Willem Claesz. Heda: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Joszek przeniósł stronę Willem Claesz Heda na Willem Claesz. Heda w miejsce przekierowania: Błędna pisownia tytułu |
lit. |
||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Artysta infobox |
{{Artysta infobox |
||
|imię i nazwisko = Willem Claesz Heda |
|imię i nazwisko = Willem Claesz. Heda |
||
|imię i nazwisko org = |
|imię i nazwisko org = |
||
|pseudonim = |
|pseudonim = |
||
|grafika = |
|grafika = |
||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
|data śmierci = 24 sierpnia 1680 |
|data śmierci = 24 sierpnia 1680 |
||
|miejsce śmierci = Haarlem |
|miejsce śmierci = Haarlem |
||
|narodowość = |
|narodowość = [[Holendrzy|holenderska]] |
||
|język = |
|język = |
||
|Alma Mater = |
|Alma Mater = |
||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
[[Plik:Willem Claesz. Heda 005.jpg|thumb |
[[Plik:Willem Claesz. Heda 005.jpg|thumb|''Martwa natura ze złotym pucharem'' (1635), Rijksmuseum, Amsterdam]] |
||
[[Plik:Heda Willem Claesz - Deser, martwa natura z ciastem, winem, piwem i orzechami.jpg|thumb |
[[Plik:Heda Willem Claesz - Deser, martwa natura z ciastem, winem, piwem i orzechami.jpg|thumb|''[[Deser (obraz Willema Claesza Hedy)|Deser]]'' (1637), [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]]] |
||
[[Plik:Willem Claesz. Heda - Breakfast Still-Life - WGA11232.jpg|thumb |
[[Plik:Willem Claesz. Heda - Breakfast Still-Life - WGA11232.jpg|thumb|''Martwa natura śniadaniowa'' (1637), [[Luwr]], Paryż]] |
||
[[Plik:Willem Claesz. Heda - Ham and Silverware - WGA11238.jpg|thumb|''Szynka i srebro stołowe'' (1649), [[Muzeum Sztuk Pięknych im. Puszkina w Moskwie]]]] |
|||
'''Willem Claesz Heda'''<ref>{{Encyklopedia PWN |tytuł = Heda, Willem Claesz|id = 3910608|data dostępu = 2023-09-08}}</ref>, '''Willem Claesz. Heda''' (ur. [[14 grudnia]] [[1594]] w [[Haarlem]]ie, zm. [[24 sierpnia]] [[1680]] tamże<ref>[https://rkd.nl/en/explore/artists/record?query=Willem+Claesz.+Heda&start=0 dane biograficzne]</ref>) − [[Republika Zjednoczonych Prowincji|holenderski]] [[malarz]], twórca licznych [[martwa natura|martwych natur]]. Był aktywny w Haarlemie, gdzie prowadził duży warsztat malarski. |
|||
'''Willem Claeszoon Heda''' (ur. [[14 grudnia]] [[1594]] w [[Haarlem]]ie, zm. [[24 sierpnia]] [[1680]] tamże){{r|RKD|encPWN}} – [[Republika Zjednoczonych Prowincji|holenderski]] [[malarz]], twórca licznych [[martwa natura|martwych natur]]. |
|||
== Życiorys == |
|||
Specjalnością Hedy było malowanie suto zastawionych stołów z elementami posiłków i naczyń stołowych. Kompozycje tego malarza są prawie [[Monochromatyzm (sztuka)|monochromatyczne]], o szarozielonkawym odcieniu. Artysta stosował równowagę cienia i światła i podkreślał refleksy na malowanych przedmiotach. Używał [[laserunek|farb laserunkowych]] koncentrując się na perfekcyjnym oddawaniu szczegółów i swoistej dla niego atmosfery intymności. |
|||
