Cyprian Godebski (pisarz): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Upamiętnienie: drobne redakcyjne |
m poprawa przek., WP:SK, źródła/przypisy, szablon |
||
(Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 14 użytkowników) | |||
Linia 20: | Linia 20: | ||
|żona = Tekla z Brzeżeckich |
|żona = Tekla z Brzeżeckich |
||
|dzieci = [[Franciszek Ksawery Godebski]] |
|dzieci = [[Franciszek Ksawery Godebski]] |
||
| |
|rodzeństwo = |
||
⚫ | |||
|opis faksymile = |
|||
|odznaczenia = {{order|VM|KS}} |
|||
|commons = Category:Cyprian Godebski (poet) |
|commons = Category:Cyprian Godebski (poet) |
||
|wikiźródła = Autor:Cyprian Godebski |
|wikiźródła = Autor:Cyprian Godebski |
||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
[[Plik:Album p266 - Cypryan Godebski - podpis.png|thumb|Podpis Cypriana Godebskiego]] |
[[Plik:Album p266 - Cypryan Godebski - podpis.png|thumb|Podpis Cypriana Godebskiego]] |
||
[[Plik:Death of Cyprian Godebski at the Battle of Raszyn 1809 by January Suchodolski (1855).png|thumb| |
[[Plik:Death of Cyprian Godebski at the Battle of Raszyn 1809 by January Suchodolski (1855).png|thumb|[[January Suchodolski]], ''Śmierċ Cypriana Godebskiego pod Raszynem'', 1855]] |
||
[[Plik: |
[[Plik:Cyprian Godziemba Godebski grób.jpg|thumb|Grób Godebskiego na [[cmentarz Powązkowski w Warszawie|Powązkach]]]] |
||
'''Cyprian Godebski''' herbu [[Godziemba (herb szlachecki)|Godziemba]] (ur. [[1765]] na [[Polesie Wołyńskie|Polesiu Wołyńskim]], zm. [[19 kwietnia]] [[1809]] w [[Raszyn (województwo mazowieckie)|Raszynie]]) – [[pułkownik]] [[Armia Księstwa Warszawskiego|Wojska Polskiego]], [[poezja|poeta]] i [[proza]]ik, redaktor |
'''Cyprian Godebski''' herbu [[Godziemba (herb szlachecki)|Godziemba]] (ur. [[1765]] na [[Polesie Wołyńskie|Polesiu Wołyńskim]], zm. [[19 kwietnia]] [[1809]] w [[Raszyn (województwo mazowieckie)|Raszynie]]) – [[pułkownik]] [[Armia Księstwa Warszawskiego|Wojska Polskiego]], [[poezja|poeta]] i [[proza]]ik, redaktor tygodnika „[[Zabawy Przyjemne i Pożyteczne]]”, członek [[Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk|Towarzystwa Przyjaciół Nauk]] w [[Warszawa|Warszawie]], [[wolnomularstwo|wolnomularz]]; ojciec [[Franciszek Ksawery Godebski|Franciszka Ksawerego]], dziad rzeźbiarza [[Cyprian Godebski (rzeźbiarz)|Cypriana]]. Godebski zapoczątkował nurt literatury pozostającej w ścisłym związku z walką wyzwoleńczą, stworzył ideał żołnierza-poety. |
||
== |
== Życiorys == |
||
Urodził się na [[Polesie Wołyńskie|Polesiu Wołyńskim]], uczył się w szkole [[pijarzy|pijarów]] w [[Dąbrowica (miasto)|Dąbrowicy]] a po ukończeniu szkoły pracował w [[Łuck]]u w sądownictwie. W czasie pobytu w wojsku na [[Wołyń|Wołyniu]] wstępuje do tajnych organizacji wojskowych przygotowujących rewolucję. Nie brał czynnego udziału w [[Insurekcja kościuszkowska|Powstaniu Kościuszkowskim]], pracował jedynie w komitecie organizacyjnym prowadzącym wysyłkę legionów. Na skutek przechwycenia jego korespondencji przez władze rosyjskie został aresztowany, udało mu się jednak zbiec. Następnie przedostał się do [[Włochy|Włoch]], gdzie u boku [[Franciszek Rymkiewicz|gen. Franciszka Ksawerego Rymkiewicza]] prowadził wśród żołnierzy II Legii pracę oświatową i redagował pismo legionowe "[[Dekada Legii|Dekada Legionowa]]" (nazywana też "Dekadą"). W czasie walk pod [[Werona|Weroną]] został ciężko ranny. W [[Lyon]]ie zaciągnął się do [[Legia Nadwiślańska|Legii Nadwiślańskiej]]. |
