1860: Różnice pomiędzy wersjami
Wygląd
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m lit. |
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
(Nie pokazano 41 wersji utworzonych przez 13 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{dopracować|źródła=2021-05}} |
|||
{{Nagłówek hasła roku}} |
{{Nagłówek hasła roku}} |
||
== Wydarzenia w Polsce == |
== Wydarzenia w Polsce == |
||
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! --> |
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! --> |
||
* [[1 stycznia]] |
* [[1 stycznia]]: |
||
** w [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwie Polskim]] wprowadzono do obiegu pierwszy polski [[znaczek pocztowy]]. |
|||
** wydano rozkaz likwidacji pruskiej [[Twierdza Srebrnogórska|Twierdzy Srebnogórskiej]] koło [[Srebrna Góra (województwo dolnośląskie)|Srebrnej Góry]] na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]]. |
|||
* [[11 czerwca]] – pierwsze demonstracje patriotyczne: pogrzeb wdowy po gen. [[Józef Sowiński|Józefie Sowińskim]], rocznica wybuchu [[Powstanie listopadowe|powstania listopadowego]]. Organizatorzy manifestacji przejęli kontrolę nad postawami i zachowaniami mieszkańców. Atmosferę podgrzewały wieści o zwycięstwach [[Napoleon III Bonaparte|Napoleona III]] we [[Włochy|Włoszech]]. |
|||
* [[11 czerwca]] – pogrzeb generałowej [[Katarzyna Antonina Sowińska|Katarzyny Sowińskiej]], polskiej działaczki charytatywnej, wdowy po generale [[Józef Sowiński|Józefie Sowińskim]] stał się okazją do wielkiej manifestacji patriotycznej z udziałem kilkunastu tysięcy warszawian; była to pierwsza od 30 lat publiczna demonstracja patriotyczna i zarazem pierwsza z serii manifestacji poprzedzających [[powstanie styczniowe]]. Atmosferę podgrzewały wieści o zwycięstwach [[Napoleon III Bonaparte|Napoleona III]] we [[Włochy|Włoszech]]. |
|||
* [[4 września]] – do [[Wilno|Wilna]] wjechał [[Vilnius (stacja kolejowa)|pierwszy pociąg]]. |
* [[4 września]] – do [[Wilno|Wilna]] wjechał [[Vilnius (stacja kolejowa)|pierwszy pociąg]]. |
||
* [[29 listopada]] – w 30 rocznicę [[Powstanie listopadowe| |
* [[29 listopada]] – w 30. rocznicę [[Powstanie listopadowe|powstania listopadowego]] w dawnym kościele [[Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Warszawie|o.o. karmelitów na Lesznie]] w Warszawie wykonano po raz pierwszy pieśń ''[[Boże, coś Polskę]]'' w wersji poprawionej przez [[Antoni Gorecki|Antoniego Goreckiego]]. |
||
* [[13 grudnia]] – w Warszawie powstało [[Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych]], organizacja skupiająca artystów i miłośników sztuki działająca na terenie zaboru rosyjskiego. |
* [[13 grudnia]] – w Warszawie powstało [[Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych]], organizacja skupiająca artystów i miłośników sztuki działająca na terenie zaboru rosyjskiego. |
||
* Rozporządzenie [[Franciszek Józef I|cesarskie]] zniosło rząd w [[Kraków|Krakowie]]. Cały obszar [[Królestwo Galicji i Lodomerii|Galicji]] podporządkowano bezpośrednio Namiestnictwu we [[Lwów|Lwowie]], a niektóre urzędy tam przeniesiono. |
* Rozporządzenie [[Franciszek Józef I|cesarskie]] zniosło rząd w [[Kraków|Krakowie]]. Cały obszar [[Królestwo Galicji i Lodomerii|Galicji]] podporządkowano bezpośrednio Namiestnictwu we [[Lwów|Lwowie]], a niektóre urzędy tam przeniesiono. |
||
* Zbudowano drogę bitą [[Gdańsk]] |
* Zbudowano drogę bitą [[Gdańsk]] – [[Lębork]]. |
||
== Wydarzenia na świecie == |
== Wydarzenia na świecie == |
||
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! --> |
<!-- PROSZĘ PISAĆ W CZASIE PRZESZŁYM! --> |
||
* [[1 stycznia]] – [[Paryż]] został podzielony został na 20 dzielnic. |
