Mikołaj Chopin: Różnice pomiędzy wersjami

Mikołaj Chopin
	; Mikołaj Chopin na rysunku Ambrożego Mieroszewskiego z 1829
Data i miejsce urodzenia	15 kwietnia 1771 ; Marainville-sur-Madon
Data i miejsce śmierci	3 maja 1844 ; Warszawa
Miejsce spoczynku	Cmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęcie	nauczyciel
Małżeństwo	Tekla Justyna Chopin
Dzieci	Fryderyk Chopin, Ludwika Jędrzejewiczowa, Izabella Barcińska, Emilia Chopin

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 22:03, 8 wrz 2024

Mikołaj Chopin, właśc. Nicolas Chopin (ur. 15 kwietnia 1771 w Marainville-sur-Madon, zm. 3 maja 1844 w Warszawie^[1]) – nauczyciel języka francuskiego i guwerner, ojciec pianisty, pedagoga i kompozytora Fryderyka Chopina (1810–1849), syn kołodzieja i syndyka François Chopina i jego pierwszej żony Marguerite.

Życiorys

Mikołaj urodził się we wsi Marainville-sur-Madon, w departamencie Wogezy, w prowincji Lotaryngia, we Francji, w rodzinie winogrodników i kołodziejów. Chłopiec zwrócił na siebie uwagę administratora posiadłości (należącej do Polaka – Michała Jana Paca), w której mieszkał wraz z rodziną. Był nim, również Polak, Adam Weydlich.

Gdy w 1787 Weydlich wracał do Polski, zabrał ze sobą Mikołaja i zatrudnił, szesnastoletniego wtedy chłopca, w założonej przez siebie fabryce tytoniu w Warszawie. Przez następne kilka lat Mikołaj pracował jako urzędnik i buchalter. Po trzech latach mimo nadarzającej się okazji nie odwiedził rodzinnego kraju, z którym nie utrzymywał kontaktów już do końca życia. W związku z wybuchem rewolucji francuskiej w 1789 i obawą o powołanie do wojska nie udał się do Strasburga w celu uregulowania interesów Paca, o co został poproszony.

W 1793 nastąpił II rozbiór Polski, przez co fabryka Weydlicha została zamknięta. W związku z małą nadzieją na znalezienie pracy w stolicy Mikołaj rozważał powrót do Francji. Plany zostały przerwane przez chorobę, która ustąpiła niedługo przed wybuchem insurekcji kościuszkowskiej w 1794. Wtedy wstąpił do warszawskiej milicji miejskiej, gdzie doszedł do stopnia porucznika. Po roku walk został ranny, co zbiegło się z upadkiem powstania.

Pozostając znów bez zajęcia, w niedługim czasie został zatrudniony jako guwerner u rodziny Łączyńskich w Kiernozi (powiat łowicki). Mieszkał tam przez sześć lat (ok. 1795–1801)^[2]. Wśród dzieci, które uczył była Maria, później znana jako Pani Walewska (po mężu Anastazym Walewskim) kochanka Napoleona Bonaparte, z którym miała syna. Środkowa i wschodnia Europa była wówczas zalewana falą uciekinierów z obszarów objętych rewolucją we Francji, i bardzo wielu z nich utrzymywało się właśnie w sposób podobny do Mikołaja. Na ziemiach polskich nawet średnio zamożna szlachta posiadała w swoim domu francuskiego arystokratę, co należało do ówczesnej mody. Mikołaj nie należał do ludzi dobrze urodzonych, więc jego pozycja świadczy o dobrym wykształceniu i obyciu, jakie zdołał sobie przyswoić przez siedem lat pobytu w obcym kraju.

Następnych kilka lat Mikołaj spędził w Żelazowej Woli u rodziny Skarbków (krewnych Łączyńskich), gdzie uczył i opiekował się czwórką dzieci. W 1806 ożenił się z ubogą krewną Skarbków, mieszkającą i prowadzącą u nich dom, Teklą Justyną Krzyżanowską (córką Jakuba i Antoniny z Kołomińskich pochodzących ze wsi Długie). Chopina i Krzyżanowską łączyła wspólna pasja – muzyka. Justyna grała na fortepianie i śpiewała, zaś Mikołaj grywał na flecie i skrzypcach. Justyna wzmiankowana była w orszaku ślubnym Konstancji von Bruchentahl, wychodzącej za mąż za Jana Skarbka^[3].

