Javier Milei: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Poglądy polityczne: skrajnie populistyczne - masło maślane + "są określane", przez kogo? Znacznik: Wycofane |
→Poglądy polityczne: drobne merytoryczne Znacznik: Wycofane |
||
Linia 30: | Linia 30: | ||
== Poglądy polityczne == |
== Poglądy polityczne == |
||
Jest [[Libertarianizm|libertarianinem]], określa się także mianem rynkowego [[Anarchizm|anarchisty]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.bbc.com/mundo/articles/c19l9k4j9g4o |tytuł = Qué es la ideología libertaria y qué tanto se adhiere Javier Milei a ella |nazwisko = Alonso |imię = Juan Francisco |autor link = |data = 2023-08-19 |rok = |praca = BBC News Mundo |opublikowany = bbc.com |język = es |archiwum = |zarchiwizowano = |data dostępu = 2023-08-21}}</ref>. Jego poglądy w niektórych |
Jest [[Libertarianizm|libertarianinem]], określa się także mianem rynkowego [[Anarchizm|anarchisty]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.bbc.com/mundo/articles/c19l9k4j9g4o |tytuł = Qué es la ideología libertaria y qué tanto se adhiere Javier Milei a ella |nazwisko = Alonso |imię = Juan Francisco |autor link = |data = 2023-08-19 |rok = |praca = BBC News Mundo |opublikowany = bbc.com |język = es |archiwum = |zarchiwizowano = |data dostępu = 2023-08-21}}</ref>. Jego poglądy w niektórych mediach określane są jako [[Skrajna prawica|skrajnie prawicowe]], ultrakonserwatywne i [[Populizm|populistyczne]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://wyborcza.pl/7,75399,30494057,skrajnie-prawicowy-prezydent-javier-milei-przejmuje-stery-argentyny.html | tytuł = Skrajnie prawicowy prezydent Javier Milei przejmuje stery Argentyny. Zapowiada terapię wstrząsową | data dostępu = 2024-09-21 | język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj stronę | url = https://oko.press/argentyna-wybory-2023-javier-milei-argentynski-trump | tytuł = Javier Milei wygrywa wybory. „Argentyński Trump” chce zlikwidować bank centralny i zakazać aborcji - OKO.press | data dostępu = 2024-09-21 | język = pl}}</ref>. Domaga się [[Dolaryzacja|dolaryzacji]] argentyńskiej [[Gospodarka|gospodarki]], zlikwidowania [[Bank Centralny (Argentyna)|Banku Centralnego]] czy legalizacji [[Handel narządami ludzkimi|handlu organami]]. Odwołuje się do utrwalonej w argentyńskiej pamięci zbiorowej nostalgii za [[dobrobyt]]em z XIX wieku<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.publico.es/internacional/ultraderechista-javier-milei-vence-sorpresa-primarias-argentina.html |tytuł = El ultraderechista Javier Milei vence por sorpresa en las primarias de Argentina |nazwisko = Teruggi |imię = Marco |autor link = |data = 2023-08-14 |rok = |praca = Publico |opublikowany = publico.es |język = es |archiwum = |zarchiwizowano = |data dostępu = 2023-08-21}}</ref>. W kwestiach społecznych opowiada się m.in. przeciw [[Aborcja|aborcji]], [[Eutanazja|eutanazji]] i [[Edukacja seksualna|edukacji seksualnej]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Javier Milei – zwolennik wprowadzenia dolara i przeciwnik aborcji. „Rozpoczyna się przebudowa Argentyny” |data = 2023-11-21 |data dostępu = 2023-12-11 |opublikowany = forsal.pl |url = https://forsal.pl/swiat/aktualnosci/artykuly/9355700,javier-milei-zwolennik-wprowadzenia-dolara-i-przeciwnik-aborcji-rozpoczyna-sie-przebudowa-argentyny.html |język = pl}}</ref>. Porównywany jest z politykami takimi jak [[Donald Trump]] lub [[Jair Bolsonaro]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.bbc.com/mundo/articles/c7202q20g27o |tytuł = Quién es Javier Milei y cuáles son las radicales propuestas con las que ganó las primarias en Argentina |nazwisko = |imię = |autor link = |data = 2023-08-14 |rok = |praca = BBC News Mundo |opublikowany = bbc.com |język = es |archiwum = |zarchiwizowano = |data dostępu = 2023-08-21}}</ref>. Milei, ze względu na swoje skrajne poglądy, jak i liczne kontrowersje, jest także nazywany "argentyńskim [[Donald Trump|Donaldem Trumpem]]"<ref>{{Cytuj | tytuł = Kim jest argentyński Trump. Javier Milei chce uczynić Argentynę znów wielką | data dostępu = 2024-09-21 | opublikowany = polityka.pl | url = https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/swiat/2265765,1,kim-jest-argentynski-trump-javier-milei-chce-uczynic-argentyne-znow-wielka.read | język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj | tytuł = Argentyński Trump – latynoski skok w populizm | data dostępu = 2024-09-21 | opublikowany = zielonewiadomosci.pl | url = https://zielonewiadomosci.pl/publikacje/artykuly/argentynski-trump-latynoski-skok-w-populizm | język = pl}}</ref>. |
||
== Krytyka == |
== Krytyka == |
Wersja z 17:34, 8 paź 2024
Javier Milei (2024) | |
Data i miejsce urodzenia |
22 października 1970 |
---|---|
Prezydent Argentyny | |
Okres |
od 10 grudnia 2023 |
Przynależność polityczna | |
Wiceprezydent | |
Poprzednik | |
Odznaczenia | |
Javier Gerardo Milei (ur. 22 października 1970 w Buenos Aires[1]) – argentyński ekonomista, komentator polityczny, autor, wykładowca akademicki i polityk. W latach 2021–2023 członek Izby Deputowanych. Od 10 grudnia 2023 prezydent Argentyny.
Życiorys
Urodził się w stołecznym Buenos Aires, w dzielnicy Palermo[2]. Kształcił się w zakresie ekonomii na Universidad de Belgrano, następnie uzyskał magisterium kolejno na Instituto de Desarrollo Económico y Social oraz na Universidad Torcuato Di Tella[3]. Specjalizuje się w tematyce związanej ze wzrostem gospodarczym. Wykładał mikroekonomię, makroekonomię czy teorię monetarną zarówno na uczelniach argentyńskich, jak i zagranicznych. Opublikował przeszło 50 artykułów naukowych, jak również kilka książek, w tym Política Económica Contrarreloj, Lecturas de Economía en tiempos del kirchnerismo i El retorno al Sendero de la Decadencia Argentina[4].
Zyskał znaczną rozpoznawalność dzięki ekscentrycznemu stylowi bycia. Jest posiadaczem pięciu mastifów angielskich, nazwanych na cześć ekonomistów, których podziwia, w tym Miltona Friedmana i Murraya Rothbarda[5]. Kawaler, w wywiadach sugerował, jakoby miał doświadczenia związane z seksem tantrycznym[6]. Jego popularność wynika także z częstych występów w mediach krajowych, w których zaczął się pojawiać jako komentator gospodarczy[7]. Wykorzystując ją, zaangażował się w życie polityczne. W latach 2021–2023 zasiadał w argentyńskiej Izbie Deputowanych, reprezentując skrajnie prawicową koalicję La Libertad Avanzaz z okręgu Buenos Aires[8][9]. W sierpniu 2023 uzyskał najlepszy wynik w prawyborach prezydenckich, pokonując w głosowaniu tak kandydata rządzącej peronistowskiej lewicy, jak i opozycyjnej centroprawicy[10][11]. W pierwszej turze, która odbyła się 22 października 2023, zdobył 29,98%, przechodząc do drugiej tury razem z Sergio Massą, ministrem gospodarki w rządzie Alberto Fernándeza, który zdobył 36,68%[12][13]. Zwyciężył w drugiej turze wyborów, uzyskując 55,69%, czyli znaczącą przewagę głosów, największą od 40 lat na argentyńskiej scenie politycznej. Milei został zaprzysiężony i rozpoczął urzędowanie 10 grudnia 2023[14][15].
