Przejdź do zawartości

Radom Air Show

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Publiczność oglądająca akrobacje lotnicze podczas Radom Air Show 2011

Radom Air Show – cykliczna impreza organizowana co dwa lata na lotnisku Sadków w Radomiu, łącząca pokazy statków powietrznych z naziemną statyczną wystawą sprzętu wojskowego i prezentacjami przedsiębiorstw z branży lotniczej.

Początkowo Radom Air Show był organizowany w cyklu rocznym, jednak organizatorzy, głównie ze względów finansowych, zdecydowali się na cykl dwuletni. Organizatorami imprezy są: Dowództwo Sił Powietrznych, Miasto Radom, Port Lotniczy Radom, Siły Powietrzne i Aeroklub Polski, honorowym patronem jest Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.

Historia imprezy

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy Air Show odbył się w 1991 roku w Poznaniu na Ławicy, później dwukrotnie w 1995 i 1998 na lotnisku w Dęblinie. Od 2000 do 2003 roku pokazy organizowano co roku w Radomiu. Potem zwiększono odstępy czasowe pomiędzy poszczególnymi edycjami do dwóch lat. Celem Air Show jest zaprezentowanie możliwości polskiego i zagranicznego sprzętu wojskowego szerszej publiczności, jednak przede wszystkim są formą aktywnego wypoczynku i pomysłem na spędzenie weekendu poza domem.

Impreza odbyła się także w roku 2017, mimo wcześniejszych wątpliwości związanych z brakiem porozumienia władz miasta Radomia i MON[1] [2]. Wstęp był darmowy, na podstawie biletów dystrybuowanych elektronicznie.

Katastrofy lotnicze

[edytuj | edytuj kod]
Szczątki jednej z maszyn Zlin-526 po wypadku podczas Radom Air Show 2007

1 września 2007 roku podczas X Edycji Jubileuszowej "Radom Air Show 2007" wskutek zderzenia dwóch samolotów Zlin zginęli piloci grupy akrobacyjnej AZL Żelazny z Zielonej Góry: podpułkownik rezerwy mgr inżynier Lech Marchelewski (60 lat, ur. 5 lutego 1947) oraz młodszy inżynier pilot Piotr Banachowicz (25 lat, ur. 4 marca 1982).

Kolizja nastąpiła w trakcie wykonywania na trzech maszynach pętli z rozejściem u szczytu (tzw. rozeta). Samoloty miały minąć się w najniższym punkcie manewru w bardzo małej odległości od siebie, jednak z nieznanych przyczyn dwa z nich zderzyły się. Samoloty uległy niemal całkowitemu zniszczeniu, a piloci najprawdopodobniej zginęli natychmiast w momencie kolizji. Na ziemię spadły już tylko szczątki obu maszyn.

Prezydent Radomia Andrzej Kosztowniak odwołał wszystkie pokazy i imprezy towarzyszące Air Show, a także ogłosił trzydniową żałobę.

Ceremonia pogrzebowa obu pilotów odbyła się na lotnisku aeroklubu w Zielonej Górze 7 września 2007. Zgodnie z lotniczą tradycją, pamięć ich została uczczona przelotem nad lotniskiem pozostałych członków grupy.

Su-27UBM na chwilę przed uderzeniem w ziemię

30 sierpnia 2009 o godz. 13:17[3] podczas pokazów rozbił się białoruski samolot Su-27UBM-1 (modernizowany w 558. Lotniczym Zakładzie Remontowym w Baranowiczach)[4]. Spadł on w pobliże lasku niedaleko miejsca pokazu (między Małęczynem a Makowem) w odległości 100 metrów od zabudowań. Wkrótce po katastrofie policja i organizatorzy pokazu potwierdzili śmierć dwóch pilotów – pułkownika Alaksandra Marfickiego oraz pułkownika Alaksandra Żuraulewicza[5].

Podczas wstępnych analiz ustalono, że prawdopodobną przyczyną katastrofy był błąd pilota, jednak około godz. 18:00 rzecznik Ministerstwa Białorusi oznajmił, że przyczyną mogło być wessanie ptaka do wlotu silnika[5], jest to jednak mało prawdopodobne[6].

