Ryż: Różnice pomiędzy wersjami

Ryż
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Klad	jednoliścienne
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	ryż
	Nazwa systematyczna
	{{{nazwa łacińska}}} L.; Sp. Pl. 333. 1 Mai 1753
	[[wikispecies:{{{wikispecies}}}\|Systematyka w Wikispecies]]
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 16:29, 16 sty 2017

Ryż (Oryza L.) – rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych obejmujący 25 gatunków^[2]. Występuje w strefie klimatów gorących i ciepłych na całym świecie. Ryż spożywczy, będący podstawą wyżywienia 1/3 ludności świata^{[potrzebny przypis]}, jest produktem otrzymywanym z ziarna ryżu siewnego.

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae), rzędu wiechlinowców (Poales)^[1]. W obrębie rodziny należy do podrodziny Ehrhartoideae, plemienia Oryzeae^[3].

Pozycja w systemie Reveala (1994–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa komelinowe (Commelinidae Takht.), nadrząd Juncanae Takht., rząd wiechlinowce (Poales Small), rodzina wiechlinowate (Poaceae (R. Br.) Barnh.), podrodzina ryżowe (Oryzoideae Burmeist.), plemię ryżowe (Oryzeae Dumort.), podplemię Oryzinae (Gray) Griseb. in Ledeb., rodzaj ryż (Oryza L.)^[4].

Wykaz gatunków^[2]

Sekcja Australiensis

Oryza australiensis Domin

Sekcja Brachyantha

Oryza brachyantha A. Chev. & Roehr.

Sekcja Oryza

Oryza alta Swallen
Oryza barthii A. Chev.
Oryza eichingeri Peter
Oryza glaberrima Steudel
Oryza glumipatula Steud.
Oryza grandiglumis (Döll) Prodoehl
Oryza latifolia Desv.
Oryza longistaminata A. Chev. & Roehr.
Oryza malampuzhaensis Krishnasw. & Chandrasekh.
Oryza meridionalis Ng
Oryza minuta J. Presl
Oryza nivara S. D. Sharma & Shastry
Oryza officinalis Wall. ex G. Watt
Oryza punctata Kotzchy ex Steud.
Oryza rhizomatis D. A. Vaughan
Oryza rufipogon Griffiths
Oryza sativa L. – ryż siewny
Oryza schweinfurthiana Prodoehl

Sekcja Padia

Oryza longiglumis Jansen
Oryza meyeriana (Zoll. & Moritzi) Baill.
Oryza neocaledonica Morat
Oryza ridleyi Hook. f.
Oryza schlechteri Pilg.

Zobacz też

Nazwą ryż określa się również niekiedy rośliny spoza rodzaju Oryza:

ryż wodny, ryż indiański, ryż dziki, wodny owies – Zizania wodna (Zizania aquatica)
ryż peruwiański – komosa ryżowa (quinoa)
ryż niemiecki – jęczmień

↑ ^a ^b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2010-12-21]. (ang.).
↑ ^a ^b Taxon: Oriza. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2010-12-22]. (ang.).
↑ Poaceae (grass family). [w:] Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2010-12-22]. (ang.).
↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Oryza według Reveala

[apweb-1] Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2010-12-21]. (ang.).

[grin-2] Taxon: Oriza. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2010-12-22]. (ang.).

[3] Poaceae (grass family). [w:] Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2010-12-22]. (ang.).

[4] Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Oryza według Reveala

[2]

[1]

[3]

[4]

@@ Linia 22: / Linia 22: @@
 [[Plik:Rice Animation pl.gif|thumb|300px|A: Ryż z [[Plewa|plewą]]<br />B: [[Ryż brązowy]]<br />C: Ryż z [[Zarodek|zarodkiem]]<br />D: [[Ryż biały]] z pozostałością [[Otręby|otrąb]]<br />E: Musenmai (jap. 無洗米), "Polerowany i gotowy do ugotowania", dosł. ''ryż bez płukania''<br />(1): [[Plewa]]<br />(2): [[Otręby]]<br />(3): Pozostałość otrąb<br />(4): [[Zarodek]]<br />(5): [[Bielmo (botanika)|Bielmo]]]]
+'''Ryż''' (''Oryza'' [[Karol Linneusz|L.]]) – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[Zboża|zbóż]] z rodziny [[Wiechlinowate|wiechlinowatych]] obejmujący 25 gatunków<ref name="grin">{{cytuj stronę|url=https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomygenus.aspx?id=8617|tytuł=Taxon: Oriza|praca=Germplasm Resources Information Network (GRIN)|opublikowany=United States Department of Agriculture|język=en|data dostępu=2010-12-22}}</ref>. Występuje w strefie klimatów gorących i ciepłych na całym świecie. Ryż spożywczy, będący podstawą wyżywienia 1/3 ludności świata{{fakt|data=2013-06}}, jest produktem otrzymywanym z ziarna [[ryż siewny|ryżu siewnego]].
-gónoe
 == Systematyka ==
@@ Linia 31: / Linia 31: @@
 Gromada [[okrytonasienne]] (''Magnoliophyta'' Cronquist), podgromada ''Magnoliophytina'' Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa [[jednoliścienne]] (''Liliopsida'' Brongn.), podklasa [[komelinowe]] (''Commelinidae'' Takht.), nadrząd ''Juncanae'' Takht., rząd [[wiechlinowce]] (''Poales'' Small), rodzina [[wiechlinowate]] (''Poaceae'' (R. Br.) Barnh.), podrodzina ryżowe (''Oryzoideae'' Burmeist.), plemię ryżowe (''Oryzeae'' Dumort.), podplemię ''Oryzinae'' (Gray) Griseb. in Ledeb., rodzaj ryż (''Oryza'' L.)<ref>Reveal James L. ''System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy.'' Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 [http://www.crescentbloom.com/Plants/Genus/O/R/Oryza.htm Systematyka rodzaju ''Oryza'' według Reveala]</ref>.
+; Wykaz gatunków<ref name=grin/>:
-; Wykaz gatunków<ref name="grin">{{cytuj stronę|url=https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomygenus.aspx?id=8617|tytuł=Taxon: Oriza|data dostępu=2010-12-22|praca=Germplasm Resources Information Network (GRIN)|opublikowany=United States Department of Agriculture|język=en}}</ref>:
 Sekcja ''Australiensis''
 * ''[[Oryza australiensis]]'' Domin