Okręg zakatalski: Różnice pomiędzy wersjami

Okręg zakatalski
Закатальский округ
	Okręg
	1859–1918
	Herb
Państwo	Imperium Rosyjskie
Siedziba	Bujnaksk
Powierzchnia	4033,7 km²
Populacja (1897); • liczba ludności	; 84 224
• gęstość	20,9 os./km²

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 21:50, 1 sty 2024

Okręg zakatalski (ros. Закатальский округ) – jednostka administracyjna Imperium Rosyjskiego w składzie Namiestnictwa Kaukaskiego, istniejąca w latach 1859–1918 na Kaukazie Południowym na pograniczu dzisiejszej Gruzji i Azerbejdżanu.

Powierzchnia 4033,7 km² (3544,3 wiorst²), ludność w 1897 – 84 224 osób, siedziba władz – Zakatały. Dzielił się na cztery cyrkuły: aliabadzki, kaski, biełokański i dżaro-muchaski. Według rosyjskiego spisu powszechnego z 1897 okręg liczył 84 224 mieszkańców, z tego 31 670 (37,6%) Awarów, 28 950 (34,4%) Azerów (ówcześnie "Tatarów"), 12 389 (14,7%) Gruzinów (właściwie Ingilojców), 7 441 (8,8%) Dargijczyków i 2 100 (2,5%) Ormian. Okręg graniczył od północy (przez grzbiet Kaukazu) z obwodem dagestańskim, od zachodu z gubernią tyfliską, od południa i wschodu z gubernią jelizawietpolską.

Okręg zakatalski był jedynym w całym Imperium okręgiem nie wchodzącym w skład żadnej guberni ani obwodu. Władzę w okręgu sprawował naczelnik (начальник округа). W 1867 naczelnikiem został mianowany gen. Borys Martynowicz (właśc. Бегбут Мартиросович Шелковников).

Okręg zakatalski powstał z przekształcenia okręgu dżaro-biełokańskiego (1830–1859). Po upadku Cesarstwa Rosyjskiego znalazł się pod władzą Demokratycznej Republiki Gruzji. Ówczesna Demokratyczna Republika Azerbejdżanu wysuwała wobec Gruzji roszczenia o ten obszar, ale – w odróżnieniu od sporu gruzińsko-armeńskiego – nigdy nie doprowadziły one do konfliktu politycznego ani tym bardziej zbrojnego. Po sowieckim podboju Zakaukazia i utworzeniu Zakaukaskiej FSRR, w marcu 1922 Biuro Zakaukaskie CK RKP(b) zadecydowało o wyłączeniu tego obszaru z Gruzińskiej SRR i włączeniu do Azerbejdżańskiej SRR.

Zobacz też

Zaqatala (Zakatała)
Rejon Zaqatala

Bibliografia

Bohdan Baranowski, Krzysztof Baranowski Historia Gruzji, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź 1987, ISBN 83-04-02345-8
Bohdan Baranowski, Krzysztof Baranowski Historia Azerbejdżanu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź 1987, ISBN 83-04-01806-3
WojciechW. Materski WojciechW., Gruzja, Warszawa: Wydawnictwo "Trio", 2000, ISBN 83-85660-90-9, OCLC 749427704 .
Tadeusz Świętochowski Azerbejdżan, Wydawnictwo "Trio", Warszawa 2006, ISBN 83-7436-0-37-2
Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ст. 13368 - za [1]
Претензии Грузии на Закатальский округ na www.alazahn.ru. alazahn.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-31)]. (ros.)
Э. Андерсен Тающая Грузия: Территориальные изменения в годы установления и закрепления советской власти (1921-1922) na http://www.conflicts.rem33.com/GEORGIA.htm (ros.)
Эдуард Абрамян: Ингилойцы - грузинский фактор в Азербайджане na www.regnum.ru (ros.)
hasła Закатальский_округ i Джаро-Белоканы w "Słowniku encyklopedycznym Brockhausa i Efrona" (ros.)
Закатальский округ na www.runivers.ru (ros.)
Wyniki spisu powszechnego z 1897 na demoscope.ru (ros.)

