Katarzyna Figura

Katarzyna Figura

Katarzyna Figura (2014)
Data i miejsce urodzenia	22 marca 1962 Warszawa
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Jan Chmielewski (1986-1989) Kai Schoenhals (2000)
Lata aktywności	od 1979
Zespół artystyczny
Teatr Wybrzeże
Strona internetowa

{{Aktor infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt grafiki = | imię i nazwisko org = Nieznane pola: "nagrody".

Odcisk dłoni Katarzyny Figury w Alei Gwiazd w Międzyzdrojach.

Katarzyna Małgorzata Figura (ur. 22 marca 1962 w Warszawie) – polska aktorka filmowa, telewizyjna i teatralna, symbol seksu lat 80. i 90, laureatka Orła za główną rolę kobiecą w filmie Żurek.

Swoją karierę aktorską zaczynała od epizodów w filmach Krzysztofa Kieślowskiego i Wojciecha Jerzego Hasa. W połowie lat 80. zasłynęła z ról w Pociągu do Hollywood i Kingsajzie, które utrwaliły wizerunek aktorki jako polskiej seksbomby. W pierwszej połowie lat 90. grała role w filmach zagranicznych, m.in. amerykańskich czy francuskich. Zasłynęła z komediowej roli Ryszardy Siarzewskiej w filmach Kiler i Kilerów 2-óch. W następnych latach zyskała uznanie krytyków filmowymi rolami w Ajlawju, Żurku, Ubu król, a także występami teatralnymi. Laureatka Złotych Lwów dla najlepszej aktorki w 1999 i 2003, a także Orła w 2004.

Od 2013 wykłada w Gdyńskiej Szkole Filmowej.

Życiorys

Wczesne lata

Jej ojciec był lekarzem weterynarii, a matka ekonomistką. Wspominając dzieciństwo, przyznała: To, że byłam jedynaczką, było powodem frustracji i poczucia inności. Wszyscy w klasie mieli siostry i braci. Mimo że byłam jedynym dzieckiem, w domu nie było rozpieszczania. Całymi dniami biegałam po podwórku z kluczem na szyi. Rodzice od rana do wieczora pracowali. W okresie dojrzewania miała kompleksy związane z budową własnego ciała. Od dziecka lubiła się przebierać, a jednym z ulubionych rekwizytów jej dziecięcego „planu” zabaw była blond peruka z długimi warkoczami. W przedszkolu występowała w rozmaitych przedstawieniach, recytując i śpiewając. Jako dziecko zagrała w takich filmach, jak Zginął pies z 1973 i Mysz z 1977

W 1985 ukończyła PWST w Warszawie, edukację kontynuowała w paryskim Conservatoire d’Art Dramatique.

Kariera

Kariera filmowa i telewizyjna

W połowie lat 80., jeszcze przed ukończeniem szkoły aktorskiej, wystąpiła w epizodach u reżyserów: Krzysztofa Kieślowskiego (Bez końca) i Wojciecha Jerzego Hasa (Osobisty pamiętnik grzesznika). Jej pierwszą dużą rolą była postać Once w Ga, ga. Chwała bohaterom Piotra Szulkina.

Przełomem w karierze była współpraca z Radosławem Piwowarskim i udział w Pociągu do Hollywood. W 1986 zagrała Mariolę Wafelek, zafascynowaną Marilyn Monroe, która namiętnie pisze listy do słynnego reżysera Billy’ego Wildera i marzy o karierze w Stanach Zjednoczonych. Krytyk Piotr Bratkowski nisko ocenił scenariusz filmu. Jednakże rola Figury spodobała się czytelnikom miesięcznika „Film”, którzy przyznali aktorce „Złotą Kaczkę”. Rok później u boku Jacka Chmielnika i Jerzego Stuhra wystąpiła w komedii Kingsajz. Udział w obu wymienionych filmach sprawił, że Figura zaczęła być postrzegana jako seksbomba. Fragment filmu Kingsajz, w którym krasnoludek (Chmielnik) przechadza się po Ali (Figura), uznawany jest za jedną z najsłynniejszych scen w polskim kinie.

Grała role drugoplanowe w produkcjach węgierskich (m.in. u Miklósa Jancsó), czechosłowackich, hiszpańskich, włoskich, a nawet w jednym z odcinków erotycznej serii Zalmana Kinga Pamiętnik Czerwonego Pantofelka. Zagrała epizody w filmach Roberta Altmana – w nagrodzonym na Festiwalu w Wenecji Graczu i Prêt-à-porter. W tym pierwszym miała nawet zagrać główną rolę, jednak producenci filmu nie zgodzili się na to. Ostatecznie w filmie zagrała Greta Scacchi.

W filmie Porno zagrała Superblondynę, co niejako odpowiadało wizerunkowi, jaki przypisywano jej w Polsce – seksownej blondynki z dużym biustem. Wyjątek stanowią role zagrane w filmach u Andrzeja Kondriatuka (Mleczna droga, gdzie zagrała Śmierć, Wrzeciono czasu i Słoneczny zegar). Zagrała także w Autoportrecie z kochanką, Szczęśliwego Nowego Jorku i Historiach miłosnych.