Po roku małżeństwa urodziła im się pierwsza córka – Ludwika (zam. Jędrzejewiczowa). Wtedy też przenieśli się do większego domu – dworskiej oficyny. 1 marca 1810 urodziło się drugie dziecko, jedyny syn, Fryderyk Chopin. Jego ojcem chrzestnym był Fryderyk Florian Skarbek, którego nauczycielem był Mikołaj. Około połowy tego samego roku Mikołaj i Tekla wraz z dziećmi przenieśli się do Warszawy do Pałacu Saskiego, w którym mieściło się Liceum Warszawskie, a w którym Mikołaj miał uczyć języka francuskiego.

Skarbek popadł w długi i uciekając z Księstwa Warszawskiego zostawił żonę z czwórką dzieci. Biorąc pod uwagę to, że ich wiek nie wymagał już opieki guwernera, było pewne, iż żona Skarbka nie będzie mogła utrzymać Chopinów. Prawdopodobnie Mikołaj myślał o przeprowadzce do stolicy jeszcze przed urodzeniem się syna.

W Warszawie 9 lipca 1811 urodziło się trzecie dziecko Chopinów – Izabela, a w 1812 czwarte – córka Emilia. Aby zrównoważyć rosnące wydatki na rodzinę, Mikołaj oprócz pracy w liceum był nauczycielem języka francuskiego w Szkole Aplikacyjnej i w Szkole Artylerii i Inżynierów. Po urodzinach czwartego dziecka Chopin awansował w liceum i objął wykłady w wyższych klasach^[4].

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Pierwotne miejsce pochówku Justyny i Mikołaja w katakumbach powązkowskich uległo zniszczeniu w czasie II wojny światowej. Pod koniec maja 1948 zwłoki Chopinów ekshumowano i przeniesiono do nowego grobu na tym samym cmentarzu^[5]^[6] (kwatera 9-4-8)^[7].

Przypisy

↑ Na podstawie aktu zgonu: Archiwum Państwowe w Warszawie, Akta Stanu Cywilnego parafii św. Krzyż, Z 503/1844
↑ AnnaA. Mieszczanek AnnaA., Przedwojenni., Warszawa: Wyd. Muza, 2020, s. 44 .
↑ Jarosław Krawczyk. Wielkie odkrycia ludzkości. „Rzeczpospolita”. 17, 2008-06-12.
↑ Kazimierz Wierzyński: Życie Chopina. Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990, s. 26. ISBN 83-03-03117-1.
↑ Na zdjęciu. „Dziennik Polski”, s. 3, Nr 146 z 31 maja 1948.
↑ P. Mysłakowski, A. Sikorski, Chopinowie. Krąg rodzinno–towarzyski, Warszawa 2005, s. 49–50.
↑ Cmentarz Stare Powązki: MIKOŁAJ CHOPIN, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-02-11] .

Bibliografia

Adam Zamoyski: Chopin. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, seria: Biografie Sławnych Ludzi. ISBN 83-06-01234-8.
Kazimierz Wierzyński: Życie Chopina. Nowy Jork: 1953.
hasło Chopin, Mikołaj, [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. III. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1937., s. 426-427
Piotr Mysłakowski, Andrzej Sikorski: Rodzina ojca Chopina: migracja i awans. Warszawa: Familia, 2002. ISBN 83-914861-1-7.
Tadeusz Miller: Fryderyk Chopin: ród i nazwisko jakiego nie znamy. Bielsk Podlaski: Tadeusz Miller, 2002. ISBN 83-910388-4-X.

[1] Na podstawie aktu zgonu: Archiwum Państwowe w Warszawie, Akta Stanu Cywilnego parafii św. Krzyż, Z 503/1844

[2] AnnaA. Mieszczanek AnnaA., Przedwojenni., Warszawa: Wyd. Muza, 2020, s. 44 .

[3] Jarosław Krawczyk. Wielkie odkrycia ludzkości. „Rzeczpospolita”. 17, 2008-06-12.

[4] Kazimierz Wierzyński: Życie Chopina. Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1990, s. 26. ISBN 83-03-03117-1.

[5] Na zdjęciu. „Dziennik Polski”, s. 3, Nr 146 z 31 maja 1948.

[6] P. Mysłakowski, A. Sikorski, Chopinowie. Krąg rodzinno–towarzyski, Warszawa 2005, s. 49–50.