W czasie pokazów na lotnisku w Radomiu było około 100 tys. widzów. Nikomu z nich nic się nie stało. Jak mówią świadkowie zdarzenia, piloci specjalnie wyprowadzili samolot z dala od zabudowań, aby nie zagrozić nikomu innemu podczas rozbicia się, którego piloci byli świadomi. Twierdzili też, że tuż przed wypadkiem nie słyszeli silników. Piloci otrzymali polecenie katapultowania się z maszyny, jednak zainicjowali sekwencję katapultowania zbyt późno. Prawdopodobnie próbowali posadzić maszynę w miejscu, gdzie nie ma cywilów.

Raport polsko-białoruskiej komisji, która badała wypadek (i ustaliła jego przyczynę), został utajniony przez stronę białoruską.

3 września firma "Suchoj", rosyjski producent Su-27 oceniła, że przyczyną katastrofy mogły być nieudolne modyfikacje elektroniki pokładowej samolotu, dokonane przez Białorusinów[6]. Białorusini dementowali jednak te informacje, wskazując, że remont dotyczył systemów uzbrojenia i nawigacji satelitarnej, a nie sterowania[7].

Zespoły akrobacyjne na Air Show

[edytuj | edytuj kod]
Zespół Skład Zdjęcie Lata Uwagi
Baby Blue

 Dania

5 x Saab T-17 Supporter 2015
Baltic Bees(inne języki)
 Łotwa
6 x L-39 Albatros
2013

2015

2017

2018

Biało-Czerwone Iskry
 Polska
TS-11 Iskra

(liczebność zmienna)

wystąpił we wszystkich edycjach do 2018, później zespół został rozwiązany.
Biele Albatrosy

 Słowacja

5 x Aero L-39 Albatros 2001
Frecce Tricolori
 Włochy
10 × Aermacchi MB-339 2001
2011

2015

2018

Krila Oluje
 Chorwacja
6 × Pilatus PC-9 2011
2013

2018

Midnight Hawks
 Finlandia
4 × Hawk 2009
2013

2018

Orlik
 Polska
PZL-130 Orlik
(liczebność zmienna)
wystąpił we wszystkich edycjach
Patrouille de France
 Francja
8 × Alpha Jet 2000
2003
2005
2011
Patrouille Suisse
 Szwajcaria
6 × F-5 Freedom Fighter 2011
2013

2015

2018

2023

Patrulla Águila
 Hiszpania
7 × CASA C-101 2001
2005

2015

2018

Patrulla ASPA
 Hiszpania
5 x Eurocopter EC120 Colibri(inne języki) 2015
Red Arrows
 Wielka Brytania
9 × Hawk 2003

2005
2009

Royal Jordanian Falcons(inne języki)

 Jordania

4 x Extra 330 2015

2018

Skorpion
 Polska
4 × Mi-24
2000
2001
Żelazny
 Polska
zmienny
2001
2003
2005
2007
2009

2017

2018

2023

Katastrofa lotnicza na Radom Air Show 2007
Celfast Flying Team

 Polska

3 x Morane-Saulnier Rallye
2017

2018

2023

The Flying Bulls


 Austria

zmienny 2011

2013

2017

2018

2023

Xtreme Aerobatics

 Polska

zmienny 2017
Flying Dragons Team

 Polska

7 x Paralotnia 2018

2023

AeroSPARX

 Wielka Brytania

2 x Grob109b 2023

Wybrane samoloty, które zaprezentowano na Air Show

[edytuj | edytuj kod]

Tabela obejmuje samoloty z pokazów dynamicznych, wystawy statycznej, a także wchodzące w skład zespołów wymienionych w powyższej sekcji. Nie obejmuje natomiast maszyn prezentowanych w tak zwanym bloku aeroklubowym.

