Robert Louis Stevenson: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Usunięto kategorię "Brytyjscy autorzy fantastyki"; Dodano kategorię "Szkoccy autorzy fantastyki" za pomocą HotCat |
usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Inne znaczenia|pisarza|[[Robert Stevenson|inne osoby o imieniu i nazwisku Robert Stevenson]]}} |
{{Inne znaczenia|pisarza|[[Robert Stevenson|inne osoby o imieniu i nazwisku Robert Stevenson]]}} |
||
{{Artysta infobox |
{{Artysta infobox |
||
| |
|Imię i nazwisko = Robert Louis Stevenson |
||
| |
|Grafika = Robert Louis Stevenson 1885.jpg |
||
| |
|Podpis = Robert Louis Stevenson (1885) |
||
| |
|link_do_zdjęcia = |
||
| |
|Pełne imię i nazwisko = Robert Louis Stevenson |
||
| |
|Data i miejsce urodzenia = [[13 listopada]] [[1850]]<br />[[Edynburg]], [[Szkocja]], [[Wielka Brytania]] |
||
| |
|Data i miejsce śmierci = [[3 grudnia]] [[1894]]<br />[[Vailima (Samoa)|Vailima]], [[Samoa]] |
||
| |
|Narodowość = [[Szkoci|Szkot]] |
||
| |
|Dziedzina sztuki = [[pisarz]], [[Poezja|poeta]], [[Dziennikarz|reporter]] |
||
| |
|Styl = |
||
| |
|Ważne dzieła = ''[[Doktor Jekyll i pan Hyde (nowela)|Doktor Jekyll i pan Hyde]]''<br />''[[Wyspa skarbów|Wyspa Skarbów]]''<br />''[[Porwany za młodu]]'' |
||
| |
|Muzeum artysty = |
||
| |
|commons = Category:Robert Louis Stevenson |
||
| |
|source = Robert Louis Stevenson |
||
| |
|quote = Robert Louis Stevenson |
||
| |
|e-teatr_id = <!-- dla aktorów teatralnych --> |
||
| |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Robert Louis Stevenson''' (ur. [[13 listopada]] [[1850]] w [[Edynburg]]u, zm. [[3 grudnia]] [[1894]] w [[Vailima (Samoa)|Vailima]] na [[Samoa]]) – [[Szkoci|szkocki]] powieściopisarz, poeta i reportażysta podróżnik, główny reprezentant [[modernizm (sztuka)|neoromantyzmu]] w literaturze brytyjskiej. |
'''Robert Louis Stevenson''' (ur. [[13 listopada]] [[1850]] w [[Edynburg]]u, zm. [[3 grudnia]] [[1894]] w [[Vailima (Samoa)|Vailima]] na [[Samoa]]) – [[Szkoci|szkocki]] powieściopisarz, poeta i reportażysta podróżnik, główny reprezentant [[modernizm (sztuka)|neoromantyzmu]] w literaturze brytyjskiej. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Stevenson urodził się w [[Edynburg]]u ([[Szkocja]]). Jego ojciec Thomas Stevenson i dziadek Robert Stevenson byli projektantami i inżynierami. Prawdopodobnie po swojej matce, Margaret Balfour, pisarz odziedziczył słabe płuca, podatne na rozwój [[gruźlica człowieka|gruźlicy]]. Stevenson spędzał zimy w domu z pielęgniarką czytającą mu [[Biblia|Biblię]]. Podczas lata zachęcano go do zabaw na świeżym powietrzu. Był przygotowywany by pójść w ślady ojca i dziadka, ale nie chciał tego. Postanowił studiować literaturę angielską. Resztę życia spędził na podróżach i szukaniu lepszego klimatu dla |
Stevenson urodził się w [[Edynburg]]u ([[Szkocja]]). Jego ojciec Thomas Stevenson i dziadek Robert Stevenson byli projektantami i inżynierami. Prawdopodobnie po swojej matce, Margaret Balfour, pisarz odziedziczył słabe płuca, podatne na rozwój [[gruźlica człowieka|gruźlicy]]. Stevenson spędzał zimy w domu z pielęgniarką czytającą mu [[Biblia|Biblię]]. Podczas lata zachęcano go do zabaw na świeżym powietrzu. Był przygotowywany by pójść w ślady ojca i dziadka, ale nie chciał tego. Postanowił studiować literaturę angielską. Resztę życia spędził na podróżach i szukaniu lepszego klimatu dla zdrowia często wyjeżdżał do Belgii i Francji w celach leczniczych. We Francji przebywał w towarzystwie młodych artystów: malarzy i pisarzy. Jego pierwszą opublikowaną pracą był esej ''Roads'', a pierwsze książki miały tematykę podróżniczą. W 1878 r. ukazała się ''An Inland Voyage'', o podróży drogą wodną z Antwerpii do północnej Francji, która przyniosła uznanie i podziw dla zmysłu obserwacyjnego młodego autora. |
