Bartolommeo Berrecci

Bartolommeo Berrecci

Data i miejsce urodzenia	ok. 1480 Pontassieve
Data i miejsce śmierci	1537 Kraków
Narodowość	włoska
Dziedzina sztuki	architektura
Epoka	renesans
Ważne dzieła
Kaplica Zygmuntowska na Wawelu

Bartolommeo Berrecci, Bartolomeo Berecci (ur. ok. 1480 w Pontassieve koło Florencji, zm. w sierpniu 1537 w Krakowie) – włoski architekt i rzeźbiarz okresu renesansu, działający na dworze króla polskiego Zygmunta I Starego.

Kaplica Zygmuntowska z lat 1519–1533

Baldachim nad nagrobkiem Władysława II Jagiełły z lat 1519–1524

Nagrobek trzech Janów w Tarnowie

Epitafium B. Berrecciego w kościele Bożego Ciała w Krakowie

Życiorys

Przypuszczalnie kształcił się u rzeźbiarza florenckiego Andrea Ferrucciego (lub u jego uczniów). Został sprowadzony do Polski około roku 1516 przez prymasa Jana Łaskiego. W 1528 roku otrzymał obywatelstwo miasta Kazimierza, a od 1533 roku pełnił funkcję rajcy miejskiego. Przejął krakowski warsztat rzeźbiarsko-kamieniarski Franciszka Florentczyka (zm. 1516), wraz z grupą zatrudnionych tam włoskich artystów (Bernardinus de Gianottis, Giovanni Cini ze Sieny, Mikołaj Castiglione, pięciu członków rodziny Soli). Wykonywał zamówienia m.in. w Krakowie, Niepołomicach, Poznaniu, Tarnowie. Dorobił się w Polsce znacznego majątku, był właścicielem sześciu krakowskich kamienic, dwóch kramów sukiennych, placów oraz cegielni za miastem. Ożenił się z Małgorzatą Szelągówną, a następnie z Dorotą Czarnowoyską. Zginął zamordowany przez innego Włocha przed pałacem „Pod Baranami” w Krakowie. Zgodnie ze swoją prośbą został pochowany w podziemiach kaplicy św. Anny przy kościele Bożego Ciała na krakowskim Kazimierzu. W 2009 r. Rada Miasta Krakowa uhonorowała artystę nazwą skweru w rejonie ulic Starowiślnej i Dajwór na krakowskim Kazimierzu.

Realizacje

• Najważniejszym dziełem Berrecciego w Polsce jest nagrobna kaplica króla Zygmunta Starego w katedrze wawelskiej (1519–1533); stanowi ona jedno z najwybitniejszych dzieł włoskiego Renesansu w Polsce (kilkadziesiąt lat później dodano posąg Zygmunta Augusta i nagrobek Anny Jagiellonki).

Inne prace:

• rozbudowa zamku na Wawelu
• rozbudowa zamku w Niepołomicach
• ganek wewnętrzny i balkon zewnętrzny kościoła Mariackiego w Krakowie z około 1520 roku
• pomnik nagrobny biskupa krakowskiego Jana Konarskiego w katedrze na Wawelu z roku 1521
• pomnik nagrobny biskupa Jana Lubrańskiego w katedrze w Poznaniu z lat 1522–1525
• baldachim do nagrobka króla Władysława Jagiełły wykonany przed 1524 rokiem
• pomnik (tylko rzeźba, oprawa architektoniczna Jana Marii Padovano) Barbary z Tęczyńskich Tarnowskiej (warsztat Berecciego) w katedrze w Tarnowie z około 1530.
• pomnik nagrobny biskupa krakowskiego Piotra Tomickiego (zm. 1535) w katedrze na Wawelu z lat 1532–1533
• Willa Decjusza w Woli Justowskiej (udział przypuszczalny)
• pomnik nagrobny Mikołaja Szydłowieckiego w farze w Szydłowcu (zm. 1525), syna Stanisława Szydłowieckiego.

Bibliografia

• Bartolomeo Berecci, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22] .
• Encyklopedia Krakowa, wyd. PWN, 2000 [1]

Literatura uzupełniająca

• Stefan S. Komornicki, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 467–469. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0.