1860
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Rządzący państwami w 1860
Wydarzenia w Polsce
- 1 stycznia:
- w Królestwie Polskim wprowadzono do obiegu pierwszy polski znaczek pocztowy.
- wydano rozkaz likwidacji pruskiej Twierdzy Srebnogórskiej koło Srebrnej Góry na Dolnym Śląsku.
- 11 czerwca – pogrzeb generałowej Katarzyny Sowińskiej, polskiej działaczki charytatywnej, wdowy po generale Józefie Sowińskim stał się okazją do wielkiej manifestacji patriotycznej z udziałem kilkunastu tysięcy warszawian; była to pierwsza od 30 lat publiczna demonstracja patriotyczna i zarazem pierwsza z serii manifestacji poprzedzających powstanie styczniowe. Atmosferę podgrzewały wieści o zwycięstwach Napoleona III we Włoszech.
- 4 września – do Wilna wjechał pierwszy pociąg.
- 29 listopada – w 30. rocznicę powstania listopadowego w dawnym kościele o.o. karmelitów na Lesznie w Warszawie wykonano po raz pierwszy pieśń Boże, coś Polskę w wersji poprawionej przez Antoniego Goreckiego.
- 13 grudnia – w Warszawie powstało Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, organizacja skupiająca artystów i miłośników sztuki działająca na terenie zaboru rosyjskiego.
- Rozporządzenie cesarskie zniosło rząd w Krakowie. Cały obszar Galicji podporządkowano bezpośrednio Namiestnictwu we Lwowie, a niektóre urzędy tam przeniesiono.
- Zbudowano drogę bitą Gdańsk – Lębork.
Wydarzenia na świecie
- 1 stycznia – Paryż został podzielony został na 20 dzielnic.
- 2 stycznia – na posiedzeniu Francuskiej Akademii Nauk Urbain Le Verrier ogłosił odkrycie planety Wulkan.
- 10 stycznia – katastrofa budowlana w fabryce „The Pemberton Mill” w Lawrence (Massachusetts), śmierć poniosło 145 robotników, 166 odniosło obrażenia.
- 19 lutego – brytyjski transatlantyk SS „Hungarian” rozbił się na kanadyjskiej wyspie Sable; zginęło wszystkich 205 osób na pokładzie.
- 26 lutego – w Kalifornii biali osadnicy dokonali masakry 80-250 Indian plemienia Wiyotów.
- 5 marca – Modena, Parma, Romania i Toskania przyłączyły się w drodze referendum do Królestwa Sardynii.
- 22 marca – Toskania weszła w skład zjednoczonych Włoch.
- 24 marca – niemiecki astronom Robert Luther odkrył planetoidę (58) Concordia.
- 28 marca – zawarto konkordat między Haiti a Stolicą Apostolską.
- 2 kwietnia – w Turynie zebrał się pierwszy parlament zjednoczonych Włoch.
- 3 kwietnia – pierwsze ekspedycje amerykańskiej poczty konnej Pony Express.
- 9 kwietnia – na fonautografie wynalezionym przez Francuza Édouarda-Léona Scotta de Martinville zarejestrowano najstarsze nagranie ludzkiego głosu.
- 19 kwietnia – Setúbal w Portugalii uzyskało prawa miejskie.
- 26 kwietnia – zawarto traktat pokojowy kończący wojnę hiszpańsko-marokańską.
- 3 maja – Karol XV został koronowany na króla Szwecji.
- 5 maja – Zjednoczenie Włoch: Giuseppe Garibaldi wraz z tysiącem towarzyszy wypłynął z portu Quarto pod Genuą na Sycylię, w celu wsparcia powstania przeciwko Burbonom.
- 11 maja – włoska wojna wyzwoleńcza: Giuseppe Garibaldi wraz z ponad tysiącem ochotników wylądował na Sycylii, aby wesprzeć powstanie przeciw Burbonom.
- 15 maja – włoska wojna wyzwoleńcza: wojska powstańcze Giuseppe Garibaldiego pokonały siły Burbonów w bitwie pod Calatafimi.