Urodził się na [[Polesie Wołyńskie|Polesiu Wołyńskim]], uczył się w szkole [[pijarzy|pijarów]] w [[Dąbrowica (miasto)|Dąbrowicy]] a po ukończeniu szkoły pracował w [[Łuck]]u w sądownictwie. W czasie pobytu w wojsku na [[Wołyń|Wołyniu]] wstępuje do tajnych organizacji wojskowych przygotowujących rewolucję. Nie brał czynnego udziału w [[Insurekcja kościuszkowska|Powstaniu Kościuszkowskim]], pracował jedynie w komitecie organizacyjnym prowadzącym wysyłkę legionów. Na skutek przechwycenia jego korespondencji przez władze rosyjskie został aresztowany, udało mu się jednak zbiec. Następnie przedostał się do [[Włochy|Włoch]], gdzie u boku [[Franciszek Rymkiewicz|gen. Franciszka Ksawerego Rymkiewicza]] prowadził wśród żołnierzy II Legii pracę oświatową i redagował pismo legionowe "[[Dekada Legii|Dekada Legionowa]]" (nazywana też "Dekadą"). W czasie walk pod [[Werona|Weroną]] został ciężko ranny. W [[Lyon]]ie zaciągnął się do [[Legia Nadwiślańska|Legii Nadwiślańskiej]]. |
||
Po [[Pokój w Lunéville|pokoju lunewilskim]] – rozczarowany do Legionów – podał się do dymisji i zajął się pracą literacką. Jako poeta debiutował w "Nowym Pamiętniku Warszawskim" w roku 1802. Reaktywował w 1804 roku (wraz z [[Franciszek Ksawery Kossecki|Franciszkiem Ksawerym Kosseckim]]) czasopismo ''[[Zabawy Przyjemne i Pożyteczne]]''. Był członkiem [[loża wolnomularska|loży wolnomularskiej]] [[Świątynia Izis]] w XVIII wieku<ref>Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 205.</ref>.30 września 1805 został przyjęty do loży masońskiej [[Świątynia Mądrości]]. |
Po [[Pokój w Lunéville|pokoju lunewilskim]] – rozczarowany do Legionów – podał się do dymisji i zajął się pracą literacką. Jako poeta debiutował w "Nowym Pamiętniku Warszawskim" w roku 1802. Reaktywował w 1804 roku (wraz z [[Franciszek Ksawery Kossecki|Franciszkiem Ksawerym Kosseckim]]) czasopismo ''[[Zabawy Przyjemne i Pożyteczne]]''. Był członkiem [[loża wolnomularska|loży wolnomularskiej]] [[Świątynia Izis]] w XVIII wieku<ref>Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 205.</ref>. 30 września 1805 został przyjęty do loży masońskiej [[Świątynia Mądrości]]. |
||
Wkrótce znowu jednak znalazł się w szeregach i w 1807 roku z wojskami francuskimi powrócił do Polski. Dowodził [[8 Pułk Piechoty |
Wkrótce znowu jednak znalazł się w szeregach i w 1807 roku z wojskami francuskimi powrócił do Polski. Dowodził [[8 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)|4 Pułkiem Piechoty Legii Kaliskiej]], skoszarowanym w [[Kalisz]]u i podporządkowanym dowódcy [[2 Dywizja (Księstwo Warszawskie)|2 Dywizji]] gen. [[Józef Zajączek|Józefowi Zajączkowi]]. Później został mianowany komendantem [[Twierdza Modlin|twierdzy modlińskiej]]. Ponadto Godebski tłumaczył francuskie regulaminy wojskowe na potrzeby [[Armia Księstwa Warszawskiego|Armii Księstwa Warszawskiego]] |
||
* {{Cytuj książkę | tytuł=Regulamen musztry dla piechoty Wojska Polskiego, przełożony z francuskiego na polskie [przekład francuskiego regulaminu z 1791 przez Cypriana Godebskiego]| data=[[1807]] (reprint 2000 ?)| wydawca=| miejsce=Jasna Góra| isbn=| strony=}} |
* {{Cytuj książkę | tytuł=Regulamen musztry dla piechoty Wojska Polskiego, przełożony z francuskiego na polskie [przekład francuskiego regulaminu z 1791 przez Cypriana Godebskiego]| data=[[1807]] (reprint 2000 ?)| wydawca=| miejsce=Jasna Góra| isbn=| strony=}} |
||
Po wkroczeniu do [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]] armii austriackiej wziął udział w walkach i zginął dowodząc w [[bitwa pod Raszynem (1809)|bitwie pod Raszynem]]. Został pochowany na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach| |