|||
* [[2 stycznia]] – na posiedzeniu [[Francuska Akademia Nauk|Francuskiej Akademii Nauk]] [[Urbain Le Verrier]] ogłosił odkrycie planety [[Wulkan (planeta)|Wulkan]]. |
* [[2 stycznia]] – na posiedzeniu [[Francuska Akademia Nauk|Francuskiej Akademii Nauk]] [[Urbain Le Verrier]] ogłosił odkrycie planety [[Wulkan (planeta)|Wulkan]]. |
||
* [[10 stycznia]] – katastrofa budowlana w fabryce „The Pemberton Mill” w [[Lawrence (Massachusetts)|Lawrence]] ([[Massachusetts]]), śmierć poniosło 145 robotników, 166 odniosło obrażenia. |
* [[10 stycznia]] – katastrofa budowlana w fabryce „The Pemberton Mill” w [[Lawrence (Massachusetts)|Lawrence]] ([[Massachusetts]]), śmierć poniosło 145 robotników, 166 odniosło obrażenia. |
||
* [[19 lutego]] – brytyjski transatlantyk |
* [[19 lutego]] – brytyjski transatlantyk SS „Hungarian” rozbił się na kanadyjskiej [[Sable Island|wyspie Sable]]; zginęło wszystkich 205 osób na pokładzie. |
||
* [[26 lutego]] – w [[Kalifornia|Kalifornii]] biali osadnicy dokonali [[Masakra Wiyotów (1860)|masakry]] 80-250 [[Indianie|Indian]] plemienia [[Wiyot]]ów. |
|||
* [[5 marca]] – [[Modena]], [[Parma]], [[Romania]] i [[Toskania]] przyłączyły się w drodze referendum do [[Królestwo Sardynii|Królestwa Sardynii]]. |
* [[5 marca]] – [[Modena]], [[Parma]], [[Romania]] i [[Toskania]] przyłączyły się w drodze referendum do [[Królestwo Sardynii|Królestwa Sardynii]]. |
||
* [[22 marca]] – [[Toskania]] weszła w skład zjednoczonych [[Włochy|Włoch]]. |
* [[22 marca]] – [[Toskania]] weszła w skład zjednoczonych [[Włochy|Włoch]]. |
||
Linia 28: | Linia 33: | ||
* [[3 maja]] – [[Karol XV]] został koronowany na [[Władcy Szwecji|króla Szwecji]]. |
* [[3 maja]] – [[Karol XV]] został koronowany na [[Władcy Szwecji|króla Szwecji]]. |
||
* [[5 maja]] – [[Zjednoczenie Włoch]]: [[Giuseppe Garibaldi]] wraz z tysiącem towarzyszy wypłynął z portu Quarto pod [[Genua|Genuą]] na [[Sycylia|Sycylię]], w celu wsparcia powstania przeciwko [[Burbonowie|Burbonom]]. |
* [[5 maja]] – [[Zjednoczenie Włoch]]: [[Giuseppe Garibaldi]] wraz z tysiącem towarzyszy wypłynął z portu Quarto pod [[Genua|Genuą]] na [[Sycylia|Sycylię]], w celu wsparcia powstania przeciwko [[Burbonowie|Burbonom]]. |
||
* [[11 maja]] – |
* [[11 maja]] – włoska wojna wyzwoleńcza: Giuseppe Garibaldi wraz z ponad tysiącem ochotników wylądował na [[Sycylia|Sycylii]], aby wesprzeć powstanie przeciw Burbonom. |
||
* [[15 maja]] – włoska wojna wyzwoleńcza: wojska powstańcze Giuseppe Garibaldiego pokonały siły [[Burbonowie|Burbonów]] w [[Bitwa pod Calatafimi|bitwie pod Calatafimi]]. |
* [[15 maja]] – włoska wojna wyzwoleńcza: wojska powstańcze Giuseppe Garibaldiego pokonały siły [[Burbonowie|Burbonów]] w [[Bitwa pod Calatafimi|bitwie pod Calatafimi]]. |
||
* [[17 maja]] – założono klub sportowy [[TSV 1860 Monachium]]. |
* [[17 maja]] – założono klub sportowy [[TSV 1860 Monachium]]. |
||
* [[27 maja]] – włoska wojna wyzwoleńcza: Giuseppe Garibaldi przypuścił atak na [[Palermo]]. |
* [[27 maja]] – włoska wojna wyzwoleńcza: Giuseppe Garibaldi przypuścił atak na [[Palermo]]. |
||
* [[18 czerwca]] – została odkryta [[kometa]] jednopojawieniowa [[C/1860 M1]] (Wielka Kometa roku 1860). |
|||
* [[20 czerwca]] – w [[Rosja|Rosji]] założono [[Władywostok]], główną bazę rosyjskiej [[flota|floty]] dalekowschodniej. |
* [[20 czerwca]] – w [[Rosja|Rosji]] założono [[Władywostok]], główną bazę rosyjskiej [[flota|floty]] dalekowschodniej. |
||
* [[21 czerwca]] – opublikowano po raz pierwszy piosenkę nieustalonego autorstwa ''[[Dixie (piosenka)|I Wish I Was in Dixie's Land]]'', która w czasie [[Wojna secesyjna|wojny secesyjnej]] stała się hymnem [[Skonfederowane Stany Ameryki|Skonfederowanych Stanów Ameryki]]. |
