Jerzy Kossak: Różnice pomiędzy wersjami

Jerzy Maciej Kossak
Jan
Data i miejsce urodzenia	11 września 1886 ; Kraków
Data i miejsce śmierci	11 maja 1955 ; Kraków
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	realizm
Muzeum artysty	Kossakówka
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 19:48, 9 lis 2024

Jerzy Maciej Kossak herbu Kos (ur. 11 września 1886 w Krakowie, zm. 11 maja 1955 tamże) – polski malarz, przedstawiciel realizmu.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Wojciecha i Marii z Kisielnickich herbu Topór. Był bratem Magdaleny Samozwaniec i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, wnukiem Juliusza Kossaka. Ukończył Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, a następnie Szkołę Kadetów^[1].

Dorastał obserwując pracę swojego dziadka i ojca. Już w dzieciństwie wykazywał spore uzdolnienia plastyczne i był wielką nadzieją dla swojego ojca Wojciecha. Nie przejawiał jednak dużych chęci do nauki w szkole; nie podjął też studiów w żadnej uczelni artystycznej. Szlifował swój talent w pracowni ojca. Pierwszą wystawę miał w 1910 roku w Krakowie, w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Jego talent został dostrzeżony, a wystawiony cykl napoleoński zebrał pochlebne opinie. W czasie I wojny światowej służył na froncie włoskim w randze porucznika pułku austro-węgierskich ułanów. W okresie międzywojennym malował w pracowni stworzonej przez Wojciecha dla ratowania kondycji finansowej rodziny. Jako rotmistrz był instruktorem jazdy w Szkole Oficerów Jazdy w Tarnowie^[2]. Poza malarstwem oddawał się sportowi jeździeckiemu i polowaniom. Posiadał własnego konia i uczestniczył w zawodach jeździeckich, biegach myśliwskich i spacerach w siodle. Należał do Związku Polskich Artystów Plastyków, był też członkiem Krakowskiego Klubu Jazdy Konnej, Bractwa Kurkowego, myśliwskiego Towarzystwa św. Huberta oraz Automobilklubu w Krakowie. W czasie II wojny światowej i w trudnych latach powojennych, masowa produkcja obrazów pozwalała żyć zadłużonemu artyście, ale mocno ucierpiała na tym twórczość malarza.

Życie prywatne

Był dwukrotnie żonaty: z pierwszego małżeństwa zawartego w 1911 roku z ziemianką Ewą z Kaplińskich (1890–1940) miał córkę Marię (1917–1988), z drugiego, z Elżbietą Dzięciołowską-Śmiałowską (1910–1975) dwie córki, Glorię i Simonę. Do końca życia mieszkał wraz z drugą żoną i córkami w Kossakówce – rodzinnym domu Kossaków, kupionym jeszcze przez dziadka Juliusza.

Po śmierci w 1955 roku został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Rakowickim (kwatera XIIB-płn-po lewej Wędrychowskich)^[1].

Twórczość

Żył w cieniu sławnego ojca, od początku swojej drogi artystycznej naśladował go, wybierał te same tematy, niekiedy nawet malował te same obrazy co on. W okresie służby wojskowej namalował wiele scen o tematyce wojennej. W latach międzywojennych sięgnął do zarzuconego już przez ojca wątku napoleońskiego. Wtedy namalował Odwrót Napoleona spod Moskwy (1927), Bitwę pod piramidami (1927), Huzara z koniem w pejzażu zimowym (1938). Walkę polskich legionów utrwalił na płótnach: Pościg 6. Pułku Ułanów za bolszewikami i Pościg ułanów krechowieckich za bolszewikami, Majora Edwarda Rydza Śmigłego na czele III Batalionu Pierwszej Brygady Legionów prowadzącego atak na pozycje rosyjskie pod Laskami w dniu 28 października 1914, Pogoń ułanów za Kozakami (1938). Nieobca mu była również tematyka folklorystyczna, malował wesela krakowskie i góralskie, sceny polowań (Bieg myśliwych z psami za jeleniem z 1927 roku). Spod jego pędzla wyszło wiele portretów.

Nie spełnił oczekiwań swojego wybitnego ojca. Nie miał większych ambicji i samodzielności twórczej i nigdy nie wypracował swojego indywidualnego stylu. Nie odbył on żadnych podróży, koniecznych do rozwinięcia stylu artystycznego^[3]^[4].

