Inhibitory pompy protonowej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 23:49, 13 cze 2024

Inhibitory pompy protonowej (IPP) – grupa substancji używanych m.in. jako leki stosowane w terapii schorzeń górnego odcinka przewodu pokarmowego, głównie w zapobieganiu i leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Działanie inhibitorów pompy protonowej polega na zahamowaniu wytwarzania kwasu solnego przez pompę protonową znajdującą się w komórkach okładzinowych błony śluzowej żołądka. Z chemicznego punktu widzenia są one słabymi zasadami, pochodnymi sulfinylobenzimidazolu. Są silniejsze od innych leków stosowanych w celu hamowania wydzielania kwasu żołądkowego. Rzadko wywołują działania uboczne, najczęściej pod postacią zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Mogą wchodzić w interakcje z lekami, które ulegają metabolizmowi przy udziale cytochromu P450.

Poza medycyną inhibitory pompy protonowej są stosowane m.in. w badaniach aktywności komórek. Substancjami takimi są m.in. makrolidy bafilomycyna i konkanamycyna^[1].

Należą do leków najczęściej przepisywanych w podstawowej opiece zdrowotnej^[2].

Historia

Jako pierwszy lek z tej grupy został wprowadzony do leczenia w Stanach Zjednoczonych omeprazol. Miało to miejsce w 1988^[2]. Następne w kolejności były tzw. IPP o opóźnionym uwalnianiu – lanzoprazol w 1995, rabeprazol w 1999, pantoprazol w 2000 i esomeprazol w 2001^[2]. W 2004 wprowadzono na rynek preparat o natychmiastowym uwalnianiu, było to połączenie omeprazolu z wodorowęglanem sodu^[2].

Mechanizm działania

Leki z tej grupy hamują enzym – ATP-azę zależną od jonu potasowego i wodorowego (H⁺/K⁺-ATP-aza) obecny w komórkach okładzinowych żołądka, niezbędny do produkcji kwasu solnego. Enzym ten nazywany jest pompą protonową, z uwagi na fakt, że jego rolą jest transport jonów wodorowych H⁺ do światła żołądka. W efekcie zmniejszają wydzielanie kwasu żołądkowego i podwyższają pH w żołądku.

Inaktywują je jony wodorowe, dlatego w lecznictwie stosuje się preparaty dojelitowe. Po wchłonięciu w jelicie łączą się z białkami osocza, a następnie z błonami komórkowymi (są lipofilne), również komórek okładzinowych. W kwaśnym środowisku komórek okładzinowych tworzą substancję czynną, która jest zdolna do wiązania z grupą -SH cysteiny wchodzącej w skład podjednostki alfa ATP-azy (cysteina w pozycji 813 i 892, a w przypadku pantoprazolu również 822^[3]).

Leki te blokują ATP-azę nieodwracalnie. Wznowienie wytwarzania kwasu solnego przez zablokowane komórki może nastąpić dopiero po wytworzeniu nowych enzymów. Następuje to po około 24 godzinach (dla omeprazolu; 18 godzin dla lanzoprazolu; 47 godzin dla pantoprazolu). Pełna aktywność komórek okładzinowych powraca po około 2–5 dniach po odstawieniu leku^[4]. Hamują wydzielanie kwasu zarówno stymulowane posiłkiem jak i podstawowe.

Inhibitory pompy protonowej są najsilniejszymi blokerami wydzielania kwasu żołądkowego z dostępnych w lecznictwie^[2].

Wzrost pH soku żołądkowego stymuluje komórki G do wydzielania gastryny^[5], co może prowadzić do zwiększonej proliferacji śluzówki przewodu pokarmowego.

Wskazania

choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
zapobieganie nawrotom choroby wrzodowej
stany zapalne przełyku spowodowane refluksem żołądkowo-przełykowym
zespół Zollingera-Ellisona
leczenie i profilaktyka uszkodzeń błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego w następstwie przewlekłego stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych
w skojarzeniu z lekami przeciwbakteryjnymi do eradykacji Helicobacter pylori

Leki

Na rynku pod koniec 2009 było obecnych 5 leków z grupy inhibitorów pompy protonowej – omeprazol, pantoprazol, esomeprazol, lanzoprazol i rabeprazol. W trakcie badań pozostaje tenatoprazol – pochodna imidazopirydynowa o długim okresie półtrwania (7 godzin), zapewniająca stałą blokadę wydzielania kwasu solnego. Innym lekiem obecnie testowanym jest ilaprazol (IY-81 149)^[6].


Esomeprazol	Lanzoprazol	Omeprazol (enancjomery)	Pantoprazol (enancjomery)	Rabeprazol	Tenatoprazol

Farmakokinetyka

Lek	Dostępność biologiczna	Wiązanie z białkami osocza	T_max	T_1/2	Metabolizm	Wydalanie
Omeprazol^[7]	35%¹	95%	0,5–3,5 godzin^[2]	0,5–1,5 godzin	wątroba	80% – nerki (metabolity) 20% – żółć
Lanzoprazol^[8]	80–90%²	95–97%	1,7 godziny^[2]	1–2 godzin	wątroba	15–50% – nerki (metabolity) 50–85% – żółć
Pantoprazol^[9]	77%³	98%	2,5 godziny^[9]	1 godzina	wątroba	80% – nerki (metabolity) 20% – żółć
Rabeprazol^[10]	52%³	96%	2–5 godzin^[10]	1–2 godziny	wątroba	90% – nerki (metabolity – tioeter, sulfon) 10% – przewód pokarmowy
Esomeprazol^[11]	50% (dawka 20 mg) 64% (dawka 40 mg)⁴	97%	1–2 godziny^[11]	1,3 godziny	wątroba	80% – nerki (metabolity) 20% – przewód pokarmowy
Omeprazol o natychmiastowym uwalnianiu^[2]	30–40%	95%	0,5–1,5 godziny	0,4–3,2 godzin
¹ – po wielokrotnym podaniu dostępność biologiczna wzrasta do 60% ² – pokarm zmniejsza dostępność lanzoprazolu o 25–50% ³ – pokarm nie wpływa na dostępność biologiczną; może opóźnić wystąpienie działania ⁴ – po wielokrotnym podaniu dostępność biologiczna wzrasta do odpowiednio 68% i 89%

Stosowanie IPP razem z pokarmami może obniżać ich dostępność biologiczną, szczególnie w przypadku omeprazolu, lanzoprazolu i esomeprazolu. Upośledzony transport przez żołądek, np. spowodowany zwężeniem odźwiernika czy gastropatią w przebiegu cukrzycy, może również zmniejszać dostępność. Podobnie działa refluks żółciowy u chorych po resekcji żołądka. Dostępność biologiczna leku podanego dożylnie jest większa niż po podaniu doustnym^[2]. Największą dostępnością charakteryzują się lanzoprazol i pantoprazol.

pKa leków z tej grupy wynosi około 3,9–5,0. Kumulują się one w miejscach o szczególnie dużej kwasowości, głównie w kanalikach wydzielniczych komórek okładzinowych. Tam są przekształcane do aktywnych metabolitów (formy sulfenamidowe).

Wszystkie leki z tej grupy są metabolizowane przez wątrobę, głównie przez układ cytochromu P450 (CYP2C19 biorący udział w metabolizmie omeprazolu, esomeprazolu, w 50% lanzoprazolu i 15–20% rabeprazolu^[2] oraz CYP3A4). Jednoczesne stosowanie innych leków mających wpływ na ten enzym może prowadzić do modyfikacji skuteczności ich działania. Pantoprazol ma mniejsze powinowactwo do układu cytochromu P450. Jest metabolizowany głównie przez transferazę siarczanową niezwiązaną z układem CYP^[12].

U osób z niewydolnością wątroby lub nerek nie ma konieczności modyfikacji dawki^[13].

Okres półtrwania wynosi około 1–1,5 godzin; działanie pojedynczej dawki utrzymuje się przez około 2–3 dni.

Działania niepożądane

Leki z grupy IPP są zazwyczaj dobrze tolerowane. Stosunkowo częstymi działaniami niepożądanymi są dolegliwości żołądkowo-jelitowe pod postacią nudności, biegunek, zaparć, wzdęć czy bólów brzucha^[14]. Mogą również występować bóle i zawroty głowy, parestezje, zaburzenia snu czy równowagi, uczucie zmęczenia, złe samopoczucie, zmiany skórne (osutka, świąd, pokrzywka), zwiększona aktywność transaminaz.

W pojedynczych przypadkach donoszono o działaniach niepożądanych takich jak przemijające splątanie, pobudzenie, agresja, halucynacje, depresja, suchość błon śluzowych, zapalenie jamy ustnej, czarne zabarwienie języka^[8], drożdżyca przewodu pokarmowego, nadwrażliwość na światło, zapalenie skóry, rumień wielopostaciowy, martwicę toksyczną rozpływną naskórka, wypadanie włosów, bóle stawowe i mięśniowe, osłabienie siły mięśniowej, niewydolność wątroby i jej zapalenie, możliwość rozwoju encefalopatii u osób ze współistniejącą niewydolnością wątroby, zapalenia trzustki, zwiększenie stężenia cholesterolu i trójglicerydów^[8], ginekomastia, zaburzenia hematologiczne (leukopenia, małopłytkowość, agranulocytoza, pancytopenia, eozynofilia), skurcz oskrzeli, śródmiąższowe zapalenie nerek^[15], obrzęk naczynioruchowy, gorączka, wstrząs anafilaktyczny, zaburzenia widzenia (opisywano nieodwracalne zaburzenia widzenia u ciężko chorych pacjentów po podaniu dożylnym dużych dawek omeprazolu^[7]), obrzęki, nadmierna potliwość, zaburzenia smaku, jadłowstręt, hiponatremia, ból w klatce piersiowej, impotencja^[8]. Związek powyższych działań niepożądanych ze stosowaniem leków z grupy IPP jest jednak niepewny.

W perspektywie długoterminowej stosowanie IPP może wiązać się z rozwojem zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka^[16], zwłaszcza przy współistnieniu infekcji Helicobacter pylori^[17]. W związku z przewlekłą hipergastrynemią może dochodzić do zmian troficznych w błonie śluzowej jelita. Wtórne do hipochlorhydrii upośledzenie żołądkowej bariery przeciwbakteryjnej może skutkować zwiększoną częstością zapaleń płuc^[18], zapaleń jelita grubego czy infekcji Clostridium difficile^[19] lub szczepami Salmonella i Campylobacter^[20]. Istnieje także zwiększone ryzyko złamania bliższego odcinka kości udowej u starszych osób na skutek zmniejszenia gęstości kości^[21].

Bardzo rzadko dochodzi do przedawkowania. Obserwowano wtedy objawy żołądkowo-jelitowe i osłabienie. Leczenie jest objawowe, nie ma swoistego antidotum. Hemodializa nie przyspiesza eliminacji leku z organizmu.

Stosowanie leków z grupy IPP nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem raka żołądka^[5] czy raka jelita grubego^[22] (jako ewentualny skutek przewlekłej hipergastrynemii). Nie zaobserwowano również zaburzeń wchłaniania żelaza i innych pierwiastków śladowych podczas stosowania IPP^[23], natomiast u chorych z zespołem Zollingera-Elisona może dochodzić do utrudnionego wchłaniania witaminy B₁₂^[24].

Interakcje

Leki z tej grupy mogą modyfikować działanie innych preparatów głównie z powodu wpływu na ich metabolizm (poprzez unieczynnianie enzymów z grupy cytochromu P450) oraz zmianę ich wchłaniania (zmiana pH soku żołądkowego). Lekiem najbardziej powodującym interakcję jest omeprazol, a stosunkowo najmniej wywołuje ich pantoprazol^[25] (nie stwierdzono interakcji pantoprazolu z lekami metabolizowanymi przez cytochrom P450^[9]).

Zwiększenie stężenia w surowicy leków metabolizowanych przez CYP2C19 dotyczy zwłaszcza diazepamu^[26], fenytoiny^[26], karbamazepiny^[27], digoksyny^[25], citalopramu^[11], imipraminy^[11] czy klomipraminy^[11]. Stosowanie lanzoprazolu czy omeprazolu może zwiększać średnią ekspozycję na takrolimus^[7]^[8]. Konieczne może być zmniejszenie dawek lub monitorowanie stężenia leków w surowicy.

Istnieją doniesienia o możliwości zwiększenia stężenia nifedypiny czy związanej z białkiem witaminy B₁₂ przy jednoczesnym stosowaniu omeprazolu. Związek ten nie ma jednak prawdopodobnie znaczenie klinicznego. Możliwe są również interakcje omeprazolu z disulfiramem czy metotreksatem^[7].

Wchłanianie niektórych leków przeciwbakteryjnych może uleć zwiększeniu na skutek podwyższenia pH soku żołądkowego. Z analogicznego powodu ketokonazol czy itrakonazol gorzej się wchłaniają – potrzebują kwaśnego środowiska^[2]. Lanzoprazol może powodować zmniejszenie stężenia teofiliny w surowicy^[8]. IPP nie należy jednocześnie stosować z atanazawirem.

U chorych przyjmujących doustne leki przeciwkrzepliwe będące pochodnymi kumaryny (warfaryna, fenprokumon) istnieje zwiększone ryzyko krwawienia^[2].

Skuteczność działania IPP może zmniejszyć jednoczesne stosowanie antagonistów receptora H₂, a także innych leków stosowanych w celu zahamowania wydzielania kwasu^[28]. Klarytromycyna, a także inne leki hamujące metabolizm zależny od CYP3A4, mogą zwiększać stężenie IPP^[2]. Natomiast leki indukujące CYP2C19 czy CYP3A4, na przykład ryfampicyna lub środki zawierające ziele dziurawca zwyczajnego, mogą zmniejszać stężenie lanzoprazolu^[8]. Cisapryd może wydłużać czas półtrwania esomeprazolu^[11].

Leki przeciwpłytkowe

Przyjmowanie leków przeciwpłytkowych wiąże się ze zwiększonym ryzykiem krwawienia z przewodu pokarmowego; ryzyko to zwiększa się około 7-krotnie przy jednoczesnym stosowaniu klopidogrelu oraz kwasu acetylosalicylowego (ASA) w stosunku do samego ASA^[29]. Jednoczesne podawanie IPP istotnie zmniejsza ryzyko tych powikłań^[30]. Są to leki często przepisywane u osób po ostrym zespole wieńcowym, u których istnieje konieczność przyjmowania leków przeciwpłytkowych^[31].

Z uwagi na powinowactwo leków przeciwpłytkowych oraz IPP do tych samych enzymów z grupy cytochromu P450 (głównie CYP2C19) może istnieć zwiększone ryzyko interakcji pomiędzy tymi lekami mogące prowadzić do niepożądanego skutku klinicznego.

Niektóre badania sugerują zmniejszenie efektu działania klopidogrelu (monitorowane poprzez oznaczenie fosforylowanego białka VASP w płytkach krwi, które jest miarą reaktywności płytek (PRI) – im większy PRI, tym istnieje większe ryzyko zakrzepicy) przy skojarzeniu z IPP^[32]^[33]. W innych badaniach obserwowano zwiększone ryzyko zgonu lub ponownej hospitalizacji z powodu zawału mięśnia sercowego^[34]^[35]. Podważa się metodologię tych badań (m.in. nieuwzględnienie czynników zakłócających ów związek przyczynowo-skutkowy)^[36].