- 17 maja – założono klub sportowy TSV 1860 Monachium.
- 27 maja – włoska wojna wyzwoleńcza: Giuseppe Garibaldi przypuścił atak na Palermo.
- 18 czerwca – została odkryta kometa jednopojawieniowa C/1860 M1 (Wielka Kometa roku 1860).
- 20 czerwca – w Rosji założono Władywostok, główną bazę rosyjskiej floty dalekowschodniej.
- 21 czerwca – opublikowano po raz pierwszy piosenkę nieustalonego autorstwa I Wish I Was in Dixie's Land, która w czasie wojny secesyjnej stała się hymnem Skonfederowanych Stanów Ameryki.
- 17 lipca – włoska wojna wyzwoleńcza: rozpoczęła się bitwa pod Milazzo.
- 12 sierpnia – otwarto linię kolejową Wiedeń - Salzburg - Monachium.
- 7 września – wojna o zjednoczenie Włoch: Giuseppe Garibaldi wkroczył do Neapolu.
- 8 września – ponad 300 osób zginęło po zatonięciu parowca SS Lady Elgin na jeziorze Michigan.
- 18 września – włoska wojna wyzwoleńcza: zwycięstwo wojsk piemonckich nad papieskimi w bitwie pod Castelfidardo.
- 26 września
- przyjęto flagę Ekwadoru.
- Victor de Tornaco został premierem Luksemburga.
- 16 października – Amerykanin Tyler Henry opatentował karabin powtarzalny Henry.
- 18 października – II wojna opiumowa: brytyjscy żołnierze podpalili kompleks pałacowo-parkowy Yuanmingyuan w zdobytym Pekinie.
- 20 października – cesarz Franciszek Józef I wydał Dyplom październikowy reformujący ustrój Cesarstwa Austriackiego.
- 26 października – włoska wojna wyzwoleńcza: w Teano koło Neapolu doszło do spotkania pomiędzy Giuseppe Garibaldi a królem Piemontu i Sardynii Wiktorem Emanuelem II, którego Garibaldi nazwał „królem ItaliI” i przekazał mu Królestwo Obojga Sycylii.
- 6 listopada – Abraham Lincoln został prezydentem USA.
- 17 listopada – ogłoszono deklarację niepodległości Królestwa Araukanii i Patagonii, którego królem został obwołany przez zgromadzenie wodzów Indian Mapuche francuski prawnik i awanturnik Orelie-Antoine de Tounens.
- 20 grudnia – Stany Zjednoczone: Karolina Południowa jako pierwszy ze stanów amerykańskiego Południa dokonała secesji. Za jej przykładem poszły kolejne, co doprowadziło do wybuchu wojny domowej, zwanej również secesyjną.
- 29 grudnia – wodowanie pierwszego brytyjskiego pancernika HMS „Warrior”.
- Nastąpiło Zjednoczenie Włoch.
- We Francji zwodowano, po dwuletniej budowie, drewnianą fregatę pancerną „Gloire” (nowy typ okrętu wojennego).
- Po raz pierwszy, japoński okręt wojenny (zakupiony od Holendrów) odbył rejs przez Ocean Spokojny, z Nagasaki do San Francisco (dowódca: kpt. Kimura).
- Ludność Szwajcarii przekroczyła 2,5 mln osób (dokładnie 2 515,4 tys.)
