Przejdź do zawartości

Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
PG (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
159 897 edycji
kolejność sekcji końcowych, drobne redakcyjne
EmptyBot (dyskusja | edycje)
Boty
627 206 edycji
m dr. tech.
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{UNESCO infobox
{{UNESCO infobox
| nazwa = Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl
|nazwa = Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl
| grafika = Schloss Augustusburg, Hof.JPG
|grafika = Schloss Augustusburg, Hof.JPG
| kraj = {{Państwo|DEU}}
|opis grafiki =
| typ = kulturowe
|państwo = DEU
|typ = kulturowy
| kryterium = II, IV
| ID = 288
|kryterium = II, IV
|ID = 288
| region = [http://whc.unesco.org/en/list/?search=&search_by_country=&type=&media=&region=&order=region Europa i Ameryka Północna]
| rok = [[1984]]
|region = Europa i Ameryka Północna
| sesja = 8
|data wpisu = [[1984]]
| zmiany =
|sesja wpisu = 8
|dokonane zmiany =
| zagrożenie =
| kod mapy = Nadrenia Północna-Westfalia
|zagrożenie =
|kod mapy = Nadrenia Północna-Westfalia
| współrzędne = 50°49'38.8"N 6°54'29.2"E
|współrzędne = 50°49'38.8"N 6°54'29.2"E
| link = http://whc.unesco.org/en/list/288
|commons = Schloss Augustusburg
}}
}}
[[Plik:Schloss Augustusburg Bruehl.jpg|thumb|220px|Pałac Augustusburg, widok od strony ogrodu]]
[[Plik:Schloss Augustusburg Bruehl.jpg|thumb|240px|Pałac Augustusburg, widok od strony ogrodu]]
[[Plik:Clemensaugust.jpg|thumb|220px|[[Klemens August Wittelsbach]], fundator pałaców, obraz [[Georges Desmarées]], 1746]]
[[Plik:Clemensaugust.jpg|thumb|240px|[[Klemens August Wittelsbach]], fundator pałaców, obraz [[Georges Desmarées]], 1746]]
[[Plik:Schloss Falkenlust, Brühl.JPG|thumb|220px|Pałacyk myśliwski Falkenlust]]
[[Plik:Schloss Falkenlust, Brühl.JPG|thumb|240px|Pałacyk myśliwski Falkenlust]]
[[Plik:Schloss Augustusburg, Parterre.JPG|thumb|220px|Pałac Augustusburg, park barokowy]]
[[Plik:Schloss Augustusburg, Parterre.JPG|thumb|240px|Pałac Augustusburg, park barokowy]]
[[Plik:Chinesicher Pavillon Augustusburg.JPG|thumb|220px|Pałac Augustusburg, pawilon indyjski (1747-1822)]]
[[Plik:Chinesischer Pavillon Augustusburg.jpg|thumb|240px|Pałac Augustusburg, pawilon indyjski (1747–1822)]]
{{Commons|Schloss Augustusburg|Pałac Augustusburg}}
{{Commons|Schloss Falkenlust|Pałac Falkenlust}}
{{Commons|Schloss Falkenlust|Pałac Falkenlust}}


'''Pałace Augustusburg i Falkenlust''' – dawne pałace [[arcybiskup]]ów [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]] w Brühl w [[Nadrenia|Nadrenii]]. Jedne z najznamienitszych przykładów [[architektura|architektury]] [[barok]]u i [[rokoko]] w [[Niemcy|Niemczech]].
'''Pałace Augustusburg i Falkenlust''' – dawne pałace [[arcybiskup]]ów [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]] w [[Brühl (Nadrenia Północna-Westfalia)|Brühl]] w [[Nadrenia|Nadrenii]]. Jedne z najznamienitszych przykładów [[architektura|architektury]] [[barok]]u i [[rokoko]] w [[Niemcy|Niemczech]].


W [[1984]] [[pałac]]e zostały wpisane na [[lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę dziedzictwa kulturowego UNESCO]].
W 1984 roku [[pałac]]e zostały wpisane na [[lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę dziedzictwa kulturowego]] [[UNESCO]].