Z uwagi na odmienny metabolizm, pantoprazol (niezwiązany z układem CYP) może być lekiem z grupy IPP o możliwie najmniejszych efektach niepożądanych^[37]. W niektórych badaniach stwierdzono, że jego stosowanie nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zgonu lub zawału mięśnia sercowego, natomiast samo rokowanie nie ulega zmianie (w stosunku do pacjentów przyjmujących inne leki z grupy IPP)^[38]. W innych badaniach obserwacyjnych nie stwierdzono różnicy pomiędzy pantoprazolem a innymi IPP^[35].

W wytycznych American College of Cardiology Foundation (ACCF), American Heart Association (AHA) i American College of Gastroenterology (ACG) z 2008 zaleca się stosowanie IPP u pacjentów przyjmujących podwójną terapię przeciwpłytkową (klopidogrel i ASA) w prewencji krwawienia z przewodu pokarmowego^[31]. W Polsce grupa robocza złożona z konsultantów krajowych z dziedziny chorób wewnętrznych, kardiologii i gastroenterologii opracowała nieco bardziej restrykcyjne zalecenie, ograniczające stosowanie IPP u tych pacjentów do pantoprazolu i esomeprazolu^[36]. Amerykańska Agencja Żywności i Leków w stanowisku ze stycznia 2009 stwierdza, że nie ma konieczności zmiany dotychczasowego postępowania terapeutycznego, przynajmniej do czasu poznania wyników większej ilości badań^[39].

Dawkowanie

Leki z tej grupy podaje się zwykle rano przed śniadaniem. Jest to związane z tym, że po długotrwałym głodzeniu ilość H⁺/K⁺-ATP-azy jest największa^[2]. Umożliwia to najskuteczniejsze jej zablokowanie. W przypadku osób zażywających preparat dwa razy dziennie druga dawka powinna być podawana przed wieczornym posiłkiem.

Leków nie stosuje się w celu szybkiego przerwania uciążliwych dolegliwości żołądkowych. Do pełnego efektu ich działania dochodzi po około 5 dniach, wydzielanie kwasu jest wtedy zmniejszone o 2/3^[2]. Początkowe przyjmowanie preparatu dwa razy dziennie może prowadzić do szybszego efektu.

IPP wiążą się z enzymem w sposób nieodwracalny, w związku z czym do zahamowania ich działania może dojść jedynie po wytworzeniu nowych cząsteczek H⁺/K⁺-ATP-azy, co ma miejsce do 48 godzin od zaprzestania stosowania leków.

U chorych z objawami refluksu w godzinach wieczornych do leczenia można dołączyć w tym okresie preparaty antagonistów receptora H₂, choć może to obniżyć skuteczność działania IPP.

IPP są najczęściej dostępne w formie tabletek lub kapsułek dojelitowych. Zostają wchłonięte dopiero w początkowych odcinku jelita cienkiego, co chroni je przed szkodliwym działaniem kwasu żołądkowego. Niskie pH soku żołądkowego może doprowadzić do unieczynnienia leku. W przypadku preparatu omeprazolu o natychmiastowym uwalnianiu jest on wchłaniany bezpośrednio w żołądku dzięki obecności wodorowęglanu sodu, który neutralizuje kwas^[40].

Chorzy niemogący przyjąć leku w postaci tabletki czy kapsułki mogą skorzystać z postaci rozpuszczalnej tabletki (preparat lanzoprazolu niedostępny w Polsce) lub dożylnej (w Stanach Zjednoczonych dostępne preparaty esomeprazolu, lanzoprazolu i pantoprazolu).

U osób z niewydolnością wątroby lub nerek nie ma konieczności modyfikacji dawki.

Przypisy

↑ KatarzynaK. Kabała KatarzynaK., Struktura i regulacja aktywności roślinnych wakuolarnych H+-ATPaz [pdf], „Postępy Biologii Komórki”, 38 (3), 2011, s. 517–532 [dostęp 2023-06-05] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o VandanaV. Boparai VandanaV., JaishreeJ. Rajagopalan JaishreeJ., GeorgeG. Triadafilopoulos GeorgeG., Guide to the use of proton pump inhibitors in adult patients, „Drugs”, 68 (7), 2008, s. 925–947, DOI: 10.2165/00003495-200868070-00004, PMID: 18457460 [dostęp 2022-01-17] (ang.). Komentarz: WitoldW. Bartnik WitoldW., Przewodnik stosowania inhibitorów pompy protonowej u dorosłych, Medycyna Praktyczna, 2009 [dostęp 2022-01-17] .
↑ GeorgeG. Sachs GeorgeG., Jai MooJ.M. Shin Jai MooJ.M., The basis of differentiation of PPIs, „Drugs of Today (Barcelona, Spain: 1998)”, 40 Suppl A, 2004, s. 9–14, PMID: 15190382 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ C.W.C.W. Howden C.W.C.W., Clinical pharmacology of omeprazole, „Clinical Pharmacokinetics”, 20 (1), 1991, s. 38–49, DOI: 10.2165/00003088-199120010-00003, PMID: 2029801 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ ^a ^b L.L. Laine L.L. i inni, Review article: potential gastrointestinal effects of long-term acid suppression with proton pump inhibitors, „Alimentary Pharmacology & Therapeutics”, 14 (6), 2000, s. 651–668, DOI: 10.1046/j.1365-2036.2000.00768.x, PMID: 10848649 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ Khek YuK.Y. Ho Khek YuK.Y. i inni, Randomized, parallel, double-blind comparison of the ulcer-healing effects of ilaprazole and omeprazole in the treatment of gastric and duodenal ulcers, „Journal of Gastroenterology”, 44 (7), 2009, s. 697–707, DOI: 10.1007/s00535-009-0072-4, PMID: 19434360 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Indeks leków Medycyny Praktycznej 2009. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2009, s. 1220. ISBN 978-83-7430-221-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Indeks leków Medycyny Praktycznej 2009. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2009, s. 966. ISBN 978-83-7430-221-0.
↑ ^a ^b ^c Indeks leków Medycyny Praktycznej 2009. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2009, s. 1245. ISBN 978-83-7430-221-0.
↑ ^a ^b Indeks leków Medycyny Praktycznej 2005. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 513. ISBN 83-7430-006-4.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Indeks leków Medycyny Praktycznej 2009. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2009, s. 532. ISBN 978-83-7430-221-0.
↑ ElaineE. Chong ElaineE., Mary H.H.M.H.H. Ensom Mary H.H.M.H.H., Pharmacogenetics of the proton pump inhibitors: a systematic review, „Pharmacotherapy”, 23 (4), 2003, s. 460–471, DOI: 10.1592/phco.23.4.460.32128, PMID: 12680476 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ L.B.L.B. Gerson L.B.L.B., G.G. Triadafilopoulos G.G., Proton pump inhibitors and their drug interactions: an evidence-based approach, „European Journal of Gastroenterology & Hepatology”, 13 (5), 2001, s. 611–616, DOI: 10.1097/00042737-200105000-00025, PMID: 11396546 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ Australian medicines handbook 2006. Adelaide: Australian Medicines Handbook Pty Ltd., 2006. ISBN 0-9757919-2-3.
↑ Ian J.I.J. Simpson Ian J.I.J. i inni, Proton pump inhibitors and acute interstitial nephritis: report and analysis of 15 cases, „Nephrology”, 11 (5), 2006, s. 381–385, DOI: 10.1111/j.1440-1797.2006.00651.x, PMID: 17014549 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ DiptiD. Chourasia DiptiD. i inni, Gastric atrophy and intestinal metaplasia in a patient on long-term proton pump inhibitor therapy, „Tropical Gastroenterology: Official Journal of the Digestive Diseases Foundation”, 29 (3), 2008, s. 172–174, PMID: 19115612 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ E.J.E.J. Kuipers E.J.E.J. i inni, Atrophic gastritis and Helicobacter pylori infection in patients with reflux esophagitis treated with omeprazole or fundoplication, „The New England Journal of Medicine”, 334 (16), 1996, s. 1018–1022, DOI: 10.1056/NEJM199604183341603, PMID: 8598839 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ Robert J.F.R.J.F. Laheij Robert J.F.R.J.F. i inni, Risk of community-acquired pneumonia and use of gastric acid-suppressive drugs, „Journal of the American Medical Association”, 292 (16), 2004, s. 1955–1960, DOI: 10.1001/jama.292.16.1955, PMID: 15507580 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ SandraS. Dial SandraS. i inni, Risk of Clostridium difficile diarrhea among hospital inpatients prescribed proton pump inhibitors: cohort and case-control studies, „Canadian Medical Association Journal”, 171 (1), 2004, s. 33–38, DOI: 10.1503/cmaj.1040876, PMID: 15238493, PMCID: PMC437681 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ JenniferJ. Leonard JenniferJ., John K.J.K. Marshall John K.J.K., PaulP. Moayyedi PaulP., Systematic review of the risk of enteric infection in patients taking acid suppression, „The American Journal of Gastroenterology”, 102 (9), 2007, 2047–2056; quiz 2057, DOI: 10.1111/j.1572-0241.2007.01275.x, PMID: 17509031 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ Yu-XiaoY.X. Yang Yu-XiaoY.X. i inni, Long-term proton pump inhibitor therapy and risk of hip fracture, „Journal of the American Medical Association”, 296 (24), 2006, s. 2947–2953, DOI: 10.1001/jama.296.24.2947, PMID: 17190895 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ S.A.S.A. Watson S.A.S.A. i inni, Potential role of endocrine gastrin in the colonic adenoma carcinoma sequence, „British Journal of Cancer”, 87 (5), 2002, s. 567–573, DOI: 10.1038/sj.bjc.6600509, PMID: 12189558, PMCID: PMC2376163 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ F.W.F.W. Green F.W.F.W. i inni, Effect of acid and pepsin on blood coagulation and platelet aggregation. A possible contributor prolonged gastroduodenal mucosal hemorrhage, „Gastroenterology”, 74 (1), 1978, s. 38–43, DOI: 10.1016/0016-5085(78)90352-9, PMID: 21830 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ J. MarkJ.M. Ruscin J. MarkJ.M., Robert LeeR.L. Page Robert LeeR.L., Robert J.R.J. Valuck Robert J.R.J., Vitamin B(12) deficiency associated with histamine(2)-receptor antagonists and a proton-pump inhibitor, „The Annals of Pharmacotherapy”, 36 (5), 2002, s. 812–816, DOI: 10.1345/aph.10325, PMID: 11978157 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ ^a ^b HenningH. Blume HenningH. i inni, Pharmacokinetic drug interaction profiles of proton pump inhibitors, „Drug Safety”, 29 (9), 2006, s. 769–784, DOI: 10.2165/00002018-200629090-00002, PMID: 16944963 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ ^a ^b T.J.T.J. Humphries T.J.T.J., Clinical implications of drug interactions with the cytochrome P-450 enzyme system associated with omeprazole, „Digestive Diseases and Sciences”, 36 (12), 1991, s. 1665–1669, DOI: 10.1007/BF01296606, PMID: 1748033 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ R.K.R.K. Dixit R.K.R.K. i inni, Effect of omeprazole on the pharmacokinetics of sustained-release carbamazepine in healthy male volunteers, „Methods and Findings in Experimental and Clinical Pharmacology”, 23 (1), 2001, s. 37–39, DOI: 10.1358/mf.2001.23.1.619178, PMID: 11413862 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ J. DeJ.D. Graef J. DeJ.D., M.C.M.C. Woussen-Colle M.C.M.C., Influence of the stimulation state of the parietal cells on the inhibitory effect of omeprazole on gastric acid secretion in dogs, „Gastroenterology”, 91 (2), 1986, s. 333–337, DOI: 10.1016/0016-5085(86)90565-2, PMID: 2873074 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ JesperJ. Hallas JesperJ. i inni, Use of single and combined antithrombotic therapy and risk of serious upper gastrointestinal bleeding: population based case-control study, „BMJ (Clinical research ed.)”, 333 (7571), 2006, s. 726, DOI: 10.1136/bmj.38947.697558.AE, PMID: 16984924, PMCID: PMC1592384 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ AngelA. Lanas AngelA. i inni, Effect of antisecretory drugs and nitrates on the risk of ulcer bleeding associated with nonsteroidal anti-inflammatory drugs, antiplatelet agents, and anticoagulants, „The American Journal of Gastroenterology”, 102 (3), 2007, s. 507–515, DOI: 10.1111/j.1572-0241.2006.01062.x, PMID: 17338735 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ ^a ^b Deepak L.D.L. Bhatt Deepak L.D.L. i inni, ACCF/ACG/AHA 2008 expert consensus document on reducing the gastrointestinal risks of antiplatelet therapy and NSAID use: A report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus Documents, „Journal of the American College of Cardiology”, 52 (18), 2008, s. 1502–1517, DOI: 10.1016/j.jacc.2008.08.002, PMID: 19017521 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ M.M. Gilard M.M. i inni, Influence of omeprazol on the antiplatelet action of clopidogrel associated to aspirin, „Journal of Thrombosis and Haemostasis”, 4 (11), 2006, s. 2508–2509, DOI: 10.1111/j.1538-7836.2006.02162.x, PMID: 16898956 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ MartineM. Gilard MartineM. i inni, Influence of omeprazole on the antiplatelet action of clopidogrel associated with aspirin: the randomized, double-blind OCLA (Omeprazole CLopidogrel Aspirin) study, „Journal of the American College of Cardiology”, 51 (3), 2008, s. 256–260, DOI: 10.1016/j.jacc.2007.06.064, PMID: 18206732 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ David N.D.N. Juurlink David N.D.N. i inni, A population-based study of the drug interaction between proton pump inhibitors and clopidogrel, „Canadian Medical Association journal”, 180 (7), 2009, s. 713–718, DOI: 10.1503/cmaj.082001, PMID: 19176635, PMCID: PMC2659819 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ ^a ^b EdmundE. Pezalla EdmundE., DavidD. Day DavidD., IndiraI. Pulliadath IndiraI., Initial assessment of clinical impact of a drug interaction between clopidogrel and proton pump inhibitors, „Journal of the American College of Cardiology”, 52 (12), 2008, 1038–1039; author reply 1039, DOI: 10.1016/j.jacc.2008.05.053, PMID: 18786491 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ ^a ^b Clara K. Chow, Paul Moayyedi, P.J. Devereaux. Czy stosowanie inhibitorów pompy protonowej z klopidogrelem jest bezpieczne?. „Medycyna Praktyczna”. 9 (223), s. 36, wrzesień 2009. Kraków: Medycyna Praktyczna. ISSN 0867-499X.
↑ Xue-QingX.Q. Li Xue-QingX.Q. i inni, Comparison of inhibitory effects of the proton pump-inhibiting drugs omeprazole, esomeprazole, lansoprazole, pantoprazole, and rabeprazole on human cytochrome P450 activities, „Drug Metabolism and Disposition: The Biological Fate of Chemicals”, 32 (8), 2004, s. 821–827, DOI: 10.1124/dmd.32.8.821, PMID: 15258107 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ PaulP. Moayyedi PaulP., Daniel C.D.C. Sadowski Daniel C.D.C., Proton pump inhibitors and clopidogrel - hazardous drug interaction or hazardous interpretation of data?, „Canadian Journal of Gastroenterology”, 23 (4), 2009, s. 251–252, DOI: 10.1155/2009/868946, PMID: 19373416, PMCID: PMC2711671 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ Early Communication about an Ongoing Safety Review of clopidogrel bisulfate (marketed as Plavix). FDA.gov. [dostęp 2009-12-08]. (ang.).
↑ Anesteloc, Ortanol czy Controloc-leki osłonowe na żołądek bez recepty [online], Leki.pl [dostęp 2022-01-17] (pol.).