Urodzili się
- 15 stycznia
- Henryk Konic, polski prawnik, adwokat, wykładowca akademicki, publicysta, polityk (zm. 1934)
- Ignacy Steinhaus, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy pochodzenia żydowskiego (zm. 1928)
- 29 stycznia – Anton Czechow, rosyjski dramatopisarz i prozaik (zm. 1904)
- 8 lutego – Wojciech Trąmpczyński, polski polityk, prawnik, działacz Narodowej Demokracji, marszałek Sejmu i Senatu (zm. 1953)
- 14 lutego
- Helena Cichowicz, polska działaczka społeczno-kulturalna (zm. 1929)
- Alfonsa Clerici, włoska zakonnica, błogosławiona katolicka (zm. 1930)
- 12 marca - William Cabell Bruce, amerykański polityk, senator ze stanu Maryland (zm. 1946)
- 13 marca – Hugo Wolf, austriacki kompozytor (zm. 1903)
- 18 marca – Jan Gwalbert Pawlikowski, polski ekonomista, publicysta i polityk, historyk literatury, taternik, jeden z pionierów ochrony przyrody (zm. 1939)
- 8 kwietnia – Józef Weyssenhoff, polski powieściopisarz, poeta, krytyk literacki, wydawca (zm. 1932)
- 11 kwietnia – Sigmund Zeisler, amerykański adwokat (zm. 1931)
- 16 kwietnia - Stanisław Kostanecki, polski chemik (zm. 1910)
- 26 kwietnia – Józef Bilczewski, arcybiskup lwowski obrządku łacińskiego, rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, święty katolicki (zm. 1923)
- 28 kwietnia – Henryk Rebuschini, włoski kamilianin, błogosławiony katolicki (zm. 1938)
- 2 maja – Theodor Herzl, żydowski dziennikarz, twórca i główny ideolog syjonizmu (zm. 1904)
- 3 maja
- John Scott Haldane, szkocki fizjolog i filozof (zm. 1936)
- Vito Volterra, włoski matematyk i fizyk (zm. 1940)
- 29 maja – Isaac Albéniz, hiszpański kompozytor (zm. 1909)
- 8 czerwca - Alicia Boole Stott, brytyjska matematyk (zm. 1940)
- 17 czerwca - William Henry Perkin Jr., brytyjski chemik (zm. 1929)
- 23 czerwca – Maksymilian Malinowski, polski działacz ruchu ludowego, propagator spółdzielczości, poseł i senator (zm. 1948)
- 24 czerwca – Jan Stanisławski, polski malarz, przedstawiciel modernizmu (zm. 1907)
- 30 czerwca – Gyula Andrássy młodszy, węgierski szlachcic, austriacki hrabia, polityk (zm. 1929)
- 7 lipca – Gustav Mahler, austriacki kompozytor i dyrygent (zm. 1911)
- 24 lipca – Alfons Mucha, czeski malarz, grafik (zm. 1939)
- 2 sierpnia – Ludwik Chałubiński, taternik, inżynier-chemik, syn Tytusa (zm. 1933)
- 12 sierpnia:
- Bolesław Bejnar, polski generał brygady (zm. 1928)
- Klara Hitler, Austriaczka, matka Adolfa (zm. 1907)
- 14 sierpnia – María Caridad Brader, szwajcarska zakonnica, założycielka Franciszkanek Sióstr Maryi Niepokalanej, błogosławiona katolicka (zm. 1943)
- 22 sierpnia – Paul Nipkow, twórca wynalazku nazywanego tarczą Nipkowa, który umożliwił powstanie współczesnej telewizji (zm. 1940)
- 23 sierpnia - Antoni Jastrzębski, polski generał brygady (zm. 1924)
- 5 września – Karol Stefan Habsburg, arcyksiążę austriacki z żywieckiej linii Habsburgów (zm. 1933)
- 6 września – Jane Addams, amerykańska socjolog, feministka (zm. 1935)
- 7 września – Grandma Moses, amerykańska malarka (zm. 1961)
- 13 września – John Pershing, amerykański wojskowy (zm. 1948)
- 2 listopada – Marcin Kasprzak, działacz ruchu robotniczego (zm. 1905)
- 18 listopada – Ignacy Jan Paderewski, polski pianista, kompozytor, działacz niepodległościowy i polityk (zm. 1941)
- 12 grudnia – Jan Kasprowicz, polski dramaturg i poeta (zm. 1926)
Zmarli
Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 16 lutego
- Ostatki: 21 lutego
- Popielec: 22 lutego
- Niedziela Palmowa: 1 kwietnia
- Wielki Czwartek: 5 kwietnia
- Wielki Piątek: 6 kwietnia
- Wielka Sobota: 7 kwietnia
- Wielkanoc: 8 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 9 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 17 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 27 maja
- Boże Ciało: 7 czerwca