== Położenie ==
== Położenie ==
Pałac Augustusburg leży we wschodniej części miasta Brühl, niedaleko [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]], jest otoczony przez wielki park pałacowy, w którym znajduje się pałacyk myśliwski Falkenlust.
Pałac Augustusburg leży we wschodniej części miasta [[Brühl (Nadrenia Północna-Westfalia)|Brühl]], niedaleko [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]], jest otoczony przez wielki park pałacowy, w którym znajduje się pałacyk myśliwski Falkenlust.


== Historia ==
== Historia ==
Już w XII w. [[Archidiecezja|arcybiskupstwo]] Kolonii posiadało tu włości. W 1284-98 koloński [[arcybiskup]] Siegfried von Westerburg wybudował tu [[zamek]] na wodzie, który został wzmocniony za arcybiskupa Walrama von Jülicha. Zamek przetrwał aż do 1689 kiedy to został wysadzony w powietrze przez wojska [[Francja|francuskie]].
Już w XII w. [[Archidiecezja|arcybiskupstwo]] Kolonii posiadało tu włości. W latach 1284–98 koloński [[arcybiskup]] [[Siegfried von Westerburg]] (1260–1297) wybudował tu [[zamek]] na wodzie, który został wzmocniony za arcybiskupa [[Walram von Jülich|Walrama von Jülicha]] (1304–1349). Zamek przetrwał aż do 1689 roku, kiedy to został wysadzony w powietrze przez wojska [[Francja|francuskie]].


=== Augustusburg ===
=== Augustusburg ===
Arcybiskup koloński [[Klemens August Wittelsbach]] (1700-1761) wybudował w miejsce zrujnowanego zamku pałac Augustusburg. Prace rozpoczęto w 1725 na podstawie planów [[Westfalia|westfalijskiego]] [[architekt]]a [[Johann Conrad Schlaun|Johanna Conrada Schlauna]].
Arcybiskup koloński [[Klemens August Wittelsbach]] (1700–1761) wybudował w miejsce zrujnowanego zamku pałac Augustusburg. Prace rozpoczęto w 1725 na podstawie planów [[Westfalia|westfalskiego]] [[architekt]]a [[Johann Conrad Schlaun|Johanna Conrada Schlauna]] (1695–1773){{r|schlossbruehl}}.


Fundamenty poprzedniego zamku zostały zintegrowane z murami nowego pałacu. Stąd też osie [[okno|okien]] w [[skrzydło (architektura)|skrzydle]] bocznym nie są [[Symetria figury|symetryczne]], ponieważ szerokość pałacu w tym miejscu odpowiada szerokości dawnego zamku. Asymetria jest bardzo nietypowym elementem jak na owe czasy, ponieważ barok opierał się na rozwiązaniach symetrycznych.
Fundamenty poprzedniego zamku zostały zintegrowane z murami nowego pałacu. Stąd też osie [[okno|okien]] w [[skrzydło (architektura)|skrzydle]] bocznym nie są [[Symetria figury|symetryczne]], ponieważ szerokość pałacu w tym miejscu odpowiada szerokości dawnego zamku. Asymetria jest bardzo nietypowym elementem jak na owe czasy, ponieważ [[Architektura baroku|architektura barokowa]] opierała się na rozwiązaniach symetrycznych.


Pałac Augustusburg składa się z trzech skrzydeł okalających [[cour d'honneur]] (pol. dziedziniec honorowy). Wychodzące na wschód [[fasada|fasady]] skrzydeł północnego i południowego to jedne z najznamienitszych przykładów sztuki niemieckiego baroku.
Pałac Augustusburg składa się z trzech skrzydeł okalających [[cour d'honneur]] (pol. dziedziniec honorowy). Wychodzące na wschód [[fasada|fasady]] skrzydeł północnego i południowego to jedne z najznamienitszych przykładów sztuki niemieckiego baroku.


Od 1728 dalsze prace budowlane prowadził [[François de Cuvilliés]], [[baumeister|budowniczy]] dworu [[Bawaria|bawarskiego]], który wykonał [[fasada|fasady]] oraz pomieszczenia reprezentacyjne w [[styl regencji|stylu regencji]] i wczesnego rokoko.
Od 1728 dalsze prace budowlane prowadził [[François de Cuvilliés|François de Cuvilliés Starszy]] (1695–1768), [[baumeister|budowniczy]] dworu [[Bawaria|bawarskiego]], który wykonał fasady oraz pomieszczenia reprezentacyjne w [[styl regencji|stylu regencji]] i wczesnego [[rokoko]]{{r|schlossbruehl}}.