Bibliografia

Clara K. Chow, Paul Moayyedi, P.J. Devereaux. Czy stosowanie inhibitorów pompy protonowej z klopidogrelem jest bezpieczne?. „Medycyna Praktyczna”. 9 (223), wrzesień 2009. Kraków: Medycyna Praktyczna. ISSN 0867-499X.
Indeks leków Medycyny Praktycznej 2009. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2009, s. 532–534, 966–968, 1220–1223, 1245-1247. ISBN 978-83-7430-221-0.
VandanaV. Boparai VandanaV., JaishreeJ. Rajagopalan JaishreeJ., GeorgeG. Triadafilopoulos GeorgeG., Guide to the use of proton pump inhibitors in adult patients, „Drugs”, 68 (7), 2008, s. 925–947, DOI: 10.2165/00003495-200868070-00004, PMID: 18457460 [dostęp 2022-01-17] (ang.). – tłumaczenie M. Zwolińskiej-Wcisło zamieszczone w „Medycyna Praktyczna”. 11 (225), listopad 2009. Kraków: Medycyna Praktyczna. ISSN 0867-499X.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[1] KatarzynaK. Kabała KatarzynaK., Struktura i regulacja aktywności roślinnych wakuolarnych H+-ATPaz [pdf], „Postępy Biologii Komórki”, 38 (3), 2011, s. 517–532 [dostęp 2023-06-05] .

[Boparai-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o VandanaV. Boparai VandanaV., JaishreeJ. Rajagopalan JaishreeJ., GeorgeG. Triadafilopoulos GeorgeG., Guide to the use of proton pump inhibitors in adult patients, „Drugs”, 68 (7), 2008, s. 925–947, DOI: 10.2165/00003495-200868070-00004, PMID: 18457460 [dostęp 2022-01-17] (ang.). Komentarz: WitoldW. Bartnik WitoldW., Przewodnik stosowania inhibitorów pompy protonowej u dorosłych, Medycyna Praktyczna, 2009 [dostęp 2022-01-17] .

[3] GeorgeG. Sachs GeorgeG., Jai MooJ.M. Shin Jai MooJ.M., The basis of differentiation of PPIs, „Drugs of Today (Barcelona, Spain: 1998)”, 40 Suppl A, 2004, s. 9–14, PMID: 15190382 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[4] C.W.C.W. Howden C.W.C.W., Clinical pharmacology of omeprazole, „Clinical Pharmacokinetics”, 20 (1), 1991, s. 38–49, DOI: 10.2165/00003088-199120010-00003, PMID: 2029801 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[laine-5] L.L. Laine L.L. i inni, Review article: potential gastrointestinal effects of long-term acid suppression with proton pump inhibitors, „Alimentary Pharmacology & Therapeutics”, 14 (6), 2000, s. 651–668, DOI: 10.1046/j.1365-2036.2000.00768.x, PMID: 10848649 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[6] Khek YuK.Y. Ho Khek YuK.Y. i inni, Randomized, parallel, double-blind comparison of the ulcer-healing effects of ilaprazole and omeprazole in the treatment of gastric and duodenal ulcers, „Journal of Gastroenterology”, 44 (7), 2009, s. 697–707, DOI: 10.1007/s00535-009-0072-4, PMID: 19434360 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[omeprazolMP-7] Indeks leków Medycyny Praktycznej 2009. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2009, s. 1220. ISBN 978-83-7430-221-0.

[lanzoprazolMP-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Indeks leków Medycyny Praktycznej 2009. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2009, s. 966. ISBN 978-83-7430-221-0.

[pantoprazolMP-9] Indeks leków Medycyny Praktycznej 2009. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2009, s. 1245. ISBN 978-83-7430-221-0.

[rabeprazolMP-10] Indeks leków Medycyny Praktycznej 2005. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 513. ISBN 83-7430-006-4.

[esomeprazolMP-11] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Indeks leków Medycyny Praktycznej 2009. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2009, s. 532. ISBN 978-83-7430-221-0.

[12] ElaineE. Chong ElaineE., Mary H.H.M.H.H. Ensom Mary H.H.M.H.H., Pharmacogenetics of the proton pump inhibitors: a systematic review, „Pharmacotherapy”, 23 (4), 2003, s. 460–471, DOI: 10.1592/phco.23.4.460.32128, PMID: 12680476 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[13] L.B.L.B. Gerson L.B.L.B., G.G. Triadafilopoulos G.G., Proton pump inhibitors and their drug interactions: an evidence-based approach, „European Journal of Gastroenterology & Hepatology”, 13 (5), 2001, s. 611–616, DOI: 10.1097/00042737-200105000-00025, PMID: 11396546 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[australian_medicines_handbook_2006-14] Australian medicines handbook 2006. Adelaide: Australian Medicines Handbook Pty Ltd., 2006. ISBN 0-9757919-2-3.

[Simpson-2006-15] Ian J.I.J. Simpson Ian J.I.J. i inni, Proton pump inhibitors and acute interstitial nephritis: report and analysis of 15 cases, „Nephrology”, 11 (5), 2006, s. 381–385, DOI: 10.1111/j.1440-1797.2006.00651.x, PMID: 17014549 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[16] DiptiD. Chourasia DiptiD. i inni, Gastric atrophy and intestinal metaplasia in a patient on long-term proton pump inhibitor therapy, „Tropical Gastroenterology: Official Journal of the Digestive Diseases Foundation”, 29 (3), 2008, s. 172–174, PMID: 19115612 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[17] E.J.E.J. Kuipers E.J.E.J. i inni, Atrophic gastritis and Helicobacter pylori infection in patients with reflux esophagitis treated with omeprazole or fundoplication, „The New England Journal of Medicine”, 334 (16), 1996, s. 1018–1022, DOI: 10.1056/NEJM199604183341603, PMID: 8598839 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[18] Robert J.F.R.J.F. Laheij Robert J.F.R.J.F. i inni, Risk of community-acquired pneumonia and use of gastric acid-suppressive drugs, „Journal of the American Medical Association”, 292 (16), 2004, s. 1955–1960, DOI: 10.1001/jama.292.16.1955, PMID: 15507580 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[19] SandraS. Dial SandraS. i inni, Risk of Clostridium difficile diarrhea among hospital inpatients prescribed proton pump inhibitors: cohort and case-control studies, „Canadian Medical Association Journal”, 171 (1), 2004, s. 33–38, DOI: 10.1503/cmaj.1040876, PMID: 15238493, PMCID: PMC437681 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[20] JenniferJ. Leonard JenniferJ., John K.J.K. Marshall John K.J.K., PaulP. Moayyedi PaulP., Systematic review of the risk of enteric infection in patients taking acid suppression, „The American Journal of Gastroenterology”, 102 (9), 2007, 2047–2056; quiz 2057, DOI: 10.1111/j.1572-0241.2007.01275.x, PMID: 17509031 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[21] Yu-XiaoY.X. Yang Yu-XiaoY.X. i inni, Long-term proton pump inhibitor therapy and risk of hip fracture, „Journal of the American Medical Association”, 296 (24), 2006, s. 2947–2953, DOI: 10.1001/jama.296.24.2947, PMID: 17190895 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[22] S.A.S.A. Watson S.A.S.A. i inni, Potential role of endocrine gastrin in the colonic adenoma carcinoma sequence, „British Journal of Cancer”, 87 (5), 2002, s. 567–573, DOI: 10.1038/sj.bjc.6600509, PMID: 12189558, PMCID: PMC2376163 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[23] F.W.F.W. Green F.W.F.W. i inni, Effect of acid and pepsin on blood coagulation and platelet aggregation. A possible contributor prolonged gastroduodenal mucosal hemorrhage, „Gastroenterology”, 74 (1), 1978, s. 38–43, DOI: 10.1016/0016-5085(78)90352-9, PMID: 21830 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[24] J. MarkJ.M. Ruscin J. MarkJ.M., Robert LeeR.L. Page Robert LeeR.L., Robert J.R.J. Valuck Robert J.R.J., Vitamin B(12) deficiency associated with histamine(2)-receptor antagonists and a proton-pump inhibitor, „The Annals of Pharmacotherapy”, 36 (5), 2002, s. 812–816, DOI: 10.1345/aph.10325, PMID: 11978157 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[blume-25] HenningH. Blume HenningH. i inni, Pharmacokinetic drug interaction profiles of proton pump inhibitors, „Drug Safety”, 29 (9), 2006, s. 769–784, DOI: 10.2165/00002018-200629090-00002, PMID: 16944963 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[humphries-26] T.J.T.J. Humphries T.J.T.J., Clinical implications of drug interactions with the cytochrome P-450 enzyme system associated with omeprazole, „Digestive Diseases and Sciences”, 36 (12), 1991, s. 1665–1669, DOI: 10.1007/BF01296606, PMID: 1748033 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[27] R.K.R.K. Dixit R.K.R.K. i inni, Effect of omeprazole on the pharmacokinetics of sustained-release carbamazepine in healthy male volunteers, „Methods and Findings in Experimental and Clinical Pharmacology”, 23 (1), 2001, s. 37–39, DOI: 10.1358/mf.2001.23.1.619178, PMID: 11413862 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[28] J. DeJ.D. Graef J. DeJ.D., M.C.M.C. Woussen-Colle M.C.M.C., Influence of the stimulation state of the parietal cells on the inhibitory effect of omeprazole on gastric acid secretion in dogs, „Gastroenterology”, 91 (2), 1986, s. 333–337, DOI: 10.1016/0016-5085(86)90565-2, PMID: 2873074 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[29] JesperJ. Hallas JesperJ. i inni, Use of single and combined antithrombotic therapy and risk of serious upper gastrointestinal bleeding: population based case-control study, „BMJ (Clinical research ed.)”, 333 (7571), 2006, s. 726, DOI: 10.1136/bmj.38947.697558.AE, PMID: 16984924, PMCID: PMC1592384 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[30] AngelA. Lanas AngelA. i inni, Effect of antisecretory drugs and nitrates on the risk of ulcer bleeding associated with nonsteroidal anti-inflammatory drugs, antiplatelet agents, and anticoagulants, „The American Journal of Gastroenterology”, 102 (3), 2007, s. 507–515, DOI: 10.1111/j.1572-0241.2006.01062.x, PMID: 17338735 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[ACCF-31] Deepak L.D.L. Bhatt Deepak L.D.L. i inni, ACCF/ACG/AHA 2008 expert consensus document on reducing the gastrointestinal risks of antiplatelet therapy and NSAID use: A report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus Documents, „Journal of the American College of Cardiology”, 52 (18), 2008, s. 1502–1517, DOI: 10.1016/j.jacc.2008.08.002, PMID: 19017521 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[32] M.M. Gilard M.M. i inni, Influence of omeprazol on the antiplatelet action of clopidogrel associated to aspirin, „Journal of Thrombosis and Haemostasis”, 4 (11), 2006, s. 2508–2509, DOI: 10.1111/j.1538-7836.2006.02162.x, PMID: 16898956 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[33] MartineM. Gilard MartineM. i inni, Influence of omeprazole on the antiplatelet action of clopidogrel associated with aspirin: the randomized, double-blind OCLA (Omeprazole CLopidogrel Aspirin) study, „Journal of the American College of Cardiology”, 51 (3), 2008, s. 256–260, DOI: 10.1016/j.jacc.2007.06.064, PMID: 18206732 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[34] David N.D.N. Juurlink David N.D.N. i inni, A population-based study of the drug interaction between proton pump inhibitors and clopidogrel, „Canadian Medical Association journal”, 180 (7), 2009, s. 713–718, DOI: 10.1503/cmaj.082001, PMID: 19176635, PMCID: PMC2659819 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[Pezalla-35] EdmundE. Pezalla EdmundE., DavidD. Day DavidD., IndiraI. Pulliadath IndiraI., Initial assessment of clinical impact of a drug interaction between clopidogrel and proton pump inhibitors, „Journal of the American College of Cardiology”, 52 (12), 2008, 1038–1039; author reply 1039, DOI: 10.1016/j.jacc.2008.05.053, PMID: 18786491 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[MP_wrzesień_2009-36] Clara K. Chow, Paul Moayyedi, P.J. Devereaux. Czy stosowanie inhibitorów pompy protonowej z klopidogrelem jest bezpieczne?. „Medycyna Praktyczna”. 9 (223), s. 36, wrzesień 2009. Kraków: Medycyna Praktyczna. ISSN 0867-499X.

[37] Xue-QingX.Q. Li Xue-QingX.Q. i inni, Comparison of inhibitory effects of the proton pump-inhibiting drugs omeprazole, esomeprazole, lansoprazole, pantoprazole, and rabeprazole on human cytochrome P450 activities, „Drug Metabolism and Disposition: The Biological Fate of Chemicals”, 32 (8), 2004, s. 821–827, DOI: 10.1124/dmd.32.8.821, PMID: 15258107 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[38] PaulP. Moayyedi PaulP., Daniel C.D.C. Sadowski Daniel C.D.C., Proton pump inhibitors and clopidogrel - hazardous drug interaction or hazardous interpretation of data?, „Canadian Journal of Gastroenterology”, 23 (4), 2009, s. 251–252, DOI: 10.1155/2009/868946, PMID: 19373416, PMCID: PMC2711671 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[39] Early Communication about an Ongoing Safety Review of clopidogrel bisulfate (marketed as Plavix). FDA.gov. [dostęp 2009-12-08]. (ang.).