Był synem architekta Claesa Pietersza (1558–1632) i siostrzeńcem [[Cornelis Claesz. Heda|Cornelisa Claesz. Hedy]]{{u|u1}}{{r|RKD|RKD-2}}. Nazwisko Heda przyjął po babce ze strony matki{{r|RKD}}. W 1616 został członkiem Gwardii Cywilnej św. Jerzego{{r|RKD}}. W 1619 ożenił się z córką piwowara Cornelią Jacobsdr. van Ryck (zm. 1668), z którą miał siedmioro dzieci, m.in. syna [[Gerrit Willemsz. Heda|Gerrita]], który również został malarzem{{r|RKD|RKD-3}}. |
|||
Przed 1631 Willem Heda przystąpił do haarlemskiej [[Gildia św. Łukasza|gildii św. Łukasza]], w której pełnił różne funkcje, w tym dziekana w 1644 i 1652–1653{{r|RKD|GAO|Monkiewicz}}. Prowadził dużą pracownię; wśród jego uczniów byli m.in. jego syn Gerrit, [[Maerten Boelema]], [[Arnold van Beresteyn]] i [[Hendrick Heerschoop]]{{r|RKD|GAO}}. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
Wydaje się, że Heda był dość zamożny, a jego twórczość cieszyła się dużym zainteresowaniem za jego życia. Dwa jego obrazy były w posiadaniu [[Peter Paul Rubens|Rubensa]]{{r|GAO|Benezit}}. Poza malarstwem Heda zajmował się także [[Piwowarstwo|browarnictwem]] (dzięki koneksjom rodzinnym, w 1667 miał własny browar); uległ też [[Tulipomania|tulipomanii]]{{r|RKD}}. |
|||
== Twórczość == |
|||
Specjalnością Hedy były martwe natury śniadaniowe, przedstawiające suto zastawione stoły z elementami posiłków i naczyń stołowych. Pomimo ograniczonej tematyki i nieuniknionej powtarzalności tematów, Hedzie udało się osiągnąć indywidualny wyraz każdego obrazu. W swoich martwych naturach eksperymentował zarówno z formatem pionowym, jak i bardziej konwencjonalnym formatem poziomym{{r|GAO|Monkiewicz}}. Jego kompozycje są prawie [[Monochromatyzm (sztuka)|monochromatyczne]], w odcieniach szarości i brązów, z zielonkawymi i srebrzystymi tonami{{r|Monkiewicz}}. Artysta stosował równowagę cienia i światła, podkreślając refleksy na malowanych przedmiotach, zwłaszcza na szkle i metalu{{r|GAO|Monkiewicz}}. Malował głównie na desce, ale też na płótnie{{r|GAO}}. Używał [[laserunek|farb laserunkowych]], koncentrując się na perfekcyjnym oddawaniu szczegółów i swoistej dla niego atmosfery intymności. |
|||
Dwie z jego martwych natur mają tła [[pejzaż]]owe, ale wydaje się prawdopodobne, że te pejzaże są późniejszymi dodatkami{{r|GAO}}. Artyście przypisuje się także niektóre [[portret]]y{{r|GAO|Benezit}}, studia figuralne{{r|GAO}} oraz [[malarstwo historyczne|sceny historyczne]]{{r|Benezit}}. Jego syn, Gerrit, malował martwe natury tak podobne do martwych natur swojego ojca, że ich prace często były mylone, np. ''Martwa natura z nautilusem'' (1641){{r|GAO|MNW}}. |
|||
== Dzieła == |
|||
(wg źródeł{{r|GAO|Monkiewicz}}) |
|||
* ''Vanitas'' – <small>1628, [[Museum Bredius]], [[Haga]]</small> |
|||
| ⚫ | |||
* ''Śniadanie z plackiem jeżynowym'' – <small>1631, [[Drezno]]</small> |
|||
* ''Ciasto z owocami morwy'' – <small>1631</small> |
* ''Ciasto z owocami morwy'' – <small>1631</small> |
||
* ''Martwa natura z ostrygami'' – <small>1634, [[Rotterdam]]</small> |
* ''Martwa natura z ostrygami'' – <small>1634, [[Rotterdam]]</small> |
||
* ''Szkło i złoty puchar'' – <small>1634</small> |
* ''Szkło i złoty puchar'' – <small>1634</small> |