W 1740-46 [[Balthasar Neumann|Johann Balthasar Neumann]] wykonał klatkę schodową, która uchodzi za jedno z głównych dzieł architektury barokowej w Niemczech.
W latach 1740–46 [[Balthasar Neumann|Johann Balthasar Neumann]] (1687–1753) wykonał [[Klatka schodowa|klatkę schodową]], która uchodzi za jedno z głównych dzieł architektury barokowej w Niemczech{{r|schlossbruehl}}.


Prace wykończeniowe prowadził [[Johann Heinrich Roth]]. Sala Ogrodowa na pierwszym piętrze jest ozdobiona żółtym i zielonym [[marmur]]em, a jej ściany podzielone są [[pilaster|pilastrami]]. [[Plafon]] jest dziełem [[Carlo Carlone]].
Prace wykończeniowe prowadził [[Johann Heinrich Roth]] (1729–1780). Sala Ogrodowa na pierwszym piętrze jest ozdobiona żółtym i zielonym [[marmur]]em, a jej ściany podzielone są [[pilaster|pilastrami]]. [[Plafon]] jest dziełem [[Carlo Carlone]] (1686–1775).


Carlone wykonał również malowidło sufitowe na klatce schodowej, przedstawiające złote popiersie księcia biskupa Klemensa Augusta. Sztukaterie wykonali Giuseppe Artario, Carlo Pietro Morsegno oraz Joseph Anton Brille. Klatka schodowa ucierpiała znacznie w czasie [[II wojna światowa|II wojny]]. Została [[restauracja (architektura)|odrestaurowana]] z pomocą [[Polska|polskich]] konserwatorów.
Carlone wykonał również malowidło sufitowe na klatce schodowej, przedstawiające złote popiersie księcia biskupa Klemensa Augusta. [[Sztukateria|Sztukaterie]] wykonali [[Giuseppe Artario]], [[Carlo Pietro Morsegno]] oraz [[Joseph Anton Brille]]. Klatka schodowa ucierpiała znacznie w czasie [[II wojna światowa|II wojny]]. Została [[restauracja (architektura)|odrestaurowana]] z pomocą [[Polska|polskich]] konserwatorów.


Na parterze skrzydła południowego znajdowały się apartamenty księcia biskupa, które posiadały bezpośrednie wyjście do ogrodów pałacowych.
Na parterze skrzydła południowego znajdowały się apartamenty księcia biskupa, które posiadały bezpośrednie wyjście do ogrodów pałacowych.
Linia 52: Linia 52:
W kościele pałacowym, dawnej kaplicy zamkowej (1493), znajduje się [[ołtarz]] autorstwa Balthasara Neumanna.
W kościele pałacowym, dawnej kaplicy zamkowej (1493), znajduje się [[ołtarz]] autorstwa Balthasara Neumanna.


Pałac Augustburg był pomyślany jako rezydencja letnia i myśliwska, przybywano tu 4-6 tygodni w roku. Głównymi rezydencjami biskupów były wtedy pałace w [[Bonn]] (niem. ''Kurfürstliche Schloss'' i ''Poppelsdorfer Schloss'').
Pałac Augustburg był pomyślany jako rezydencja letnia i myśliwska, przybywano tu 4–6 tygodni w roku. Głównymi rezydencjami biskupów były wtedy pałace w [[Bonn]] (niem. ''Kurfürstliche Schloss'' i ''Poppelsdorfer Schloss'').


Pod koniec II wojny światowej pałac Augustburg został znacznie zniszczony.
Pod koniec II wojny światowej pałac Augustburg został znacznie zniszczony.


Do 1994 [[prezydenci Niemiec|prezydent Niemiec]] przyjmował tu gości państwowych.
Do 1994 roku [[prezydenci Niemiec|prezydent Niemiec]] przyjmował tu gości państwowych.


=== Falkenlust ===
=== Falkenlust ===
Pałac myśliwski Falkenlust został zbudowany w latach 1729-40 przez [[François de Cuvilliés|de Cuvilliés]]. Wzorem był [[Amalienburg]], pawilon myśliwski letniej rezydencji [[Wittelsbachowie|Wittelsbachów]] w Nymphenburgu.
Pałac myśliwski Falkenlust został zbudowany w latach 1729–37 przez [[François de Cuvilliés|de Cuvilliés Starszego]]{{r|schlossbruehl2}}. Wzorem był [[Amalienburg]] – pawilon myśliwski letniej rezydencji [[Wittelsbachowie|Wittelsbachów]] w [[Schlosspark Nymphenburg|Nymphenburgu]].


