Adam Pragier

Adam Pragier
Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1886 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	24 lipca 1976 ; Penley
	Poseł II kadencji Sejmu (II RP)
Okres	od 4 marca 1928; do 30 sierpnia 1930
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Adam Szymon Pragier (ur. 12 grudnia 1886 w Warszawie, zm. 24 lipca 1976 w Penley) – polski ekonomista, doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Wolnej Wszechnicy Polskiej, działacz socjalistyczny, polityk, żołnierz Legionów Polskich.

Życiorys

Działał w Polskiej Partii Socjalistycznej i w latach 1906–1914 w PPS-Lewicy. W latach 1907–1908 redaktor czasopisma „Myśl Socjalistyczna”. Od 1910 doktor prawa. Obronił dysertację doktorską pod tytułem Die Produktivgenossenschaften der schweizerischen Arbeiter (Spółdzielnie produkcyjne robotników szwajcarskich) na Uniwersytecie w Zurychu. W 1914 wstąpił ochotniczo do Legionów Polskich, zwolniony ze służby z powodu choroby serca. Po rekonwalescencji powołany do armii austriackiej w służbie garnizonowej w Morawskiej Ostrawie. W 1918 został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej w Krakowie.

W kwietniu 1919 ponownie wstąpił do PPS. W latach 1922–1930 był posłem na Sejm I i II kadencji. Od 1919 profesor Wolnej Wszechnicy Polskiej.

W latach 1921–1937 członek Rady Naczelnej, w latach 1924–1925 CKW PPS. W 1930 więziony w twierdzy brzeskiej, w 1932 w procesie brzeskim skazany na 3 lata więzienia. W latach 1933–1935 na emigracji w Paryżu, powrócił do Polski i poddał się zasądzonej karze, którą odbył w wymiarze kilkumiesięcznym w 1935.

Po agresji Niemiec i ZSRR na Polskę w 1939 przebywał na emigracji we Francji i Wielkiej Brytanii. Współuczestniczył w powołaniu 30 września 1939 rządu Władysława Sikorskiego i zapewnieniu ciągłości władz Rzeczypospolitej po internowaniu prezydenta RP Ignacego Mościckiego i Rządu RP w Rumunii 18 września 1939.

W latach 1941–1947 członek Komitetu Zagranicznego PPS. Od 3 lutego 1942 członek Rady Narodowej (substytutu parlamentu na emigracji). W latach 1944–1949 był ministrem informacji i dokumentacji w rządach Tomasza Arciszewskiego i Tadeusza Komorowskiego. Usunięty z PPS w 1946.

Od 1947 był przywódcą Związku Socjalistów Polskich na Obczyźnie. W latach 1949–1951 ponownie członek Rady Narodowej, w latach 1954–1970 Rady RP (w latach 1963–1968 jej przewodniczący).

Po wygaśnięciu kadencji prezydenta Augusta Zaleskiego opowiedział się po jego stronie przeciwko Radzie Trzech i pozostawał do końca jednym z najwierniejszych zwolenników prezydentury Augusta Zaleskiego. Stały współpracownik londyńskich „Wiadomości”, gdzie wespół ze swą towarzyszką życia Stefanią Zahorską prowadził rubrykę Puszka, komentując bieżące wydarzenia na arenie międzynarodowej (podpisywaną pseudonimem „Pandora”^[1]). Publicystyka Adama Pragiera obejmowała sprawy międzynarodowe (szczególnie w kontekście rywalizacji Zachód-Wschód) oraz kwestie krajowe. Adam Pragier stał niezmiennie na stanowisku ciągłości prawnej Rządu RP na uchodźstwie, przypisując mu główną rolę w walce o odzyskanie niepodległości Polski.

Członek założyciel Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie. Członek Wielkiej Loży Narodowej „Kopernik”^[2].

Odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (1965)^[3] oraz Medalem Niepodległości. W 1967 został laureatem Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie^[4].

Jego żoną od 1912 była Eugenia Pragierowa z domu Berke, działaczka PPS, po 1948 członek PZPR; po wybuchu II wojny światowej (1939) małżonkowie byli w faktycznej separacji, nie mieli dzieci.

Pochowany na Hampstead Cemetery w Londynie (section P2, gr. 9B)^[5].

Prace

Czas przeszły dokonany, Londyn 1966, Wyd. Bolesław Świderski
Puszka Pandory, Londyn 1969, Wyd. Polska Fundacja Kulturalna
Czas teraźniejszy, Londyn 1975, Wyd. Polska Fundacja Kulturalna

Przypisy

↑ Instrukcja „Odprężenie”, [w:] JózefJ. Mackiewicz JózefJ., Wielkie tabu i drobne fałszerstwa, przypis, Londyn: Kontra, 2015, s. 60 .
↑ Paweł Wieczorkiewicz, Historia polityczna Polski 1935–1945, Warszawa 2005, s. 455.
↑ 11 listopada 1965, „za wybitne zasługi położone dla Rzeczypospolitej Polskiej” (Dz.U.R.P. z 1966 r. Nr 2. s. 8.)
↑ Lista laureatów Nagrody ZPP na Obczyźnie w latach 1951–2011.
↑ Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana Olszewskiego .

Bibliografia

Leksykon historii Polski z 1995
Grzegorz Szturo, Kraj i emigracja w publicystyce Adama Pragiera: lata 1945–1956
Emigracja polska wobec problemów przebudowy i sowietyzacji kraju po drugiej wojnie światowej: studia / pod redakcją Ryszarda Sudzińskiego. Toruń 2007
Profil na stronie Biblioteki Sejmowej

Linki zewnętrzne

[1] Instrukcja „Odprężenie”, [w:] JózefJ. Mackiewicz JózefJ., Wielkie tabu i drobne fałszerstwa, przypis, Londyn: Kontra, 2015, s. 60 .

[2] Paweł Wieczorkiewicz, Historia polityczna Polski 1935–1945, Warszawa 2005, s. 455.

[3] 11 listopada 1965, „za wybitne zasługi położone dla Rzeczypospolitej Polskiej” (Dz.U.R.P. z 1966 r. Nr 2. s. 8.)

[4] Lista laureatów Nagrody ZPP na Obczyźnie w latach 1951–2011.

[5] Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana Olszewskiego .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]