||
* ''Martwa natura ze złotym pucharem'' – <small>1635, olej na płótnie, 88 × 113 cm, [[Rijksmuseum]], [[Amsterdam]]</small> |
* ''Martwa natura ze złotym pucharem'' – <small>1635, olej na płótnie, 88 × 113 cm, [[Rijksmuseum]], [[Amsterdam]]</small> |
||
* ''Martwa natura'' – <small>1637, olej na |
* ''Martwa natura'' – <small>1637, olej na desce, 62 × 84 cm, [[Zamek Królewski na Wawelu]], [[Kraków]]</small> |
||
* ''Złota czara'', ''Kraby i tytoń'' – <small>1637</small> |
* ''Złota czara'', ''Kraby i tytoń'' – <small>1637</small> |
||
* ''Martwa natura z przewróconym kielichem'' – <small>1637, [[Paryż]]</small> |
|||
* ''[[Deser (obraz Willema Claesza Hedy)|Deser]]'' – <small>1637, [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]</small> |
* ''[[Deser (obraz Willema Claesza Hedy)|Deser]]'' – <small>1637, [[Muzeum Narodowe w Warszawie]]</small> |
||
* '' |
* ''Śniadanie z szynką'', ''Pasztet z oliwkami'', ''Śniadanie z homarem'' – <small>1648, [[Ermitaż]], [[Petersburg]]</small> |
||
* ''Śniadanie z szynką'', ''Pasztet z oliwkami'', ''Śniadanie z homarem'' – <small>1648, [[Ermitaż]], [[Petersburg|Sankt Petersburg]]</small> |
|||
| ⚫ | |||
{{Uwagi |
|||
|u1=Niektóre źródła (np. Benezit{{r|Benezit}}) mylnie podają, że Cornelis Claesz. Heda był bratem Willema{{r|RKD}}. |
|||
}} |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
<references> |
|||
{{Przypisy}} |
|||
<ref name="RKD">{{Cytuj |tytuł = Willem Claesz. Heda |url = https://research.rkd.nl/en/detail/https%3A%2F%2Ffanyv88.com%3A443%2Fhttps%2Fdata.rkd.nl%2Fartists%2F36809 |opublikowany = RKD – Netherlands Institute for Art History |data dostępu = 2024-05-14 |język = en nl}}</ref> |
|||
<ref name="RKD-2">{{Cytuj |tytuł = Cornelis Claesz. Heda |url = https://research.rkd.nl/en/detail/https%3A%2F%2Ffanyv88.com%3A443%2Fhttps%2Fdata.rkd.nl%2Fartists%2F466427 |opublikowany = RKD – Netherlands Institute for Art History |data dostępu = 2024-05-14 |język = en nl}}</ref> |
|||
<ref name="RKD-3">{{Cytuj |tytuł = Gerret Willemsz. Heda |url = https://research.rkd.nl/en/detail/https%3A%2F%2Ffanyv88.com%3A443%2Fhttps%2Fdata.rkd.nl%2Fartists%2F36808 |opublikowany = RKD – Netherlands Institute for Art History |data dostępu = 2024-05-15 |język = en nl}}</ref> |
|||
<ref name="encPWN">{{encyklopedia PWN|id=3910608|tytuł=Heda, Willem Claesz|data dostępu=2024-05-14}}</ref> |
|||
<ref name="GAO">{{Cytuj |autor = H.G. Dijk-Koekoek, Jennifer Wu |tytuł = Heda, Willem (Claesz.) |url = https://www-oxfordartonline-com.wikipedialibrary.idm.oclc.org/groveart/display/10.1093/gao/9781884446054.001.0001/oao-9781884446054-e-7000037146?rskey=fMrDow&result=1 |opublikowany = Oxford Art Online. Grove Art Online |data = 2023-08-09 |data dostępu = 2024-05-14 |doi = 10.1093/gao/9781884446054.article.T037146 |język = en |dostęp = z}}</ref> |
|||
<ref name="Benezit">{{Cytuj |tytuł = Heda, Willem Claesz. |url = https://www-oxfordartonline-com.wikipedialibrary.idm.oclc.org/benezit/display/10.1093/benz/9780199773787.001.0001/acref-9780199773787-e-00085169?rskey=LQ32GO&result=1 |opublikowany = Benezit Dictionary of Artists |data = 2011-10-31 |data dostępu = 2024-05-14 |doi = 10.1093/benz/9780199773787.article.B00085169 |język = en |dostęp = z}}</ref> |