Po wkroczeniu do [[Księstwo Warszawskie|Księstwa Warszawskiego]] armii austriackiej wziął udział w walkach i zginął dowodząc 8 Pułkiem Piechoty w [[bitwa pod Raszynem (1809)|bitwie pod Raszynem]]. Został pochowany na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|cmentarzu Powązkowskim]] (kwatera 10-3-30)<ref>{{Cmentarze Warszawa|id=3164|cmentarz=Cmentarz Stare Powązki|osoba=CYPRYAN GODZIEMBA GODEBSKI|data dostępu=2019-11-05}}</ref>. Jego śmierć przedstawił [[January Suchodolski]] na obrazie pt. ''Śmierć Cypriana Godebskiego pod Raszynem''. |
||
Był odznaczony [[Order Virtuti Militari|Orderem Virtuti Militari]]<ref>{{Cytuj książkę | autor = [[Andrzej Kunert]], [[Zygmunt Walkowski]] | tytuł = Kamienie na szaniec..." Żołnierze niepodległości 1794-1918/1920 | wydawca = Studio "Historia z ograniczoną odpowiedzialnością" | miejsce = Warszawa | data = 2008 | strony = 30 | isbn = 83-60508-34-8}}</ref>. |
|||
Wdowa, Justyna Godebska, otrzymała od rządu Księstwa roczną rentę 4000 złotych. Hrabina Stanisławowa Potocka przesłała jej list: ''"Mości Pani Godebska, gdy mąż Wielmożnej Pani poległ w obronie ojczyzny każdego Polaka i Polki, powinnością jest czuwać nad losem osieroconej po obrońcy kraju familii"'' Do listu Potocka dołączyła 18 000 złotych<ref>Ruszczyc, s.38</ref>. |
Wdowa, Justyna Godebska, otrzymała od rządu Księstwa roczną rentę 4000 złotych. Hrabina Stanisławowa Potocka przesłała jej list: ''"Mości Pani Godebska, gdy mąż Wielmożnej Pani poległ w obronie ojczyzny każdego Polaka i Polki, powinnością jest czuwać nad losem osieroconej po obrońcy kraju familii"'' Do listu Potocka dołączyła 18 000 złotych<ref>Ruszczyc, s.38</ref>. |
||
Linia 98: | Linia 102: | ||
W roku 1959 imię pułkownika Cypriana Godebskiego zostało nadane szkole podstawowej w [[Raszyn (województwo mazowieckie)|Raszynie]]. |
W roku 1959 imię pułkownika Cypriana Godebskiego zostało nadane szkole podstawowej w [[Raszyn (województwo mazowieckie)|Raszynie]]. |
||
Imię Cypriana Godebskiego noszą ulice w Kaliszu, we [[Wrocław]]iu (osiedle [[Sępolno (Wrocław)|Sępolno]]) i w [[Gdynia|Gdyni]] ([[Oksywie]]). |
Imię Cypriana Godebskiego noszą ulice w Kaliszu, w Warszawie<ref name="warszawa">{{Cytuj|autor = Praca zbiorowa pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej |tytuł = Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich |data = 1968 |miejsce = Warszawa |wydawca = [[Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza]] |s = 60}}</ref>, we [[Wrocław]]iu (osiedle [[Sępolno (Wrocław)|Sępolno]]) i w [[Gdynia|Gdyni]] ([[Oksywie]]). |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Linia 105: | Linia 109: | ||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* ''Dzienniki Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych'' z 1927 |
* ''Dzienniki Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych'' z 1927 |
||
* {{Cytuj książkę |autor =Marek Ruszczyc |tytuł = Polacy czasów niewoli |wydawca =Młodzieżowa Agencja Wydawnicza |miejsce =Warszawa |rok =1987 | isbn =83-203-1349-X}} |
* {{Cytuj książkę |autor =Marek Ruszczyc |autor link=Marek Ruszczyc|tytuł = Polacy czasów niewoli |wydawca =Młodzieżowa Agencja Wydawnicza |miejsce =Warszawa |rok =1987 | isbn =83-203-1349-X}} |
||
* {{cytuj książkę |nazwisko r = | imię r = | autor link = | rozdział = T. 4: Oświecenie | tytuł = Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut | wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy | miejsce = Warszawa | rok = 1966 | strony = 471-475| isbn =}} |
* {{cytuj książkę |nazwisko r = | imię r = | autor link = | rozdział = T. 4: Oświecenie | tytuł = Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut | wydawca = [[Państwowy Instytut Wydawniczy]] | miejsce = Warszawa | rok = 1966 | strony = 471-475| isbn =}} |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* |
