Jerzy Kossak
Jerzy Kossak herbu Kos (ur. 11 września 1886 w Krakowie, zm. 11 maja 1955 tamże) – polski malarz, przedstawiciel realizmu.
Życiorys
Jerzy Kossak był synem Wojciecha Kossaka i Marii z domu Kisielnickiej herbu Topór, bratem Magdaleny Samozwaniec i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, wnukiem Juliusza Kossaka.
Jerzy Kossak dorastał obserwując pracę swojego dziadka i ojca. Już w dzieciństwie wykazywał spore uzdolnienia plastyczne i był wielką nadzieją dla swojego ojca Wojciecha. Nie przejawiał jednak dużych chęci do nauki w szkole; nie podjął też studiów w żadnej uczelni artystycznej. Szlifował swój talent w pracowni ojca.
Pierwszą wystawę miał w 1910 roku w Krakowie, w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Jego talent został dostrzeżony, a wystawiony cykl napoleoński zebrał pochlebne opinie. W czasie I wojny światowej służył na froncie włoskim w randze porucznika pułku ułanów austriackich. W okresie międzywojennym malował w pracowni stworzonej przez Wojciecha dla ratowania kondycji finansowej rodziny. W czasie II wojny światowej i w trudnych latach powojennych, masowa produkcja obrazów pozwalała żyć zadłużonemu artyście, ale mocno ucierpiała na tym twórczość malarza.
Był dwukrotnie żonaty: z pierwszego małżeństwa z ziemianką Ewą Kaplińską miał córkę Marię, z drugiego, z Elżbietą Dzięciołowską-Śmiałowską dwie córki, Glorię i Simonę. Do końca życia mieszkał wraz z drugą żoną i córkami w Kossakówce – rodzinnym domu Kossaków, kupionym jeszcze przez dziadka Juliusza. Po śmierci w 1955 został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
Twórczość
Jerzy Kossak żył zawsze w cieniu sławnego ojca. Od początku swojej drogi artystycznej naśladował go, wybierał te same tematy, niekiedy nawet kopiował jego obrazy. W okresie służby wojskowej namalował wiele scen o tematyce wojennej. W latach międzywojennych sięgnął do zarzuconego już przez ojca wątku napoleońskiego. Wtedy namalował Odwrót Napoleona spod Moskwy (1927), Bitwę pod piramidami (1927), Huzara z koniem w pejzażu zimowym (1938). Walkę polskich legionów utrwalił na płótnach: Pościg 6. Pułku Ułanów za bolszewikami i Pościg ułanów krechowieckich za bolszewikami, Majora Edwarda Rydza Śmigłego na czele III Batalionu Pierwszej Brygady Legionów prowadzącego atak na pozycje rosyjskie pod Laskami w dniu 28 października 1914, "Pogoń ułanów za Kozakami", 1938, olej na tekturze, 53 x 78 cm, własność prywatna. Nieobca mu była również tematyka folklorystyczna, malował wesela krakowskie i góralskie, sceny polowań (Bieg myśliwych z psami za jeleniem z 1927). Spod jego pędzla wyszło wiele portretów.
Jerzy Kossak nie spełnił oczekiwań swojego wybitnego ojca. Nie miał większych ambicji i samodzielności twórczej i nigdy nie wypracował swojego indywidualnego stylu. Nie odbył on żadnych podróży, koniecznych do rozwinięcia stylu artystycznego[1][2].
Przypisy
- ↑ Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska zaznacza, że Wojciech Kossak: bolał nad tym, że Jerzy nie spełniał jego nadziei, martwił się brakiem u syna większych ambicji malarskich, chęci i wytrwałości, krytykował go za brak samodzielności twórczej, za masowe i płytkie powielanie tematów, za fabrykę kopii i replik. Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska: Kossakowie. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2001, s. 71–72. ISBN 83-7023-855-6.
- ↑ Kazimierz Olszański w przypisach do Wspomnień Wojciecha Kossaka pisze o Jerzym: Malował również sceny historyczne i rodzajowe, bitwy i polowania, żołnierzy i konie, ale nie osiągnął tej miary artyzmu co Juliusz i Wojciech. Przypisy opracowane przez Kazimierza Olszańskiego. W: Wojciech Kossak: Wspomnienia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1971, s. 378.
Bibliografia
- Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska: Kossakowie. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2001. ISBN 83-7023-855-6.
- Wojciech Kossak: Wspomnienia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1971.