[40] Anesteloc, Ortanol czy Controloc-leki osłonowe na żołądek bez recepty [online], Leki.pl [dostęp 2022-01-17] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+{{wyróżnienie|DA}}
-{{Dobry Artykuł}}
-'''Inhibitory pompy protonowej''' (IPP) – grupa [[lek]]ów stosowanych w terapii schorzeń górnego odcinka [[układ pokarmowy|przewodu pokarmowego]], głównie w zapobieganiu i leczeniu [[choroba wrzodowa|choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy]]. Działanie inhibitorów pompy protonowej polega na zahamowaniu wytwarzania [[kwas solny|kwasu solnego]]
+'''Inhibitory pompy protonowej''' (IPP) – grupa substancji używanych m.in. jako [[lek]]i stosowane w terapii schorzeń górnego odcinka [[układ pokarmowy|przewodu pokarmowego]], głównie w zapobieganiu i leczeniu [[choroba wrzodowa|choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy]]. Działanie inhibitorów pompy protonowej polega na zahamowaniu wytwarzania [[kwas solny|kwasu solnego]]
-przez [[pompa protonowa|pompę protonową]] znajdującą się w komórkach okładzinowych błony śluzowej żołądka. Z chemicznego punktu widzenia są one słabymi [[zasady|zasadami]], pochodnymi [[Benzimidazol|sulfinylobenzimidazolu]]. Są silniejsze od innych leków stosowanych w celu hamowania wydzielania kwasu żołądkowego. Rzadko wywołują działania uboczne, najczęściej pod postacią zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Mogą wchodzić w [[interakcja (medycyna)|interakcje]] z lekami, które ulegają metabolizmowi przy udziale [[cytochrom P450|cytochromu P450]].
+przez [[pompa protonowa|pompę protonową]] znajdującą się w komórkach okładzinowych błony śluzowej żołądka. Z chemicznego punktu widzenia są one słabymi [[zasady|zasadami]], pochodnymi [[Benzimidazol|sulfinylobenzimidazolu]]. Są silniejsze od innych leków stosowanych w celu hamowania wydzielania kwasu żołądkowego. Rzadko wywołują działania uboczne, najczęściej pod postacią zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Mogą wchodzić w [[Interakcja farmakologiczna|interakcje]] z lekami, które ulegają metabolizmowi przy udziale [[cytochrom P450|cytochromu P450]].
+Poza medycyną inhibitory pompy protonowej są stosowane m.in. w badaniach aktywności komórek. Substancjami takimi są m.in. [[makrolidy]] [[bafilomycyna]] i [[konkanamycyna]]<ref>{{Cytuj | autor = Katarzyna Kabała | tytuł = Struktura i regulacja aktywności roślinnych wakuolarnych H+-ATPaz | url = http://www.script.home.pl/pbkom/roczniki/pdf2011/pbk%2011-3/s517-532.pdf | czasopismo = Postępy Biologii Komórki | wolumin = 38 | numer = 3 | data = 2011 | s = 517–532 | data dostępu = 2023-06-05 | typ nośnika = pdf}}</ref>.
-Należą do leków najczęściej przepisywanych w podstawowej opiece zdrowotnej<ref name="str34"/>.
+Należą do leków najczęściej przepisywanych w podstawowej opiece zdrowotnej<ref name="Boparai"/>.
 == Historia ==
-Jako pierwszy lek z tej grupy został wprowadzony do leczenia w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] [[omeprazol]]. Miało to miejsce w 1988<ref name="str34"/>. Następne w kolejności były tzw. IPP o opóźnionym uwalnianiu – [[lanzoprazol]] w 1995, [[rabeprazol]] w 1999, [[pantoprazol]] w 2000 i [[esomeprazol]] w 2001<ref name="str34"/>. W 2004 wprowadzono na rynek preparat o natychmiastowym uwalnianiu, było to połączenie omeprazolu z [[wodorowęglan sodu|wodorowęglanem sodu]]<ref name="str34"/>.
+Jako pierwszy lek z tej grupy został wprowadzony do leczenia w Stanach Zjednoczonych [[omeprazol]]. Miało to miejsce w 1988<ref name="Boparai"/>. Następne w kolejności były tzw. IPP o opóźnionym uwalnianiu – [[lanzoprazol]] w 1995, [[rabeprazol]] w 1999, [[pantoprazol]] w 2000 i [[esomeprazol]] w 2001<ref name="Boparai"/>. W 2004 wprowadzono na rynek preparat o natychmiastowym uwalnianiu, było to połączenie omeprazolu z [[wodorowęglan sodu|wodorowęglanem sodu]]<ref name="Boparai"/>.
 == Mechanizm działania ==
-Leki z tej grupy hamują [[enzymy|enzym]] - ATPazę zależną od [[Jon potasowy|jonu potasowego]] i [[Jon wodorowy|wodorowego]] (H<sup>'''+'''</sup>/K<sup>'''+'''</sup> ATPaza) obecny w [[Komórki okładzinowe|komórkach okładzinowych]] żołądka, niezbędny do produkcji kwasu solnego. Enzym ten nazywany jest [[pompa protonowa|pompą protonową]], z uwagi na fakt, że jego rolą jest transport [[jon wodorowy|jonów wodorowych]] H<sup>'''+'''</sup> do światła żołądka. W efekcie zmniejszają wydzielanie [[sok żołądkowy|kwasu żołądkowego]] i podwyższają [[Skala pH|pH]] w żołądku.
+Leki z tej grupy hamują [[enzymy|enzym]] – ATP-azę zależną od [[Jon potasowy|jonu potasowego]] i [[Jon wodorowy|wodorowego]] (H<sup>'''+'''</sup>/K<sup>'''+'''</sup>-ATP-aza) obecny w [[Komórki okładzinowe|komórkach okładzinowych]] żołądka, niezbędny do produkcji kwasu solnego. Enzym ten nazywany jest [[pompa protonowa|pompą protonową]], z uwagi na fakt, że jego rolą jest transport [[jon wodorowy|jonów wodorowych]] H<sup>'''+'''</sup> do światła żołądka. W efekcie zmniejszają wydzielanie [[sok żołądkowy|kwasu żołądkowego]] i podwyższają [[Skala pH|pH]] w żołądku.
-Inaktywują je jony wodorowe, dlatego w lecznictwie stosuje się preparaty dojelitowe. Po wchłonięciu w jelicie łączą się z białkami [[osocze krwi|osocza]], a następnie z [[błona komórkowa|błonami komórkowymi]] (są lipofilne), również komórek okładzinowych. W kwaśnym środowisku komórek okładzinowych tworzą substancję czynną, która jest zdolna do wiązania z grupą -SH [[cysteina|cysteiny]] wchodzącej w skład podjednostki alfa ATPazy (cysteina w pozycji 813 i 892, a w przypadku [[pantoprazol]]u również 822<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Sachs | imię = G. | nazwisko2 = Shin | imię2 = JM. | tytuł = The basis of differentiation of PPIs. | czasopismo = Drugs Today (Barc) | wolumin = 40 Suppl A | numer = | strony = 9–14 | miesiąc = Mar | rok = 2004 | doi = | pmid = 15190382}}</ref>).
+Inaktywują je jony wodorowe, dlatego w lecznictwie stosuje się preparaty dojelitowe. Po wchłonięciu w jelicie łączą się z białkami [[osocze krwi|osocza]], a następnie z [[błona komórkowa|błonami komórkowymi]] (są lipofilne), również komórek okładzinowych. W kwaśnym środowisku komórek okładzinowych tworzą substancję czynną, która jest zdolna do wiązania z grupą -SH [[cysteina|cysteiny]] wchodzącej w skład podjednostki alfa ATP-azy (cysteina w pozycji 813 i 892, a w przypadku [[pantoprazol]]u również 822<ref>{{cytuj | autor = George Sachs, Jai Moo Shin | tytuł = The basis of differentiation of PPIs | czasopismo = Drugs of Today (Barcelona, Spain: 1998) | data = 2004-03 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 40 Suppl A | s = 9–14 | pmid = 15190382| język = en}}</ref>).
-Leki te blokują ATPazę nieodwracalnie. Wznowienie wytwarzania kwasu solnego przez zablokowane komórki może nastąpić dopiero po wytworzeniu nowych enzymów. Następuje to po około 24 godzinach (dla [[omeprazol]]u; 18 godzin dla [[lanzoprazol]]u; 47 godzin dla pantoprazolu). Pełna aktywność komórek okładzinowych powraca po około 2–5 dniach po odstawieniu leku<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Howden | imię = CW. | tytuł = Clinical pharmacology of omeprazole. | czasopismo = Clin Pharmacokinet | wolumin = 20 | numer = 1 | strony = 38–49 | miesiąc = Jan | rok = 1991 | doi = | pmid = 2029801}}</ref>. Hamują wydzielanie kwasu zarówno stymulowane posiłkiem jak i podstawowe.
+Leki te blokują ATP-azę nieodwracalnie. Wznowienie wytwarzania kwasu solnego przez zablokowane komórki może nastąpić dopiero po wytworzeniu nowych enzymów. Następuje to po około 24 godzinach (dla [[omeprazol]]u; 18 godzin dla [[lanzoprazol]]u; 47 godzin dla pantoprazolu). Pełna aktywność komórek okładzinowych powraca po około 2–5 dniach po odstawieniu leku<ref>{{cytuj | autor = C. W. Howden | tytuł = Clinical pharmacology of omeprazole | czasopismo = Clinical Pharmacokinetics | data = 1991-01 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 20 | numer = 1 | s = 38–49 | doi = 10.2165/00003088-199120010-00003 | pmid = 2029801| język = en | dostęp = z}}</ref>. Hamują wydzielanie kwasu zarówno stymulowane posiłkiem jak i podstawowe.
-Inhibitory pompy protonowej są najsilniejszymi blokerami wydzielania kwasu żołądkowego z dostępnych w lecznictwie<ref name="str34">{{cytuj pismo |nazwisko =Zwolińska-Wcisło (tłumaczenie) |imię =M. |tytuł =Przewodnik stosowania inhibitorów pompy protonowej u dorosłych |czasopismo =Medycyna Praktyczna |wolumin =11 |wydanie =225 |strony = |data =listopad 2009 |wydawca =Medycyna Praktyczna |miejsce =Kraków |issn =0867-499X |doi = |strony=34}}</ref>.
+Inhibitory pompy protonowej są najsilniejszymi blokerami wydzielania kwasu żołądkowego z dostępnych w lecznictwie<ref name="Boparai">{{cytuj | autor = Vandana Boparai, Jaishree Rajagopalan, George Triadafilopoulos | tytuł = Guide to the use of proton pump inhibitors in adult patients | czasopismo = Drugs | data = 2008 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 68 | numer = 7 | s = 925–947 | doi = 10.2165/00003495-200868070-00004 | pmid = 18457460| język = en | dostęp = z}} Komentarz: {{cytuj |autor = Witold Bartnik  |tytuł =Przewodnik stosowania inhibitorów pompy protonowej u dorosłych |data =2009 |wydawca =[[Medycyna Praktyczna]]|url=https://www.mp.pl/artykuly/47669,przewodnik-stosowania-inhibitorow-pompy-protonowej-u-doroslych |data dostępu=2022-01-17}}</ref>.
-Wzrost pH soku żołądkowego stymuluje [[komórki G]] do wydzielania [[gastryna|gastryny]]<ref name="laine">{{Cytuj pismo | nazwisko = Laine | imię = L. | nazwisko2 = Ahnen | imię2 = D. | nazwisko3 = McClain | imię3 = C. | nazwisko4 = Solcia | imię4 = E. | nazwisko5 = Walsh | imię5 = JH. | tytuł = Review article: potential gastrointestinal effects of long-term acid suppression with proton pump inhibitors. | czasopismo = Aliment Pharmacol Ther | wolumin = 14 | numer = 6 | strony = 651–68 | miesiąc = Jun | rok = 2000 | doi = | pmid = 10848649}}</ref>, co może prowadzić do zwiększonej [[Proliferacja (biologia)|proliferacji]] [[błona śluzowa|śluzówki]] przewodu pokarmowego.
+Wzrost pH soku żołądkowego stymuluje [[komórki G]] do wydzielania [[gastryna|gastryny]]<ref name="laine">{{cytuj | autor = L. Laine, D. Ahnen, C. McClain, E. Solcia, J. H. Walsh | tytuł = Review article: potential gastrointestinal effects of long-term acid suppression with proton pump inhibitors | czasopismo = Alimentary Pharmacology & Therapeutics | data = 2000-06 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 14 | numer = 6 | s = 651–668 | doi = 10.1046/j.1365-2036.2000.00768.x | pmid = 10848649| język = en | dostęp = o}}</ref>, co może prowadzić do zwiększonej [[Proliferacja (biologia)|proliferacji]] [[błona śluzowa|śluzówki]] przewodu pokarmowego.
 == Wskazania ==
@@ Linia 28: / Linia 30: @@
 == Leki ==
-Na rynku pod koniec 2009 było obecnych 5 leków z grupy inhibitorów pompy protonowej – [[omeprazol]], [[pantoprazol]], [[esomeprazol]], [[lanzoprazol]] i [[rabeprazol]]. W trakcie badań pozostaje [[tenatoprazol]] – pochodna imidazopirydynowa o długim okresie półtrwania (7 godzin), zapewniająca stałą blokadę wydzielania kwasu solnego. Innym lekiem obecnie testowanym jest [[ilaprazol]] (IY-81 149)<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Ho | imię = KY. | nazwisko2 = Kuan | imię2 = A. | nazwisko3 = Zaño | imię3 = F. | nazwisko4 = Goh | imię4 = KL. | nazwisko5 = Mahachai | imię5 = V. | tytuł = Randomized, parallel, double-blind comparison of the ulcer-healing effects of ilaprazole and omeprazole in the treatment of gastric and duodenal ulcers. | czasopismo = J Gastroenterol | wolumin = 44 | numer = 7 | strony = 697–707 | miesiąc = | rok = 2009 | doi = 10.1007/s00535-009-0072-4 | pmid = 19434360}}</ref>.
+Na rynku pod koniec 2009 było obecnych 5 leków z grupy inhibitorów pompy protonowej – [[omeprazol]], [[pantoprazol]], [[esomeprazol]], [[lanzoprazol]] i [[rabeprazol]]. W trakcie badań pozostaje [[tenatoprazol]] – pochodna imidazopirydynowa o długim okresie półtrwania (7 godzin), zapewniająca stałą blokadę wydzielania kwasu solnego. Innym lekiem obecnie testowanym jest [[ilaprazol]] (IY-81 149)<ref>{{cytuj | autor = Khek Yu Ho, Arlene Kuan, Felix Zaño, Khean Lee Goh, Varocha Mahachai, Dong Yeon Kim, Hwan Min Yoon | tytuł = Randomized, parallel, double-blind comparison of the ulcer-healing effects of ilaprazole and omeprazole in the treatment of gastric and duodenal ulcers | czasopismo = Journal of Gastroenterology | data = 2009 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 44 | numer = 7 | s = 697–707 | doi = 10.1007/s00535-009-0072-4 | pmid = 19434360| język = en | dostęp = z}}</ref>.
 {| class="wikitable" style="margin:0 auto;"
 |- style="text-align:center;"
 | width="16%" | [[Plik:Esomeprazol-Strukturformel.png|150px]]
-| width="16%" | [[Plik:Lansoprazole.png|150px]]
+| width="16%" | [[Plik:Lansoprazole.svg|150px]]
 | width="16%" | [[Plik:Omeprazol-Strukturformeln V.3.png|150px]]
 | width="16%" | [[Plik:Pantoprazole Enantiomers Strutural Formulae.png|150px]]
@@ Linia 62: / Linia 64: @@
 |35%<sup>1</sup>
 |95%
-|0,5–3,5 godzin<ref name="str36"/>
+|0,5–3,5 godzin<ref name="Boparai"/>
 |0,5–1,5 godzin
 |[[wątroba]]
@@ Linia 70: / Linia 72: @@
 |80–90%<sup>2</sup>
 |95–97%
-|1,7 godziny<ref name="str36"/>
+|1,7 godziny<ref name="Boparai"/>
 |1–2 godzin
 |wątroba
@@ Linia 99: / Linia 101: @@
 |style="text-align:left"|80% – nerki (metabolity)<br />20% – przewód pokarmowy