* {{Cytuj stronę | url = http://napoleon.org.pl/polska/god.php | tytuł = Cyprian Godebski (1765-1809) | opublikowany = napoleon.org.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20100214132020/http://napoleon.org.pl/polska/god.php | zarchiwizowano = 2010-02-14}} |
||
* [https://polona.pl/search/?filters=public:1,creator:%22Godebski,_Cyprian_(1765--1809)%22 Utwory Cypriana Godebskiego] w bibliotece [[Polona]] |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
Linia 118: | Linia 123: | ||
[[Kategoria:Ludzie oświecenia]] |
[[Kategoria:Ludzie oświecenia]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (Księstwo Warszawskie)]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (Księstwo Warszawskie)]] |
||
[[Kategoria:Oficerowie Wojska Księstwa Warszawskiego]] |
[[Kategoria:Oficerowie piechoty Wojska Księstwa Warszawskiego]] |
||
[[Kategoria:Ludzie związani z prasą I Rzeczypospolitej]] |
[[Kategoria:Ludzie związani z prasą I Rzeczypospolitej]] |
||
[[Kategoria:Patroni jednostek Wojska Polskiego]] |
[[Kategoria:Patroni jednostek Wojska Polskiego]] |
||
[[Kategoria:Pisarze związani z Kaliszem]] |
[[Kategoria:Pisarze związani z Kaliszem]] |
||
[[Kategoria:Pochowani na |
[[Kategoria:Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie]] |
||
[[Kategoria:Polscy pisarze oświeceniowi]] |
[[Kategoria:Polscy pisarze oświeceniowi]] |
||
[[Kategoria:Polscy poeci oświecenia]] |
[[Kategoria:Polscy poeci oświecenia]] |
||
[[Kategoria:Polscy poeci XIX wieku]] |
[[Kategoria:Polscy poeci XIX wieku]] |
||
[[Kategoria:Polscy prozaicy XIX wieku]] |
[[Kategoria:Polscy prozaicy XIX wieku]] |
||
[[Kategoria:Uczestnicy |
[[Kategoria:Uczestnicy bitwy pod Raszynem 1809 (strona polska)]] |
||
[[Kategoria:Polscy uczestnicy wojen napoleońskich]] |
[[Kategoria:Polscy uczestnicy wojen napoleońskich]] |
||
[[Kategoria:Polscy tłumacze literatury francuskojęzycznej]] |
[[Kategoria:Polscy tłumacze literatury francuskojęzycznej]] |
Aktualna wersja na dzień 08:29, 24 gru 2024
Godziemba | |
Rodzina | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
1765 |
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec |
Ludwik Godebski |
Matka |
Agata z Bąkowskich |
Żona |
Tekla z Brzeżeckich |
Dzieci | |
Odznaczenia | |
Cyprian Godebski herbu Godziemba (ur. 1765 na Polesiu Wołyńskim, zm. 19 kwietnia 1809 w Raszynie) – pułkownik Wojska Polskiego, poeta i prozaik, redaktor tygodnika „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”, członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, wolnomularz; ojciec Franciszka Ksawerego, dziad rzeźbiarza Cypriana. Godebski zapoczątkował nurt literatury pozostającej w ścisłym związku z walką wyzwoleńczą, stworzył ideał żołnierza-poety.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się na Polesiu Wołyńskim, uczył się w szkole pijarów w Dąbrowicy a po ukończeniu szkoły pracował w Łucku w sądownictwie. W czasie pobytu w wojsku na Wołyniu wstępuje do tajnych organizacji wojskowych przygotowujących rewolucję. Nie brał czynnego udziału w Powstaniu Kościuszkowskim, pracował jedynie w komitecie organizacyjnym prowadzącym wysyłkę legionów. Na skutek przechwycenia jego korespondencji przez władze rosyjskie został aresztowany, udało mu się jednak zbiec. Następnie przedostał się do Włoch, gdzie u boku gen. Franciszka Ksawerego Rymkiewicza prowadził wśród żołnierzy II Legii pracę oświatową i redagował pismo legionowe "Dekada Legionowa" (nazywana też "Dekadą"). W czasie walk pod Weroną został ciężko ranny. W Lyonie zaciągnął się do Legii Nadwiślańskiej.
