Aleksiej Pisiemski
portret malował Ilja Riepin w 1880 | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język | |
Dziedzina sztuki | |
Aleksiej Fieofiłaktowicz Pisiemski (ros. Алексе́й Феофила́ктович Пи́семский, ur. 23 marca 1821 we wsi Ramienje w guberni kostromskiej, zm. 2 lutego 1881 w Moskwie) – rosyjski pisarz i dramaturg.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej. W latach 1834–1840 uczył się w gimnazjum w Kostromie, 1840-1844 studiował na Wydziale Matematycznym Uniwersytetu Moskiewskiego, później pracował w Kostromie, w 1854 przeniósł się do Petersburga. W 1860 został redaktorem odpowiedzialnym "Biblioteki dla cztenija". Pisał powieści realistyczne, m.in. Tysiąc dusz (1858, wyd. pol. 1953), opowiadania i sztuki teatralne, m.in. pierwszy w rosyjskiej literaturze dramat z życia wsi - Gor'kaja sud'bina (1863), a także felietony satyryczne. Występował z szeregiem felietonów skierowanych przeciw dziennikarstwu rewolucyjno-demokratycznemu; z tego powodu został wyzwany przez redaktorów satyrycznego dziennika "Iskra" na pojedynek, do którego jednak nie doszło. Latem 1862 podczas pobytu za granicą spotkał się w Londynie z A. Hercenem. W 1863 napisał reakcyjną i tzw. antynihilistyczną powieść Wzbałamuczennoje morie, która została potępiona przez demokratyczną krytykę. W odróżnieniu od Tołstoja, Dostojewskiego i Leskowa nie pokładał wielkich nadziei w moralnym odrodzeniu ludzkości. Dążył do konkretnych praktycznych przeobrażeń współczesnej rzeczywistości i nie mógł zadowolić się abstrakcyjnym ideałem moralnym. Nie mógł znaleźć takiego ideału, z pomocą którego można by poprawić codziennie życie praktyczne ludzi w oparciu o sprawiedliwe, rozumne zasady.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Nowa encyklopedia powszechna PWN t. 4, Warszawa 1998.
- Aleksey Feofilaktovich Pisemsky, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- Писемский Алексей Феофилактович. ХРОНОС: ВСЕМИРНАЯ ИСТОРИЯ В ИНТЕРНЕТЕ. [dostęp 2018-04-15]. (ros.).
- ISNI: 0000000108883010
- VIAF: 37011154
- LCCN: n50082728
- GND: 118792369
- LIBRIS: 42gjfr1n4tjhjt3
- BnF: 124432723
- SUDOC: 03357913X
- SBN: MILV093340
- NKC: jn20000810077
- DBNL: pise001
- RSL: 000030243
- BNE: XX872448
- NTA: 068351518
- Open Library: OL6632896A
- PLWABN: 9810569003505606
- NUKAT: n2004050559
- J9U: 987007266660605171
- LNB: 000085970