Ordery i odznaczenia

Złoty Krzyż Zasługi (7 sierpnia 1939)^[5]

Jerzy Kossak obok swojego obrazu „Szarża pod Grebionką” (1934)
Jerzy Kossak, Odwrót Napoleona spod Moskwy (1927)
Jerzy Kossak, Ułan z koniem (1942)

Przypisy

↑ ^a ^b W kręgu Rodu Kossaków - Jerzy Kossak [online], www.bg.agh.edu.pl [dostęp 2023-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-24] .
↑ MSWoj., (1919) Program szkół fachowego kształcenia oficerów i podoficerów jazdy. Księgarnia Wojskowa, Warszawa, str. 5.
↑ Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska zaznacza, że Wojciech Kossak: bolał nad tym, że Jerzy nie spełniał jego nadziei, martwił się brakiem u syna większych ambicji malarskich, chęci i wytrwałości, krytykował go za brak samodzielności twórczej, za masowe i płytkie powielanie tematów, za fabrykę kopii i replik. Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska: Kossakowie. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2001, s. 71–72. ISBN 83-7023-855-6.
↑ Kazimierz Olszański w przypisach do Wspomnień Wojciecha Kossaka pisze o Jerzym: Malował również sceny historyczne i rodzajowe, bitwy i polowania, żołnierzy i konie, ale nie osiągnął tej miary artyzmu co Juliusz i Wojciech. Przypisy opracowane przez Kazimierza Olszańskiego. W: Wojciech Kossak: Wspomnienia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1971, s. 378.
↑ M.P. z 1939 r. nr 185, poz. 458 „za zasługi na polu podniesienia hodowli koni”.

Bibliografia

Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska: Kossakowie. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2001. ISBN 83-7023-855-6.
Wojciech Kossak: Wspomnienia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1971.

Linki zewnętrzne

Obrazy Jerzego Kossaka. Artyzm.com. [dostęp 2023-05-09]. (pol.).
Tematy napoleońskie w malarstwie Jerzego Kossaka. Krakowski Dom Aukcyjny. [dostęp 2023-05-09]. (pol.).

[:0-1] W kręgu Rodu Kossaków - Jerzy Kossak [online], www.bg.agh.edu.pl [dostęp 2023-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-24] .

[2] MSWoj., (1919) Program szkół fachowego kształcenia oficerów i podoficerów jazdy. Księgarnia Wojskowa, Warszawa, str. 5.

[3] Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska zaznacza, że Wojciech Kossak: bolał nad tym, że Jerzy nie spełniał jego nadziei, martwił się brakiem u syna większych ambicji malarskich, chęci i wytrwałości, krytykował go za brak samodzielności twórczej, za masowe i płytkie powielanie tematów, za fabrykę kopii i replik. Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska: Kossakowie. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2001, s. 71–72. ISBN 83-7023-855-6.

[4] Kazimierz Olszański w przypisach do Wspomnień Wojciecha Kossaka pisze o Jerzym: Malował również sceny historyczne i rodzajowe, bitwy i polowania, żołnierzy i konie, ale nie osiągnął tej miary artyzmu co Juliusz i Wojciech. Przypisy opracowane przez Kazimierza Olszańskiego. W: Wojciech Kossak: Wspomnienia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1971, s. 378.