 |-style="text-align:center"
-|Omeprazol<br />o natychmiastowym uwalnianiu<ref name="str36"/>
+|Omeprazol<br />o natychmiastowym uwalnianiu<ref name="Boparai"/>
 |30–40%
 |95%
@@ Linia 116: / Linia 118: @@
 |}
-Stosowanie IPP razem z pokarmami może obniżać ich dostępność biologiczną, szczególnie w przypadku omeprazolu, lanzoprazolu i esomeprazolu. Upośledzony transport przez żołądek, np. spowodowany zwężeniem [[odźwiernik]]a czy gastropatią w przebiegu [[cukrzyca|cukrzycy]], może również zmniejszać dostępność. Podobnie działa refluks [[żółć|żółciowy]] u chorych po [[Gastrektomia|resekcji żołądka]]. Dostępność biologiczna leku podanego dożylnie jest większa niż po podaniu doustnym<ref name="str38">{{cytuj pismo |nazwisko =Zwolińska-Wcisło (tłumaczenie) |imię =M. |tytuł =Przewodnik stosowania inhibitorów pompy protonowej u dorosłych |czasopismo =Medycyna Praktyczna |wolumin =11 |wydanie =225 |strony = |data =listopad 2009 |wydawca =Medycyna Praktyczna |miejsce =Kraków |issn =0867-499X |doi = |strony=38}}</ref>. Największą dostępnością charakteryzują się lanzoprazol i pantoprazol.
+Stosowanie IPP razem z pokarmami może obniżać ich dostępność biologiczną, szczególnie w przypadku omeprazolu, lanzoprazolu i esomeprazolu. Upośledzony transport przez żołądek, np. spowodowany zwężeniem [[odźwiernik]]a czy gastropatią w przebiegu [[cukrzyca|cukrzycy]], może również zmniejszać dostępność. Podobnie działa refluks [[żółć|żółciowy]] u chorych po [[Gastrektomia|resekcji żołądka]]. Dostępność biologiczna leku podanego dożylnie jest większa niż po podaniu doustnym<ref name="Boparai"/>. Największą dostępnością charakteryzują się lanzoprazol i pantoprazol.
 [[Moc kwasu|pKa]] leków z tej grupy wynosi około 3,9–5,0. Kumulują się one w miejscach o szczególnie dużej kwasowości, głównie w kanalikach wydzielniczych komórek okładzinowych. Tam są przekształcane do aktywnych metabolitów (formy sulfenamidowe).
-Wszystkie leki z tej grupy są metabolizowane przez wątrobę, głównie przez układ [[cytochrom P450|cytochromu P450]] (<tt>[[CYP2C19]]</tt> biorący udział w metabolizmie omeprazolu, esomeprazolu, w 50% lanzoprazolu i 15–20% rabeprazolu<ref name="str38"/> oraz <tt>[[CYP3A4]]</tt>). Jednoczesne stosowanie innych leków mających wpływ na ten enzym może prowadzić do modyfikacji skuteczności ich działania. Pantoprazol ma mniejsze powinowactwo do układu cytochromu P450. Jest metabolizowany głównie przez [[transferaza siarczanowa|transferazę siarczanową]] niezwiązaną z układem CYP<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Chong | imię = E. | nazwisko2 = Ensom | imię2 = MH. | tytuł = Pharmacogenetics of the proton pump inhibitors: a systematic review. | czasopismo = Pharmacotherapy | wolumin = 23 | numer = 4 | strony = 460–71 | miesiąc = Apr | rok = 2003 | doi = | pmid = 12680476}}</ref>.
+Wszystkie leki z tej grupy są metabolizowane przez wątrobę, głównie przez układ [[cytochrom P450|cytochromu P450]] (<code>[[CYP2C19]]</code> biorący udział w metabolizmie omeprazolu, esomeprazolu, w 50% lanzoprazolu i 15–20% rabeprazolu<ref name="Boparai"/> oraz <code>[[CYP3A4]]</code>). Jednoczesne stosowanie innych leków mających wpływ na ten enzym może prowadzić do modyfikacji skuteczności ich działania. Pantoprazol ma mniejsze powinowactwo do układu cytochromu P450. Jest metabolizowany głównie przez [[transferaza siarczanowa|transferazę siarczanową]] niezwiązaną z układem CYP<ref>{{cytuj | autor = Elaine Chong, Mary H. H. Ensom | tytuł = Pharmacogenetics of the proton pump inhibitors: a systematic review | czasopismo = Pharmacotherapy | data = 2003-04 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 23 | numer = 4 | s = 460–471 | doi = 10.1592/phco.23.4.460.32128 | pmid = 12680476| język = en | dostęp = z}}</ref>.
-U osób z [[niewydolność wątroby|niewydolnością wątroby]] czy [[przewlekła niewydolność nerek|nerek]] nie ma konieczności modyfikacji dawki<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Gerson | imię = LB. | nazwisko2 = Triadafilopoulos | imię2 = G. | tytuł = Proton pump inhibitors and their drug interactions: an evidence-based approach. | czasopismo = Eur J Gastroenterol Hepatol | wolumin = 13 | numer = 5 | strony = 611–6 | miesiąc = May | rok = 2001 | doi = | pmid = 11396546}}</ref>.
+U osób z [[niewydolność wątroby|niewydolnością wątroby]] lub [[przewlekła choroba nerek|nerek]] nie ma konieczności modyfikacji dawki<ref>{{cytuj | autor = L. B. Gerson, G. Triadafilopoulos | tytuł = Proton pump inhibitors and their drug interactions: an evidence-based approach | czasopismo = European Journal of Gastroenterology & Hepatology | data = 2001-05 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 13 | numer = 5 | s = 611–616 | doi = 10.1097/00042737-200105000-00025 | pmid = 11396546| język = en | dostęp = z}}</ref>.
 Okres półtrwania wynosi około 1–1,5 godzin; działanie pojedynczej dawki utrzymuje się przez około 2–3 dni.
@@ Linia 129: / Linia 131: @@
 Leki z grupy IPP są zazwyczaj dobrze tolerowane. Stosunkowo częstymi działaniami niepożądanymi są dolegliwości żołądkowo-jelitowe pod postacią [[nudności]], [[biegunka|biegunek]], [[zaparcie|zaparć]], [[wzdęcie|wzdęć]] czy [[ból brzucha|bólów brzucha]]<ref name="australian_medicines_handbook_2006">{{Cytuj książkę | tytuł = Australian medicines handbook 2006 | data = 2006 | wydawca = Australian Medicines Handbook Pty Ltd. | miejsce = Adelaide | isbn = 0-9757919-2-3 | strony =}}</ref>. Mogą również występować [[ból głowy|bóle]] i [[zawroty głowy]], [[parestezja|parestezje]], zaburzenia snu czy równowagi, uczucie zmęczenia, złe samopoczucie, zmiany skórne ([[osutki polekowe|osutka]], [[świąd]], [[pokrzywka]]), zwiększona aktywność [[Aminotransferazy|transaminaz]].
-W pojedynczych przypadkach donoszono o działaniach niepożądanych takich jak przemijające [[splątanie]], pobudzenie, agresja, [[halucynacje]], [[Zaburzenia depresyjne|depresja]], suchość błon śluzowych, [[zapalenie jamy ustnej]], czarne zabarwienie języka<ref name="lanzoprazolMP"/>, [[drożdżyca]] przewodu pokarmowego, nadwrażliwość na światło, zapalenie skóry, [[rumień wielopostaciowy]], [[Zespół Lyella|martwicę toksyczną rozpływną naskórka]], wypadanie włosów, [[ból stawów|bóle stawowe]] i [[ból mięśni|mięśniowe]], osłabienie siły mięśniowej, [[niewydolność wątroby]] i jej [[zapalenie wątroby|zapalenie]], możliwość rozwoju [[encefalopatia wątrobowa|encefalopatii]] u osób ze współistniejącą niewydolnością wątroby, [[ostre zapalenie trzustki|zapalenia trzustki]], zwiększenie stężenia [[cholesterol]]u i [[Triacyloglicerole|trójglicerydów]]<ref name="lanzoprazolMP"/>, [[ginekomastia]], zaburzenia hematologiczne ([[leukopenia]], [[małopłytkowość]], [[agranulocytoza]], [[pancytopenia]], [[eozynofilia]]), skurcz oskrzeli, [[śródmiąższowe zapalenie nerek]]<ref name="Simpson-2006">{{Cytuj pismo | nazwisko = Simpson | imię = IJ. | nazwisko2 = Marshall | imię2 = MR. | nazwisko3 = Pilmore | imię3 = H. | nazwisko4 = Manley | imię4 = P. | nazwisko5 = Williams | imię5 = L. | tytuł = Proton pump inhibitors and acute interstitial nephritis: report and analysis of 15 cases. | czasopismo = Nephrology (Carlton) | wolumin = 11 | numer = 5 | strony = 381-5 | miesiąc = Oct | rok = 2006 | doi = 10.1111/j.1440-1797.2006.00651.x | pmid = 17014549}}</ref>, [[obrzęk naczynioruchowy]], [[gorączka]], [[Anafilaksja|wstrząs anafilaktyczny]], zaburzenia widzenia (opisywano nieodwracalne zaburzenia widzenia u ciężko chorych pacjentów po podaniu dożylnym dużych dawek omeprazolu<ref name="omeprazolMP"/>), obrzęki, [[nadmierna potliwość]], zaburzenia smaku, jadłowstręt, [[hiponatremia]], ból w klatce piersiowej, [[impotencja]]<ref name="lanzoprazolMP"/>. Związek powyższych działań niepożądanych ze stosowaniem leków z grupy IPP jest jednak niepewny.
+W pojedynczych przypadkach donoszono o działaniach niepożądanych takich jak przemijające [[splątanie]], pobudzenie, agresja, [[halucynacje]], [[Zaburzenia depresyjne|depresja]], suchość błon śluzowych, [[zapalenie jamy ustnej]], czarne zabarwienie języka<ref name="lanzoprazolMP"/>, [[drożdżyca]] przewodu pokarmowego, nadwrażliwość na światło, zapalenie skóry, [[rumień wielopostaciowy]], [[Toksyczna nekroliza naskórka|martwicę toksyczną rozpływną naskórka]], wypadanie włosów, [[Artralgia|bóle stawowe]] i [[ból mięśni|mięśniowe]], osłabienie siły mięśniowej, [[niewydolność wątroby]] i jej [[zapalenie wątroby|zapalenie]], możliwość rozwoju [[encefalopatia wątrobowa|encefalopatii]] u osób ze współistniejącą niewydolnością wątroby, [[ostre zapalenie trzustki|zapalenia trzustki]], zwiększenie stężenia [[cholesterol]]u i [[Triacyloglicerole|trójglicerydów]]<ref name="lanzoprazolMP"/>, [[ginekomastia]], zaburzenia hematologiczne ([[leukopenia]], [[małopłytkowość]], [[agranulocytoza]], [[pancytopenia]], [[eozynofilia]]), skurcz oskrzeli, [[śródmiąższowe zapalenie nerek]]<ref name="Simpson-2006">{{cytuj | autor = Ian J. Simpson, Mark R. Marshall, Helen Pilmore, Paul Manley, Laurie Williams, Hla Thein, David Voss | tytuł = Proton pump inhibitors and acute interstitial nephritis: report and analysis of 15 cases | czasopismo = Nephrology | data = 2006-10 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 11 | numer = 5 | s = 381–385 | doi = 10.1111/j.1440-1797.2006.00651.x | pmid = 17014549| język = en | dostęp = z}}</ref>, [[obrzęk naczynioruchowy]], [[gorączka]], [[Anafilaksja|wstrząs anafilaktyczny]], zaburzenia widzenia (opisywano nieodwracalne zaburzenia widzenia u ciężko chorych pacjentów po podaniu dożylnym dużych dawek omeprazolu<ref name="omeprazolMP"/>), obrzęki, [[nadmierna potliwość]], zaburzenia smaku, jadłowstręt, [[hiponatremia]], ból w klatce piersiowej, [[impotencja]]<ref name="lanzoprazolMP"/>. Związek powyższych działań niepożądanych ze stosowaniem leków z grupy IPP jest jednak niepewny.
-W perspektywie długoterminowej stosowanie IPP może wiązać się z rozwojem [[zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka|zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Chourasia | imię = D. | nazwisko2 = Misra | imię2 = A. | nazwisko3 = Pandey | imię3 = R. | nazwisko4 = Ghoshal | imię4 = UC. | tytuł = Gastric atrophy and intestinal metaplasia in a patient on long-term proton pump inhibitor therapy. | czasopismo = Trop Gastroenterol | wolumin = 29 | numer = 3 | strony = 172–4 | miesiąc = | rok = | doi = | pmid = 19115612}}</ref>, zwłaszcza przy współistnieniu infekcji ''[[Helicobacter pylori]]''<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Kuipers | imię = EJ. | nazwisko2 = Lundell | imię2 = L. | nazwisko3 = Klinkenberg-Knol | imię3 = EC. | nazwisko4 = Havu | imię4 = N. | nazwisko5 = Festen | imię5 = HP. | tytuł = Atrophic gastritis and Helicobacter pylori infection in patients with reflux esophagitis treated with omeprazole or fundoplication. | czasopismo = N Engl J Med | wolumin = 334 | numer = 16 | strony = 1018–22 | miesiąc = Apr | rok = 1996 | doi = | pmid = 8598839}}</ref>. W związku z przewlekłą hipergastrynemią może dochodzić do zmian troficznych w [[błona śluzowa|błonie śluzowej]] [[jelito|jelita]]. Wtórne do [[hipochlorhydria|hipochlorhydrii]] upośledzenie żołądkowej bariery przeciwbakteryjnej może skutkować zwiększoną częstością [[zapalenie płuc|zapaleń płuc]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Laheij | imię = RJ. | nazwisko2 = Sturkenboom | imię2 = MC. | nazwisko3 = Hassing | imię3 = RJ. | nazwisko4 = Dieleman | imię4 = J. | nazwisko5 = Stricker | imię5 = BH. | tytuł = Risk of community-acquired pneumonia and use of gastric acid-suppressive drugs. | czasopismo = JAMA | wolumin = 292 | numer = 16 | strony = 1955–60 | miesiąc = Oct | rok = 2004 | doi = 10.1001/jama.292.16.1955 | pmid = 15507580}}</ref>, [[zapalenie jelita grubego|zapaleń jelita grubego]] czy infekcji ''[[Clostridium difficile]]''<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Dial | imię = S. | nazwisko2 = Alrasadi | imię2 = K. | nazwisko3 = Manoukian | imię3 = C. | nazwisko4 = Huang | imię4 = A. | nazwisko5 = Menzies | imię5 = D. | tytuł = Risk of Clostridium difficile diarrhea among hospital inpatients prescribed proton pump inhibitors: cohort and case-control studies. | czasopismo = CMAJ | wolumin = 171 | numer = 1 | strony = 33–8 | miesiąc = Jul | rok = 2004 | doi = | pmid = 15238493}}</ref> lub szczepami ''[[Salmonella]]'' i ''[[Campylobacter]]''<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Leonard | imię = J. | nazwisko2 = Marshall | imię2 = JK. | nazwisko3 = Moayyedi | imię3 = P. | tytuł = Systematic review of the risk of enteric infection in patients taking acid suppression. | czasopismo = Am J Gastroenterol | wolumin = 102 | numer = 9 | strony = 2047–56; quiz 2057 | miesiąc = Sep | rok = 2007 | doi = 10.1111/j.1572-0241.2007.01275.x | pmid = 17509031}}</ref>. Istnieje także zwiększone ryzyko złamania bliższego odcinka [[kość udowa|kości udowej]] u starszych osób na skutek zmniejszenia gęstości kości<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Yang | imię = YX. | nazwisko2 = Lewis | imię2 = JD. | nazwisko3 = Epstein | imię3 = S. | nazwisko4 = Metz | imię4 = DC. | tytuł = Long-term proton pump inhibitor therapy and risk of hip fracture. | czasopismo = JAMA | wolumin = 296 | numer = 24 | strony = 2947–53 | miesiąc = Dec | rok = 2006 | doi = 10.1001/jama.296.24.2947 | pmid = 17190895}}</ref>.
