Agrocybe putaminum
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Agrocybe putaminum |
| Nazwa systematyczna | |
| Agrocybe putaminum (Maire) Singer Beih. Botan. Centralbl., Abt. B 56: 167 (1936) | |
Agrocybe putaminum (Maire) Singer – gatunek grzybów z rodziny pierścieniakowatych (Strophariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agrocybe, Strophariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1913 r. René Charles Joseph Ernest Maire pod nazwą Anaucoria putaminum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Rolf Singer w 1936 r.[1]
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]O średnicy 20–70 mm, początkowo stożkowy z podgiętym brzegiem, potem kolejno szeroko stożkowy, wypukły, na koniec płasko-wypukły z prostym brzegiem. Powierzchnia ochrowa do żółtobrązowej, początkowo aksamitna, później naga, gładka, czasami pomarszczona[2].
W liczbie 30–60, l = 2–6, gęste, wąsko przyrośnięte, czasami zbiegające z ząbkiem, czasami wybrzuszone, najpierw jasno żółtobrązowe, potem brązowe. Ostrza tej samej barwy lub białawe[2].
Wysokość 25–90 mm, grubość 3,0–9,0 mm, bez pierścienia, cylindryczny, zwężające się ku górze lub nieco maczugowaty, przy podstawie o średnicy do 13 mm, proste lub zgięty, początkowo watowaty, później pusty w środku. Powierzchnia mocno włóknista, bladożółta, bladożółto-brązowa do żółto-brązowej, ciemniejąca po uciśnięciu, u podstawy ciemnobrązowa, ziarenkowato-kłaczkowata (zwłaszcza w dolnej połowie), zwykle z białymi sznurami grzybniowymi[2].
Zwarty, białawy do jasnobrązowego, ciemniejący podczas cięcia (zwłaszcza u nasady trzonu). Smak i zapach wyraźny[2].
- Cechy mikroskopowe
Bazydiospory 10,8–12,6 × 6,6–7,4 μm, Q = 1,5–1,8, elipsoidalne do podłużnych, gładkie, o ścianach grubości do 0,8 μm, z wierzchołkowymi porami rostkowymi. Podstawki średnio 33,8 × 10,6 μm, wąsko maczugowate, 4-zarodnikowe. Cheilocystydy 31,9-63,9 × 8,3-14,9 × 4,6–9,3 μm, głównie butelkowate, czasami nieco główkowate, rzadko maczugowate, cienkościenne. Pleurocystydy rozproszone lub liczne, wąsko lub szeroko kiełbaskowate lub maczugowate, czasami z kryształkami na wierzchołkach, cienkościenne. Pileocystydy rozproszone, butelkowate, czasami nieco główkowate, cienkościenne. Kaulocystydy obfite, skupione, zwykle butelkowate, rzadko nieregularne, zwykle z brązową zawartością, cienkościenne. Sprzążki rzadkie, głównie u nasady podstawek[2].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Znane jest występowanie Agrocybe putaminum w Ameryce Północnej, Europie, Australii i na Nowej Zelandii[3]. W Polsce stanowiska po raz pierwszy podał Marek Halama w 2016 r.[2], w późniejszych latach podano następne[4].
Naziemny grzyb saprotroficzny rozwijający się na szczątkach roślinnych, takich jak próchniejąca słoma, drewno zrębkowe, zrębki kory, ściółka zrębkowa, kompost i gleba zmieszana z tego typu resztkami roślinnymi. Występuje głównie w ogrodach, sadach, parkach, na poboczach dróg, w przydrożnych nasadzeniach i rzadko na siedliskach ruderalnych i nieantropogenicznych (lasach)[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-12-03].
- ↑ a b c d e f g Marek Halama, Agrocybe putaminum (Agaricales, Basidiomycota), new for Poland, „Polish Botanical Journal”, 61 (2), 2016, s. 293–299, DOI: 10.1515/pbj-2016-0022 [dostęp 2023-12-03].
- ↑ Występowanie agrocybe putaminum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-12-03].
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-02] (pol.).