|||
* [[17 lipca]] – włoska wojna wyzwoleńcza: rozpoczęła się [[bitwa pod Milazzo]]. |
* [[17 lipca]] – włoska wojna wyzwoleńcza: rozpoczęła się [[bitwa pod Milazzo]]. |
||
* [[12 sierpnia]] – otwarto linię kolejową [[Wiedeń]] - [[Salzburg]] - [[Monachium]]. |
* [[12 sierpnia]] – otwarto linię kolejową [[Wiedeń]] - [[Salzburg]] - [[Monachium]]. |
||
Linia 41: | Linia 48: | ||
** przyjęto [[Flaga Ekwadoru|flagę Ekwadoru]]. |
** przyjęto [[Flaga Ekwadoru|flagę Ekwadoru]]. |
||
** [[Victor de Tornaco]] został premierem [[Luksemburg]]a. |
** [[Victor de Tornaco]] został premierem [[Luksemburg]]a. |
||
* [[16 października]] – Amerykanin [[Tyler Henry]] opatentował [[Karabin Henry|karabin powtarzalny Henry]]. |
|||
* [[18 października]] – [[II wojna opiumowa]]: brytyjscy żołnierze podpalili kompleks pałacowo-parkowy [[Yuanmingyuan]] w zdobytym [[Pekin]]ie. |
* [[18 października]] – [[II wojna opiumowa]]: brytyjscy żołnierze podpalili kompleks pałacowo-parkowy [[Yuanmingyuan]] w zdobytym [[Pekin]]ie. |
||
* [[20 października]] – [[Władcy Austrii|cesarz]] [[Franciszek Józef I]] wydał ''[[Dyplom październikowy]]'' reformujący ustrój [[Cesarstwo Austrii|Cesarstwa Austriackiego]]. |
|||
* [[26 października]] – włoska wojna wyzwoleńcza: w [[Teano]] koło [[Neapol]]u doszło do spotkania pomiędzy [[Giuseppe Garibaldi]] a królem Piemontu i Sardynii [[Wiktor Emanuel II|Wiktorem Emanuelem II]], którego Garibaldi nazwał „królem ItaliI” i przekazał mu [[Królestwo Obojga Sycylii]]. |
* [[26 października]] – włoska wojna wyzwoleńcza: w [[Teano]] koło [[Neapol]]u doszło do spotkania pomiędzy [[Giuseppe Garibaldi]] a królem Piemontu i Sardynii [[Wiktor Emanuel II|Wiktorem Emanuelem II]], którego Garibaldi nazwał „królem ItaliI” i przekazał mu [[Królestwo Obojga Sycylii]]. |
||
* [[6 listopada]] – [[Abraham Lincoln]] został [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydentem USA]]. |
* [[6 listopada]] – [[Abraham Lincoln]] został [[Prezydenci Stanów Zjednoczonych|prezydentem USA]]. |
||
* [[17 listopada]] – ogłoszono deklarację niepodległości [[Królestwo Araukanii i Patagonii|Królestwa Araukanii i Patagonii]], którego królem został obwołany przez zgromadzenie wodzów Indian [[Mapuche]] francuski prawnik i awanturnik [[Orelie-Antoine de Tounens]]. |
|||
* [[20 grudnia]] – [[Stany Zjednoczone]]: [[Karolina Południowa]] jako pierwszy ze stanów [[ameryka]]ńskiego Południa dokonała [[secesja (politologia)|secesji]]. Za jej przykładem poszły kolejne, co doprowadziło do wybuchu [[wojna secesyjna|wojny domowej]], zwanej również ''secesyjną''. |
* [[20 grudnia]] – [[Stany Zjednoczone]]: [[Karolina Południowa]] jako pierwszy ze stanów [[ameryka]]ńskiego Południa dokonała [[secesja (politologia)|secesji]]. Za jej przykładem poszły kolejne, co doprowadziło do wybuchu [[wojna secesyjna|wojny domowej]], zwanej również ''secesyjną''. |
||
* [[29 grudnia]] – wodowanie pierwszego brytyjskiego pancernika |
* [[29 grudnia]] – wodowanie pierwszego brytyjskiego pancernika [[HMS Warrior (1861)|HMS „Warrior”]]. |
||
* Nastąpiło [[Zjednoczenie Włoch]]. |
* Nastąpiło [[Zjednoczenie Włoch]]. |
||
Linia 53: | Linia 63: | ||
== Urodzili się == |
== Urodzili się == |
||
* [[15 stycznia]] |
|||
** [[Henryk Konic]], polski prawnik, adwokat, wykładowca akademicki, publicysta, polityk (zm. [[1934]]) |
|||
** [[Ignacy Steinhaus]], polski prawnik, polityk, poseł na [[Sejm Ustawodawczy (1919–1922)|Sejm Ustawodawczy]] pochodzenia żydowskiego (zm. [[1928]]) |
|||
* [[29 stycznia]] – [[Anton Czechow]], rosyjski dramatopisarz i prozaik (zm. [[1904]]) |
* [[29 stycznia]] – [[Anton Czechow]], rosyjski dramatopisarz i prozaik (zm. [[1904]]) |