[5] M.P. z 1939 r. nr 185, poz. 458 „za zasługi na polu podniesienia hodowli koni”.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 22: / Linia 22: @@
  |faksymile                 =
  |opis faksymile            =
- |odznaczenia               = {{order|KZ|Z}}
+ |odznaczenia               = {{order|KZ|IIRPZ}}
  |nagrody                   =
  |commons                   = Category:Jerzy Kossak
@@ Linia 30: / Linia 30: @@
 }}
 [[Plik:Sygnet-jerzy-kossak.jpg|thumb|240px|[[Sygnet]] herbowy Jerzego Kossaka]]
-[[Plik:Rakowice Cemetery, tomb of Kossak family (Polish painters), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|thumb|240px|Grobowiec Kossaków na cmemtarzu Rakowickim]]
+[[Plik:Rakowice Cemetery, Tomb of Kossak family (Polish painters), 26 Rakowicka street, Kraków, Poland.jpg|thumb|240px|Grobowiec Kossaków na cmentarzu Rakowickim]]
-'''Jerzy Maciej Kossak''' herbu [[Kos (herb szlachecki)|Kos]] (ur. [[11 września]] [[1886]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[11 maja]] [[1955]] tamże) – polski [[malarz]], przedstawiciel [[Realizm (malarstwo)|realizmu]].
+'''Jerzy Maciej Kossak''' herbu [[Kos (herb szlachecki)|Kos]] (ur. [[11 września]] [[1886]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[11 maja]] [[1955]] tamże) – [[Polacy|polski]] [[malarz]], przedstawiciel [[Realizm (malarstwo)|realizmu]].
 == Życiorys ==
-Urodził się w rodzinie [[Wojciech Kossak|Wojciecha]] i [[Maria Anna Kisielnicka-Kossak|Marii z Kisielnickich]] herbu [[Topór (herb szlachecki)|Topór]]. Był bratem [[Magdalena Samozwaniec|Magdaleny Samozwaniec]] i [[Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej]], wnukiem [[Juliusz Kossak|Juliusza Kossaka]]. Ukończył [[Gimnazjum św. Jacka w Krakowie]], a następnie Szkołę Kadetów<ref name=":0">{{Cytuj | tytuł = W kręgu Rodu Kossaków - Jerzy Kossak | data dostępu = 2023-05-09 | opublikowany = www.bg.agh.edu.pl | url = http://www.bg.agh.edu.pl/KOSSAK/jerzy-main.html}}</ref>.
+Urodził się w rodzinie [[Wojciech Kossak|Wojciecha]] i [[Maria Anna Kisielnicka-Kossak|Marii z Kisielnickich]] herbu [[Topór (herb szlachecki)|Topór]]. Był bratem [[Magdalena Samozwaniec|Magdaleny Samozwaniec]] i [[Maria Pawlikowska-Jasnorzewska|Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej]], wnukiem [[Juliusz Kossak|Juliusza Kossaka]]. Ukończył [[Gimnazjum św. Jacka w Krakowie]], a następnie Szkołę Kadetów<ref name=":0">{{Cytuj | tytuł = W kręgu Rodu Kossaków - Jerzy Kossak | data dostępu = 2023-05-09 | opublikowany = www.bg.agh.edu.pl | url = https://archive.ph/20151024115357/http://www.bg.agh.edu.pl/KOSSAK/jerzy-main.html}}</ref>.
 Dorastał obserwując pracę swojego dziadka i ojca. Już w dzieciństwie wykazywał spore uzdolnienia plastyczne i był wielką nadzieją dla swojego ojca Wojciecha. Nie przejawiał jednak dużych chęci do nauki w szkole; nie podjął też studiów w żadnej uczelni artystycznej. Szlifował swój talent w pracowni ojca. Pierwszą wystawę miał w 1910 roku w Krakowie, w [[Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie|Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych]]. Jego talent został dostrzeżony, a wystawiony cykl [[Wojny napoleońskie|napoleoński]] zebrał pochlebne opinie. W czasie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] służył na [[I wojna światowa#Front włoski|froncie włoskim]] w randze porucznika pułku [[K.u.k. Ulanen|austro-węgierskich ułanów]]. W [[Historia Polski (1918–1939)|okresie międzywojennym]] malował w pracowni stworzonej przez Wojciecha dla ratowania kondycji finansowej rodziny. Jako [[rotmistrz]] był instruktorem jazdy w [[Szkoła Oficerów Jazdy w Tarnowie|Szkole Oficerów Jazdy]] w [[Tarnów|Tarnowie]]<ref>MSWoj., (1919) [https://polona.pl/item/program-szkol-fachowego-ksztalcenia-oficerow-i-podoficerow-jazdy,MTE2ODI3Njcz/0/#info:metadata Program szkół fachowego kształcenia oficerów i podoficerów jazdy.] Księgarnia Wojskowa, Warszawa, str. 5.</ref>. Poza malarstwem oddawał się sportowi jeździeckiemu i polowaniom. Posiadał własnego konia i uczestniczył w zawodach jeździeckich, biegach myśliwskich i spacerach w siodle. Należał do [[Związek Polskich Artystów Plastyków|Związku Polskich Artystów Plastyków]], był też członkiem Krakowskiego Klubu Jazdy Konnej, [[Towarzystwo Strzeleckie „Bractwo Kurkowe” w Krakowie|Bractwa Kurkowego]], myśliwskiego Towarzystwa św. Huberta oraz Automobilklubu w Krakowie. W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] i w trudnych latach powojennych, masowa produkcja obrazów pozwalała żyć zadłużonemu artyście, ale mocno ucierpiała na tym twórczość malarza.