Po pokoju lunewilskim – rozczarowany do Legionów – podał się do dymisji i zajął się pracą literacką. Jako poeta debiutował w "Nowym Pamiętniku Warszawskim" w roku 1802. Reaktywował w 1804 roku (wraz z Franciszkiem Ksawerym Kosseckim) czasopismo Zabawy Przyjemne i Pożyteczne. Był członkiem loży wolnomularskiej Świątynia Izis w XVIII wieku[1]. 30 września 1805 został przyjęty do loży masońskiej Świątynia Mądrości.
Wkrótce znowu jednak znalazł się w szeregach i w 1807 roku z wojskami francuskimi powrócił do Polski. Dowodził 4 Pułkiem Piechoty Legii Kaliskiej, skoszarowanym w Kaliszu i podporządkowanym dowódcy 2 Dywizji gen. Józefowi Zajączkowi. Później został mianowany komendantem twierdzy modlińskiej. Ponadto Godebski tłumaczył francuskie regulaminy wojskowe na potrzeby Armii Księstwa Warszawskiego
- Regulamen musztry dla piechoty Wojska Polskiego, przełożony z francuskiego na polskie [przekład francuskiego regulaminu z 1791 przez Cypriana Godebskiego]. Jasna Góra: 1807 (reprint 2000 ?).
Po wkroczeniu do Księstwa Warszawskiego armii austriackiej wziął udział w walkach i zginął dowodząc 8 Pułkiem Piechoty w bitwie pod Raszynem. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 10-3-30)[2]. Jego śmierć przedstawił January Suchodolski na obrazie pt. Śmierć Cypriana Godebskiego pod Raszynem.
Był odznaczony Orderem Virtuti Militari[3].
Wdowa, Justyna Godebska, otrzymała od rządu Księstwa roczną rentę 4000 złotych. Hrabina Stanisławowa Potocka przesłała jej list: "Mości Pani Godebska, gdy mąż Wielmożnej Pani poległ w obronie ojczyzny każdego Polaka i Polki, powinnością jest czuwać nad losem osieroconej po obrońcy kraju familii" Do listu Potocka dołączyła 18 000 złotych[4].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Ważniejsze utwory
[edytuj | edytuj kod]- List do Kalasantego Szaniawskiego pisany z Akwizgranu r. 1800 (list manipejski), Zabawy Przyjemne i Pożyteczne, t. 4 (1804); wyd. następne: zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; przedr. L. S. Korotyński w: "Poeci legioniści. Wybór ich poezji", Warszawa 1907, Tania Biblioteka, nr 26; zobacz Wydania zbiorowe poz. 2 (tu fragm.)
- Wiersz do siebie samego, powst. 1802, wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; wyd. następne: zobacz Wydania zbiorowe poz. 2; przedr. P. Hertz w: Zbiór poetów polskich XIX w., księga 1, Warszawa 1959
- List do X. K. (K. Kosseckiego) z Kassel pod Moguncją dnia 13 grudnia 1802 r., wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; poz. 2 (tu fragm.)