||
* [[8 lutego]] – [[Wojciech Trąmpczyński]], polski polityk, [[prawnik]], działacz [[Narodowa Demokracja|Narodowej Demokracji]], [[Marszałkowie Sejmu Rzeczypospolitej|marszałek Sejmu]] i [[Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej|Senatu]] (zm. [[1953]]) |
* [[8 lutego]] – [[Wojciech Trąmpczyński]], polski polityk, [[prawnik]], działacz [[Narodowa Demokracja|Narodowej Demokracji]], [[Marszałkowie Sejmu Rzeczypospolitej|marszałek Sejmu]] i [[Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej|Senatu]] (zm. [[1953]]) |
||
* [[14 lutego]] |
|||
⚫ | |||
** [[Helena Cichowicz]], polska działaczka społeczno-kulturalna (zm. [[1929]]) |
|||
⚫ | |||
* [[12 marca]] - [[William Cabell Bruce]], amerykański polityk, senator ze stanu [[Maryland]] (zm. [[1946]]) |
|||
* [[13 marca]] – [[Hugo Wolf]], austriacki kompozytor (zm. [[1903]]) |
* [[13 marca]] – [[Hugo Wolf]], austriacki kompozytor (zm. [[1903]]) |
||
* [[18 marca]] – [[Jan Gwalbert Pawlikowski]], polski ekonomista, publicysta i polityk, historyk literatury, taternik, jeden z pionierów ochrony przyrody (zm. [[1939]]) |
* [[18 marca]] – [[Jan Gwalbert Pawlikowski]], polski ekonomista, publicysta i polityk, historyk literatury, taternik, jeden z pionierów ochrony przyrody (zm. [[1939]]) |
||
* [[8 kwietnia]] – [[Józef Weyssenhoff (pisarz)|Józef Weyssenhoff]], polski powieściopisarz, poeta, krytyk literacki, wydawca (zm. [[1932]]) |
|||
* [[11 kwietnia]] – [[Sigmund Zeisler]], amerykański adwokat (zm. [[1931]]) |
* [[11 kwietnia]] – [[Sigmund Zeisler]], amerykański adwokat (zm. [[1931]]) |
||
* [[16 kwietnia]] - [[Stanisław Kostanecki]], polski chemik (zm. [[1910]]) |
|||
* [[26 kwietnia]] – [[Józef Bilczewski]], arcybiskup lwowski obrządku łacińskiego, rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, święty katolicki (zm. [[1923]]) |
* [[26 kwietnia]] – [[Józef Bilczewski]], arcybiskup lwowski obrządku łacińskiego, rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, święty katolicki (zm. [[1923]]) |
||
* [[28 kwietnia]] – [[Henryk Rebuschini]], włoski kamilianin, błogosławiony katolicki (zm. [[1938]]) |
* [[28 kwietnia]] – [[Henryk Rebuschini]], włoski kamilianin, błogosławiony katolicki (zm. [[1938]]) |
||
Linia 66: | Linia 84: | ||
** [[Vito Volterra]], włoski matematyk i fizyk (zm. [[1940]]) |
** [[Vito Volterra]], włoski matematyk i fizyk (zm. [[1940]]) |
||
* [[29 maja]] – [[Isaac Albéniz]], hiszpański kompozytor (zm. [[1909]]) |
* [[29 maja]] – [[Isaac Albéniz]], hiszpański kompozytor (zm. [[1909]]) |
||
* [[8 czerwca]] - [[Alicia Boole Stott]], brytyjska matematyk (zm. [[1940]]) |
|||
* [[17 czerwca]] - [[William Henry Perkin Jr.]], brytyjski chemik (zm. [[1929]]) |
|||
* [[23 czerwca]] – [[Maksymilian Malinowski]], polski działacz [[Ruch ludowy|ruchu ludowego]], propagator spółdzielczości, poseł i senator (zm. [[1948]]) |
|||
* [[24 czerwca]] – [[Jan Stanisławski (malarz)|Jan Stanisławski]], polski malarz, przedstawiciel [[Modernizm (sztuka)|modernizmu]] (zm. [[1907]]) |
|||
* [[30 czerwca]] – [[Gyula Andrássy młodszy]], węgierski szlachcic, austriacki hrabia, polityk (zm. [[1929]]) |
* [[30 czerwca]] – [[Gyula Andrássy młodszy]], węgierski szlachcic, austriacki hrabia, polityk (zm. [[1929]]) |
||
* [[7 lipca]] – [[Gustav Mahler]], austriacki kompozytor i dyrygent (zm. [[1911]]) |
|||
* [[24 lipca]] – [[Alfons Mucha]], czeski malarz, grafik (zm. [[1939]]) |
* [[24 lipca]] – [[Alfons Mucha]], czeski malarz, grafik (zm. [[1939]]) |
||
* [[2 sierpnia]] – [[Ludwik Chałubiński]], taternik, inżynier-chemik, syn [[Tytus Chałubiński|Tytusa]] (zm. [[1933]]) |