Pałac składa się z gmachu właściwego, po którego obu stronach znajdują się niskie przybudówki. Falkenlust, podobnie jak Amalienburg, posiada na dachu taras widokowy, umożliwiający obserwację polowań z [[sokoły|sokołami]].
Pałac składa się z gmachu właściwego, po którego obu stronach znajdują się niskie przybudówki. Falkenlust, podobnie jak Amalienburg, posiada na dachu taras widokowy, umożliwiający obserwację polowań z [[sokoły|sokołami]].


W części południowej pałacu znajduje się klatka schodowa ozdobiona [[Holandia|holenderskimi]] kaflami. Malowidło sufitowe przedstawiające polowanie z sokołami jest dziełem Laurenza de la Roque. W jadalni, nad kominkiem, znajduje się naturalnej wielkości portret księcia [[Karol VII Bawarski|Karola Albrechta Bawarskiego]], brata Klemensa Augusta i późniejszego cesarza Karola VII (1742-45).
W części południowej pałacu znajduje się klatka schodowa ozdobiona [[Holandia|holenderskimi]] kaflami. Malowidło sufitowe przedstawiające polowanie z sokołami jest dziełem [[Stephan Laurenz de La Roque|Laurenza de la Roque]] (1695–1742). W jadalni, nad kominkiem, znajduje się naturalnej wielkości [[portret]] księcia [[Karol VII Bawarski|Karola Albrechta Bawarskiego]], brata Klemensa Augusta i późniejszego cesarza Karola VII (1742–45).


W 1730 wzniesiono w parku pałacu Falkenlust małą kaplicę, projektu Petera Laporterie, w kształcie groty, zdobioną muszlami.
W 1730 wzniesiono w parku pałacu Falkenlust małą kaplicę, projektu [[Peter Laporterie|Petera Laporterie]] (1702–1785), w kształcie groty, zdobioną muszlami{{r|schlossbruehl2}}.


W latach 1832-1960 pałac należał do Gieslerów, rodziny przedsiębiorców z Brühl. Obecnym właścicielem jest [[kraj związkowy]] [[Nadrenia Północna-Westfalia|Nadrenia-Westfalia]].
W latach 1832–1960 pałac należał do Gieslerów, rodziny przedsiębiorców z Brühl. Obecnym właścicielem jest [[kraj związkowy]] [[Nadrenia Północna-Westfalia|Nadrenia-Westfalia]].


== Kompleks parkowy ==
== Kompleks parkowy ==
Wokół pałaców rozciąga się ogromny park, otoczony zaroślami. Wbrew ówczesnej modzie, park nie rozpoczyna się przed fasadą główną w kierunku miasta, lecz przy bocznym skrzydle południowym. Plan parku opracował [[Dominique Girard]], uczeń [[André Le Nôtre]]'a.
Wokół pałaców rozciąga się ogromny park, otoczony zaroślami. Wbrew ówczesnej modzie, park nie rozpoczyna się przed fasadą główną w kierunku miasta, lecz przy bocznym skrzydle południowym. Plan parku opracował [[Dominique Girard]] (1680–1738), uczeń [[André Le Nôtre]]'a (1613–1700){{r|schlossbruehl}}.


W XIX w. ogród barokowy został przekształcony przez [[Peter Joseph Lenné|Petera Josepha Lennégo]] (1789–1866) w [[ogród angielski]]{{r|schlossbruehl3}}.
⚫
W XIX w. ogród barokowy został przekształcony przez Petera Josepha Lennégo w [[ogród angielski]]. Rekonstrukcja oryginalnego ogrodu barokowego jest bardzo trudna z uwagi na brak materiałów historycznych. W latach1933-35 udało się odtworzyć główną część ogrodu przed fasadą południową. Rekonstrukcja pod kierownictwem Georga Potente bazowała na planie z 1728. Kolejne prace rekonstrukcyjne podejmowano po II wojnie światowej, w szczególności po 1983.