@@ Linia 44: / Linia 44: @@
 == Twórczość ==
-Żył w cieniu sławnego ojca, od początku swojej drogi artystycznej naśladował go, wybierał te same tematy, niekiedy nawet kopiował jego obrazy. W okresie służby wojskowej namalował wiele scen o tematyce wojennej. W latach międzywojennych sięgnął do zarzuconego już przez ojca wątku napoleońskiego. Wtedy namalował ''Odwrót Napoleona spod Moskwy'' (1927), ''Bitwę pod piramidami'' (1927), ''Huzara z koniem w pejzażu zimowym'' (1938). Walkę [[Legiony Polskie (1914–1918)|polskich legionów]] utrwalił na płótnach: ''Pościg 6. Pułku Ułanów za bolszewikami'' i ''Pościg ułanów krechowieckich za bolszewikami, Majora Edwarda Rydza Śmigłego na czele III Batalionu Pierwszej Brygady Legionów prowadzącego atak na pozycje rosyjskie pod Laskami w dniu 28 października 1914, Pogoń ułanów za Kozakami'' (1938). Nieobca mu była również tematyka folklorystyczna, malował wesela krakowskie i góralskie, sceny polowań (''Bieg myśliwych z psami za jeleniem'' z 1927 roku). Spod jego pędzla wyszło wiele [[portret]]ów.
+Żył w cieniu sławnego ojca, od początku swojej drogi artystycznej naśladował go, wybierał te same tematy, niekiedy nawet malował te same obrazy co on. W okresie służby wojskowej namalował wiele scen o tematyce wojennej. W latach międzywojennych sięgnął do zarzuconego już przez ojca wątku napoleońskiego. Wtedy namalował ''Odwrót Napoleona spod Moskwy'' (1927), ''Bitwę pod piramidami'' (1927), ''Huzara z koniem w pejzażu zimowym'' (1938). Walkę [[Legiony Polskie (1914–1918)|polskich legionów]] utrwalił na płótnach: ''Pościg 6. Pułku Ułanów za bolszewikami'' i ''Pościg ułanów krechowieckich za bolszewikami, Majora Edwarda Rydza Śmigłego na czele III Batalionu Pierwszej Brygady Legionów prowadzącego atak na pozycje rosyjskie pod Laskami w dniu 28 października 1914, Pogoń ułanów za Kozakami'' (1938). Nieobca mu była również tematyka folklorystyczna, malował wesela krakowskie i góralskie, sceny polowań (''Bieg myśliwych z psami za jeleniem'' z 1927 roku). Spod jego pędzla wyszło wiele [[portret]]ów.
 Nie spełnił oczekiwań swojego wybitnego ojca. Nie miał większych ambicji i samodzielności twórczej i nigdy nie wypracował swojego indywidualnego stylu. Nie odbył on żadnych podróży, koniecznych do rozwinięcia stylu artystycznego<ref>Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska zaznacza, że Wojciech Kossak: ''bolał nad tym, że Jerzy nie spełniał jego nadziei, martwił się brakiem u syna większych ambicji malarskich, chęci i wytrwałości, krytykował go za brak samodzielności twórczej, za masowe i płytkie powielanie tematów, za fabrykę kopii i replik''. {{Cytuj książkę | nazwisko = Krzysztofowicz-Kozakowska | imię = Stefania | autor link = | tytuł = Kossakowie | rok = 2001 | miesiąc = | wydawca = Wydawnictwo Dolnośląskie | miejsce = Wrocław | isbn = 83-7023-855-6 | strony = 71–72 | rozdział = }}</ref><ref>[[Kazimierz Olszański]] w przypisach do ''Wspomnień'' Wojciecha Kossaka pisze o Jerzym: ''Malował również sceny historyczne i rodzajowe, bitwy i polowania, żołnierzy i konie, ale nie osiągnął tej miary artyzmu co Juliusz i Wojciech''. {{Cytuj książkę | nazwisko = Kossak | imię = Wojciech | autor link = Wojciech Kossak | tytuł = Wspomnienia | rok = 1971 | miesiąc = | wydawca = Instytut Wydawniczy PAX | miejsce = Warszawa | isbn = | strony = 378 | rozdział = Przypisy opracowane przez Kazimierza Olszańskiego}}</ref>.