* [[2 sierpnia]] – [[Ludwik Chałubiński]], taternik, inżynier-chemik, syn [[Tytus Chałubiński|Tytusa]] (zm. [[1933]]) |
||
* [[12 sierpnia]]: |
|||
** [[Bolesław Bejnar]], polski generał brygady (zm. [[1928]]) |
|||
** [[Klara Hitler]], Austriaczka, matka [[Adolf Hitler|Adolfa]] (zm. [[1907]]) |
|||
* [[14 sierpnia]] – [[María Caridad Brader]], szwajcarska zakonnica, założycielka Franciszkanek Sióstr Maryi Niepokalanej, błogosławiona katolicka (zm. [[1943]]) |
* [[14 sierpnia]] – [[María Caridad Brader]], szwajcarska zakonnica, założycielka Franciszkanek Sióstr Maryi Niepokalanej, błogosławiona katolicka (zm. [[1943]]) |
||
* [[22 sierpnia]] – [[Paul Nipkow]], twórca wynalazku nazywanego [[Tarcza Nipkowa|tarczą Nipkowa]], który umożliwił powstanie współczesnej [[Telewizja|telewizji]] (zm. [[1940]]) |
|||
⚫ | |||
* [[5 września]] – [[Karol Stefan Habsburg]], arcyksiążę austriacki z żywieckiej linii [[Dom Habsbursko-Lotaryński|Habsburgów]] (zm. [[1933]]) |
|||
* [[6 września]] – [[Jane Addams]], amerykańska socjolog, feministka (zm. [[1935]]) |
|||
⚫ | |||
* [[13 września]] – [[John Pershing]], amerykański wojskowy (zm. [[1948]]) |
|||
* [[2 listopada]] – [[Marcin Kasprzak]], działacz ruchu robotniczego (zm. [[1905]]) |
* [[2 listopada]] – [[Marcin Kasprzak]], działacz ruchu robotniczego (zm. [[1905]]) |
||
* [[18 listopada]] – [[Ignacy Jan Paderewski]], polski pianista, kompozytor, działacz niepodległościowy i polityk (zm. [[1941]]) |
|||
* [[12 grudnia]] – [[Jan Kasprowicz]], polski dramaturg i poeta (zm. [[1926]]) |
* [[12 grudnia]] – [[Jan Kasprowicz]], polski dramaturg i poeta (zm. [[1926]]) |
||
== Zmarli == |
== Zmarli == |
||
{{Osobny artykuł|Zmarli w roku 1860}} |
|||
* [[5 stycznia]] – [[Jan Nepomucen Neumann]], biskup Filadelfii, święty katolicki (ur. [[1811]]) |
|||
⚫ | |||
* [[26 stycznia]] – [[Wilhelmine Schröder-Devrient]], niemiecka śpiewaczka operowa, sopran (ur. [[1804]]) |
|||
* [[27 stycznia]] – [[János Bolyai]], matematyk węgierski (ur. [[1802]]) |
|||
* [[30 stycznia]] – [[Tomasz Khuông]], wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. [[1779]] lub [[1789]]) |
|||
* [[29 lutego]] – [[George Bridgetower]], brytyjski wirtuoz skrzypiec i kompozytor (ur. [[1778]]) |
|||
* [[2 kwietnia]] – [[Elżbieta Vendramini]], założycielka tercjarek franciszkanek elżbietanek, błogosławiona katolicka (ur. [[1790]]) |
|||
* [[23 czerwca]] – [[Józef Cafasso]], włoski duchowny katolicki, święty (ur. [[1811]]) |
|||
* [[10 lipca]] – [[Męczennicy z Damaszku]]: |
|||
** [[Mikołaj Maria Alberga y Torres]], hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. [[1830]]) |
|||
** [[Jan Jakub Fernandez]], hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. [[1808]]) |
|||
** [[Engelbert Kolland]], austriacki franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. [[1827]]) |
|||
** [[Askaniusz Nicanore]], hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. [[1814]]) |
|||
** [[Franciszek Pinazo]], hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. [[1812]]) |
|||
** [[Emanuel Ruiz]], hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. [[1804]]) |
|||
** [[Piotr Soler]], hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. [[1827]]) |
|||
** [[Karmel Volta]], hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. [[1803]]) |
|||
* [[31 lipca]] – [[Justyn de Jacobis]], włoski lazarysta, misjonarz, biskup, święty katolicki (ur. [[1800]]) |
|||
⚫ | |||
* [[26 września]] – [[Miłosz I Obrenowić|Miłosz Obrenowić]], [[władcy Serbii i Jugosławii|książę Serbii]] (ur. [[1780]]) |
|||
* [[25 października]] – [[Józef Lê Đăng Thị]], wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. [[1825]]) |