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{Jednostka administracyjna infobox
-[[Plik:Coat of Arms of Zakataly (1843).gif|140px|thumb|Herb okręgu zakatalskiego]]
+ |nazwa                           = Okręg zakatalski
-'''Okręg zakatalski''' ([[język rosyjski|ros.]] Закатальский округ) – jednostka administracyjna [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskiego]] w składzie [[Namiestnictwo Kaukaskie|Namiestnictwa Kaukaskiego]], istniejąca w latach 1859-1918 na [[Kaukaz Południowy|Kaukazie Południowym]] na pograniczu dzisiejszej [[Gruzja|Gruzji]] i [[Azerbejdżan]]u.
+ |nazwa oryginalna                = {{k|ru|Закатальский округ}}
+ |dopełniacz nazwy                = okręgu zakatalskiego
+ |lata istnienia                  = 1859–1918
+ |jednostka                       = [[Okręg (jednostka administracyjna|Okręg]]
+ |zdjęcie                         =
+ |opis zdjęcia                    =
+ |alt zdjęcia                     =
+ |herb                            = Coat of Arms of Zakataly (1843).gif
+ |flaga                           =
+ |hymn                            =
+ |dewiza                          =
+ |państwo                         = Rosja
+ |wariant flagi                   = 1914
+ |siedziba                        = [[Temir-Chan-Szura|Bujnaksk]]
+ |ISO 3166-2                      =
+ |powierzchnia                    = 4033,7 km²
+ |rok                             = 1897
+ |liczba ludności                 = 84 224
+ |gęstość zaludnienia             = 20,9 os./km²
+ |numer kierunkowy                =
+ |kod pocztowy                    =
+ |tablice rejestracyjne           =
+ |adres urzędu                    =
+ |plan                            =
+ |nazwa 1. podziału               =
+ |1. podział                      =
+ |mapa                            = nie
+ |nazwa mapy                      =
+ |współrzędne                     =
+ |commons                         =
+ |www                             =
+}}
+'''Okręg zakatalski''' ([[język rosyjski|ros.]] Закатальский округ) – jednostka administracyjna [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskiego]] w składzie [[Namiestnictwo Kaukaskie|Namiestnictwa Kaukaskiego]], istniejąca w latach 1859–1918 na [[Kaukaz Południowy|Kaukazie Południowym]] na pograniczu dzisiejszej [[Gruzja|Gruzji]] i [[Azerbejdżan]]u.
 Powierzchnia 4033,7 km² (3544,3 [[wiorsta|wiorst]]²), ludność w 1897 – 84 224 osób, siedziba władz – [[Zaqatala|Zakatały]]. Dzielił się na cztery cyrkuły: [[Əliabad|aliabadzki]], [[Qax|kaski]], [[Balakən|biełokański]] i [[Car|dżaro]]-[[Muxax|muchaski]]. Według rosyjskiego spisu powszechnego z 1897 okręg liczył 84 224 mieszkańców, z tego 31 670  (37,6%) [[Awarowie (naród kaukaski)|Awarów]], 28 950 (34,4%) [[Azerowie|Azerów]] (ówcześnie "Tatarów"),  12 389 (14,7%) Gruzinów (właściwie [[Ingilojcy|Ingilojców]]), 7 441 (8,8%) [[Dargijczycy|Dargijczyków]] i  2 100 (2,5%) [[Ormianie|Ormian]]. Okręg graniczył od północy (przez grzbiet [[Kaukaz (łańcuch górski)|Kaukazu]]) z [[Obwód dagestański|obwodem dagestańskim]], od zachodu z [[Gubernia tyfliska|gubernią tyfliską]], od południa i wschodu z [[Gubernia jelizawietpolska|gubernią jelizawietpolską]].
@@ Linia 6: / Linia 39: @@
 Okręg zakatalski był jedynym w całym Imperium okręgiem nie wchodzącym w skład żadnej guberni ani obwodu. Władzę w okręgu sprawował naczelnik (''начальник округа''). W 1867 naczelnikiem został mianowany gen. [[Borys Martynowicz]] (właśc. Бегбут Мартиросович Шелковников).
-Okręg zakatalski powstał z przekształcenia [[okręg dżaro-biełokański|okręgu dżaro-biełokańskiego]] (1830-1859). Po upadku Cesarstwa Rosyjskiego znalazł się pod władzą [[Demokratyczna Republika Gruzji|Demokratycznej Republiki Gruzji]]. Ówczesna [[Demokratyczna Republika Azerbejdżanu]] wysuwała wobec Gruzji roszczenia o ten obszar, ale – w odróżnieniu od sporu gruzińsko-armeńskiego – nigdy nie doprowadziły one do konfliktu politycznego ani tym bardziej zbrojnego. Po [[Radziecki podbój Gruzji|sowieckim podboju Zakaukazia]] i utworzeniu [[Zakaukaska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|Zakaukaskiej FSRR]], w marcu 1922 [[Biuro Zakaukaskie]] CK [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|RKP(b)]] zadecydowało o wyłączeniu tego obszaru z [[Gruzińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Gruzińskiej SRR]] i włączeniu do [[Azerbejdżańska Socjalistyczna Republika Radziecka|Azerbejdżańskiej SRR]].
+Okręg zakatalski powstał z przekształcenia [[okręg dżaro-biełokański|okręgu dżaro-biełokańskiego]] (1830–1859). Po upadku Cesarstwa Rosyjskiego znalazł się pod władzą [[Demokratyczna Republika Gruzji|Demokratycznej Republiki Gruzji]]. Ówczesna [[Demokratyczna Republika Azerbejdżanu]] wysuwała wobec Gruzji roszczenia o ten obszar, ale – w odróżnieniu od sporu gruzińsko-armeńskiego – nigdy nie doprowadziły one do konfliktu politycznego ani tym bardziej zbrojnego. Po [[Radziecki podbój Gruzji|sowieckim podboju Zakaukazia]] i utworzeniu [[Zakaukaska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka|Zakaukaskiej FSRR]], w marcu 1922 [[Biuro Zakaukaskie]] CK [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|RKP(b)]] zadecydowało o wyłączeniu tego obszaru z [[Gruzińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Gruzińskiej SRR]] i włączeniu do [[Azerbejdżańska Socjalistyczna Republika Radziecka|Azerbejdżańskiej SRR]].
 == Zobacz też ==