11 lutego 2024 Javier Milei wziął udział w kanonizacji Maríi Antonii de Paz Figueroa, pierwszej w historii świętej pochodzącej z Argentyny[16]. Po uroczystej kanonizacji spotkał się z papieżem Franciszkiem, którego przeprosił za krytykowanie go podczas kampanii prezydenckiej w 2023 za liberalne poglądy i „promowanie komunizmu” oraz nazywanie papieża „imbecylem”[17]. Dzień później papież przyjął go na godzinnej audiencji generalnej[18].
Poglądy polityczne
Jest libertarianinem, określa się także mianem rynkowego anarchisty[19]. Jego poglądy w niektórych mediach określane są jako skrajnie prawicowe, ultrakonserwatywne i populistyczne[20][21]. Domaga się dolaryzacji argentyńskiej gospodarki, zlikwidowania Banku Centralnego czy legalizacji handlu organami. Odwołuje się do utrwalonej w argentyńskiej pamięci zbiorowej nostalgii za dobrobytem z XIX wieku[22]. W kwestiach społecznych opowiada się m.in. przeciw aborcji, eutanazji i edukacji seksualnej[23]. Porównywany jest z politykami takimi jak Donald Trump lub Jair Bolsonaro[24]. Milei, ze względu na swoje skrajne poglądy, jak i liczne kontrowersje, jest także nazywany "argentyńskim Donaldem Trumpem"[25][26].
Krytyka
Javier Milei, po objęciu urzędu prezydenta Argentyny w grudniu 2023 roku, wprowadził szereg radykalnych reform ekonomicznych[27], obejmujące m.in.: cięcia wydatków socjalnych, a także zamrożenie pensji i masowe zwolnienia w sektorze publicznym[28]. Działania te nie zatrzymały wzrostu inflacji, która wzrosła w połowie 2024 roku z 211,4% do poziomu 263,4%[29]. Poziom ubóstwa wyniósł przy tym 16%[30], a skrajnej biedy - 16,5%[31]. Reformy najbardziej dotknęły ludność rdzenną i dzieci, negatywnie rzutując na stan nierówności społecznych i pogłębiając je[31][30]. W polskich mediach reformy przeprowadzone przez Milei są często określane mianem „argentyńskiej terapii szokowej”[32][33][34].
Kiedy Milei kandydował na prezydenta w 2023 roku, był on oskarżany o wygłaszanie obraźliwych uwag pod adresem społeczności LGBT poprzez np. porównywanie homoseksualizmu do uprawiania seksu z zwierzętami[35]. Po objęciu urzędu Milei zastąpił przychylne środowiskom LGBT Ministerstwo Kobiet, Płci i Różnorodności mniej wpływowym podsekretariatem w Ministerstwie Kapitału Ludzkiego oraz zamknął krajową agencję antydyskryminacyjną. Za prezydentury Milei, doszło do podpalenia czterech lesbijek, za co krytycy środowiska prezydenta obarczyli go odpowiedzialnością[36].
We wrześniu 2024 Milei wydał dekret, który ogranicza prawo dostępu do informacji publicznej[37]. Od tego czasu urzędnicy publiczni, w tym Milei, nie mają obowiązku przekazywać do wiadomości opinii publicznej informacji takich jak harmonogramy spotkań czy treść dokumentów służbowych. Decyzja ta wywołała obawy o wolność prasy i transparentność działań prezydenta[38][39].
20 września 2024 Argentyńskie Stowarzyszenie Podmiotów Prasowych (ADEPA), zrzeszające gazety i czasopisma w kraju, uznało politykę rządu Milei wobec dziennikarzy jako „agresywną”. Dziennikarze w publicznym oświadczeniu ostrzegli, że częste negatywne wypowiedzi prezydenta o mediach[40] „otwierają drzwi do przemocy fizycznej”[41][42].
