Alan Greenspan

Alan Greenspan

Data i miejsce urodzenia	6 marca 1926 Nowy Jork
Zawód, zajęcie	ekonomista
Narodowość	żydowsko-amerykańska
Tytuł naukowy	doktor
Alma Mater	Juilliard School Uniwersytet Nowojorski
Stanowisko	przewodniczący Rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej
Małżeństwo	1. Joan Mitchell (1952–1953) 2. Andrea Mitchell (od 1997)
Odznaczenia

Alan Greenspan (ur. 6 marca 1926 w Nowym Jorku) – amerykański ekonomista pochodzenia żydowskiego, doktor nauk ekonomicznych, wieloletni przewodniczący Rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej, Kawaler Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (KBE).

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Ojciec Alana Greenspana, Herbert, pochodził z rodziny o korzeniach niemiecko-żydowskich, natomiast matka, Rose Goldsmith, była polską Żydówką z Buczacza. Studiował w Juilliard School w latach 1943–1944. Tytuł Bachelor of Science z dziedziny ekonomii otrzymał w 1948, a magistra w 1950 roku. W 1977 roku został uhonorowany tytułem doktora ekonomii. Jego praca doktorska nie jest udostępniania od 1987 na jego prośbę. Wszystkie tytuły zdobył na Uniwersytecie Nowojorskim. Studiował także na Uniwersytecie Columbia.

Poglądy i praca zawodowa

W latach 50. i 60. XX wieku związany był z pisarką Ayn Rand i jej obiektywistycznym ruchem, promując nieskrępowany kapitalizm jako filozofię socjalną i ekonomiczną. Pisał artykuły do pism ruchu. Był także autorem kilku esejów w książce Rand Capitalism: the Unknown Ideal. Popierał system monetarny oparty na złocie i leseferyzm. Jednocześnie był mocno krytykowany przez członków ruchu Leonarda Peikoffa i Harry’ego Binswangera, którzy uważali, że praca dla Rezerwy Federalnej jest porzuceniem ideałów obiektywizmu i zasad wolnego rynku.

Przed jego pracą dla systemu rezerwy federalnej USA Alan Greenspan był prezesem Aluminum Company of America (Alcoa), Automatic Data Processing, Inc., Capital Cities/ABC, Inc., General Foods, Inc., J.P. Morgan & Co., Inc., Morgan Guaranty Trust Company of New York, Mobil Corporation i The Pittston Company.

W latach 1974–1977 był szefem Rady Doradców Ekonomicznych (Council of Economic Advisers) prezydenta Geralda Forda.

Szef systemu rezerwy federalnej USA

2 czerwca 1987 prezydent Ronald Reagan mianował Alana Greenspana na szefa Rezerwy Federalnej, jako następcę Paula Volckera. Na jego nominację rynki zareagowały największymi w ciągu ostatnich pięciu lat spadkami – niektórzy uważali, że Greenspan będzie raczej politykiem. Senat zatwierdził go na tym stanowisku 11 sierpnia.

Już po dwóch miesiącach pracy musiał stawić czoło pierwszemu kryzysowi (czarny poniedziałek w 1987 r.).

18 maja 2004 został bezprecedensowo nominowany przez George’a W. Busha po raz piąty na szefa Rezerwy Federalnej. Łącznie to stanowisko zajmował podczas rządów czterech prezydentów – Ronalda Reagana, George’a H.W. Busha, Billa Clintona oraz George’a W. Busha.

Jako szef Rezerwy Federalnej Greenspan zakończył urzędowanie 31 stycznia 2006. Jego następcą został Ben Bernanke. Swoje wspomnienia, obserwacje i analizy spisał w autobiograficznej książce Era zawirowań.

Ocena działalności w Fed

Zwolennicy polityki Alana Greenspana jako szefa Fed uważają, że dzięki przemyślanej polityce pieniężnej Stany Zjednoczone przeżywały jeden z najlepszych okresów prosperity w swojej historii, pomimo poważnych zagrożeń, takich jak wydarzenia 11 września 2001 roku.

Krytycy uważają, że polityka interwencji Fed w czasie kryzysów, takich jak np. upadek LTCM, sztucznie podtrzymywała zaufanie inwestorów do hossy, kosztem jednak zwiększonej podaży pieniądza. W czasie rządów Greenspana podaż pieniądza M3 wzrosła o 187% z 3,5 bln do ponad 10 bln dolarów, średnio o 5,8% rocznie (procent składany), znacznie powyżej stopy wzrostu PKB. Na przykład w 2004 roku stopa procentowa Fed została ustalona na poziomie 1%, to jest poniżej inflacji. Tak więc Fed w istocie dotował w tym czasie udzielanie kredytów. Zdaniem krytyków nadwyżka podaży pieniądza doprowadziła do powstania baniek spekulacyjnych, takich jak boom dotcomów w 2000 roku. Fed, nie interweniując, doprowadził do olbrzymiej, błędnej alokacji kapitału w gospodarce.

Podczas przesłuchania przed Kongresem 24 października 2008 Greenspan przyznał, że to jego błędy przyczyniły się do nienotowanego od wielu lat kryzysu finansowego, jaki pojawił się w tamtym roku.

Linki zewnętrzne

• Wykres podaży pieniądza za rządów Alana Greenspana
• Contrarian Chronicles. moneycentral.msn.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-02)].
• Złoto i wolność gospodarcza – tłumaczenie artykułu Greenspana z 1966