W latach 90. firmowała jedną z popularnych wówczas erotycznych linii telefonicznych. Decyzję wyjaśniała słowami: Linia telefoniczna była moją działalnością aktorską i literacką. Pisałam opowiadania, które potem nagrywałam w studio radiowym, czyli dokładnie tak, jakbym nagrywała audycję. Nie traktowałam tego jak dorabiania. Ludzie słuchali moich wynurzeń, mojego głosu nagranego na sekretarkę. Chcieli dowiedzieć się czegoś na mój temat. Moi fani nie dzwonili pod numer sex telefonu. A jeśli zdarzali się tacy, byli zawiedzeni.

Pod koniec lat 90. zagrała w dwuczęściowej komedii Kiler, Juliusza Machulskiego. W 1999 za rolę Gosi w Ajlawiu Marka Koterskiego otrzymała Złote Lwy za pierwszoplanową rolę kobiecą na 24. FPFF. W 2002 zagrała epizodyczną rolę w Pianiście Romana Polańskiego. Rok później w Żurku zagrała kobietę uwięzioną na marginesie społeczeństwa z ciężarną, piętnastoletnią córką. Aktorka wspominała: Musiałam przebić się przez własne szczęście. Po urodzeniu dziecka patrzyłam na świat jak na nieustannie odnawiający się cud i nie mogłam wejść łatwo w postać kobiety, której wszystko się rozsypuje. Za tę rolę podczas 6. ceremonii wręczenia Orłów otrzymała nagrodę w kategorii najlepsza główna rola kobieca. Z kolei w dramacie Ubu król zagrała odrażającą Ubicę. Udział w tym filmie przyniósł aktorce Złote Lwy za najlepszą pierwszoplanową rolę kobiecą.

Katarzyna Figura podczas 35. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, 2010

Zaczęła pojawiać się w telewizyjnych sitcomach jako „special guest star”; w 2005 regularnie w serialu Wiedźmy.

W 2008 Figura wystąpiła w siódmej edycji programu rozrywkowego TVN Taniec z gwiazdami. Jej partnerem tanecznym był Rafał Maserak, z którym odpadła w trzecim odcinku, zajmując dwunaste miejsce.

Kariera teatralna

W latach 1985–1988 występowała na deskach Teatru Współczesnego.

Współpracowała z Teatrem Nowym w Warszawie (Yana w Zazdrości na trzy faksy E. Vilar), Krakowskim Teatrem Scena STU. W 2002 w gdańskim Teatrze Wybrzeże wystąpiła w „Hanemannie” Stefana Chwina w reżyserii Izabelli Cywińskiej. Szablon:CytatD

W latach 2006–2013 była aktorką Teatru Dramatycznego m.st. Warszawy im. Gustawa Holoubka. Jej rola w Alina na zachód z 2006 w reżyserii Pawła Miśkiewicza, w warszawskim Teatrze Dramatycznym, została wysoko oceniona przez krytykę. Specjalnie dla niej ogoliła włosy na głowie, ostatecznie zrywając z wizerunkiem seksbomby. W tym samym teatrze zagrała Paulę Strasberg w spektaklu Krystiana Lupy Persona. Marilyn (2009).

Od 2013 jest aktorką Teatru Wybrzeże. W tymże roku zagrała Kalinę Jędrusik w głośnym monodramie Kalina w warszawskim Teatrze „Polonia”, a rok później Elżbietę I w Marii Stuart w reżyserii Adama Nalepy, na podstawie tekstu Friedricha Schillera. Tak rolę aktorki opisywał Łukasz Rudziński:

W 2015 zagrała w szekspirowskich Wesołych kumoszkach z Windsoru w reżyserii Pawła Aignera i w Tresowanych duszach w reżyserii Adama Orzechowskiego.

Działalność pozaaktorska

Trzykrotnie pozowała do polskiej edycji „Playboya”: w maju 1994 (nr 18), kwietniu 1997 (nr 53) i październiku 2008 (nr 190).

Brała udział w akcji charytatywnej „Podziel się dzieciństwem”. Wzięła udział w spektaklu „Lady Oscar” z którego wpływy przeznaczono na Fundusz Stypendialny Klubu Rotary oraz zakup pojazdu specjalistycznego do przewozu dzieci niepełnosprawnych dla ośrodka rehabilitacyjnego OREW w Gdyni. W grudniu 2016 wzięła w kolejnej akcji charytatywnej w Gdyni.

Życie prywatne

Związki

W 1986 wyszła za mąż za biznesmena Jana Chmielewskiego z którym rozstała się w 1989. W latach 90. związana była z reżyserem Abelem Ferrarą.

27 maja 2000 poślubiła amerykańskiego biznesmena, producenta filmowego Kaia Schoenhalsa. W 2012 w wywiadzie dla „Vivy” wyznała, że przez lata była ofiarą przemocy domowej. Od tamtej pory toczy się sprawa rozwodowa między obojgiem małżonków.