- Wiersze, Nowy Pamiętnik Warszawski 1802-1803 (tu m.in.: Obraz filozofa, 1802 wrzesień; Chmiel i dąb, 1803 lipiec); wyd. następne: zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; poz. 2
- List do przyjaciela z Warszawy dn. 7 maja 1803, wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 2
- Na odjazd Juliana Niemcewicza, powst. 1803, wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; wyd. następne: przedr. L. S. Korotyński w: "Poeci legioniści. Wybór ich poezji", Warszawa 1907, Tania Biblioteka, nr 26; zobacz Wydania zbiorowe poz. 2
- Wiersze, Zabawy Przyjemne i Pożyteczne 1803-1804 (tu m.in.: Cyfra na jaworze; Przekleństwo kochanki; Przekleństwo żebraka; Dąb i drzewka; Zwierciadło i dziecię, t. 1, 1803 – Snycerz, posąg i Jowisz; Pijak bliski zgonu, t. 2, 1804 – Czerna, księżna czerniehowska, starożytny rosyjski romans; Łakomca, t. 4, 1804); wyd. następne: zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; wybór w Wydaniach zbiorowych poz. 2
- Grenadier filozof. Powieść prawdziwa wyjęta z dziennika podróży r. 1799, Warszawa 1805[5]; wyd. następne: pirackie Machnówka (około roku 1805); zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 1; Przemyśl 1882, Biblioteka Uniwersalna Arcydzieł Polskich i Obcych[6]; oprac. Z. Kubikowski, Wrocław 1952. Powieści Polskie XIX w., także wyd. 2 zmienione, Wrocław 1953
- Wiersz do Legiów polskich. Poprzedzony krótką wiadomością o Legiach polskich, Warszawa 1805[7]; wyd. następne: zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; przedr. L. S. Korotyński w: "Poeci legioniści. Wybór ich poezji", Warszawa 1907, Tania Biblioteka, nr 26; Sto lat myśli polskiej, t. 2 (1902); zobacz Wydania zbiorowe poz. 2; przedr. P. Hertz w: Zbiór poetów polskich XIX w., księga 1, Warszawa 1959; fragm. w wielu podręcznikach i antologiach
- Wiersze powst. w Rydzewie 1805/1806; m.in.: Do Ksawerego Kossowskiego; Strumyk; Do Jana Drozdowskiego (Pamiętnik Warszawski 1809, nr 8); Do Jędrzeja Horodyskiego (Zabawy Przyjemne i Pożyteczne, t. 5, 1806); Listy o wsi; List do Jana O. (list manipejski); wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; wybór w Wydaniach zbiorowych poz. 2
- Wiersz do J. W. Dąbrowskiego... z powodu jego małżeństwa napisany r. 1807 d. 13 listopada, brak miejsca wydania (1807)[8]; wyd. następne: zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; przedr. L. S. Korotyński w: "Poeci legioniści. Wybór ich poezji", Warszawa 1907, Tania Biblioteka, nr 26; zobacz Wydania zbiorowe poz. 2
- Wiersze z roku 1807, m.in.: Wiersz do płci pięknej; Sen; wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; w poz. 2 Sen
- Uroczystość wielkiego Napoleona, czyli powrót z niewoli. Komedioopera w 2 aktach, wyst. Kalisz 15 sierpnia 1808; Warszawa 2 grudnia 1808, (Estreicher podaje błędnie: drugi tytuł: "Miłostki ułańskie", co dotyczy komedii Ksawerego Godebskiego granej w roku 1823 i wyd. w 1899. "Miłostki ułańskie" błędnie przypisuje Cyprianowi również Polski Słownik Biograficzny)
- Pochwała Konfucjusza, filozofa chińskiego; wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 1
- Krótka wiadomość o życiu i śmierci Sokratesa; wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 1
- Nemrod, czyli początek bałwochwalstwa na ziemi. Powieść arabska; wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 1
- Demokryt, czyli nierozmyślne żądania. Powieść filozoficzna naśladowana z Lukiana; wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 1
- Myśli o nadziei. Naśladowane z francuskiego; wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 1
- "Pamiętnik oblężenia Mantui", Tygodnik Literacki 1842; wyd. następne: Biblioteka Ossolineum, t. 5 (1864); wyd. K. Godebski, Lwów 1864[9]
- Dodatek do przepisów musztry, brak miejsca i roku wydania
- Pamiętnik Legii Naddunajskiej (niedokończony), rękopis zaginął
- Dzieło o literaturze narodowej (niedokończone), rękopis zaginął.