||
Dwa lata wcześniej, w sierpniu 1876 r., w podparyskiej wiosce Stevenson poznał swoją przyszłą żonę |
Dwa lata wcześniej, w sierpniu 1876 r., w podparyskiej wiosce Stevenson poznał swoją przyszłą żonę – Fanny Vandergrift Osbourne, żyjącą w separacji z mężem. Fanny miała trójkę dzieci z pierwszego małżeństwa (Isobel, Lloyd i Hervey Osbourne’owie). Pobrali się w 1879 r. w Kalifornii. |
||
i |
i |
||
Doświadczenia z pobytu na kontynencie stały się podstawą książki ''The Amateur Emigrant.'' Napisał ją w 1880 r., ale wydał drukiem dopiero 14 lat później, w 1894. Przez niektórych biografów Stevensona uważana jest ona za jego największe osiągnięcie. Wyróżnia się spośród innych wnikliwością obserwacji psychologicznych, dostrzeżeniem cierpienia i nędzy ludzi. |
Doświadczenia z pobytu na kontynencie stały się podstawą książki ''The Amateur Emigrant.'' Napisał ją w 1880 r., ale wydał drukiem dopiero 14 lat później, w 1894. Przez niektórych biografów Stevensona uważana jest ona za jego największe osiągnięcie. Wyróżnia się spośród innych wnikliwością obserwacji psychologicznych, dostrzeżeniem cierpienia i nędzy ludzi. |
||
Pierwszy okres twórczości, oparty na doświadczeniach pisarza, podsumowuje powieść ''The Silverado Squatters'' powstała po jego oryginalnej podróży poślubnej |
Pierwszy okres twórczości, oparty na doświadczeniach pisarza, podsumowuje powieść ''The Silverado Squatters'' powstała po jego oryginalnej podróży poślubnej – wraz z żoną spędził trzy tygodnie z w opuszczonej kopalni srebra w Kalifornii. |
||
Steveson przez całe życie pisał nowele. Te zebrane w tomie zatytułowanym ''New Arabian Nights'' (''Nowe noce arabskie''), wydanym w 1882 r., zostały uznane przez krytyków za wybitne osiągnięcie literackie, zaś |
Steveson przez całe życie pisał nowele. Te zebrane w tomie zatytułowanym ''New Arabian Nights'' (''Nowe noce arabskie''), wydanym w 1882 r., zostały uznane przez krytyków za wybitne osiągnięcie literackie, zaś „sztandarowymi” powieściami Stevensona są: ''[[Wyspa skarbów]]'', ''[[Porwany za młodu]]'' oraz nowela ''[[Doktor Jekyll i pan Hyde (nowela)|Doktor Jekyll i pan Hyde]]''. |
||
Zmarł w wieku 44 lat na udar mózgu, spowodowany zażywaniem przez większą część życia [[opium]] i [[laudanum]]. |
Zmarł w wieku 44 lat na udar mózgu, spowodowany zażywaniem przez większą część życia [[opium]] i [[laudanum]]. |
||
== Twórczość == |
== Twórczość == |
||
* ''Roads'' |
* ''Roads'' – esej (1877) |
||
* ''An Inland Voyage'' ( |
* ''An Inland Voyage'' (1878) |
||
* ''Travels with a Donkey in the Cévennes'' ( |
* ''Travels with a Donkey in the Cévennes'' (1879) |
||
* ''[[Wyspa skarbów]]'' (''Treasure Island'', |
* ''[[Wyspa skarbów]]'' (''Treasure Island'', 1883 wyd. pol. 1893) |
||
* ''Silverado Squatters'' ( |
* ''Silverado Squatters'' (1883) |
||
* ''Czarna strzała'' (''The Black Arrow'' |
* ''Czarna strzała'' (''The Black Arrow'' 1884) |
||
* ''[[Porwany za młodu]]''<ref>Tłum. [[Józef Birkenmajer|J. Birkenmajer]]; inny polski tytuł – ''Dziecko sprzedane albo pamiętnik przygód Dawida Balfoura w R[oku]. P[ańskim]. 1751, tłum. S. Piekarski''.</ref> (''Kidnapped'', |