+W perspektywie długoterminowej stosowanie IPP może wiązać się z rozwojem [[zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka|zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka]]<ref>{{cytuj | autor = Dipti Chourasia, Asha Misra, Rakesh Pandey, Uday C. Ghoshal | tytuł = Gastric atrophy and intestinal metaplasia in a patient on long-term proton pump inhibitor therapy | czasopismo = Tropical Gastroenterology: Official Journal of the Digestive Diseases Foundation | data = 2008-07 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 29 | numer = 3 | s = 172–174 | pmid = 19115612| język = en | dostęp = o|url=http://www.tropicalgastro.com/printerfriendly.aspx?id=268}}</ref>, zwłaszcza przy współistnieniu infekcji ''[[Helicobacter pylori]]''<ref>{{cytuj | autor = E. J. Kuipers, L. Lundell, E. C. Klinkenberg-Knol, N. Havu, H. P. Festen, B. Liedman, C. B. Lamers, J. B. Jansen, J. Dalenback, P. Snel, G. F. Nelis, S. G. Meuwissen | tytuł = Atrophic gastritis and Helicobacter pylori infection in patients with reflux esophagitis treated with omeprazole or fundoplication | czasopismo = The New England Journal of Medicine | data = 1996-04-18 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 334 | numer = 16 | s = 1018–1022 | doi = 10.1056/NEJM199604183341603 | pmid = 8598839| język = en | dostęp = o}}</ref>. W związku z przewlekłą hipergastrynemią może dochodzić do zmian troficznych w [[błona śluzowa|błonie śluzowej]] [[jelito|jelita]]. Wtórne do [[hipochlorhydria|hipochlorhydrii]] upośledzenie żołądkowej bariery przeciwbakteryjnej może skutkować zwiększoną częstością [[zapalenie płuc|zapaleń płuc]]<ref>{{cytuj | autor = Robert J. F. Laheij, Miriam C. J. M. Sturkenboom, Robert-Jan Hassing, Jeanne Dieleman, Bruno H. C. Stricker, Jan B. M. J. Jansen | tytuł = Risk of community-acquired pneumonia and use of gastric acid-suppressive drugs | czasopismo = JAMA | data = 2004-10-27 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 292 | numer = 16 | s = 1955–1960 | doi = 10.1001/jama.292.16.1955 | pmid = 15507580| język = en | dostęp = z}}</ref>, [[zapalenie jelita grubego|zapaleń jelita grubego]] czy infekcji ''[[Clostridium difficile]]''<ref>{{cytuj | autor = Sandra Dial, Khalid Alrasadi, Chantal Manoukian, Allen Huang, Dick Menzies | tytuł = Risk of Clostridium difficile diarrhea among hospital inpatients prescribed proton pump inhibitors: cohort and case-control studies | czasopismo = Canadian Medical Association Journal | data = 2004-07-06 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 171 | numer = 1 | s = 33–38 | doi = 10.1503/cmaj.1040876 | pmid = 15238493 | pmc = PMC437681| język = en}}</ref> lub szczepami ''[[Salmonella]]'' i ''[[Campylobacter]]''<ref>{{cytuj | autor = Jennifer Leonard, John K. Marshall, Paul Moayyedi | tytuł = Systematic review of the risk of enteric infection in patients taking acid suppression | czasopismo = The American Journal of Gastroenterology | data = 2007-09 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 102 | numer = 9 | s = 2047–2056; quiz 2057 | doi = 10.1111/j.1572-0241.2007.01275.x | pmid = 17509031| język = en | dostęp = z}}</ref>. Istnieje także zwiększone ryzyko złamania bliższego odcinka [[kość udowa|kości udowej]] u starszych osób na skutek zmniejszenia gęstości kości<ref>{{cytuj | autor = Yu-Xiao Yang, James D. Lewis, Solomon Epstein, David C. Metz | tytuł = Long-term proton pump inhibitor therapy and risk of hip fracture | czasopismo = JAMA | data = 2006-12-27 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 296 | numer = 24 | s = 2947–2953 | doi = 10.1001/jama.296.24.2947 | pmid = 17190895| język = en | dostęp = o}}</ref>.
 Bardzo rzadko dochodzi do przedawkowania. Obserwowano wtedy objawy żołądkowo-jelitowe i osłabienie. Leczenie jest objawowe, nie ma swoistego antidotum. [[Hemodializa]] nie przyspiesza eliminacji leku z organizmu.
-Stosowanie leków z grupy IPP nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem [[rak żołądka|raka żołądka]]<ref name="laine"/> czy [[rak jelita grubego|raka jelita grubego]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Watson | imię = SA. | nazwisko2 = Morris | imię2 = TM. | nazwisko3 = McWilliams | imię3 = DF. | nazwisko4 = Harris | imię4 = J. | nazwisko5 = Evans | imię5 = S. | tytuł = Potential role of endocrine gastrin in the colonic adenoma carcinoma sequence. | czasopismo = Br J Cancer | wolumin = 87 | numer = 5 | strony = 567–73 | miesiąc = Aug | rok = 2002 | doi = 10.1038/sj.bjc.6600509 | pmid = 12189558}}</ref> (jako ewentualny skutek przewlekłej hipergastrynemii). Nie zaobserwowano również zaburzeń wchłaniania [[żelazo|żelaza]] i innych pierwiastków śladowych podczas stosowania IPP<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Green | imię = FW. | nazwisko2 = Kaplan | imię2 = MM. | nazwisko3 = Curtis | imię3 = LE. | nazwisko4 = Levine | imię4 = PH. | tytuł = Effect of acid and pepsin on blood coagulation and platelet aggregation. A possible contributor prolonged gastroduodenal mucosal hemorrhage. | czasopismo = Gastroenterology | wolumin = 74 | numer = 1 | strony = 38–43 | miesiąc = Jan | rok = 1978 | doi = | pmid = 21830}}</ref>, natomiast u chorych z zespołem Zollingera-Elisona może dochodzić do utrudnionego wchłaniania [[witamina B12|witaminy B<sub>12</sub>]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Ruscin | imię = JM. | nazwisko2 = Page | imię2 = RL. | nazwisko3 = Valuck | imię3 = RJ. | tytuł = Vitamin B(12) deficiency associated with histamine(2) –receptor antagonists and a proton-pump inhibitor. | czasopismo = Ann Pharmacother | wolumin = 36 | numer = 5 | strony = 812–6 | miesiąc = May | rok = 2002 | doi = | pmid = 11978157}}</ref>.
+Stosowanie leków z grupy IPP nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem [[rak żołądka|raka żołądka]]<ref name="laine"/> czy [[rak jelita grubego|raka jelita grubego]]<ref>{{cytuj | autor = S. A. Watson, T. M. Morris, D. F. McWilliams, J. Harris, S. Evans, A. Smith, P. A. Clarke | tytuł = Potential role of endocrine gastrin in the colonic adenoma carcinoma sequence | czasopismo = British Journal of Cancer | data = 2002-08-27 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 87 | numer = 5 | s = 567–573 | doi = 10.1038/sj.bjc.6600509 | pmid = 12189558 | pmc = 2376163| język = en}}</ref> (jako ewentualny skutek przewlekłej hipergastrynemii). Nie zaobserwowano również zaburzeń wchłaniania [[żelazo|żelaza]] i innych pierwiastków śladowych podczas stosowania IPP<ref>{{cytuj | autor = F. W. Green, M. M. Kaplan, L. E. Curtis, P. H. Levine | tytuł = Effect of acid and pepsin on blood coagulation and platelet aggregation. A possible contributor prolonged gastroduodenal mucosal hemorrhage | czasopismo = Gastroenterology | data = 1978-01 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 74 | numer = 1 | s = 38–43 | pmid = 21830|doi=10.1016/0016-5085(78)90352-9| język = en | dostęp = o}}</ref>, natomiast u chorych z zespołem Zollingera-Elisona może dochodzić do utrudnionego wchłaniania [[witamina B12|witaminy B<sub>12</sub>]]<ref>{{cytuj | autor = J. Mark Ruscin, Robert Lee Page, Robert J. Valuck | tytuł = Vitamin B(12) deficiency associated with histamine(2)-receptor antagonists and a proton-pump inhibitor | czasopismo = The Annals of Pharmacotherapy | data = 2002-05 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 36 | numer = 5 | s = 812–816 | doi = 10.1345/aph.10325 | pmid = 11978157| język = en | dostęp = z}}</ref>.
 == Interakcje ==
-Leki z tej grupy mogą modyfikować działanie innych preparatów głównie z powodu wpływu na ich metabolizm (poprzez unieczynnianie enzymów z grupy cytochromu P450) oraz zmianę ich wchłaniania (zmiana pH soku żołądkowego). Lekiem najbardziej powodującym interakcję jest omeprazol, a stosunkowo najmniej wywołuje ich pantoprazol<ref name="blume">{{Cytuj pismo | nazwisko = Blume | imię = H. | nazwisko2 = Donath | imię2 = F. | nazwisko3 = Warnke | imię3 = A. | nazwisko4 = Schug | imię4 = BS. | tytuł = Pharmacokinetic drug interaction profiles of proton pump inhibitors. | czasopismo = Drug Saf | wolumin = 29 | numer = 9 | strony = 769–84 | miesiąc = | rok = 2006 | doi = | pmid = 16944963}}</ref> (nie stwierdzono interakcji pantoprazolu z lekami metabolizowanymi przez cytochrom P450<ref name="pantoprazolMP"/>).
+Leki z tej grupy mogą modyfikować działanie innych preparatów głównie z powodu wpływu na ich metabolizm (poprzez unieczynnianie enzymów z grupy cytochromu P450) oraz zmianę ich wchłaniania (zmiana pH soku żołądkowego). Lekiem najbardziej powodującym interakcję jest omeprazol, a stosunkowo najmniej wywołuje ich pantoprazol<ref name="blume">{{cytuj | autor = Henning Blume, Frank Donath, André Warnke, Barbara S. Schug | tytuł = Pharmacokinetic drug interaction profiles of proton pump inhibitors | czasopismo = Drug Safety | data = 2006 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 29 | numer = 9 | s = 769–784 | doi = 10.2165/00002018-200629090-00002 | pmid = 16944963| język = en | dostęp = z}}</ref> (nie stwierdzono interakcji pantoprazolu z lekami metabolizowanymi przez cytochrom P450<ref name="pantoprazolMP"/>).
-Zwiększenie stężenia w surowicy leków metabolizowanych przez <tt>CYP2C19</tt> dotyczy zwłaszcza [[diazepam]]u<ref name="humphries">{{Cytuj pismo | nazwisko = Humphries | imię = TJ. | tytuł = Clinical implications of drug interactions with the cytochrome P-450 enzyme system associated with omeprazole. | czasopismo = Dig Dis Sci | wolumin = 36 | numer = 12 | strony = 1665–9 | miesiąc = Dec | rok = 1991 | doi = | pmid = 1748033}}</ref>, [[fenytoina|fenytoiny]]<ref name="humphries"/>, [[karbamazepina|karbamazepiny]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Dixit | imię = RK. | nazwisko2 = Chawla | imię2 = AB. | nazwisko3 = Kumar | imię3 = N. | nazwisko4 = Garg | imię4 = SK. | tytuł = Effect of omeprazole on the pharmacokinetics of sustained-release carbamazepine in healthy male volunteers. | czasopismo = Methods Find Exp Clin Pharmacol | wolumin = 23 | numer = 1 | strony = 37–9 | miesiąc = | rok = | doi = | pmid = 11413862}}</ref>, [[digoksyna|digoksyny]]<ref name="blume"/>, [[citalopram]]u<ref name="esomeprazolMP"/>, [[imipramina|imipraminy]]<ref name="esomeprazolMP"/> czy [[klomipramina|klomipraminy]]<ref name="esomeprazolMP"/>. Stosowanie lanzoprazolu czy omeprazolu może zwiększać średnią ekspozycję na [[takrolimus]]<ref name="omeprazolMP"/><ref name="lanzoprazolMP"/>. Konieczne może być zmniejszenie dawek lub monitorowanie stężenia leków w surowicy.
+Zwiększenie stężenia w surowicy leków metabolizowanych przez <code>CYP2C19</code> dotyczy zwłaszcza [[diazepam]]u<ref name="humphries">{{cytuj | autor = T. J. Humphries | tytuł = Clinical implications of drug interactions with the cytochrome P-450 enzyme system associated with omeprazole | czasopismo = Digestive Diseases and Sciences | data = 1991-12 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 36 | numer = 12 | s = 1665–1669 | doi = 10.1007/BF01296606 | pmid = 1748033| język = en | dostęp = z}}</ref>, [[fenytoina|fenytoiny]]<ref name="humphries"/>, [[karbamazepina|karbamazepiny]]<ref>{{cytuj | autor = R. K. Dixit, A. B. Chawla, N. Kumar, S. K. Garg | tytuł = Effect of omeprazole on the pharmacokinetics of sustained-release carbamazepine in healthy male volunteers | czasopismo = Methods and Findings in Experimental and Clinical Pharmacology | data = 2001-01 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 23 | numer = 1 | s = 37–39 | doi = 10.1358/mf.2001.23.1.619178 | pmid = 11413862| język = en | dostęp = z}}</ref>, [[digoksyna|digoksyny]]<ref name="blume"/>, [[citalopram]]u<ref name="esomeprazolMP"/>, [[imipramina|imipraminy]]<ref name="esomeprazolMP"/> czy [[klomipramina|klomipraminy]]<ref name="esomeprazolMP"/>. Stosowanie lanzoprazolu czy omeprazolu może zwiększać średnią ekspozycję na [[takrolimus]]<ref name="omeprazolMP"/><ref name="lanzoprazolMP"/>. Konieczne może być zmniejszenie dawek lub monitorowanie stężenia leków w surowicy.
 Istnieją doniesienia o możliwości zwiększenia stężenia [[nifedypina|nifedypiny]] czy związanej z białkiem [[witamina B12|witaminy B<sub>12</sub>]] przy jednoczesnym stosowaniu omeprazolu. Związek ten nie ma jednak prawdopodobnie znaczenie klinicznego. Możliwe są również interakcje omeprazolu z [[disulfiram]]em czy [[metotreksat]]em<ref name="omeprazolMP"/>.
-Wchłanianie niektórych [[Środek bakteriobójczy|leków przeciwbakteryjnych]] może uleć zwiększeniu na skutek zmniejszenia pH soku żołądkowego. Z analogicznego powodu [[ketokonazol]] czy [[itrakonazol]] gorzej się wchłaniają – potrzebują kwaśnego środowiska<ref name="str38"/>. Lanzoprazol może powodować zmniejszenie stężenia [[teofilina|teofiliny]] w surowicy<ref name="lanzoprazolMP"/>. IPP nie należy jednocześnie stosować z [[atanazawir]]em.
+Wchłanianie niektórych [[Środek bakteriobójczy|leków przeciwbakteryjnych]] może uleć zwiększeniu na skutek podwyższenia pH soku żołądkowego. Z analogicznego powodu [[ketokonazol]] czy [[itrakonazol]] gorzej się wchłaniają – potrzebują kwaśnego środowiska<ref name="Boparai"/>. Lanzoprazol może powodować zmniejszenie stężenia [[teofilina|teofiliny]] w surowicy<ref name="lanzoprazolMP"/>. IPP nie należy jednocześnie stosować z [[atanazawir]]em.