Ponadto prace jego ogłaszano w czasopismach: Czas (1872, nr 115), Nowy Pamiętnik Warszawski, Pamiętnik Warszawski (tu ostatni wiersz Godebskiego: "Do Arysta", 1809, nr 10), Warszawianin (1822), Zabawy Przyjemne i Pożyteczne (1803-1806, tu także sprawozdania z literatury obcej).
Kilka wierszy z czasopism przedrukował (m.in.): L. S. Korotyński w: "Poeci legioniści. Wybór ich poezji", Warszawa 1907, Tania Biblioteka, nr 26; J. W. Gomulicki, Nowe Książki 1958, nr 22-23 i P. Hertz w: Zbiór poetów polskich XIX w., księga 1, Warszawa 1959.
Przekłady
[edytuj | edytuj kod]- Geoggrafia ułożona w grę... (tłum. z francuskiego), Warszawa 1803
- J. Delille: "Wieśniak. Pieśń IV", Zabawy Przyjemne i Pożyteczne, t. 3-4 (1804); wyd. następne: zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; poz. 2, (współautor przekł., tłumacz niewielkiej partii początkowej: J. Czyżewski)
- Wyprawa Igora przeciw Połowcom (fragm. z przekładu francuskiego), Zabawy Przyjemne i Pożyteczne, t. 6 (1806); wyd. następne: zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2; poz. 2 (tu fragm.)
- Przepis musztry i manewrów... (tłum. z francuskiego), cz. 1-4, Warszawa 1807-1808[10]; wyd. następne: rozszerzone Warszawa 1811; Warszawa 1815
- J. A. Ségur: Czasy patriarchalne, czyli wesele Jakuba, syna Izaaka. Romans wyjęty z dzieła..., wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 1
- P. N. Ovidius: Fragment heroidy, poprzedzony rzutem myśli na heroidy, wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2
- J. F. La Harpe: Sokrates do swoich przyjaciół. Heroida, wyd. zobacz Wydania zbiorowe poz. 1, cz. 2.
Prace redakcyjno-edytorskie
[edytuj | edytuj kod]- Dekada Polska, gazeta pisana, nr 1-4, Mantua, luty – 22 marca 1799 (współredaktor: F. Paszkowski); fragm. nr 3 (z 11 marca) ogł. S. Askenazy: Napoleon a Polska, t. 3, Warszawa 1919, s. 410; nr 2 (z 1 marca), fragm. nr 3 i 4 (z 22 marca) ogł. A. M. Skałkowski: Archiwum Wybickiego, t. 1, Gdańsk 1948, s. 377-384; z rękopisów Biblioteki Czartoryskich, sygn. 2779 i zbiorów dra Rożnowskiego
- Zabawy Przyjemne i Pożyteczne, t. 1-6, Warszawa 1803-1804, 1806 (współredaktor: K. Kossowski); wyd. pirackie: t. 1-4, Machnówka (około roku 1805, jako dzieło S. Sz. Potockiego); przedr. poszczególnych tomów: Machnówka 1807 i 1813 (anonimowo).
Wydania zbiorowe
[edytuj | edytuj kod]- Dzieła wierszem i prozą. Po śmierci autora zbierane po większej części drukiem nie ogłoszone, cz. 1-2, wyd. K. Godebski, Warszawa 1821; zawartość – cz. 1[11]: Twórczość poz. 8, 14-18; Przekłady poz. 5 – cz. 2[12]: Twórczość poz. 1-4, 6-7, 9-12; Przekłady poz. 2-3, 6-7; Listy poz. 4 oraz inne wiersze, bajki, elegie
- Wybór wierszy, oprac. Z. Kubikowski, Wrocław (1956), Biblioteka Narodowa, seria I, nr 161.
Listy i materiały
[edytuj | edytuj kod]- Korespondencja z A. Kosińskim, wyd. W. Kosiński: Amilkar Kosiński we Włoszech. 1795-1803, Poznań 1877
- Do K. Kossowskiego, J. K. Szaniawskiego, A. Horodyskiego i in. z lat 1798-1806, rękopis: Biblioteka Narodowa BOZ, sygn. 1813
- Do J. Wybickiego 11 listów z lat 1801-1807, wyd. A. M. Skałkowski: Archiwum Wybickiego, t. 1-2, Gdańsk 1948-1950
- Do wydawcy Pamiętnika Warszawskiego z 18 stycznia 1809, wyd. zobacz: Wydania zbiorowe poz. 1 cz. 2.