⚫
Rekonstrukcja oryginalnego ogrodu barokowego jest bardzo trudna z uwagi na brak materiałów historycznych. W latach 1933–35 udało się odtworzyć główną część ogrodu przed fasadą południową. Rekonstrukcja pod kierownictwem [[Georg Potente|Georga Potente]] (1876–1945) bazowała na planie z 1728. Kolejne prace rekonstrukcyjne podejmowano po II wojnie światowej, w szczególności po 1983.
⚫
Park podzielony jest na wiele indywidualnych części. Pod skrzydłem oranżerii znajduje się tzw. ''Tajemniczy Ogród''. W lesie należącym do parku wzniesiono w 1747 egzotyczny pawilon indyjski, rozebrany w 1822.

⚫
Park podzielony jest na wiele indywidualnych części. Pod skrzydłem [[Oranżeria|oranżerii]] znajduje się tzw. ''Tajemniczy Ogród''. W lesie należącym do parku wzniesiono w 1747 egzotyczny pawilon indyjski, rozebrany w 1822.


Ogrody i park pałacowy są częścią Szlaku Sztuki Ogrodowej nad [[Ren]]em i [[Moza|Mozą]].
Ogrody i park pałacowy są częścią Szlaku Sztuki Ogrodowej nad [[Ren]]em i [[Moza|Mozą]].

W 1984 roku [[pałac]]e zostały wpisane na [[lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę dziedzictwa kulturowego]] [[UNESCO]]{{r|unesco}}.


=== Rezerwat przyrody ===
=== Rezerwat przyrody ===
Linia 84: Linia 88:
* [[architektura barokowa w Niemczech]]
* [[architektura barokowa w Niemczech]]


== Bibliografia ==
== Przypisy ==
{{Przypisy|
* {{cytuj pismo
* <ref name="schlossbruehl">{{Cytuj stronę | url = http://www.schlossbruehl.de/Schloss_Augustusburg | tytuł = Schloss Augustusburg | autor = Schlösser Augustusburg und Falkenlust in Brühl | język = de | data dostępu = 2016-08-20}}</ref>
|nazwisko = Hansmann
* <ref name="schlossbruehl2">{{Cytuj stronę | url = http://www.schlossbruehl.de/Schloss_Falkenlust | tytuł = Jagdschloss Falkenlust | autor = Schlösser Augustusburg und Falkenlust in Brühl | język = de | data dostępu = 2016-08-20}}</ref>
| imię = Wilfried
* <ref name="schlossbruehl3">{{Cytuj stronę | url = http://www.schlossbruehl.de/Schlosspark_Bruehl | tytuł = Schlosspark Brühl| autor = Schlösser Augustusburg und Falkenlust in Brühl | język = de | data dostępu = 2016-08-20}}</ref>
| czasopismo = Rheinische Kunststätten
* <ref name="unesco">{{Cytuj stronę | url = http://whc.unesco.org/en/list/288 | tytuł = Castles of Augustusburg and Falkenlust at Brühl | autor = UNESCO | język = en | data dostępu = 2016-08-20}}</ref>
| oznaczenie = Zeszyt 23
| tytuł = Schloss Augustusburg zu Brühl
| wydawca = Rheinischer Verein für Denkmalpflege und Heimatschutz
| miejsce = Neuss
| rok = 1990
| język = de
| isbn =
}}
* {{cytuj pismo
|nazwisko = Hansmann
| imię = Wilfried
| czasopismo = Rheinische Kunststätten
| oznaczenie = Zeszyt 149
| tytuł = Das Jagdschloss Falkenlust zu Brühl
| wydawca = Rheinischer Verein für Denkmalpflege und Heimatschutz
| miejsce = Neuss
| rok = 1990
| język = de
| isbn =
}}
* {{cytuj książkę
|nazwisko = Hansmann
| imię = Wilfried
| tytuł = Carlo Carlone Gemälde und Farbskizzen in Schloss Augustusburg zu Brühl
| wydawca = Verwaltung Schloss Brühl
| miejsce = Brühl
| rok = 2004
| język = de
| isbn =
}}
* {{cytuj książkę
| nazwisko = Hansmann
| imię = Wilfried
| nazwisko2 = Joliet
| imię2 = Wilhelm
⚫
| tytuł = “Viel Tausend Vergnügen” mit Falken und Reihern Die Rotterdamer Fliesen und Fliesentableaus in Schloss Falkenlust zu Brühl
| wydawca = Verwaltung Schloss Brühl
| miejsce = Brühl
| rok = 2004
| język = de
| isbn =
}}
}}