Ma troje dzieci: syna Aleksandra (ur. 1987), z poprzedniego małżeństwa z biznesmenem Janem Chmielewskim, oraz dwie córki – Koko Claire (ur. 24 października 2002) i Kaszmir Amber (ur. 12 lutego 2005).

W 2013 przeprowadziła się do Gdyni, a ponadto została wykładowcą w Gdyńskiej Szkole Filmowej.

Poglądy polityczne

Poparła Pawła Adamowicza w kampanii wyborczej dotyczącej wyborów samorządowych w 2014, a także Bronisława Komorowskiego w 2015.

Dokonania artystyczne

Teatr

• 1985: Trzy siostry – jako Irina
• 1987: Mistrz i Małgorzata – jako Hela
• 1997: monodram Lustro
• 2002: Hanemann – jako Hanka
• 2006: Alina na zachód – jako matka
• 2006: Trzy siostry – jako Masza
• 2006: monodram Badania terenowe nad ukraińskim seksem
• 2007: Peer Gynt. Szkice z dramatu Henryka Ibsena – Kobieta w Zieleni
• 2008: Alicja – jako Czerwona królowa
• 2009: Persona. Tryptyk/Marilyn – jako Paula Sstrasber
• 2009: Śmierć i dziewczyna. Dramaty księżniczek I-V
• 2008: Kupieckie kontrakty
• 2013: Kalina – jako Kalina Jędrusik
• 2014: Maria Stuart – jako Elżbieta I
• 2015: Wesołe kumoszki z Windsoru – jako pani Chybcik
• 2015: Tresowane dusze – jako Rastawiecka

Nagrody

• Złote Lwy:
  • 1999 – 24. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych:
    • Nagroda za pierwszoplanową rolę kobiecą za Ajlawju
  • 2003 – 27. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych:
    • Nagroda za pierwszoplanową rolę kobiecą za Ubu Król
• Polskie Nagrody Filmowe – Orły:
  • 2001 – nominacja Najlepsza aktorka drugoplanowa za Zakochanych
  • 2003 – nominacja Najlepsza aktorka pierwszoplanowa za Zemstę
  • 2004 – Najlepsza aktorka pierwszoplanowa za Żurek
  • 2005 – nominacja Najlepsza aktorka pierwszoplanowa za Ubu Król
• Złota Kaczka:
  • 1987 – najpopularniejsza aktorka
  • 1998 – najpopularniejsza aktorka
  • 1999 – nominacja dla najpopularniejszej aktorki
  • 2000 – nominacja dla najpopularniejszej aktorki
  • 2003 – nominacja dla najpopularniejszej aktorki
  • 2005 – nominacja dla najpopularniejszej aktorki
  • 2011 – nominacja dla najpopularniejszej aktorki
  • 2012 – nominacja dla najpopularniejszej aktorki
• Inne:
  • 2000 – Kryształowy Granat dla najlepszej aktorki komediowej na 4. Festiwalu Komedii Polskich w Lubomierzu
  • 2003 – nagroda miesięcznika „Twój Styl” dla najlepszej polskiej aktorki festiwalu, za rolę Matki w filmie Żurek Ryszarda Brylskiego podczas 9. Lata Filmów w Kazimierzu nad Wisłą
  • 2006 – Nagroda za rolę Matki w przedstawieniu Alina na zachód Dirka Dobbrowa w reżyserii Pawła Miśkiewicza w Teatrze Dramatycznym w Warszawie na 46. Kaliskich Spotkaniach Teatralnych; Warszawska Puenta - nagroda magazynu „Warsaw Point” - Puenta Mistrzowska za różnorodność w kreacjach scenicznych.
  • 2011 – Świdnica - 4. Festiwal Reżyserii Filmowej - Nagroda Kryształowego Dzika za twórczą współpracę aktora z reżyserem
  • 2012 – Wrocław - I Festiwal Aktorstwa Filmowego im. Tadeusza Szymkowa - Platynowy Szczeniak za wybitne osiągnięcia w aktorstwie filmowym
  • 2012 – Cottbus - 22. FilmFestival Cottbus - wyróżnienie jury młodzieżowego za rolę w filmie Yuma w reżyserii Piotra Mularuka
  • 2015 – Ikona Polskiego Kina - nagroda przyznana na Kołobrzeskimi Festiwalu Filmowym
  • 2016 – laureatka Honorowej Nagrody Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki za rolę Pani Chybcik w Wesołych kumoszkach z Windsoru

Linki zewnętrzne

• Katarzyna Figura w bazie IMDb (ang.)
• Szablon:E-teatr
• Katarzyna Figura w bazie Filmweb
• Katarzyna Figura w bazie filmpolski.pl
• Katarzyna Figura na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Katarzyna Figura w bazie culture.pl
• Katarzyna Figura w bazie Akademii Polskiego Filmu