Jasmila Žbanić
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód | |
| Współmałżonek |
Damir Ismahilović |
| Lata aktywności |
od 1998 |
Jasmila Žbanić (ur. 19 grudnia 1974 w Sarajewie) – bośniacka reżyserka, scenarzystka i producentka filmowa. W swojej twórczości ukazuje bolesne karty najnowszej historii swojego kraju, odwołując się zwłaszcza do pokłosia wojny w Bośni z lat 90. XX w.
Życiorys
Ukończyła studia na wydziale reżyserii w Akademii Sztuk Pięknych w Sarajewie. Zasłynęła już swoim fabularnym debiutem Grbavica (2006), nagrodzonym Złotym Niedźwiedziem na 56. MFF w Berlinie. Film odwoływał się do wojennych traum masowo gwałconych w Bośni kobiet. Kolejny obraz Žbanić, Jej droga (2010), miał swoją premierę w konkursie głównym na 60. Berlinale.
Poświęcona masakrze w Srebrenicy Aida (2020) startowała w konkursie głównym na 77. MFF w Wenecji i zdobyła nominację do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego.
Žbanić przewodniczyła jury sekcji „Horyzonty” na 78. MFF w Wenecji (2021).
W 2017 roku była zaangażowana w podpisanie deklaracji o wspólnym języku Serbii, Czarnogóry, Chorwacji i Bośni i Hercegowiny, dokumentu, w powstanie którego zaangażowanych było około dwustu językoznawców i pisarzy z czterech państw byłej Jugosławii. Deklaracja przedstawiona została w Sarajewie 30 marca 2017 i w ciągu 20 godzin podpisało ją ponad 2000 osób. Celem deklaracji było między innymi zwrócenie uwagi na sztuczne, wynikające z nacjonalizmów podziały i uwydatniane na siłę różnice, nadmierny i nieautentyczny puryzm. Podkreślano, że istnienie jednego, wspólnego języka nie zmienia faktu, że państwa i narody są cztery i nie ma nic wspólnego z przynależnością etniczną i poczuciem tożsamości narodowej[1][2].
Filmografia
- 1995: Autobiografija
- 1997: Poslije, poslije
- 1998: Noć je, mi svijetlimo
- 1998: Ljubav je...
- 2000: Crvene gumene čizme
- 2003: Sjećaš li se Sarajeva
- 2004: Rođendan
- 2006: Grbavica
- 2010: Jej droga (Na putu)
- 2013: Za one koji ne mogu da govorje / For Those Who Can Tell No Tales
- 2013: Otok ljubavi
- 2020: Aida (Quo vadis, Aida?)
Przypisy
- ↑ Deklaracja o wspólnym języku. Stowarzyszenie Bałkanistyka. [dostęp 2024-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-20)].
- ↑ Sygnatariusze deklaracji o wspólnym języku. [dostęp 2024-11-12]. (serb.-chorw.).
Linki zewnętrzne
- Jasmila Zbanic w bazie IMDb (ang.)
- Jasmila Žbanić w bazie Filmweb
- ISNI: 000000012141688X
- VIAF: 84184064
- ULAN: 500395476
- LCCN: no2007153658
- GND: 138490058
- BnF: 16569657w
- SUDOC: 119986248
- NLA: 55126981
- NKC: jo2006346257
- BNE: XX4782226
- NTA: 299006352
- BIBSYS: 7022743
- PLWABN: 9810587086105606
- NUKAT: n2016154418
- J9U: 987007444958205171
- NSK: 000244394
- KRNLK: KAC201708700
- LIH: LNB:CizA;=B3
- Bośniaccy producenci filmowi
- Bośniaccy reżyserzy filmowi
- Bośniaccy scenarzyści
- Laureaci Europejskiej Nagrody Filmowej dla najlepszego reżysera
- Laureaci Polskiej Nagrody Filmowej dla najlepszej reżyserii
- Ludzie urodzeni w Sarajewie
- Bośniaccy Boszniacy
- Urodzeni w 1974
- Sygnatariusze Deklaracji o wspólnym języku