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]31 marca 1927 minister spraw wojskowych nadał imię pułkownika Cypriana Godebskiego Szpitalowi Wojskowemu w Modlinie[13].
W roku 1959 imię pułkownika Cypriana Godebskiego zostało nadane szkole podstawowej w Raszynie.
Imię Cypriana Godebskiego noszą ulice w Kaliszu, w Warszawie[14], we Wrocławiu (osiedle Sępolno) i w Gdyni (Oksywie).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 205.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: CYPRYAN GODZIEMBA GODEBSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-05] .
- ↑ Andrzej Kunert, Zygmunt Walkowski: Kamienie na szaniec..." Żołnierze niepodległości 1794-1918/1920. Warszawa: Studio "Historia z ograniczoną odpowiedzialnością", 2008, s. 30. ISBN 83-60508-34-8.
- ↑ Ruszczyc, s.38
- ↑ Cyprian Godebski , Granadyer-filozof : powieść prawdziwa, wyjęta z dziennika podróży roku 1799, wyd. 1805 r. [online], polona.pl [dostęp 2018-04-09] .
- ↑ Cyprian Godebski , Granadyer-filozof : powieść prawdziwa, wyjęta z dziennika podróży roku 1799 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-09] .
- ↑ Cyprian Godebski , Wiersz do legiów polskich [online], polona.pl [dostęp 2018-04-09] .
- ↑ Cyprian Godebski , Wiersz do Jaśnie Wielmożnego Dąbrowskiego, generała dywizyi, dowodzcy Legionu 3go woysk polskich, ozdobionego Wielkim Orłem Legii Honorowey i Kommandora Korony Żelazney, z powodu Jego małżeństwa napisany roku 1807 dnia 13 listopada [online], polona.pl [dostęp 2018-04-09] .
- ↑ Cyprian Godebski , Pamiętnik oblężenia Mantui [online], polona.pl [dostęp 2018-04-09] .
- ↑ Cyprian Godebski , Przepis musztry i manewrów dla piechoty francuzkiey wydany roku 1791, t. 1-4 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-09] .
- ↑ Cyprian Godebski , Dzieła wierszem i prozą Cypryana Godebskiego [...] : po śmierci autora zbierane po większéy części drukiem nieogłoszone. Cz. 1 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-09] .
- ↑ Cyprian Godebski , Dzieła wierszem i prozą Cypryana Godebskiego [...] : po śmierci autora zbierane po większéy części drukiem nieogłoszone. Cz. 2 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-09] .
- ↑ Dziennik Rozkazów M.S.Wojsk. Nr 11 z 31.03.1927 r., poz. 98.
- ↑ Praca zbiorowa pod redakcją Grażyny Kieniewiczowej i Aliny Sokołowskiej , Od Agrykoli do Żywnego. Mały słownik patronów ulic warszawskich, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1968, s. 60 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dzienniki Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 1927
- Marek Ruszczyc: Polacy czasów niewoli. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1987. ISBN 83-203-1349-X.
- T. 4: Oświecenie. W: Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1966, s. 471-475.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Cyprian Godebski (1765-1809). napoleon.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-14)].
- Utwory Cypriana Godebskiego w bibliotece Polona
- Członkowie Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie
- Godebscy herbu Godziemba
- Ludzie oświecenia
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (Księstwo Warszawskie)
- Oficerowie piechoty Wojska Księstwa Warszawskiego
- Ludzie związani z prasą I Rzeczypospolitej
- Patroni jednostek Wojska Polskiego
- Pisarze związani z Kaliszem
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polscy pisarze oświeceniowi
- Polscy poeci oświecenia
- Polscy poeci XIX wieku
- Polscy prozaicy XIX wieku
- Uczestnicy bitwy pod Raszynem 1809 (strona polska)
- Polscy uczestnicy wojen napoleońskich
- Polscy tłumacze literatury francuskojęzycznej
- Polscy wolnomularze (I Rzeczpospolita)
- Polscy wolnomularze (zabór pruski)
- Powstańcy kościuszkowscy
- Urodzeni w 1765
- Zmarli w 1809
- Żołnierze Legii Nadwiślańskich
- Żołnierze Legionów Polskich 1797–1807