Typ Kraj goszczący
Kraj rejestracji
Zdjęcie
A-10 Thunderbolt II
AH-64 Apache
Alpha Jet
AMX
An-26
AS-550 C2 Fennec(inne języki)
AS-555 AN Fennec(inne języki)
AW149

AW189

B-1B Lancer
B-25J Mitchell Własność firmy Red Bull[9]
B-52H Stratofortress
Beechcraft 1900D
Bell TAH-1F Cobra Własność firmy Red Bull[10]
Boeing 737-8MAX Polskie Linie Lotnicze LOT
Bölkow Bo 105
C-17 Globemaster III
C-130 Hercules
CL-600 -2B16 Challenger 601(inne języki)
C-27J Spartan[11]
Canberra Mk.T4
CASA C-101
CASA C-295
CASA CN-235
CM.170 Magister
Eurofighter EF-2000 Typhoon/Tifone
EC725 R2 Caracal
E-3 Sentry AWACS
Embraer ERJ 145LR
Embraer 170-200SD

Embraer 170-100LR

Polskie Linie Lotnicze LOT
Falcon 20 ECM
F4U Corsair Własność firmy Red Bull[12]
F-5E Tiger II
F-15 Eagle
F-16 Fighting Falcon
F/A-18C Hornet
G.222
G-4 Super Galeb
Gulfstream G550
Gazelle
Jaguar GR Mk.1A  Wielka Brytania
Jak-40
JAS 39C/D Gripen
JF-17 Thunder
Hawk
Hawker Siddeley Harrier
Ił-76MD
L-39 Albatros
L-159 Alca
Learjet 35AS

Learjet C-21A

Let L-410 Turbolet
SB-LiM-2
M28 Bryza/Skutruck
M-346 Master/Bielik
M-346FA
MB-339
Mi-2
Mi-8

Mi-17

Mi-14
Mi-24
Mi-35M
Mi-171
MiG-AT
MiG-21
MiG-29
Mirage 2000
Mirage F1
PAC Super Mushshak(inne języki)
P-3 Orion
P-38 Lightning Własność firmy Red Bull[13]
P-180 Avanti
Pilatus PC-7
Pilatus PC-9
Puma
PZL-104M Wilga
PZL-130 Orlik
Rafale
Saab 105/Sk60
Saab S100B Argus
Saab T-17 Supporter
SH-2G Seasprite
Su-22
Su-24
Su-25
Su-27 Katastrofa lotnicza na Radom Air Show 2009
SW-4 Puszczyk
S-70 Black Hawk
T-28B Trojan Własność firmy Red Bull[14]
T129 Atak
Tornado
Transall C-160
TS-11 Iskra
W-3PL Głuszec

W-3 Sokół
W-3WARM Anakonda

Westland Sea King
Boeing KC-135 Stratotanker
Airbus A400M

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Nie będzie Air Show 2017 w Radomiu. MON wycofał się z organizacji imprezy. 2017-06-02. [dostęp 2017-09-10]. (pol.).
  2. Porozumienie w sprawie Air Show 2017 w Radomiu podpisane. 2017-07-08. [dostęp 2017-09-10]. (pol.).
  3. Aktualności AIR SHOW – 2009. Air show – 2009 Lotnisko wojskowe w Radomiu, 2009-08-30. [dostęp 2009-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-04)].
  4. Целы загінулых лётчыкаў магчыма будуць вернутыя на радзіму сёння. 2009-09-02. [dostęp 2009-09-03]. (biał.).
  5. a b 30 августа 2009 года. Министерство обороны РБ, 2009-08-30. [dostęp 2009-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-23)]. (ros.).
  6. a b Przyczyną katastrofy SU-27 w Polsce była nieudolna modernizacja. Gazeta.pl, 2009-09-02. [dostęp 2009-09-03].
  7. Летчики-снайперы Марфицкий и Журавлевич выбрали жизнь для людей, забыв о себе... (ros.) [dostęp 2010-07-08]
  8. Alpha Jet [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).
  9. North American B-25J "Mitchell" [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).
  10. Bell Cobra TAH-1F [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).
  11. Mapa ekspozycji statycznej AirShow Radom 2017. 2017-08-06. [dostęp 2017-09-10]. (pol.).
  12. Chance Vought F4U-4 "Corsair" [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).
  13. Lockheed P-38 "Lightning" [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).
  14. North America T-28B "Trojan" [online], www.flyingbulls.at [dostęp 2019-09-29] (niem.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]