Odznaczenia
- Order Wolności (Ukraina, 2024)[43]
Przypisy
- ↑ Gabriela Romo Pontiggia: Quién es y qué propone Javier Milei, el ultraderechista que arrasó en las primarias presidenciales de Argentina. [w:] El Dinamo [on-line]. eldinamo.cl, 2023-08-14. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ Agustín Gallardo: La insólita vida privada y familiar de Milei, el economista más polémico. [w:] Perfil [on-line]. perfil.com, 2018-07-07. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ Javier Milei: Contexto económico actual. [w:] Universidad Torcuato Di Tella [on-line]. utdt.edu. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ Curriculum Vitae Javier Milei. [w:] Consejo Profesional de Ciencias Economicas de la Ciudad Autonoma de Buenos Aires [on-line]. consejo.org.ar. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ Manuela Castro: ¿Quién es Javier Milei? El candidato de derecha que sorprendió en las PASO. [w:] CNN [on-line]. cnnespanol.cnn.com, 2023-08-13. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ Federico Rivas Molina: ¿Qué tiene Javier Milei en la cabeza?. [w:] El Pais [on-line]. elpais.com, 2023-08-19. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ Javier Milei, el excéntrico economista ultra que ganó su fama en la televisión. [w:] Publico [on-line]. publico.es, 2023-08-14. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ ¿Quién es Javier Milei, el hombre fuerte de la ultraderecha de Argentina?. [w:] 1001 Infinita [on-line]. infinita.cl, 2023-07-11. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ Daniel Politi, Gisela Salomon: El candidato presidencial argentino Javier Milei expone plan económico al FMI. [w:] AP News [on-line]. apnews.com, 2023-08-19. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ César Contreras: Él es Javier Milei, el candidato ganador de las elecciones primarias en Argentina. [w:] TV Azteca [on-line]. tvazteca.com, 2023-08-14. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ Mateusz Mazzini: Kolega europejskiej prawicy zostanie prezydentem Argentyny? Morawiecki już go zna. [w:] Polityka [on-line]. polityka.pl, 2023-08-20. [dostęp 2023-08-21]. (pol.).
- ↑ Presidenciales Resultados por Agrupaciones políticas. resultados.gob.ar. [dostęp 2023-10-23]. (hiszp.).
- ↑ Peronista Sergio Messa wygrał pierwszą turę wyborów prezydenckich w Argentynie. Jego głównym rywalem jest skrajny liberał Javier Milei. wpolityce.pl. [dostęp 2023-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ „Argentyński Donald Trump” zaprzysiężony. Javier Milei nowym prezydente. wydarzenia.interia.pl. [dostęp 2023-12-10].
- ↑ Tom Phillips , Josefina Salomon , Facundo Iglesia , Argentina presidential election: far-right libertarian Javier Milei wins after rival concedes [online], The Guardian, 20 listopada 2023 [dostęp 2023-11-20] (ang.).
- ↑ Prezydent Milei o kanonizacji Mamy Antuli: to ważna chwila w historii Argentyny. ekai.pl, 12 lutego 2024. [dostęp 2024-02-12].
- ↑ Watykan: Prezydent Argentyny spotkał się z Franciszkiem.. wydarzenia.interia.pl. [dostęp 2024-02-12].
- ↑ Obrażał papieża, teraz został przyjęty na wyjątkowo długiej audiencji. rmf24.pl. [dostęp 2024-02-12].
- ↑ Juan Francisco Alonso: Qué es la ideología libertaria y qué tanto se adhiere Javier Milei a ella. [w:] BBC News Mundo [on-line]. bbc.com, 2023-08-19. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ Skrajnie prawicowy prezydent Javier Milei przejmuje stery Argentyny. Zapowiada terapię wstrząsową. [dostęp 2024-09-21]. (pol.).
- ↑ Javier Milei wygrywa wybory. „Argentyński Trump” chce zlikwidować bank centralny i zakazać aborcji - OKO.press. [dostęp 2024-09-21]. (pol.).