|||
<ref name="Monkiewicz">{{Cytuj |autor = Robert Genaille |tytuł = Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego |miejsce = Warszawa |wydawca = Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wydawnictwo Naukowe PWN |data = 2001 |s = 163–164 |isbn = 8322106866 |język = pl |autor r = Maciej Monkiewicz |rozdział = Heda, Willem Claesz.}}</ref> |
|||
<ref name="MNW">{{Cytuj |autor = Gerret Willemsz. Heda |tytuł = Martwa natura z nautilusem |url = https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/zbiory/443652 |opublikowany = Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie |data dostępu = 2024-05-15}}</ref> |
|||
</references> |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{Cytuj książkę | |
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Chudzikowski |imię = Andrzej |tytuł = Holenderska i flamandzka martwa natura XVII wieku |data = 1954 |wydawca = Wydawnictwo Sztuka |miejsce = Warszawa |isbn = |strony = 37–41}} |
||
* {{Cytuj książkę | |
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Chilvers |imię = Ian |tytuł = Oksfordzki leksykon sztuki |data = 2002 |wydawca = Arkady |miejsce = Warszawa |isbn = 83-213-4157-8 |strony = 310}} |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
* [http://wolnelektury.pl/katalog/autor/willem-claesz-heda/ Dzieła Willema |
* [http://wolnelektury.pl/katalog/autor/willem-claesz-heda/ Dzieła Willema Claesz. Hedy w serwisie Wolne Lektury] |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
| Linia 61: | Linia 89: | ||
[[Kategoria:Urodzeni w 1594]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1594]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1680]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1680]] |
||
[[Kategoria:Artyści związani z Haarlemem]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 13:12, 25 wrz 2024
| Data i miejsce urodzenia |
14 grudnia 1594 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 sierpnia 1680 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka |
Willem Claeszoon Heda (ur. 14 grudnia 1594 w Haarlemie, zm. 24 sierpnia 1680 tamże)[1][2] – holenderski malarz, twórca licznych martwych natur.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem architekta Claesa Pietersza (1558–1632) i siostrzeńcem Cornelisa Claesz. Hedy[a][1][3]. Nazwisko Heda przyjął po babce ze strony matki[1]. W 1616 został członkiem Gwardii Cywilnej św. Jerzego[1]. W 1619 ożenił się z córką piwowara Cornelią Jacobsdr. van Ryck (zm. 1668), z którą miał siedmioro dzieci, m.in. syna Gerrita, który również został malarzem[1][4].
Przed 1631 Willem Heda przystąpił do haarlemskiej gildii św. Łukasza, w której pełnił różne funkcje, w tym dziekana w 1644 i 1652–1653[1][5][6]. Prowadził dużą pracownię; wśród jego uczniów byli m.in. jego syn Gerrit, Maerten Boelema, Arnold van Beresteyn i Hendrick Heerschoop[1][5].
