Atakama
– przybliżony zasięg pustyni
– sąsiednie obszary o suchym klimacie: Chala, Altiplano, Puna de Atacama i North Chico
Atakama (Atacama, hiszp. Desierto de Atacama) – pustynia mglista w Ameryce Południowej. Należy do najsuchszych obszarów na świecie[1]. Leży w północnej części Chile, między Kordylierą Nadbrzeżną a Kordylierą Zachodnią. Znajduje się w obrębie dwóch chilijskich prowincji Norte Chico i Norte Grande.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Roczna suma opadów nie przekracza 100 mm, co jest związane z położeniem w strefie zwrotnikowej oraz wpływem zimnego Prądu Peruwiańskiego. W Iquique ostatni opad miał miejsce w pierwszych latach XX wieku. Nieliczne rzeki są okresowe, występują solniska w bezodpływowych kotlinach oraz słone bagna. Pustynia jest piaszczysta i kamienista. Jej długość to 1000–1100 km[1][2], a szerokość do 100 km. Atakama jest stopniowo wznoszącą się od wybrzeża Oceanu Spokojnego płaszczyzną, na której wzniesienia sięgają wysokości 4900 m n.p.m.[2] Na wybrzeżu klify opadające do oceanu mają wysokość do 500 m[2]. Średnia wysokość ponad poziom morza wynosi 2240 m[3].
Jest to jedno z najsuchszych miejsc na Ziemi: w niektórych miejscach nie zanotowano opadów, od kiedy są prowadzone pomiary. Wybrzeże Atakamy uważane jest za niebezpieczne – usiane jest wrakami statków.
Roślinność posiada zupełnie inny charakter od roślinności saharyjskiej. Oprócz nielicznych roślin korzystających z nawilżonej rosą powierzchniowej warstwy gleby występują tam porosty czerpiące wodę bezpośrednio z mgły. Krajobraz urozmaicają liczne kolczaste krzewy, zarośla jukki, opuncji, agaw i krzew jojoby, a zwłaszcza potężne kolumnowe kaktusy Echinopsis atacamensis[4].
Na pustyni znajdują się bogate złoża mineralne:
- nitratynu (saletry chilijskiej)
- rudy żelaza
- rudy miedzi (kopalnia Chuquicamata)
- rudy ołowiu
- rudy uranu
- rudy kobaltu
- złoto
- rudy srebra
- soli kamiennej
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Priit J. Vesilind: Parts of Chile’s Atacama Desert haven’t seen a drop of rain since recordkeeping began. Somehow, more than a million people squeeze life from this parched land. National Geographic. [dostęp 2016-05-30]. (ang.).
- ↑ a b c Atacama Desert, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-05-30] (ang.).
- ↑ Atacama Desert, The famously arid desert of the Atacama is the main draw to the area. The Chile Specialists. [dostęp 2017-12-12]. (ang.).
- ↑ Andres Moreira-Munoz: Plant Geography of Chile. Google Books. [dostęp 2014-06-01].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Fernand Braudel, The Perspective of the World, ISBN 0-520-08116-1 vol. III of Civilization and Capitalism 1984.
- Lake Sagaris. Bone and dream: into the world’s driest desert. 1st ed. Toronto: A.A. Knopf Canada, c2000. ISBN 0-676-97223-3.