[7] Cmentarz Stare Powązki: MIKOŁAJ CHOPIN, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-02-11] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Linia 28: / Linia 28: @@
 Pozostając znów bez zajęcia, w niedługim czasie został zatrudniony jako [[Guwernantka|guwerner]] u rodziny Łączyńskich w [[Kiernozia|Kiernozi]] (powiat łowicki). Mieszkał tam przez sześć lat (ok. 1795–1801)<ref>{{Cytuj |autor = Anna Mieszczanek |tytuł = Przedwojenni. |data = 2020 |miejsce = Warszawa |wydawca = Wyd. Muza |s = 44}}</ref>. Wśród dzieci, które uczył była [[Maria Walewska|Maria]], później znana jako Pani Walewska (po mężu [[Anastazy Walewski|Anastazym Walewskim]]) kochanka [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]], z którym miała syna. Środkowa i wschodnia Europa była wówczas zalewana falą uciekinierów z obszarów objętych [[rewolucja|rewolucją]] we Francji, i bardzo wielu z nich utrzymywało się właśnie w sposób podobny do Mikołaja. Na ziemiach polskich nawet średnio zamożna [[szlachta]] posiadała w swoim domu francuskiego [[arystokracja|arystokratę]], co należało do ówczesnej mody. Mikołaj nie należał do ludzi dobrze urodzonych, więc jego pozycja świadczy o dobrym [[wykształcenie|wykształceniu]] i obyciu, jakie zdołał sobie przyswoić przez siedem lat pobytu w obcym kraju.
-Następnych kilka lat Mikołaj spędził w [[Żelazowa Wola|Żelazowej Woli]] u rodziny Skarbków (krewnych Łączyńskich), gdzie uczył i opiekował się czwórką dzieci. W 1806 ożenił się z ubogą krewną Skarbków, mieszkającą i prowadzącą u nich dom, [[Tekla Justyna Chopin|Teklą Justyną Krzyżanowską]] (córką Jakuba i Antoniny z Kołomińskich pochodzących ze wsi [[Długie (powiat włocławski)|Długie]]). Chopina i Krzyżanowską łączyła wspólna pasja – muzyka. Justyna grała na [[fortepian]]ie i [[śpiew]]ała, zaś Mikołaj grywał na [[flet|flecie]] i [[skrzypce|skrzypcach]]. Justyna wzmiankowana była w orszaku ślubnym [[Konstancja von Bruchentahl|Konstancji von Bruchentahl]], wychodzącej za mąż za [[Jan Skarbek (1800)|Jana Skarbka]], a jej brat był ojcem [[Włodzimierz Krzyżanowski|Włodzimierza Krzyżanowskiego]]<ref>{{Cytuj pismo|nazwisko=Krawczyk|imię=Jarosław|tytuł=Wielkie odkrycia ludzkości|czasopismo=Rzeczpospolita|wolumin=17|data=2008-06-12}}</ref>, bohatera amerykańskiej wojny secesyjnej.
+Następnych kilka lat Mikołaj spędził w [[Żelazowa Wola|Żelazowej Woli]] u rodziny Skarbków (krewnych Łączyńskich), gdzie uczył i opiekował się czwórką dzieci. W 1806 ożenił się z ubogą krewną Skarbków, mieszkającą i prowadzącą u nich dom, [[Tekla Justyna Chopin|Teklą Justyną Krzyżanowską]] (córką Jakuba i Antoniny z Kołomińskich pochodzących ze wsi [[Długie (powiat włocławski)|Długie]]). Chopina i Krzyżanowską łączyła wspólna pasja – muzyka. Justyna grała na [[fortepian]]ie i [[śpiew]]ała, zaś Mikołaj grywał na [[flet|flecie]] i [[skrzypce|skrzypcach]]. Justyna wzmiankowana była w orszaku ślubnym [[Konstancja von Bruchentahl|Konstancji von Bruchentahl]], wychodzącej za mąż za [[Jan Skarbek (1800)|Jana Skarbka]]<ref>{{Cytuj pismo|nazwisko=Krawczyk|imię=Jarosław|tytuł=Wielkie odkrycia ludzkości|czasopismo=Rzeczpospolita|wolumin=17|data=2008-06-12}}</ref>.
 Po roku małżeństwa urodziła im się pierwsza córka – [[Ludwika Jędrzejewiczowa|Ludwika]] (zam. Jędrzejewiczowa). Wtedy też przenieśli się do większego domu – dworskiej oficyny. 1 marca 1810 urodziło się drugie dziecko, jedyny syn, [[Fryderyk Chopin]]. Jego ojcem chrzestnym był [[Fryderyk Florian Skarbek]], którego nauczycielem był Mikołaj. Około połowy tego samego roku Mikołaj i Tekla wraz z dziećmi przenieśli się do [[Warszawa|Warszawy]] do [[Pałac Saski w Warszawie|Pałacu Saskiego]], w którym mieściło się [[Liceum Warszawskie]], a w którym Mikołaj miał uczyć [[język francuski|języka francuskiego]].