Wieczór
Wieczór – część doby, która trwa od zmierzchu do nocy[1].
Etymologia
Wyraz „wieczór” pochodzi ze słownictwa ogólnosłowiańskiego. Dowodem tego są przykłady takie jak večer w językach czeskim i słowackim, wiéczer w rosyjskim, wéczir w ukraińskim i večér słoweńskim. Leksem jest kontynuacją formy večerъ, w języku prasłowiańskim, spokrewnionej między innymi z greckim wyrazem hespéra, a także ze słowem vesper z łaciny. Bliski związek etymologiczny ze słowem „wieczór” ma przysłówek „wczora” i „wczoraj”, który jest kontynuantem prasłowiańskiego vьčera, stanowiącego zredukowaną formę večerъ. Według polskiej lingwistki Krystyny Długosz-Kurczabowej dalsza etymologia wyrazu „wieczór” nie jest jasna[2].
Rzeczownik „wieczór” ma etymologiczne powiązanie z wyrazami „nieszpór” (XV w.) i „nieszpory” (XIX w.), które oznaczają nabożeństwa, które odprawiane są po południu lub wieczorem w kościołach chrześcijańskich. Wyraz „nieszpór” jest zapożyczeniem z języka łacińskiego, a w polszczyźnie znalazło się za pośrednictwem języka czeskiego (łac. vesper → czes. nešpor → pol. nieszpór). Z powodu nieregularnego charakteru procesów fonetycznych towarzyszących zapożyczaniu pochodzącego z łaciny wyrazu vesper do grupy języków słowiańskich zerwany został związek z wyrazem podstawowym[2].
Wykorzystanie w języku
Wśród osób polskojęzycznych ta nazwa pory dnia jest częścią jednej z form przywitania, „dobry wieczór”. Zgodnie z powszechną regułą używania zwrotów na powitanie i pożegnanie, formę „dobry wieczór” stosuje się częściej w relacjach prywatnych niż z osobami nieznajomymi (np. sprzedawcami)[3].
W kulturze
- Utwory muzyczne
- „A wczora z wieczora” (kolęda; 1630)
- „Wieczór na dworcu w Kansas City” (1969)
- Telewizja
- Wieczór z Wampirem / Wieczór z Jagielskim (1998–2003)
- Film
- Wieczór u Abdona (1976)
- Wieczór panieński (2012)
- Wieczór gier (2018)
- Malarstwo
- Wieczór; Czerwone drzewo (1908–1910)
- Prasa
- „Wieczór Wrocławia” (1967–2003)
- „Wieczór Wybrzeża” (1957–2002)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ wieczór – Słownik języka polskiego. sjp.pwn.pl. [dostęp 2022-04-06].
- ↑ a b Joanna Przyklenk: Witamy w poradni językowej. us.edu.pl, 2004-05-02. [dostęp 2020-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-31)].
- ↑ Małgorzata Marcjanik: Dzień dobry czy Dobry wieczór? – Poradnia językowa PWN. sjp.pwn.pl, 2006-01-31. [dostęp 2020-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-31)].