- ↑ Marco Teruggi: El ultraderechista Javier Milei vence por sorpresa en las primarias de Argentina. [w:] Publico [on-line]. publico.es, 2023-08-14. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ Javier Milei – zwolennik wprowadzenia dolara i przeciwnik aborcji. „Rozpoczyna się przebudowa Argentyny” [online], forsal.pl, 21 listopada 2023 [dostęp 2023-12-11] (pol.).
- ↑ Quién es Javier Milei y cuáles son las radicales propuestas con las que ganó las primarias en Argentina. [w:] BBC News Mundo [on-line]. bbc.com, 2023-08-14. [dostęp 2023-08-21]. (hiszp.).
- ↑ Kim jest argentyński Trump. Javier Milei chce uczynić Argentynę znów wielką [online], polityka.pl [dostęp 2024-09-21] (pol.).
- ↑ Argentyński Trump – latynoski skok w populizm [online], zielonewiadomosci.pl [dostęp 2024-09-21] (pol.).
- ↑ Początek rządów Javiera Milei. Argentyńska terapia szokowa to jest dopiero szok [online], oko.press [dostęp 2024-09-21] (pol.).
- ↑ Prezydent Milei chce zwolnić kolejnych 70 tys. pracowników administracji [online], Bankier.pl, 27 marca 2024 [dostęp 2024-09-21] (pol.).
- ↑ Grupa Wirtualna Polska , Protesty emerytów w Buenos Aires. Prezydent zawetuje ustawę? [online], o2.pl, 29 sierpnia 2024 [dostęp 2024-09-21] (pol.).
- ↑ a b Artur Matlak , Reformy Javiera Milei pogorszyły sytuację Argentyńczyków. Wzrasta bieda [online], Fakty i Analizy, 24 sierpnia 2024 [dostęp 2024-09-21] (pol.).
- ↑ a b 60 proc. ludności żyje poniżej granicy ubóstwa. Javier Milei zapowiada kolejne reformy [online], Bankier.pl, 2 marca 2024 [dostęp 2024-09-21] (pol.).
- ↑ Początek rządów Javiera Milei. Argentyńska terapia szokowa to jest dopiero szok [online], oko.press [dostęp 2024-09-22] (pol.).
- ↑ Michał Misiura , Argentyńska terapia szokowa Javiera Milei przystopowana. Kongres nie poparł reform [online], Bankier.pl, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-09-22] (pol.).
- ↑ Argentyńska terapia szokowa | Niezalezna.pl [online], niezalezna.pl [dostęp 2024-09-22] (pol.).
- ↑ Milei comparó la homosexualidad con la zoofilia y se manifestó a favor del matrimonio entre más de dos personas - Diario Con Vos. [dostęp 2024-09-21]. (hiszp.).
- ↑ Argentina once led on LGBTQ rights. After 4 lesbians are set on fire, critics turn on Milei. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).
- ↑ Forbes Staff , Decreto de Milei que restringe el acceso a la información pública provoca controversia en Argentina [online], Forbes México, 3 września 2024 [dostęp 2024-09-22] (hiszp.).
- ↑ Cambio y controversia en Argentina: las medidas radicales de Milei encuentran resistencias [online], France 24, 22 grudnia 2023 [dostęp 2024-09-22] .
- ↑ Milei’s move to limit access to public information condemned | Buenos Aires Times [online], batimes.com.ar [dostęp 2024-09-22] .
- ↑ Prezydent Argentyny znów zaatakował media, zarzucając im korupcję [online], Bankier.pl, 11 kwietnia 2024 [dostęp 2024-09-22] (pol.).
- ↑ Media outlets in Argentina warn of ‘hostile’ press climate under Milei | Buenos Aires Times [online], www.batimes.com.ar [dostęp 2024-09-22] .
- ↑ ADEPA denuncia clima "hostil" a la prensa bajo Javier Milei – DW – 21/09/2024 [online], dw.com [dostęp 2024-09-22] (hiszp.).
- ↑ УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ №348/2024 Про нагородження Х.Мілея орденом Свободи [online], president.gov.ua (ukr.).