9 Pułk Piechoty (austro-węgierski)

Galicyjski Pułk Piechoty Nr 9
Galizisches Infanterieregiment Nr. 9
	Historia
Państwo	Austro-Węgry
Sformowanie	1725
Rozformowanie	1918
Nazwa wyróżniająca	Galicyjski
	Tradycje
Święto	4 czerwca
	Działania zbrojne
	I wojna światowa
	Organizacja
Dyslokacja	Ołomuniec, Stryj, Sybin, Maglaj, Lwów, Jarosław, Radymno, Przemyśl
Rodzaj sił zbrojnych	c. i k. Armia
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	V Dywizja; 24 Dywizja Piechoty

Galicyjski Pułk Piechoty Nr 9 (IR. 9) – pułk piechoty cesarskiej i królewskiej Armii.

Historia pułku

Pułk został utworzony w 1725 roku^[1].

W czasie wojny francusko-austriackiej 1859 w szeregach pułku walczył porucznik Adolf Amort.

Okręg uzupełnień nr 9 Stryj na terytorium 10 Korpusu^[1].

W 1888 roku pułk otrzymał „na wieczne czasy” imię marszałka polnego Franza Sebastiana Karla Josepha Clerfayt de Croix^[1].

Pułk obchodził swoje święto 4 czerwca w rocznicę bitwy pod Magenta stoczonej w 1859 roku^[1].

Kolory pułku: jasnozielony (apfelgrün), guziki złote.

Skład narodowościowy: Ukraińcy – 73%, inni 27%.

W 1868 roku sztab pułku stacjonował w Sybinie (węg. Nagyszeben, niem. Hermannstadt, natomiast Główna stacja okręgu uzupełnień i kancelaria rachunkowa (niem. Haupt-Ergänzungs-Bezirks- und Rechnungskanzlei-Station) pozostawała w Stryju^[2].

W następnym roku sztab pułku został przeniesiony do Ołomuńca (Olmütz) i włączony w skład 2 Brygady V Dywizji. Komenda rezerwowa i stacja okręgu uzupełnień pozostawała w Stryju. Pułk otrzymał nazwę wyróżniającą „Galicyjski”^[3]^[4].

Osobny artykuł: Okupacja Bośni i Hercegowiny przez Austro-Węgry.

W 1880 roku pułk został przeniesiony do Maglaj na okupowane terytorium Bośni i Hercegowiny^[5], a w 1882 roku do Lwowa^[6].

W 1888 roku pułk został przeniesiony ze Lwowa do Jarosławia, a Komenda Okręgu Uzupełnień pozostała w Stryju^[7]. W 1889 roku sztabu pułku razem z 3. i 4. batalionem stacjonował w Jarosławiu, 2. batalion w Radymnie, a 1. batalion i Komenda Okręgu Uzupełnien w Stryju^[8].

W 1902 roku pułk stacjonował w Przemyślu z wyjątkiem 2. batalionu, który pozostawał w okręgu uzupełnień w Stryju. Cały pułk wchodził w skład 47 Brygady Piechoty należącej do 24 Dywizji Piechoty^[9]. W 1906 roku 3. batalion został przeniesiony koszar w Radymnie^[10]. Dyslokacja i podporządkowanie pułku nie uległo zmianie do 1914 roku^[11].

Służbę w pułku pełnili m.in. porucznicy: Alfred Redl (1883–1897) i Rudolf Towarek (1904–1914).

W czasie I wojny światowej w szeregach pułku walczyli między innymi kapitanowie Władysław Kozubowski (†23 XI 1914) i Artur Manowarda oraz porucznicy: Stefan Halewski-Hrycyszyn, Józef Hoszowski, Stanisław Krzyż, Michał Lauer i Wilhelm Lobkowitz. Lekarzem pułkowym był starszy lekarz sztabowy 2. klasy Fanciszek Lewicki.

Szefowie pułku

Kolejnymi szefami pułku byli:

FM Francisco Los Rios de Gutierrez (1725 – †23 III 1775),
FM Franz Sebastian Karl Joseph Clerfayt de Croix (1775 – †21 VII 1798),
FM Adam Kazimierz Czartoryski (1802 – †19 III 1823),
FML Friedrich Wilhelm Belgicus von Bentheim-Steinfurt (1825 – †12 X 1839),
FZM Prokop von Hartmann-Klarstein (1839 – †21 XII 1868),
FZM Karl von Mertens (1869 – †25 III 1874),
FZM Friedrich Packenj von Kilstädten (1874 – 1888)^[1].