-U chorych przyjmujących doustne leki przeciwkrzepliwe będące pochodnymi [[kumaryna|kumaryny]] ([[warfaryna]], [[fenprokumon]]) istnieje zwiększone ryzyko krwawienia<ref name="str38"/>.
+U chorych przyjmujących doustne leki przeciwkrzepliwe będące pochodnymi [[kumaryna|kumaryny]] ([[warfaryna]], [[fenprokumon]]) istnieje zwiększone ryzyko krwawienia<ref name="Boparai"/>.
-Skuteczność działania IPP może zmniejszyć jednoczesne stosowanie [[Antagoniści receptora H2|antagonistów receptora H2]], a także innych leków stosowanych w celu zahamowania wydzielania kwasu<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = De Graef | imię = J. | nazwisko2 = Woussen-Colle | imię2 = MC. | tytuł = Influence of the stimulation state of the parietal cells on the inhibitory effect of omeprazole on gastric acid secretion in dogs. | czasopismo = Gastroenterology | wolumin = 91 | numer = 2 | strony = 333–7 | miesiąc = Aug | rok = 1986 | doi = | pmid = 2873074}}</ref>. [[Klarytromycyna]], a także inne leki hamujące metabolizm zależny od <tt>CYP3A4</tt>, mogą zwiększać stężenie IPP<ref name="str38"/>. Natomiast leki indukujące <tt>CYP2C19</tt> czy <tt>CYP3A4</tt>, jak np. [[rifampicyna]] czy środki zawierające ziele [[dziurawiec zwyczajny|dziurawca zwyczajnego]], mogą zmniejszać stężenie lanzoprazolu<ref name="lanzoprazolMP"/>. [[Cisapryd]] może wydłużać czas półtrwania esomeprazolu<ref name="esomeprazolMP"/>.
+Skuteczność działania IPP może zmniejszyć jednoczesne stosowanie [[antagonisty receptora H2|antagonistów receptora H<sub>2</sub>]], a także innych leków stosowanych w celu zahamowania wydzielania kwasu<ref>{{cytuj | autor = J. De Graef, M. C. Woussen-Colle | tytuł = Influence of the stimulation state of the parietal cells on the inhibitory effect of omeprazole on gastric acid secretion in dogs | czasopismo = Gastroenterology | data = 1986-08 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 91 | numer = 2 | s = 333–337 | doi = 10.1016/0016-5085(86)90565-2 | pmid = 2873074| język = en | dostęp = z}}</ref>. [[Klarytromycyna]], a także inne leki hamujące metabolizm zależny od <code>CYP3A4</code>, mogą zwiększać stężenie IPP<ref name="Boparai"/>. Natomiast leki indukujące <code>CYP2C19</code> czy <code>CYP3A4</code>, na przykład [[ryfampicyna]] lub środki zawierające ziele [[dziurawiec zwyczajny|dziurawca zwyczajnego]], mogą zmniejszać stężenie lanzoprazolu<ref name="lanzoprazolMP"/>. [[Cyzapryd|Cisapryd]] może wydłużać czas półtrwania esomeprazolu<ref name="esomeprazolMP"/>.
 === Leki przeciwpłytkowe ===
-Przyjmowanie leków przeciwpłytkowych wiąże się ze zwiększonym ryzykiem krwawienia z przewodu pokarmowego; ryzyko to zwiększa się około 7-krotnie przy jednoczesnym stosowaniu [[klopidogrel]]u oraz [[kwas acetylosalicylowy|kwasu acetylosalicylowego]] (ASA) w stosunku do samego ASA<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Hallas | imię = J. | nazwisko2 = Dall | imię2 = M. | nazwisko3 = Andries | imię3 = A. | nazwisko4 = Andersen | imię4 = BS. | nazwisko5 = Aalykke | imię5 = C. | tytuł = Use of single and combined antithrombotic therapy and risk of serious upper gastrointestinal bleeding: population based case-control study. | czasopismo = BMJ | wolumin = 333 | numer = 7571 | strony = 726 | miesiąc = Oct | rok = 2006 | doi = 10.1136/bmj.38947.697558.AE | pmid = 16984924}}</ref>. Jednoczesne podawanie IPP istotnie zmniejsza ryzyko tych powikłań<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Lanas | imię = A. | nazwisko2 = García-Rodríguez | imię2 = LA. | nazwisko3 = Arroyo | imię3 = MT. | nazwisko4 = Bujanda | imię4 = L. | nazwisko5 = Gomollón | imię5 = F. | tytuł = Effect of antisecretory drugs and nitrates on the risk of ulcer bleeding associated with nonsteroidal anti-inflammatory drugs, antiplatelet agents, and anticoagulants. | czasopismo = Am J Gastroenterol | wolumin = 102 | numer = 3 | strony = 507–15 | miesiąc = Mar | rok = 2007 | doi = 10.1111/j.1572-0241.2006.01062.x | pmid = 17338735}}</ref>. Są to leki często przepisywane u osób po [[ostre zespoły wieńcowe|ostrym zespole wieńcowym]], u których istnieje konieczność przyjmowania leków przeciwpłytkowych<ref name="ACCF">{{Cytuj pismo | nazwisko = Bhatt | imię = DL. | nazwisko2 = Scheiman | imię2 = J. | nazwisko3 = Abraham | imię3 = NS. | nazwisko4 = Antman | imię4 = EM. | nazwisko5 = Chan | imię5 = FK. | tytuł = ACCF/ACG/AHA 2008 expert consensus document on reducing the gastrointestinal risks of antiplatelet therapy and NSAID use: a report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus Documents. | czasopismo = J Am Coll Cardiol | wolumin = 52 | numer = 18 | strony = 1502–17 | miesiąc = Oct | rok = 2008 | doi = 10.1016/j.jacc.2008.08.002 | pmid = 19017521}}</ref>.
+Przyjmowanie leków przeciwpłytkowych wiąże się ze zwiększonym ryzykiem krwawienia z przewodu pokarmowego; ryzyko to zwiększa się około 7-krotnie przy jednoczesnym stosowaniu [[klopidogrel]]u oraz [[kwas acetylosalicylowy|kwasu acetylosalicylowego]] (ASA) w stosunku do samego ASA<ref>{{cytuj | autor = Jesper Hallas, Michael Dall, Alin Andries, Birthe Søgaard Andersen, Claus Aalykke, Jane Møller Hansen, Morten Andersen, Annmarie Touborg Lassen | tytuł = Use of single and combined antithrombotic therapy and risk of serious upper gastrointestinal bleeding: population based case-control study | czasopismo = BMJ (Clinical research ed.) | data = 2006-10-07 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 333 | numer = 7571 | s = 726 | doi = 10.1136/bmj.38947.697558.AE | pmid = 16984924 | pmc = 1592384| język = en}}</ref>. Jednoczesne podawanie IPP istotnie zmniejsza ryzyko tych powikłań<ref>{{cytuj | autor = Angel Lanas, Luis A. García-Rodríguez, Maria T. Arroyo, Luis Bujanda, Fernando Gomollón, Montserrat Forné, Sofía Aleman, David Nicolas, Faust Feu, Antonio González-Pérez, Ana Borda, Manuel Castro, Maria Jose Poveda, Juan Arenas | tytuł = Effect of antisecretory drugs and nitrates on the risk of ulcer bleeding associated with nonsteroidal anti-inflammatory drugs, antiplatelet agents, and anticoagulants | czasopismo = The American Journal of Gastroenterology | data = 2007-03 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 102 | numer = 3 | s = 507–515 | doi = 10.1111/j.1572-0241.2006.01062.x <!-- DOI nie działa 2022-01-17-->| pmid = 17338735| url=https://journals.lww.com/ajg/Abstract/2007/03000/Effect_of_Antisecretory_Drugs_and_Nitrates_on_the.9.aspx|język = en | dostęp = z}}</ref>. Są to leki często przepisywane u osób po [[ostre zespoły wieńcowe|ostrym zespole wieńcowym]], u których istnieje konieczność przyjmowania leków przeciwpłytkowych<ref name="ACCF">{{cytuj | autor = Deepak L. Bhatt, James Scheiman, Neena S. Abraham, Elliott M. Antman, Francis K. L. Chan, Curt D. Furberg, David A. Johnson, Kenneth W. Mahaffey, Eamonn M. Quigley, Robert A. Harrington, Eric R. Bates, Charles R. Bridges, Mark J. Eisenberg, Victor A. Ferrari, Mark A. Hlatky, Sanjay Kaul, Jonathan R. Lindner, David J. Moliterno, Debabrata Mukherjee, Richard S. Schofield, Robert S. Rosenson, James H. Stein, Howard H. Weitz, Deborah J. Wesley | tytuł = ACCF/ACG/AHA 2008 expert consensus document on reducing the gastrointestinal risks of antiplatelet therapy and NSAID use: A report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus Documents | czasopismo = Journal of the American College of Cardiology | data = 2008-10-28 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 52 | numer = 18 | s = 1502–1517 | doi = 10.1016/j.jacc.2008.08.002 | pmid = 19017521| język = en | dostęp = o}}</ref>.
-Z uwagi na powinowactwo leków przeciwpłytkowych oraz IPP do tych samych enzymów z grupy cytochromu P450 (głównie <tt>CYP2C19</tt>) może istnieć zwiększone ryzyko interakcji pomiędzy tymi lekami mogące prowadzić do niepożądanego skutku klinicznego.
+Z uwagi na powinowactwo leków przeciwpłytkowych oraz IPP do tych samych enzymów z grupy cytochromu P450 (głównie <code>CYP2C19</code>) może istnieć zwiększone ryzyko interakcji pomiędzy tymi lekami mogące prowadzić do niepożądanego skutku klinicznego.
-Niektóre badania sugerują zmniejszenie efektu działania klopidogrelu (monitorowane poprzez oznaczenie fosforylowanego białka VASP w [[trombocyt|płytkach krwi]], które jest miarą reaktywności płytek (PRI) – im większy PRI, tym istnieje większe ryzyko zakrzepicy) przy skojarzeniu z IPP<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Gilard | imię = M. | nazwisko2 = Arnaud | imię2 = B. | nazwisko3 = Le Gal | imię3 = G. | nazwisko4 = Abgrall | imię4 = JF. | nazwisko5 = Boschat | imię5 = J. | tytuł = Influence of omeprazol on the antiplatelet action of clopidogrel associated to aspirin. | czasopismo = J Thromb Haemost | wolumin = 4 | numer = 11 | strony = 2508–9 | miesiąc = Nov | rok = 2006 | doi = 10.1111/j.1538-7836.2006.02162.x | pmid = 16898956}}</ref><ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Gilard | imię = M. | nazwisko2 = Arnaud | imię2 = B. | nazwisko3 = Cornily | imię3 = JC. | nazwisko4 = Le Gal | imię4 = G. | nazwisko5 = Lacut | imię5 = K. | tytuł = Influence of omeprazole on the antiplatelet action of clopidogrel associated with aspirin: the randomized, double-blind OCLA (Omeprazole CLopidogrel Aspirin) study. | czasopismo = J Am Coll Cardiol | wolumin = 51 | numer = 3 | strony = 256–60 | miesiąc = Jan | rok = 2008 | doi = 10.1016/j.jacc.2007.06.064 | pmid = 18206732}}</ref>. W innych badaniach obserwowano zwiększone ryzyko zgonu lub ponownej hospitalizacji z powodu [[zawał mięśnia sercowego|zawału mięśnia sercowego]]<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Juurlink | imię = DN. | nazwisko2 = Gomes | imię2 = T. | nazwisko3 = Ko | imię3 = DT. | nazwisko4 = Szmitko | imię4 = PE. | nazwisko5 = Austin | imię5 = PC. | tytuł = A population-based study of the drug interaction between proton pump inhibitors and clopidogrel. | czasopismo = CMAJ | wolumin = 180 | numer = 7 | strony = 713–8 | miesiąc = Mar | rok = 2009 | doi = 10.1503/cmaj.082001 | pmid = 19176635}}</ref><ref name="Pezalla">{{Cytuj pismo | nazwisko = Pezalla | imię = E. | nazwisko2 = Day | imię2 = D. | nazwisko3 = Pulliadath | imię3 = I. | tytuł = Initial assessment of clinical impact of a drug interaction between clopidogrel and proton pump inhibitors. | czasopismo = J Am Coll Cardiol | wolumin = 52 | numer = 12 | strony = 1038–9; author reply 1039 | miesiąc = Sep | rok = 2008 | doi = 10.1016/j.jacc.2008.05.053 | pmid = 18786491}}</ref>. Podważa się metodologię tych badań (m.in. nieuwzględnienie czynników zakłócających ów związek przyczynowo-skutkowy)<ref name="MP wrzesień 2009">{{cytuj pismo |nazwisko =Chow |imię =Clara K. |nazwisko2 =Moayyedi |imię2 = Paul|nazwisko3 =Devereaux |imię3 =P.J. |tytuł =Czy stosowanie inhibitorów pompy protonowej z klopidogrelem jest bezpieczne? |czasopismo =Medycyna Praktyczna |wolumin =9 |wydanie =223 |strony = |data =wrzesień 2009 |wydawca =Medycyna Praktyczna |miejsce =Kraków |strony=36|issn =0867-499X |doi = |url=http://www.mp.pl/artykuly/index.php?aid=46390&_tc=AF9ACF04F3B14525BE47ACE689FE6B90}}</ref>.
+Niektóre badania sugerują zmniejszenie efektu działania klopidogrelu (monitorowane poprzez oznaczenie fosforylowanego białka VASP w [[trombocyt|płytkach krwi]], które jest miarą reaktywności płytek (PRI) – im większy PRI, tym istnieje większe ryzyko zakrzepicy) przy skojarzeniu z IPP<ref>{{cytuj | autor = M. Gilard, B. Arnaud, G. Le Gal, J. F. Abgrall, J. Boschat | tytuł = Influence of omeprazol on the antiplatelet action of clopidogrel associated to aspirin | czasopismo = Journal of Thrombosis and Haemostasis | data = 2006-11 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 4 | numer = 11 | s = 2508–2509 | doi = 10.1111/j.1538-7836.2006.02162.x | pmid = 16898956| język = en | dostęp = o}}</ref><ref>{{cytuj | autor = Martine Gilard, Bertrand Arnaud, Jean-Christophe Cornily, Grégoire Le Gal, Karine Lacut, Geneviève Le Calvez, Jacques Mansourati, Dominique Mottier, Jean-François Abgrall, Jacques Boschat | tytuł = Influence of omeprazole on the antiplatelet action of clopidogrel associated with aspirin: the randomized, double-blind OCLA (Omeprazole CLopidogrel Aspirin) study | czasopismo = Journal of the American College of Cardiology | data = 2008-01-22 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 51 | numer = 3 | s = 256–260 | doi = 10.1016/j.jacc.2007.06.064 | pmid = 18206732| język = en | dostęp = o}}</ref>. W innych badaniach obserwowano zwiększone ryzyko zgonu lub ponownej hospitalizacji z powodu [[zawał mięśnia sercowego|zawału mięśnia sercowego]]<ref>{{cytuj | autor = David N. Juurlink, Tara Gomes, Dennis T. Ko, Paul E. Szmitko, Peter C. Austin, Jack V. Tu, David A. Henry, Alex Kopp, Muhammad M. Mamdani | tytuł = A population-based study of the drug interaction between proton pump inhibitors and clopidogrel | czasopismo = Canadian Medical Association journal | data = 2009-03-31 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 180 | numer = 7 | s = 713–718 | doi = 10.1503/cmaj.082001 | pmid = 19176635 | pmc = 2659819| język = en}}</ref><ref name="Pezalla">{{cytuj | autor = Edmund Pezalla, David Day, Indira Pulliadath | tytuł = Initial assessment of clinical impact of a drug interaction between clopidogrel and proton pump inhibitors | czasopismo = Journal of the American College of Cardiology | data = 2008-09-16 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 52 | numer = 12 | s = 1038–1039; author reply 1039 | doi = 10.1016/j.jacc.2008.05.053 | pmid = 18786491| język = en | dostęp = o}}</ref>. Podważa się metodologię tych badań (m.in. nieuwzględnienie czynników zakłócających ów związek przyczynowo-skutkowy)<ref name="MP wrzesień 2009">{{cytuj pismo |nazwisko =Chow |imię =Clara K. |nazwisko2 =Moayyedi |imię2 = Paul|nazwisko3 =Devereaux |imię3 =P.J. |tytuł =Czy stosowanie inhibitorów pompy protonowej z klopidogrelem jest bezpieczne? |czasopismo =Medycyna Praktyczna |wolumin =9 |wydanie =223 |data =wrzesień 2009 |wydawca =Medycyna Praktyczna |miejsce =Kraków |strony=36|issn =0867-499X |doi = |url=http://www.mp.pl/artykuly/index.php?aid=46390&_tc=AF9ACF04F3B14525BE47ACE689FE6B90}}</ref>.