|||
* [[29 października]] – [[Kajetan Kosma Damian Errico]], włoski duchowny katolicki, założyciel Zgromadzenia Misjonarzy Najświętszych Serc Jezusa i Maryi, święty (ur. [[1791]]) |
|||
* [[3 listopada]] – [[Piotr Néron]], francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. [[1818]]) |
|||
* [[3 grudnia]] – [[Jan Nepomucen de Tschiderer]], biskup Trydentu, błogosławiony katolicki (ur. [[1777]]) |
|||
* [[21 grudnia]] – [[Piotr Friedhofen]], niemiecki zakonnik, założyciel Zgromadzenia Braci Miłosierdzia Maryi Wspomożycielki, błogosławiony katolicki (ur. [[1819]]) |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Święta ruchome == |
== Święta ruchome == |
||
Linia 113: | Linia 118: | ||
* [[Wielka Sobota]]: 7 kwietnia |
* [[Wielka Sobota]]: 7 kwietnia |
||
* [[Wielkanoc]]: 8 kwietnia |
* [[Wielkanoc]]: 8 kwietnia |
||
* [[Poniedziałek |
* [[Poniedziałek Wielkanocny]]: 9 kwietnia |
||
* [[Wniebowstąpienie Pańskie]]: 17 maja |
* [[Wniebowstąpienie Pańskie]]: 17 maja |
||
* [[Zesłanie Ducha Świętego]]: 27 maja |
* [[Zesłanie Ducha Świętego]]: 27 maja |
||
* [[Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej|Boże Ciało]]: 7 czerwca |
* [[Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej|Boże Ciało]]: 7 czerwca |
||
⚫ | |||
{{Commonscat|1860}} |
{{Commonscat|1860}} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategoria:XIX wiek|*1860]] |
[[Kategoria:XIX wiek|*1860]] |
Aktualna wersja na dzień 10:06, 21 gru 2023
Rządzący państwami w 1860
Wydarzenia w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- 1 stycznia:
- w Królestwie Polskim wprowadzono do obiegu pierwszy polski znaczek pocztowy.
- wydano rozkaz likwidacji pruskiej Twierdzy Srebnogórskiej koło Srebrnej Góry na Dolnym Śląsku.
- 11 czerwca – pogrzeb generałowej Katarzyny Sowińskiej, polskiej działaczki charytatywnej, wdowy po generale Józefie Sowińskim stał się okazją do wielkiej manifestacji patriotycznej z udziałem kilkunastu tysięcy warszawian; była to pierwsza od 30 lat publiczna demonstracja patriotyczna i zarazem pierwsza z serii manifestacji poprzedzających powstanie styczniowe. Atmosferę podgrzewały wieści o zwycięstwach Napoleona III we Włoszech.
- 4 września – do Wilna wjechał pierwszy pociąg.
- 29 listopada – w 30. rocznicę powstania listopadowego w dawnym kościele o.o. karmelitów na Lesznie w Warszawie wykonano po raz pierwszy pieśń Boże, coś Polskę w wersji poprawionej przez Antoniego Goreckiego.
- 13 grudnia – w Warszawie powstało Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, organizacja skupiająca artystów i miłośników sztuki działająca na terenie zaboru rosyjskiego.
- Rozporządzenie cesarskie zniosło rząd w Krakowie. Cały obszar Galicji podporządkowano bezpośrednio Namiestnictwu we Lwowie, a niektóre urzędy tam przeniesiono.
- Zbudowano drogę bitą Gdańsk – Lębork.
Wydarzenia na świecie
[edytuj | edytuj kod]- 1 stycznia – Paryż został podzielony został na 20 dzielnic.
- 2 stycznia – na posiedzeniu Francuskiej Akademii Nauk Urbain Le Verrier ogłosił odkrycie planety Wulkan.
- 10 stycznia – katastrofa budowlana w fabryce „The Pemberton Mill” w Lawrence (Massachusetts), śmierć poniosło 145 robotników, 166 odniosło obrażenia.
- 19 lutego – brytyjski transatlantyk SS „Hungarian” rozbił się na kanadyjskiej wyspie Sable; zginęło wszystkich 205 osób na pokładzie.
- 26 lutego – w Kalifornii biali osadnicy dokonali masakry 80-250 Indian plemienia Wiyotów.
- 5 marca – Modena, Parma, Romania i Toskania przyłączyły się w drodze referendum do Królestwa Sardynii.
- 22 marca – Toskania weszła w skład zjednoczonych Włoch.
- 24 marca – niemiecki astronom Robert Luther odkrył planetoidę (58) Concordia.