Komendanci pułku

płk Ferdinand von Rueber (1868 – 1869)
płk Rudolph Kräutner von Thatenburg (1869 – 1873^[12])
płk Guido von Kober ( – 1877 → szef Oddziału 1 Ministerstwa Wojny Rzeszy)
płk Nikolaus Lauppert (1877 – 1878 → stan spoczynku)
płk Heinrich Pelican (1879 – 1883 → komendant 54 Brygady Piechoty)
płk Emil von Anders (1883 – 1887 → urlopowany)
płk Friedrich Prawda (1887 – 1889 → urlopowany^[13])
płk Leopold von Grivičić (1899^[8] – 1893 → komendant 50 Brygady Piechoty)
płk Arthur Jonak von Freyenwald (1893 – 1898 → komendant 50 Brygady Piechoty)
płk Karl Freiherr Daublesky von Sterneck zu Ehrenstein (1898 – I 1904 → komendant 19 Brygady Piechoty^[14])
płk Richard Schreyer (1904 – 1907 → komendant 52 Brygady Piechoty Obrony Krajowej)
płk Franz Schreitter von Schwarzenfeld (1907 – 1910 → komendant 14 Brygady Piechoty)
płk Feliks Cyrus-Sobolewski (X 1910 – IX 1914^[1] → komendant 9 Brygady Piechoty)
płk Ludwig Kemmel-Schuster von Megyfalu (1914 – 1916 → komendant 18 Brygady Górskiej)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Schematismus 1914 ↓, s. 396.
↑ Militärschematismus 1868 ↓, s. 220.
↑ Militär-Schematismus 1869-1870 ↓, s. 104, 286.
↑ Militär-Schematismus 1873 ↓, s. 225.
↑ Militär-Schematismus 1881 ↓, s. 268.
↑ Militär-Schematismus 1883 ↓, s. 284.
↑ Militär-Schematismus 1889 ↓, s. 290.
↑ ^a ^b Schematismus 1890 ↓, s. 308.
↑ Schematismus 1903 ↓, s. 129, 414.
↑ Schematismus 1907 ↓, s. 442.
↑ Schematismus 1914 ↓, s. 101, 396.
↑ Militär-Schematismus 1873 ↓, s. 226.
↑ Schematismus 1890 ↓, s. 169.
↑ Kronika. Z armii. „Echo Przemyskie”. 8, s. 4, 24 stycznia 1904.

Bibliografia

Militärschematismus des österreichischen Kaiserthumes für 1868. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1867. (niem.).
Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1869-1870. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, marzec 1870. (niem.).
Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1873. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1873. (niem.).
Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1881. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1880. (niem.).
Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1883. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1883. (niem.).
Kais. Königl. Militär-Schematismus für 1889. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1888. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1890. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1889. (niem.).
Schematismus für das Kaiserliche und Königliche Heer und für das Kaiserliche und Königliche Kriege-Marine für 1895. Wiedeń: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1894. (niem.).
Schematismus für das Kaiserliche und Königliche Heer und für das Kaiserliche und Königliche Kriege-Marine für 1900. Wiedeń: K. K. Hof- und Staatsdruckerei, 1889. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1903. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1902. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1907. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1906. (niem.).
Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
Tomasz Nowakowski, Armia Austro-Węgierska 1908-1918, Warszawa: „Feniks” 1992, ISBN 83-900217-4-9.
MaciejM. Krotofil MaciejM., Ukraińska Armia Halicka 1918-1920, Toruń: Wydaw. Adam Marszałek, 2002, ISBN 83-7322-156-5, OCLC 830348777 .
Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900-1914
Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918 By Glenn Jewison & Jörg C. Steiner

[CITEREFSchematismus1914396-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Schematismus 1914 ↓, s. 396.

[CITEREFMilitärschematismus1868220-2] Militärschematismus 1868 ↓, s. 220.

[CITEREFMilitär-Schematismus1869-1870104,_286-3] Militär-Schematismus 1869-1870 ↓, s. 104, 286.

[CITEREFMilitär-Schematismus1873225-4] Militär-Schematismus 1873 ↓, s. 225.

[CITEREFMilitär-Schematismus1881268-5] Militär-Schematismus 1881 ↓, s. 268.

[CITEREFMilitär-Schematismus1883284-6] Militär-Schematismus 1883 ↓, s. 284.

[CITEREFMilitär-Schematismus1889290-7] Militär-Schematismus 1889 ↓, s. 290.

[CITEREFSchematismus1890308-8] Schematismus 1890 ↓, s. 308.

[CITEREFSchematismus1903129,_414-9] Schematismus 1903 ↓, s. 129, 414.

[CITEREFSchematismus1907442-10] Schematismus 1907 ↓, s. 442.

[CITEREFSchematismus1914101,_396-11] Schematismus 1914 ↓, s. 101, 396.

[CITEREFMilitär-Schematismus1873226-12] Militär-Schematismus 1873 ↓, s. 226.

[CITEREFSchematismus1890169-13] Schematismus 1890 ↓, s. 169.

[14] Kronika. Z armii. „Echo Przemyskie”. 8, s. 4, 24 stycznia 1904.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Dywizje piechoty	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 OK 14 15 16 17 18 19 20 H 21 OK 22 OK 23 H 24 25 26 OK 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 H 38 H 39 H 40 H 41 H 42 H 43 OK 44 OK 45 OK 46 OK 47 48 49 50 51 H 52 53 54 55 56 56 OK 57 58 59 60 61 62 63 64 H 70 H 71 72 73 74 H 81 90 91 92 93 94 95 PR 106 PR 155 H
Brygady piechoty	3 4 5 6 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 OK 26 OK 27 28 29 30 31 32 33 34 37 38 39 H 40 H 41 OK 42 OK 43 OK 44 OK 45 H 46 H 47 48 49 50 51 OK 52 OK 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 H 74 H 75 H 76 H 77 H 78 H 79 H 80 H 81 H 82 H 83 H 84 H 85 OK 86 OK 87 OK 88 OK 89 OK 90 OK 91 OK 92 OK 94 96 97 98 121 122
Brygady górskie	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Pułki cesarskiej i królewskiej Armii	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 110 121 112 123 114 125 116 127 118 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139
Pułki piechoty bośniacko-hercegowińskiej	1 2 3 4
Pułki cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37
Pułki królewsko-węgierskiej Obrony Krajowej	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
Tyrolskie pułki strzelców cesarskich	Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich 1 2 3 4
Pułki strzelców krajowych	I II III
Bataliony strzelców polowych	1 2 3 5 6 7 8 9 10 11 12 13 16 17 19 20 21 22 23 24 25 28 29 30 31 32
Pułki piechoty Legionów Polskich	1 2 3 4 5 6 7