Celesyria: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
WP:SK, drobne techniczne |
Funkcja sugerowania linków: dodane 2 linki. Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zadanie nowicjusza Zasugerowano edycję: dodanie linków |
||
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 13 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Asia minor-Shepherd 1923 Syria.jpg|mały|Coele Syria]] |
|||
'''Celesyria''' ([[łacina|łac.]] ''Coelesyria'', [[greka|gr.]] ''Kójlē Syria'') – "wklęsła Syria". |
|||
'''Celesyria''' ({{łac.|Coele Syria}}, {{greka|Κοίλη Συρία}}), Syria Wklęsła lub Syria Niska{{odn|Grabowski|2010|s=133}} – region i prowincja w czasach hellenistycznych i rzymskich. |
|||
W [[starożytność|starożytności]] |
W [[starożytność|starożytności]] miano to nadawano różnym terytoriom na obszarze między [[Cylicja|Cylicją]] a [[Egipt]]em. [[Diodor Sycylijski]] w swym dziele ''Biblioteka historyczna'' (II 2,3) opisując na podstawie relacji [[Ktezjasz|Ktezjasza z Knidos]] podboje dokonane przez Ninusa (legendarnego założyciela [[Niniwa|Niniwy]]), wymienia wśród podbitych krain: Egipt, Fenicję, '''Celesyrię''', Cylicję, [[Pamfilia|Pamfilię]], Licję, Karię, [[Frygia|Frygię]] i Lidię. W tym wypadku nazwa ta najprawdopodobniej odnosi się do całej Syrii. W innym miejscu Diodor jednak podaje, że Celesyria otacza Fenicję (''Biblioteka historyczna'' XVIII 6,3), co może odnosić się do [[dolina Bekaa|doliny Bekaa]] – części Syrii, wklęsłej [[dolina|doliny]] pomiędzy [[łańcuch górski|łańcuchami gór]] [[Liban (góry)|Liban]] i [[Antyliban]] (obecnie w granicach [[Syria|Syrii]] i [[Liban]]u){{odn|Grabowski|2010|s=133-134}}. |
||
W czasach rywalizacji [[Seleucydzi|Seleukidów]] i [[Ptolemeusze|Ptolemeuszy]] nazwa ta stopniowo objęła prawie całą południową Syrię (terytoria pomiędzy górami Liban a [[Eufrat]]em) z Heliopolis (obecnie [[Baalbek]]), [[Palmyra (Syria)|Palmyrą]], [[Hims|Emesą]] i [[Damaszek|Damaszkiem]]{{r|meka139}} – włącznie z [[Judea|Judeą]]{{odn|Grabowski|2010|s=136}}{{r|1mach10_69}}. |
|||
Za czasów cesarza [[Hadrian]]a w II wieku stolicą [[eparchia|eparchii]] Celesyrii był [[Damaszek]] w południowej Syrii{{odn|Grabowski|2010|s=137}}. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | Pod koniec II wieku [[Septymiusz Sewer]] podzielił Syrię na dwie prowincje i nazwą Celesyria określano całą Syrię północną (włącznie z [[Kommagena|Kommageną]]) ze stolicą w [[Latakia|Laodycei Nadmorskiej]] – w odróżnieniu od ''Syria Phoenice'' (obejmującej [[Fenicja|Fenicję]] i dawną Celesyrię){{odn|Grabowski|2010|s=137}}. |
||
| ⚫ | |||
== Przypisy == |
|||
[[bg:Коилесирия]] |
|||
{{Przypisy| |
|||
[[da:Koilesyrien]] |
|||
<ref name="1mach10_69">''1 Machabejska'' 10, 69 {{odn|ref=nie|Biblia Tysiąclecia|1980|s=505}}. Przypis podaje, że Celesyria była prowincją, do której należała również Palestyna.</ref> |
|||
[[de:Koilesyrien]] |
|||
<ref name="meka139">''Mała encyklopedia kultury antycznej'' s. 139.</ref> |
|||
[[el:Κοίλη Συρία]] |
|||
}} |
|||
[[en:Coele-Syria]] |
|||
[[es:Celesiria]] |
|||
== Bibliografia == |
|||
[[fr:Cœlé-Syrie]] |
|||