== Bibliografia ==
* {{cytuj pismo|nazwisko = Hansmann| imię = Wilfried| czasopismo = Rheinische Kunststätten| oznaczenie = Zeszyt 23| tytuł = Schloss Augustusburg zu Brühl| wydawca = Rheinischer Verein für Denkmalpflege und Heimatschutz| miejsce = Neuss| rok = 1990| język = de}}
* {{cytuj pismo|nazwisko = Hansmann | imię = Wilfried | czasopismo = Rheinische Kunststätten| oznaczenie = Zeszyt 149 | tytuł = Das Jagdschloss Falkenlust zu Brühl | wydawca = Rheinischer Verein für Denkmalpflege und Heimatschutz | miejsce = Neuss | rok = 1990| język = de }}
* {{cytuj książkę|nazwisko = Hansmann | imię = Wilfried| tytuł = Carlo Carlone Gemälde und Farbskizzen in Schloss Augustusburg zu Brühl | wydawca = Verwaltung Schloss Brühl | miejsce = Brühl | rok = 2004| język = de | isbn =}}
⚫
* {{cytuj książkę| nazwisko = Hansmann | imię = Wilfried| nazwisko2 = Joliet | imię2 = Wilhelm | tytuł = “Viel Tausend Vergnügen” mit Falken und Reihern Die Rotterdamer Fliesen und Fliesentableaus in Schloss Falkenlust zu Brühl | wydawca = Verwaltung Schloss Brühl | miejsce = Brühl | rok = 2004| język = de | isbn =}}


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
⚫
* {{cytuj stronę| url = http://www.schlossbruehl.de/| tytuł = Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl: strona oficjalna| data dostępu = 2016-08-20| autor =| język = de}}
* {{cytuj stronę
| url = http://www.schlossbruehl.de/
⚫
| tytuł = Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl: strona oficjalna
| data dostępu = 5 lutego 2009
| autor =
| język = de
}}


{{Obiekty UNESCO w Niemczech}}
{{Obiekty UNESCO w Niemczech}}
Linia 145: Linia 109:
{{SORTUJ:Brühl}}
{{SORTUJ:Brühl}}
[[Kategoria:Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Niemczech]]
[[Kategoria:Obiekty z listy dziedzictwa UNESCO w Niemczech]]
[[Kategoria:Zabytki Niemiec]]
[[Kategoria:Pałace w Niemczech]]
[[Kategoria:Pałace w Niemczech]]
[[Kategoria:Architektura barokowa w Niemczech]]
[[Kategoria:Architektura barokowa w Niemczech]]
[[Kategoria:Architektura rokokowa]]
[[Kategoria:Architektura rokokowa w Niemczech]]
[[Kategoria:Obiekty budowlane w Nadrenii Północnej-Westfalii|{{PAGENAME}}]]
[[Kategoria:Obiekty budowlane w Nadrenii Północnej-Westfalii|Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl]]
[[Kategoria:Powiat Rhein-Erft|{{PAGENAME}}]]
[[Kategoria:Powiat Rhein-Erft|Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl]]

Aktualna wersja na dzień 09:16, 20 lut 2024

Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo

 Niemcy

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

II, IV

Numer ref.

288

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1984
na 8. sesji

Położenie na mapie Nadrenii Północnej-Westfalii
Mapa konturowa Nadrenii Północnej-Westfalii, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałace Augustusburg i Falkenlust w Brühl”
Ziemia50°49′38,8″N 6°54′29,2″E/50,827444 6,908111
Multimedia w Wikimedia Commons
  1. ↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO
  2. ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO
Pałac Augustusburg, widok od strony ogrodu
Klemens August Wittelsbach, fundator pałaców, obraz Georges Desmarées, 1746
Pałacyk myśliwski Falkenlust
Pałac Augustusburg, park barokowy
Pałac Augustusburg, pawilon indyjski (1747–1822)

Pałace Augustusburg i Falkenlust – dawne pałace arcybiskupów Kolonii w Brühl w Nadrenii. Jedne z najznamienitszych przykładów architektury baroku i rokoko w Niemczech.

