708 r. (Wzniesiony w 2004 r. na terenie Cytadeli Twierdzy Baturyn).
- Cytadela Twierdzy Baturyńskiej
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.79
- ↑ Baturyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 118.
- ↑ Baturyn w haśle "Żorniszcze", [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 834.
- ↑ Liczbę ofiar szacuje się na 11-14 tysięcy.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
- ↑ Постанова Верховної Ради України № 579-XI вiд 29 вересня 2008 р. «Про віднесення селища міського типу Батурин Бахмацького району Чернігівської області до категорії міст районного значення»
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Baturyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 118.
- Baturyn w haśle "Żorniszcze", [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 834.