* {{cytuj książkę | odn=tak | imię=Tomasz | nazwisko=Grabowski | tytuł=Ostatni triumf Ptolemeuszy. Czwarta wojna syryjska (221-217 p.n.e.) | wydawca=Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica" | rok=2010 | miejsce=Kraków | isbn=978-83-62261-17-8 | strony=131-137}} |
|||
[[it:Celesiria]] |
|||
* {{cytuj książkę | tytuł=Mała encyklopedia kultury antycznej | wydawca=Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce=Warszawa | data=1988 | strony=139 | isbn=83-01-03529-3}} |
|||
[[he:קואלה-סוריה]] |
|||
* {{cytuj książkę | odn={{odn/id|Biblia Tysiąclecia|1980}} | tytuł = Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych | miejsce = Poznań | wydawca = Wydawnictwo Pallottinum | rok = 1980}} |
|||
[[la:Coele Syria (provincia Romana)]] |
|||
[[ja:コイレ・シリア]] |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[no:Koilesyria]] |
|||
[[pt:Cele-Síria]] |
|||
| ⚫ | |||
[[ru:Полая Сирия]] |
|||
[[Kategoria:Historia Syrii]] |
|||
[[sh:Kelesirija]] |
|||
[[zh:柯里敘利亞]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 14:08, 19 sie 2023
Celesyria (łac. Coele Syria, stgr. Κοίλη Συρία), Syria Wklęsła lub Syria Niska[1] – region i prowincja w czasach hellenistycznych i rzymskich.
W starożytności miano to nadawano różnym terytoriom na obszarze między Cylicją a Egiptem. Diodor Sycylijski w swym dziele Biblioteka historyczna (II 2,3) opisując na podstawie relacji Ktezjasza z Knidos podboje dokonane przez Ninusa (legendarnego założyciela Niniwy), wymienia wśród podbitych krain: Egipt, Fenicję, Celesyrię, Cylicję, Pamfilię, Licję, Karię, Frygię i Lidię. W tym wypadku nazwa ta najprawdopodobniej odnosi się do całej Syrii. W innym miejscu Diodor jednak podaje, że Celesyria otacza Fenicję (Biblioteka historyczna XVIII 6,3), co może odnosić się do doliny Bekaa – części Syrii, wklęsłej doliny pomiędzy łańcuchami gór Liban i Antyliban (obecnie w granicach Syrii i Libanu)[2].
W czasach rywalizacji Seleukidów i Ptolemeuszy nazwa ta stopniowo objęła prawie całą południową Syrię (terytoria pomiędzy górami Liban a Eufratem) z Heliopolis (obecnie Baalbek), Palmyrą, Emesą i Damaszkiem[3] – włącznie z Judeą[4][5].
Za czasów cesarza Hadriana w II wieku stolicą eparchii Celesyrii był Damaszek w południowej Syrii[6].
Pod koniec II wieku Septymiusz Sewer podzielił Syrię na dwie prowincje i nazwą Celesyria określano całą Syrię północną (włącznie z Kommageną) ze stolicą w Laodycei Nadmorskiej – w odróżnieniu od Syria Phoenice (obejmującej Fenicję i dawną Celesyrię)[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Grabowski 2010 ↓, s. 133.
- ↑ Grabowski 2010 ↓, s. 133-134.
- ↑ Mała encyklopedia kultury antycznej s. 139.
- ↑ Grabowski 2010 ↓, s. 136.
- ↑ 1 Machabejska 10, 69 Biblia Tysiąclecia 1980 ↓, s. 505. Przypis podaje, że Celesyria była prowincją, do której należała również Palestyna.
- ↑ a b Grabowski 2010 ↓, s. 137.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tomasz Grabowski: Ostatni triumf Ptolemeuszy. Czwarta wojna syryjska (221-217 p.n.e.). Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2010, s. 131-137. ISBN 978-83-62261-17-8.
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 139. ISBN 83-01-03529-3.
- Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. Poznań: Wydawnictwo Pallottinum, 1980.