W 1984 roku pałace zostały wpisane na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Pałac Augustusburg leży we wschodniej części miasta Brühl, niedaleko Kolonii, jest otoczony przez wielki park pałacowy, w którym znajduje się pałacyk myśliwski Falkenlust.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Już w XII w. arcybiskupstwo Kolonii posiadało tu włości. W latach 1284–98 koloński arcybiskup Siegfried von Westerburg (1260–1297) wybudował tu zamek na wodzie, który został wzmocniony za arcybiskupa Walrama von Jülicha (1304–1349). Zamek przetrwał aż do 1689 roku, kiedy to został wysadzony w powietrze przez wojska francuskie.

Augustusburg[edytuj | edytuj kod]

Arcybiskup koloński Klemens August Wittelsbach (1700–1761) wybudował w miejsce zrujnowanego zamku pałac Augustusburg. Prace rozpoczęto w 1725 na podstawie planów westfalskiego architekta Johanna Conrada Schlauna (1695–1773)[1].

Fundamenty poprzedniego zamku zostały zintegrowane z murami nowego pałacu. Stąd też osie okien w skrzydle bocznym nie są symetryczne, ponieważ szerokość pałacu w tym miejscu odpowiada szerokości dawnego zamku. Asymetria jest bardzo nietypowym elementem jak na owe czasy, ponieważ architektura barokowa opierała się na rozwiązaniach symetrycznych.

Pałac Augustusburg składa się z trzech skrzydeł okalających cour d'honneur (pol. dziedziniec honorowy). Wychodzące na wschód fasady skrzydeł północnego i południowego to jedne z najznamienitszych przykładów sztuki niemieckiego baroku.

Od 1728 dalsze prace budowlane prowadził François de Cuvilliés Starszy (1695–1768), budowniczy dworu bawarskiego, który wykonał fasady oraz pomieszczenia reprezentacyjne w stylu regencji i wczesnego rokoko[1].

W latach 1740–46 Johann Balthasar Neumann (1687–1753) wykonał klatkę schodową, która uchodzi za jedno z głównych dzieł architektury barokowej w Niemczech[1].

Prace wykończeniowe prowadził Johann Heinrich Roth (1729–1780). Sala Ogrodowa na pierwszym piętrze jest ozdobiona żółtym i zielonym marmurem, a jej ściany podzielone są pilastrami. Plafon jest dziełem Carlo Carlone (1686–1775).

Carlone wykonał również malowidło sufitowe na klatce schodowej, przedstawiające złote popiersie księcia biskupa Klemensa Augusta. Sztukaterie wykonali Giuseppe Artario, Carlo Pietro Morsegno oraz Joseph Anton Brille. Klatka schodowa ucierpiała znacznie w czasie II wojny. Została odrestaurowana z pomocą polskich konserwatorów.

Na parterze skrzydła południowego znajdowały się apartamenty księcia biskupa, które posiadały bezpośrednie wyjście do ogrodów pałacowych.

W kościele pałacowym, dawnej kaplicy zamkowej (1493), znajduje się ołtarz autorstwa Balthasara Neumanna.

Pałac Augustburg był pomyślany jako rezydencja letnia i myśliwska, przybywano tu 4–6 tygodni w roku. Głównymi rezydencjami biskupów były wtedy pałace w Bonn (niem. Kurfürstliche Schloss i Poppelsdorfer Schloss).

Pod koniec II wojny światowej pałac Augustburg został znacznie zniszczony.

Do 1994 roku prezydent Niemiec przyjmował tu gości państwowych.

Falkenlust[edytuj | edytuj kod]

Pałac myśliwski Falkenlust został zbudowany w latach 1729–37 przez de Cuvilliés Starszego[2]. Wzorem był Amalienburg – pawilon myśliwski letniej rezydencji Wittelsbachów w Nymphenburgu.

Pałac składa się z gmachu właściwego, po którego obu stronach znajdują się niskie przybudówki. Falkenlust, podobnie jak Amalienburg, posiada na dachu taras widokowy, umożliwiający obserwację polowań z sokołami.

W części południowej pałacu znajduje się klatka schodowa ozdobiona holenderskimi kaflami. Malowidło sufitowe przedstawiające polowanie z sokołami jest dziełem Laurenza de la Roque (1695–1742). W jadalni, nad kominkiem, znajduje się naturalnej wielkości portret księcia Karola Albrechta Bawarskiego, brata Klemensa Augusta i późniejszego cesarza Karola VII (1742–45).