- 28 marca – zawarto konkordat między Haiti a Stolicą Apostolską.
- 2 kwietnia – w Turynie zebrał się pierwszy parlament zjednoczonych Włoch.
- 3 kwietnia – pierwsze ekspedycje amerykańskiej poczty konnej Pony Express.
- 9 kwietnia – na fonautografie wynalezionym przez Francuza Édouarda-Léona Scotta de Martinville zarejestrowano najstarsze nagranie ludzkiego głosu.
- 19 kwietnia – Setúbal w Portugalii uzyskało prawa miejskie.
- 26 kwietnia – zawarto traktat pokojowy kończący wojnę hiszpańsko-marokańską.
- 3 maja – Karol XV został koronowany na króla Szwecji.
- 5 maja – Zjednoczenie Włoch: Giuseppe Garibaldi wraz z tysiącem towarzyszy wypłynął z portu Quarto pod Genuą na Sycylię, w celu wsparcia powstania przeciwko Burbonom.
- 11 maja – włoska wojna wyzwoleńcza: Giuseppe Garibaldi wraz z ponad tysiącem ochotników wylądował na Sycylii, aby wesprzeć powstanie przeciw Burbonom.
- 15 maja – włoska wojna wyzwoleńcza: wojska powstańcze Giuseppe Garibaldiego pokonały siły Burbonów w bitwie pod Calatafimi.
- 17 maja – założono klub sportowy TSV 1860 Monachium.
- 27 maja – włoska wojna wyzwoleńcza: Giuseppe Garibaldi przypuścił atak na Palermo.
- 18 czerwca – została odkryta kometa jednopojawieniowa C/1860 M1 (Wielka Kometa roku 1860).
- 20 czerwca – w Rosji założono Władywostok, główną bazę rosyjskiej floty dalekowschodniej.
- 21 czerwca – opublikowano po raz pierwszy piosenkę nieustalonego autorstwa I Wish I Was in Dixie's Land, która w czasie wojny secesyjnej stała się hymnem Skonfederowanych Stanów Ameryki.
- 17 lipca – włoska wojna wyzwoleńcza: rozpoczęła się bitwa pod Milazzo.
- 12 sierpnia – otwarto linię kolejową Wiedeń - Salzburg - Monachium.
- 7 września – wojna o zjednoczenie Włoch: Giuseppe Garibaldi wkroczył do Neapolu.
- 8 września – ponad 300 osób zginęło po zatonięciu parowca SS Lady Elgin na jeziorze Michigan.
- 18 września – włoska wojna wyzwoleńcza: zwycięstwo wojsk piemonckich nad papieskimi w bitwie pod Castelfidardo.
- 26 września
- przyjęto flagę Ekwadoru.
- Victor de Tornaco został premierem Luksemburga.
- 16 października – Amerykanin Tyler Henry opatentował karabin powtarzalny Henry.
- 18 października – II wojna opiumowa: brytyjscy żołnierze podpalili kompleks pałacowo-parkowy Yuanmingyuan w zdobytym Pekinie.
- 20 października – cesarz Franciszek Józef I wydał Dyplom październikowy reformujący ustrój Cesarstwa Austriackiego.
- 26 października – włoska wojna wyzwoleńcza: w Teano koło Neapolu doszło do spotkania pomiędzy Giuseppe Garibaldi a królem Piemontu i Sardynii Wiktorem Emanuelem II, którego Garibaldi nazwał „królem ItaliI” i przekazał mu Królestwo Obojga Sycylii.
- 6 listopada – Abraham Lincoln został prezydentem USA.
- 17 listopada – ogłoszono deklarację niepodległości Królestwa Araukanii i Patagonii, którego królem został obwołany przez zgromadzenie wodzów Indian Mapuche francuski prawnik i awanturnik Orelie-Antoine de Tounens.
- 20 grudnia – Stany Zjednoczone: Karolina Południowa jako pierwszy ze stanów amerykańskiego Południa dokonała secesji. Za jej przykładem poszły kolejne, co doprowadziło do wybuchu wojny domowej, zwanej również secesyjną.
- 29 grudnia – wodowanie pierwszego brytyjskiego pancernika HMS „Warrior”.
- Nastąpiło Zjednoczenie Włoch.
- We Francji zwodowano, po dwuletniej budowie, drewnianą fregatę pancerną „Gloire” (nowy typ okrętu wojennego).
- Po raz pierwszy, japoński okręt wojenny (zakupiony od Holendrów) odbył rejs przez Ocean Spokojny, z Nagasaki do San Francisco (dowódca: kpt. Kimura).
- Ludność Szwajcarii przekroczyła 2,5 mln osób (dokładnie 2 515,4 tys.)