* ''[[Porwany za młodu]]''<ref>Tłum. [[Józef Birkenmajer|J. Birkenmajer]]; inny polski tytuł – ''Dziecko sprzedane albo pamiętnik przygód Dawida Balfoura w R[oku]. P[ańskim]. 1751, tłum. S. Piekarski''.</ref> (''Kidnapped'', 1886) |
||
* ''[[Doktor Jekyll i pan Hyde (nowela)|Doktor Jekyll i pan Hyde]]'' (''The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde'', |
* ''[[Doktor Jekyll i pan Hyde (nowela)|Doktor Jekyll i pan Hyde]]'' (''The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde'', 1886 wyd. pol. 1909) |
||
* ''The New Arabian Nights'' ( |
* ''The New Arabian Nights'' (1882) |
||
* ''Hiena cmentarna'' (''The Body Snatcher'', |
* ''Hiena cmentarna'' (''The Body Snatcher'', 1885) |
||
* ''A |
* ''A Child’s Garden of Verses'' (1885) |
||
* ''Pan Dziedzic Ballantrae'' (''The Master of Ballantrae'' |
* ''Pan Dziedzic Ballantrae'' (''The Master of Ballantrae'' 1888) |
||
* ''Bagaż nie z tej ziemi'' (''The Wrong Box''; wspólnie z [[Lloyd Osbourne|Lloydem Osbournem]]), ( |
* ''Bagaż nie z tej ziemi'' (''The Wrong Box''; wspólnie z [[Lloyd Osbourne|Lloydem Osbournem]]), (1892) |
||
* ''Katriona'' (''Catriona'' |
* ''Katriona'' (''Catriona'' 1893) |
||
* ''The Amateur Emigrant'' (1894) |
* ''The Amateur Emigrant'' (1894) |
||
* ''In the South Seas'' ( |
* ''In the South Seas'' (1896) |
||
* ''Weir of Hermiston'' ( |
* ''Weir of Hermiston'' (1896, niedokończone) |
||
* '' [[St Ives, czyli przygody francuskiego jeńca w Anglii]]'' ( |
* '' [[St Ives, czyli przygody francuskiego jeńca w Anglii]]'' (1897, niedokończone) |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{cytuj stronę | url = http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/1113.html | tytuł = ''Death of R. L. Stevenson'' |
* {{cytuj stronę | url = http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/1113.html | tytuł = ''Death of R. L. Stevenson'' | praca = The New York Times | opublikowany = nytimes.com | data = 1894-12-18 | język = en | data dostępu = 2013-12-10}} |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
Linia 64: | Linia 64: | ||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
{{ |
{{SORTUJ:Stevenson, Robert Louis}} |
||
[[Kategoria:Szkoccy autorzy fantastyki]] |
[[Kategoria:Szkoccy autorzy fantastyki]] |
||
[[Kategoria:Szkoccy poeci]] |
[[Kategoria:Szkoccy poeci]] |
Wersja z 11:54, 28 paź 2015
Robert Louis Stevenson (ur. 13 listopada 1850 w Edynburgu, zm. 3 grudnia 1894 w Vailima na Samoa) – szkocki powieściopisarz, poeta i reportażysta podróżnik, główny reprezentant neoromantyzmu w literaturze brytyjskiej.
Życiorys
Stevenson urodził się w Edynburgu (Szkocja). Jego ojciec Thomas Stevenson i dziadek Robert Stevenson byli projektantami i inżynierami. Prawdopodobnie po swojej matce, Margaret Balfour, pisarz odziedziczył słabe płuca, podatne na rozwój gruźlicy. Stevenson spędzał zimy w domu z pielęgniarką czytającą mu Biblię. Podczas lata zachęcano go do zabaw na świeżym powietrzu. Był przygotowywany by pójść w ślady ojca i dziadka, ale nie chciał tego. Postanowił studiować literaturę angielską. Resztę życia spędził na podróżach i szukaniu lepszego klimatu dla zdrowia często wyjeżdżał do Belgii i Francji w celach leczniczych. We Francji przebywał w towarzystwie młodych artystów: malarzy i pisarzy. Jego pierwszą opublikowaną pracą był esej Roads, a pierwsze książki miały tematykę podróżniczą. W 1878 r. ukazała się An Inland Voyage, o podróży drogą wodną z Antwerpii do północnej Francji, która przyniosła uznanie i podziw dla zmysłu obserwacyjnego młodego autora.