Wydaje się, że Heda był dość zamożny, a jego twórczość cieszyła się dużym zainteresowaniem za jego życia. Dwa jego obrazy były w posiadaniu Rubensa[5][7]. Poza malarstwem Heda zajmował się także browarnictwem (dzięki koneksjom rodzinnym, w 1667 miał własny browar); uległ też tulipomanii[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Specjalnością Hedy były martwe natury śniadaniowe, przedstawiające suto zastawione stoły z elementami posiłków i naczyń stołowych. Pomimo ograniczonej tematyki i nieuniknionej powtarzalności tematów, Hedzie udało się osiągnąć indywidualny wyraz każdego obrazu. W swoich martwych naturach eksperymentował zarówno z formatem pionowym, jak i bardziej konwencjonalnym formatem poziomym[5][6]. Jego kompozycje są prawie monochromatyczne, w odcieniach szarości i brązów, z zielonkawymi i srebrzystymi tonami[6]. Artysta stosował równowagę cienia i światła, podkreślając refleksy na malowanych przedmiotach, zwłaszcza na szkle i metalu[5][6]. Malował głównie na desce, ale też na płótnie[5]. Używał farb laserunkowych, koncentrując się na perfekcyjnym oddawaniu szczegółów i swoistej dla niego atmosfery intymności.
Dwie z jego martwych natur mają tła pejzażowe, ale wydaje się prawdopodobne, że te pejzaże są późniejszymi dodatkami[5]. Artyście przypisuje się także niektóre portrety[5][7], studia figuralne[5] oraz sceny historyczne[7]. Jego syn, Gerrit, malował martwe natury tak podobne do martwych natur swojego ojca, że ich prace często były mylone, np. Martwa natura z nautilusem (1641)[5][8].
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]- Vanitas – 1628, Museum Bredius, Haga
- Martwa natura z cytryną – 1631, Berlin
- Śniadanie z plackiem jeżynowym – 1631, Drezno
- Ciasto z owocami morwy – 1631
- Martwa natura z ostrygami – 1634, Rotterdam
- Szkło i złoty puchar – 1634
- Martwa natura ze złotym pucharem – 1635, olej na płótnie, 88 × 113 cm, Rijksmuseum, Amsterdam
- Martwa natura – 1637, olej na desce, 62 × 84 cm, Zamek Królewski na Wawelu, Kraków
- Złota czara, Kraby i tytoń – 1637
- Martwa natura z przewróconym kielichem – 1637, Paryż
- Deser – 1637, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Śniadanie z szynką, Pasztet z oliwkami, Śniadanie z homarem – 1648, Ermitaż, Petersburg
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Willem Claesz. Heda [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-05-14] (ang. • niderl.).
- ↑ Heda, Willem Claesz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-05-14].
- ↑ Cornelis Claesz. Heda [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-05-14] (ang. • niderl.).
- ↑ Gerret Willemsz. Heda [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-05-15] (ang. • niderl.).
- ↑ a b c d e f g h i j k H.G. Dijk-Koekoek, Jennifer Wu, Heda, Willem (Claesz.), Oxford Art Online. Grove Art Online, 9 sierpnia 2023, DOI: 10.1093/gao/9781884446054.article.T037146 [dostęp 2024-05-14] (ang.).
- ↑ a b c d e Maciej Monkiewicz, Heda, Willem Claesz., [w:] Robert Genaille, Encyklopedia malarstwa flamandzkiego i holenderskiego, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe; Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 163–164, ISBN 83-221-0686-6 (pol.).
- ↑ a b c d Heda, Willem Claesz., Benezit Dictionary of Artists, 31 października 2011, DOI: 10.1093/benz/9780199773787.article.B00085169 [dostęp 2024-05-14] (ang.).
- ↑ Gerret Willemsz. Heda, Martwa natura z nautilusem [online], Cyfrowe Muzeum Narodowe w Warszawie [dostęp 2024-05-15].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrzej Chudzikowski: Holenderska i flamandzka martwa natura XVII wieku. Warszawa: Wydawnictwo Sztuka, 1954, s. 37–41.
- Ian Chilvers: Oksfordzki leksykon sztuki. Warszawa: Arkady, 2002, s. 310. ISBN 83-213-4157-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Kontrola autorytatywna (osoba):