Urodzili się
[edytuj | edytuj kod]- 15 stycznia
- Henryk Konic, polski prawnik, adwokat, wykładowca akademicki, publicysta, polityk (zm. 1934)
- Ignacy Steinhaus, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm Ustawodawczy pochodzenia żydowskiego (zm. 1928)
- 29 stycznia – Anton Czechow, rosyjski dramatopisarz i prozaik (zm. 1904)
- 8 lutego – Wojciech Trąmpczyński, polski polityk, prawnik, działacz Narodowej Demokracji, marszałek Sejmu i Senatu (zm. 1953)
- 14 lutego
- Helena Cichowicz, polska działaczka społeczno-kulturalna (zm. 1929)
- Alfonsa Clerici, włoska zakonnica, błogosławiona katolicka (zm. 1930)
- 12 marca - William Cabell Bruce, amerykański polityk, senator ze stanu Maryland (zm. 1946)
- 13 marca – Hugo Wolf, austriacki kompozytor (zm. 1903)
- 18 marca – Jan Gwalbert Pawlikowski, polski ekonomista, publicysta i polityk, historyk literatury, taternik, jeden z pionierów ochrony przyrody (zm. 1939)
- 8 kwietnia – Józef Weyssenhoff, polski powieściopisarz, poeta, krytyk literacki, wydawca (zm. 1932)
- 11 kwietnia – Sigmund Zeisler, amerykański adwokat (zm. 1931)
- 16 kwietnia - Stanisław Kostanecki, polski chemik (zm. 1910)
- 26 kwietnia – Józef Bilczewski, arcybiskup lwowski obrządku łacińskiego, rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, święty katolicki (zm. 1923)
- 28 kwietnia – Henryk Rebuschini, włoski kamilianin, błogosławiony katolicki (zm. 1938)
- 2 maja – Theodor Herzl, żydowski dziennikarz, twórca i główny ideolog syjonizmu (zm. 1904)
- 3 maja
- John Scott Haldane, szkocki fizjolog i filozof (zm. 1936)
- Vito Volterra, włoski matematyk i fizyk (zm. 1940)
- 29 maja – Isaac Albéniz, hiszpański kompozytor (zm. 1909)
- 8 czerwca - Alicia Boole Stott, brytyjska matematyk (zm. 1940)
- 17 czerwca - William Henry Perkin Jr., brytyjski chemik (zm. 1929)
- 23 czerwca – Maksymilian Malinowski, polski działacz ruchu ludowego, propagator spółdzielczości, poseł i senator (zm. 1948)
- 24 czerwca – Jan Stanisławski, polski malarz, przedstawiciel modernizmu (zm. 1907)
- 30 czerwca – Gyula Andrássy młodszy, węgierski szlachcic, austriacki hrabia, polityk (zm. 1929)
- 7 lipca – Gustav Mahler, austriacki kompozytor i dyrygent (zm. 1911)
- 24 lipca – Alfons Mucha, czeski malarz, grafik (zm. 1939)
- 2 sierpnia – Ludwik Chałubiński, taternik, inżynier-chemik, syn Tytusa (zm. 1933)
- 12 sierpnia:
- Bolesław Bejnar, polski generał brygady (zm. 1928)
- Klara Hitler, Austriaczka, matka Adolfa (zm. 1907)
- 14 sierpnia – María Caridad Brader, szwajcarska zakonnica, założycielka Franciszkanek Sióstr Maryi Niepokalanej, błogosławiona katolicka (zm. 1943)
- 22 sierpnia – Paul Nipkow, twórca wynalazku nazywanego tarczą Nipkowa, który umożliwił powstanie współczesnej telewizji (zm. 1940)
- 23 sierpnia - Antoni Jastrzębski, polski generał brygady (zm. 1924)
- 5 września – Karol Stefan Habsburg, arcyksiążę austriacki z żywieckiej linii Habsburgów (zm. 1933)
- 6 września – Jane Addams, amerykańska socjolog, feministka (zm. 1935)
- 7 września – Grandma Moses, amerykańska malarka (zm. 1961)
- 13 września – John Pershing, amerykański wojskowy (zm. 1948)
- 2 listopada – Marcin Kasprzak, działacz ruchu robotniczego (zm. 1905)
- 18 listopada – Ignacy Jan Paderewski, polski pianista, kompozytor, działacz niepodległościowy i polityk (zm. 1941)
- 12 grudnia – Jan Kasprowicz, polski dramaturg i poeta (zm. 1926)
Zmarli
[edytuj | edytuj kod]Święta ruchome
[edytuj | edytuj kod]- Tłusty czwartek: 16 lutego
- Ostatki: 21 lutego
- Popielec: 22 lutego
- Niedziela Palmowa: 1 kwietnia
- Wielki Czwartek: 5 kwietnia
- Wielki Piątek: 6 kwietnia
- Wielka Sobota: 7 kwietnia
- Wielkanoc: 8 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 9 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 17 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 27 maja
- Boże Ciało: 7 czerwca