Dwa lata wcześniej, w sierpniu 1876 r., w podparyskiej wiosce Stevenson poznał swoją przyszłą żonę – Fanny Vandergrift Osbourne, żyjącą w separacji z mężem. Fanny miała trójkę dzieci z pierwszego małżeństwa (Isobel, Lloyd i Hervey Osbourne’owie). Pobrali się w 1879 r. w Kalifornii. i Doświadczenia z pobytu na kontynencie stały się podstawą książki The Amateur Emigrant. Napisał ją w 1880 r., ale wydał drukiem dopiero 14 lat później, w 1894. Przez niektórych biografów Stevensona uważana jest ona za jego największe osiągnięcie. Wyróżnia się spośród innych wnikliwością obserwacji psychologicznych, dostrzeżeniem cierpienia i nędzy ludzi.
Pierwszy okres twórczości, oparty na doświadczeniach pisarza, podsumowuje powieść The Silverado Squatters powstała po jego oryginalnej podróży poślubnej – wraz z żoną spędził trzy tygodnie z w opuszczonej kopalni srebra w Kalifornii.
Steveson przez całe życie pisał nowele. Te zebrane w tomie zatytułowanym New Arabian Nights (Nowe noce arabskie), wydanym w 1882 r., zostały uznane przez krytyków za wybitne osiągnięcie literackie, zaś „sztandarowymi” powieściami Stevensona są: Wyspa skarbów, Porwany za młodu oraz nowela Doktor Jekyll i pan Hyde.
Zmarł w wieku 44 lat na udar mózgu, spowodowany zażywaniem przez większą część życia opium i laudanum.
Twórczość
- Roads – esej (1877)
- An Inland Voyage (1878)
- Travels with a Donkey in the Cévennes (1879)
- Wyspa skarbów (Treasure Island, 1883 wyd. pol. 1893)
- Silverado Squatters (1883)
- Czarna strzała (The Black Arrow 1884)
- Porwany za młodu[1] (Kidnapped, 1886)
- Doktor Jekyll i pan Hyde (The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde, 1886 wyd. pol. 1909)
- The New Arabian Nights (1882)
- Hiena cmentarna (The Body Snatcher, 1885)
- A Child’s Garden of Verses (1885)
- Pan Dziedzic Ballantrae (The Master of Ballantrae 1888)
- Bagaż nie z tej ziemi (The Wrong Box; wspólnie z Lloydem Osbournem), (1892)
- Katriona (Catriona 1893)
- The Amateur Emigrant (1894)
- In the South Seas (1896)
- Weir of Hermiston (1896, niedokończone)
- St Ives, czyli przygody francuskiego jeńca w Anglii (1897, niedokończone)
- ↑ Tłum. J. Birkenmajer; inny polski tytuł – Dziecko sprzedane albo pamiętnik przygód Dawida Balfoura w R[oku]. P[ańskim]. 1751, tłum. S. Piekarski.
Bibliografia
- Death of R. L. Stevenson. [w:] The New York Times [on-line]. nytimes.com, 1894-12-18. [dostęp 2013-12-10]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Utwory Roberta Louisa Stevensona w serwisie Wolne Lektury
- ISNI: 0000000122831567
- VIAF: 95207986
- ULAN: 500026199
- LCCN: n78088964
- GND: 118753711
- NDL: 00457698
- LIBRIS: zw9c8z5h5pbrx72
- BnF: 11925554s
- SUDOC: 027149102
- SBN: CFIV000439
- NLA: 35524428
- NKC: jn19990008249
- DBNL: stev027
- BNE: XX900250
- NTA: 06875972X
- BIBSYS: 90066540
- CiNii: DA02075805
- Open Library: OL219525A, OL25963A
- PLWABN: 9810680032705606
- NUKAT: n94201518
- OBIN: 26438
- J9U: 987007268670705171
- PTBNP: 27012
- CANTIC: a10432206
- LNB: 000003426
- BNA: 000035867
- CONOR: 7533155
- BNC: 000034753
- ΕΒΕ: 259667
- BLBNB: 000560463
- KRNLK: KAC199626492
- LIH: LNB:V*174543;=BK
- RISM: people/41019202