-Z uwagi na odmienny metabolizm, pantoprazol (niezwiązany z układem <tt>CYP</tt>) może być lekiem z grupy IPP o możliwie najmniejszych efektach niepożądanych<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Li | imię = XQ. | nazwisko2 = Andersson | imię2 = TB. | nazwisko3 = Ahlström | imię3 = M. | nazwisko4 = Weidolf | imię4 = L. | tytuł = Comparison of inhibitory effects of the proton pump-inhibiting drugs omeprazole, esomeprazole, lansoprazole, pantoprazole, and rabeprazole on human cytochrome P450 activities. | czasopismo = Drug Metab Dispos | wolumin = 32 | numer = 8 | strony = 821–7 | miesiąc = Aug | rok = 2004 | doi = | pmid = 15258107}}</ref>. W niektórych badaniach stwierdzono, że jego stosowanie nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zgonu lub zawału mięśnia sercowego, natomiast samo rokowanie nie ulega zmianie (w stosunku do pacjentów przyjmujących inne leki z grupy IPP)<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Moayyedi | imię = P. | nazwisko2 = Sadowski | imię2 = DC. | tytuł = Proton pump inhibitors and clopidogrel – hazardous drug interaction or hazardous interpretation of data? | czasopismo = Can J Gastroenterol | wolumin = 23 | numer = 4 | strony = 251–2 | miesiąc = Apr | rok = 2009 | doi = | pmid = 19373416}}</ref>. W innych badaniach obserwacyjnych nie stwierdzono różnicy pomiędzy pantoprazolem a innymi IPP<ref name="Pezalla"/>.
+Z uwagi na odmienny metabolizm, pantoprazol (niezwiązany z układem <code>CYP</code>) może być lekiem z grupy IPP o możliwie najmniejszych efektach niepożądanych<ref>{{cytuj | autor = Xue-Qing Li, Tommy B. Andersson, Marie Ahlström, Lars Weidolf | tytuł = Comparison of inhibitory effects of the proton pump-inhibiting drugs omeprazole, esomeprazole, lansoprazole, pantoprazole, and rabeprazole on human cytochrome P450 activities | czasopismo = Drug Metabolism and Disposition: The Biological Fate of Chemicals | data = 2004-08 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 32 | numer = 8 | s = 821–827 | doi = 10.1124/dmd.32.8.821 | pmid = 15258107| język = en | dostęp = z}}</ref>. W niektórych badaniach stwierdzono, że jego stosowanie nie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zgonu lub zawału mięśnia sercowego, natomiast samo rokowanie nie ulega zmianie (w stosunku do pacjentów przyjmujących inne leki z grupy IPP)<ref>{{cytuj | autor = Paul Moayyedi, Daniel C. Sadowski | tytuł = Proton pump inhibitors and clopidogrel - hazardous drug interaction or hazardous interpretation of data? | czasopismo = Canadian Journal of Gastroenterology| data = 2009-04 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 23 | numer = 4 | s = 251–252 | doi = 10.1155/2009/868946 | pmid = 19373416 | pmc = 2711671| język = en }}</ref>. W innych badaniach obserwacyjnych nie stwierdzono różnicy pomiędzy pantoprazolem a innymi IPP<ref name="Pezalla"/>.
-W wytycznych [[American College of Cardiology Foundation]] (ACCF), [[American Heart Association]] (AHA) i [[American College of Gastroenterology]] (ACG) z 2008 zaleca się stosowanie IPP u pacjentów przyjmujących podwójną terapię przeciwpłytkową (klopidogrel i ASA) w prewencji krwawienia z przewodu pokarmowego<ref name="ACCF"/>. W Polsce Grupa Robocza złożona z konsultantów krajowych z dziedziny chorób wewnętrznych, kardiologii i gastroenterologii opracowała nieco bardziej restrykcyjne zalecenie, ograniczające stosowanie IPP u tych pacjentków do pantoprazolu i esomeprazolu<ref name="MP wrzesień 2009"/>. [[Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków|FDA]] w stanowisku ze stycznia 2009 stwierdza, że nie ma konieczności zmiany dotychczasowego postępowania terapeutycznego, przynajmniej do czasu poznania wyników większej ilości badań<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.fda.gov/Drugs/DrugSafety/PostmarketDrugSafetyInformationforPatientsandProviders/DrugSafetyInformationforHeathcareProfessionals/ucm079520.htm|tytuł=Early Communication about an Ongoing Safety Review of clopidogrel bisulfate (marketed as Plavix)|opublikowany=FDA.gov|język=en|data dostępu=2009-12-08}}</ref>.
+W wytycznych [[American College of Cardiology Foundation]] (ACCF), [[American Heart Association]] (AHA) i [[American College of Gastroenterology]] (ACG) z 2008 zaleca się stosowanie IPP u pacjentów przyjmujących podwójną terapię przeciwpłytkową (klopidogrel i ASA) w prewencji krwawienia z przewodu pokarmowego<ref name="ACCF"/>. W Polsce grupa robocza złożona z konsultantów krajowych z dziedziny chorób wewnętrznych, kardiologii i gastroenterologii opracowała nieco bardziej restrykcyjne zalecenie, ograniczające stosowanie IPP u tych pacjentów do pantoprazolu i esomeprazolu<ref name="MP wrzesień 2009"/>. Amerykańska [[Agencja Żywności i Leków]] w stanowisku ze stycznia 2009 stwierdza, że nie ma konieczności zmiany dotychczasowego postępowania terapeutycznego, przynajmniej do czasu poznania wyników większej ilości badań<ref>{{cytuj stronę|url=https://archive.is/20120804145531/http://www.fda.gov/Drugs/DrugSafety/PostmarketDrugSafetyInformationforPatientsandProviders/DrugSafetyInformationforHeathcareProfessionals/ucm079520.htm|tytuł=Early Communication about an Ongoing Safety Review of clopidogrel bisulfate (marketed as Plavix)|opublikowany=FDA.gov|język=en|data dostępu=2009-12-08}}</ref>.
 == Dawkowanie ==
-[[Plik:Aciphex-sample-bottle.jpg|thumb|130px|Preparat rabeprazolu.]]
+[[Plik:Aciphex-sample-bottle.jpg|thumb|130px|Preparat rabeprazolu]]
-Leki z tej grupy podaje się zwykle rano przed śniadaniem. Jest to związane z tym, że po długotrwałym głodzeniu ilość H<sup>+</sup>K<sup>+</sup>ATP-azy jest największa<ref name="str36">{{cytuj pismo |nazwisko =Zwolińska-Wcisło (tłumaczenie) |imię =M. |tytuł =Przewodnik stosowania inhibitorów pompy protonowej u dorosłych |czasopismo =Medycyna Praktyczna |wolumin =11 |wydanie =225 |strony = |data =listopad 2009 |wydawca =Medycyna Praktyczna |miejsce =Kraków |issn =0867-499X |doi = |strony=36}}</ref>. Umożliwia to najskuteczniejsze jej zablokowanie. W przypadku osób zażywających preparat dwa razy dziennie druga dawka powinna być podawana przed wieczornym posiłkiem.
+Leki z tej grupy podaje się zwykle rano przed śniadaniem. Jest to związane z tym, że po długotrwałym głodzeniu ilość H<sup>+</sup>/K<sup>+</sup>-ATP-azy jest największa<ref name="Boparai"/>. Umożliwia to najskuteczniejsze jej zablokowanie. W przypadku osób zażywających preparat dwa razy dziennie druga dawka powinna być podawana przed wieczornym posiłkiem.
-Leków nie stosuje się w celu szybkiego przerwania uciążliwych dolegliwości żołądkowych. Do pełnego efektu ich działania dochodzi po około 5 dniach, wydzielanie kwasu jest wtedy zmniejszone o 2/3<ref name="str36"/>. Początkowe przyjmowanie preparatu dwa razy dziennie może prowadzić do szybszego efektu.
+Leków nie stosuje się w celu szybkiego przerwania uciążliwych dolegliwości żołądkowych. Do pełnego efektu ich działania dochodzi po około 5 dniach, wydzielanie kwasu jest wtedy zmniejszone o 2/3<ref name="Boparai"/>. Początkowe przyjmowanie preparatu dwa razy dziennie może prowadzić do szybszego efektu.
-IPP wiążą się z enzymem w sposób nieodwracalny, w związku z czym do zahamowania ich działania może dojść jedynie po wytworzeniu nowych cząsteczek H<sup>+</sup>K<sup>+</sup>ATP-azy, co ma miejsce do 48 godzin od zaprzestania stosowania leków.
+IPP wiążą się z enzymem w sposób nieodwracalny, w związku z czym do zahamowania ich działania może dojść jedynie po wytworzeniu nowych cząsteczek H<sup>+</sup>/K<sup>+</sup>-ATP-azy, co ma miejsce do 48 godzin od zaprzestania stosowania leków.
-U chorych z objawami refluksu w godzinach wieczornych do leczenia można dołączyć w tym okresie preparaty antagonistów receptora H2, choć może to obniżyć skuteczność działania IPP.
+U chorych z objawami refluksu w godzinach wieczornych do leczenia można dołączyć w tym okresie preparaty [[antagonisty receptora H2|antagonistów receptora H<sub>2</sub>]], choć może to obniżyć skuteczność działania IPP.
-IPP są najczęściej dostępne w formie tabletek powlekanych lub kapsułek jelitowych. Zostają wchłonięte dopiero w początkowych odcinku [[jelito cienkie|jelita cienkiego]], co chroni je przed szkodliwym działaniem kwasu żołądkowego. W przypadku preparatu omeprazolu o natychmiastowym uwalnianiu jest on wchłaniany bezpośrednio w [[żołądek|żołądku]] dzięki obecności wodorowęglanu sodu, który neutralizuje kwas.
+IPP są najczęściej dostępne w formie tabletek lub kapsułek dojelitowych. Zostają wchłonięte dopiero w początkowych odcinku [[jelito cienkie|jelita cienkiego]], co chroni je przed szkodliwym działaniem kwasu żołądkowego. Niskie pH soku żołądkowego może doprowadzić do unieczynnienia leku. W przypadku preparatu omeprazolu o natychmiastowym uwalnianiu jest on wchłaniany bezpośrednio w [[żołądek|żołądku]] dzięki obecności wodorowęglanu sodu, który neutralizuje kwas<ref>{{Cytuj |tytuł = Anesteloc, Ortanol czy Controloc-leki osłonowe na żołądek bez recepty |data dostępu = 2022-01-17 |opublikowany = Leki.pl |url = https://leki.pl/poradnik/anesteloc-ortanol-czy-controloc-porownanie-inhibitorow-pompy-protonowej-bez-recepty/ |język = pl-PL}}</ref>.
 Chorzy niemogący przyjąć leku w postaci tabletki czy kapsułki mogą skorzystać z postaci rozpuszczalnej tabletki (preparat lanzoprazolu niedostępny w Polsce) lub dożylnej (w Stanach Zjednoczonych dostępne preparaty esomeprazolu, lanzoprazolu i pantoprazolu).
-U osób z [[niewydolność wątroby|niewydolnością wątroby]] czy [[przewlekła niewydolność nerek|nerek]] nie ma konieczności modyfikacji dawki.
+U osób z [[niewydolność wątroby|niewydolnością wątroby]] lub [[przewlekła choroba nerek|nerek]] nie ma konieczności modyfikacji dawki.
-{{Przypisy|2}}
+== Przypisy ==
+{{Przypisy}}
 == Bibliografia ==
-{{Bibliografia start}}
 * {{cytuj pismo |nazwisko =Chow |imię =Clara K. |nazwisko2 =Moayyedi |imię2 = Paul|nazwisko3 =Devereaux |imię3 =P.J. |tytuł =Czy stosowanie inhibitorów pompy protonowej z klopidogrelem jest bezpieczne? |czasopismo =Medycyna Praktyczna |wolumin =9 |wydanie =223 |strony = |data =wrzesień 2009 |wydawca =Medycyna Praktyczna |miejsce =Kraków |issn =0867-499X |doi = |url=http://www.mp.pl/artykuly/index.php?aid=46390&_tc=AF9ACF04F3B14525BE47ACE689FE6B90}}
 * {{cytuj książkę |tytuł= Indeks leków Medycyny Praktycznej 2009|rok= 2009|miesiąc= |wydawca= Wydawnictwo Medycyna Praktyczna|miejsce= Kraków|isbn = 978-83-7430-221-0|rozdział= |strony= 532–534, 966–968, 1220–1223, 1245-1247}}
-* {{Cytuj pismo | nazwisko = Boparai | imię = V. | nazwisko2 = Rajagopalan | imię2 = J. | nazwisko3 = Triadafilopoulos | imię3 = G. | tytuł = Guide to the use of proton pump inhibitors in adult patients. | czasopismo = Drugs | wolumin = 68 | numer = 7 | strony = 925–47 | miesiąc = | rok = 2008 | doi = | pmid = 18457460}} – tłumaczenie M. Zwolińskiej-Wcisło zamieszczone w {{cytuj pismo |tytuł = |czasopismo =Medycyna Praktyczna |wolumin =11 |wydanie =225 |strony = |data =listopad 2009 |wydawca =Medycyna Praktyczna |miejsce =Kraków |issn =0867-499X |doi =}}
+* {{cytuj | autor = Vandana Boparai, Jaishree Rajagopalan, George Triadafilopoulos | tytuł = Guide to the use of proton pump inhibitors in adult patients | czasopismo = Drugs | data = 2008 | data dostępu = 2022-01-17 | wolumin = 68 | numer = 7 | s = 925–947 | doi = 10.2165/00003495-200868070-00004 | pmid = 18457460| język = en | dostęp = z}} – tłumaczenie M. Zwolińskiej-Wcisło zamieszczone w {{cytuj pismo |tytuł = |czasopismo =Medycyna Praktyczna |wolumin =11 |wydanie =225 |strony = |data =listopad 2009 |wydawca =Medycyna Praktyczna |miejsce =Kraków |issn =0867-499X |doi =}}
-{{Bibliografia stop}}
 {{commonscat|Proton pump inhibitors}}
@@ Linia 190: / Linia 191: @@
 {{Zastrzeżenia|Medycyna}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[Kategoria:Inhibitory pompy protonowej|!]]
+[[Kategoria:Inhibitory pompy protonowej|!]]
-[[ar:مثبطات مضخة البروتون]]
-[[ca:Inhibidor de la bomba de protons]]
-[[da:Syrepumpehæmmer]]
-[[de:Protonenpumpenhemmer]]
-[[en:Proton-pump inhibitor]]
-[[es:Inhibidores de la bomba de protones]]
-[[fr:Inhibiteur de la pompe à protons]]
-[[hr:Inhibitori protonske pumpe]]
-[[it:Inibitore della pompa protonica]]
-[[he:מעכבי משאבות פרוטונים]]
-[[nl:Protonpompremmer]]
-[[ja:プロトンポンプ阻害薬]]
-[[pt:Inibidor da bomba de protões]]
-[[ru:Ингибиторы протонного насоса]]
-[[sk:Inhibítor protónovej pumpy]]
-[[sr:Инхибитори протонске пумпе]]
-[[fi:PPI-lääke]]
-[[sv:Protonpumpshämmare]]
-[[th:โปรตอนปั๊มอินฮิบิเตอร์]]
-[[tr:Proton pompa inhibitörü]]
-[[uk:Інгібітори протонного насосу]]