W 1730 wzniesiono w parku pałacu Falkenlust małą kaplicę, projektu Petera Laporterie (1702–1785), w kształcie groty, zdobioną muszlami[2].

W latach 1832–1960 pałac należał do Gieslerów, rodziny przedsiębiorców z Brühl. Obecnym właścicielem jest kraj związkowy Nadrenia-Westfalia.

Kompleks parkowy[edytuj | edytuj kod]

Wokół pałaców rozciąga się ogromny park, otoczony zaroślami. Wbrew ówczesnej modzie, park nie rozpoczyna się przed fasadą główną w kierunku miasta, lecz przy bocznym skrzydle południowym. Plan parku opracował Dominique Girard (1680–1738), uczeń André Le Nôtre'a (1613–1700)[1].

W XIX w. ogród barokowy został przekształcony przez Petera Josepha Lennégo (1789–1866) w ogród angielski[3].

Rekonstrukcja oryginalnego ogrodu barokowego jest bardzo trudna z uwagi na brak materiałów historycznych. W latach 1933–35 udało się odtworzyć główną część ogrodu przed fasadą południową. Rekonstrukcja pod kierownictwem Georga Potente (1876–1945) bazowała na planie z 1728. Kolejne prace rekonstrukcyjne podejmowano po II wojnie światowej, w szczególności po 1983.

Park podzielony jest na wiele indywidualnych części. Pod skrzydłem oranżerii znajduje się tzw. Tajemniczy Ogród. W lesie należącym do parku wzniesiono w 1747 egzotyczny pawilon indyjski, rozebrany w 1822.

Ogrody i park pałacowy są częścią Szlaku Sztuki Ogrodowej nad Renem i Mozą.

W 1984 roku pałace zostały wpisane na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO[4].

Rezerwat przyrody[edytuj | edytuj kod]

Na ok. 50 ha parku pałacowego znajduje się rezerwat przyrody, obejmujący kompleks 300-letnich drzew.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Schlösser Augustusburg und Falkenlust in Brühl: Schloss Augustusburg. [dostęp 2016-08-20]. (niem.).
  2. ↑ a b Schlösser Augustusburg und Falkenlust in Brühl: Jagdschloss Falkenlust. [dostęp 2016-08-20]. (niem.).
  3. ↑ Schlösser Augustusburg und Falkenlust in Brühl: Schlosspark Brühl. [dostęp 2016-08-20]. (niem.).
  4. ↑ UNESCO: Castles of Augustusburg and Falkenlust at Brühl. [dostęp 2016-08-20]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Wilfried Hansmann. Schloss Augustusburg zu Brühl. „Rheinische Kunststätten”. Zeszyt 23, 1990. Neuss: Rheinischer Verein für Denkmalpflege und Heimatschutz. (niem.). 
  • Wilfried Hansmann. Das Jagdschloss Falkenlust zu Brühl. „Rheinische Kunststätten”. Zeszyt 149, 1990. Neuss: Rheinischer Verein für Denkmalpflege und Heimatschutz. (niem.). 
  • Wilfried Hansmann: Carlo Carlone Gemälde und Farbskizzen in Schloss Augustusburg zu Brühl. Brühl: Verwaltung Schloss Brühl, 2004. (niem.).
  • Wilfried Hansmann, Wilhelm Joliet: “Viel Tausend Vergnügen” mit Falken und Reihern Die Rotterdamer Fliesen und Fliesentableaus in Schloss Falkenlust zu Brühl. Brühl: Verwaltung Schloss Brühl, 2004. (niem.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO w Niemczech

Kulturowe
Przyrodnicze
Kulturowe i przyrodnicze

Niemcy

  1. ↑ Wspólnie z Wielką Brytanią
  2. ↑ Wspólnie z Austrią, Francją, Słowenią, Szwajcarią, Włochami
  3. ↑ Wspólnie z Argentyną, Belgią, Francją, Indiami, Japonią i Szwajcarią
  4. ↑ Wspólnie z Austrią, Belgią, Czechami, Francją, Wielką Brytanią i Włochami
  5. ↑ Wspólnie z Holandią, Danią
  6. ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami
  7. ↑ Wspólnie z Polską
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pałace_Augustusburg_i_Falkenlust_w_Brühl&oldid=72923854”