Średnik: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 00:26, 4 paź 2022

;

Średnik – rozdzielający znak interpunkcyjny. Zarówno graficznie, jak i funkcjonalnie stanowi połączenie przecinka i kropki.

Średnik w języku naturalnym

W przeciwieństwie do przecinka służy do oddzielania wyłącznie samodzielnych gramatycznie i logicznie członów wypowiedzenia. Od kropki natomiast odróżnia go mniejsza moc^[1] (większa jednak niż przecinka); mimo to niemal zawsze można go zastąpić kropką, zmieniając jedno zdanie zawierające średnik w dwa zdania^[2]. Po średniku kolejną część wypowiedzenia pisze się małą literą (ponieważ nadal jest to jedno zdanie).

Średnik w języku naturalnym używany jest:

w rozbudowanych wypowiedzeniach złożonych;
do oddzielania pojedynczych zdań, samodzielnych pod względem myślowo-pojęciowym (jednak na tyle zbieżnym, że stanowią one treść jednego wypowiedzenia);
w zdaniach zawierających rozbudowane wyliczenia – szczególnie wyliczenia dłuższe, których poszczególne punkty zawierają przecinki;
dla oddzielenia od siebie kolejnych wyrażeń matematycznych, zwłaszcza podczas przekształcania równania lub nierówności^[2].

Szczególnym rodzajem wyliczenia są pozycje bibliograficzne w przypisach. Jeśli poszczególne punkty mają na końcu średnik, to nie powinny zaczynać się wielką literą. W języku polskim przed średnikiem nie stawia się spacji; robi się to jedynie po nim.

W języku francuskim średnik otoczony jest dwiema spacjami (podobnie znak zapytania, wykrzyknik i dwukropek)^[3].

Średnik w informatyce

W informatyce średnik stosuje się w szczególności w programowaniu jako:

separator instrukcji, np. w Pascalu
terminator instrukcji, np. w C, C++, PL/I
separator listy argumentów, np. w Excelu w wersji polskiej
początek komentarza jednowierszowego (AutoHotkey).

Średnik jest bardzo łatwo dostępny z klawiatury komputera (znajduje się na klawiszu po prawej stronie klawiatury – tam, gdzie również dwukropek); w mniejszym stopniu z telefonu, ze względu na stosunkowo rzadkie użycie.

W Unikodzie średnik występuje w wersji:

Znak	Unicode	Kod HTML	Nazwa unikodowa	Nazwa polska
;	U+003B	`;` lub `;`	SEMICOLON	średnik

Klawiatura komputerowa zgodna z PC p • d • e (Windows, układ QWERTY)
Esc	F1	F2	F3	F4	F5	F6	F7	F8	F9	F10	F11	F12	PrtSc/ SysRq	ScrLk	Pause/ Break

													Ins	Home	PgUp	Num	/	*	-
													Del	End	PgDn	7	8	9	+
																4	5	6	+
														↑		1	2	3	Ent
													←	↓	→	0		.	Ent

Średnik w kulturze

Zajmująca się zdrowiem psychicznym amerykańska organizacja non-profit „Project Semicolon” zachęca do tatuowania symbolu „;”. Ma to mieć znaczenie symboliczne – jak tłumaczą pomysłodawcy „Średnika używa się, gdy autor mógł zakończyć zdanie, ale zdecydował inaczej. Ty jesteś autorem, a zdanie to twoje życie”^[4]. Tatuaż z tym symbolem ma podnosić świadomość społeczną dotyczącą zaburzeń psychicznych, w szczególności zaburzeń depresyjnych^[5].

Przypisy

↑ Zasady pisowni i interpunkcji. PWN. [dostęp 2012-09-22].
↑ ^a ^b Ewa i Feliks Przyłubscy: Gdzie postawić przecinek?. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, s. 34–37. ISBN 83-214-0129-5.
↑ Ari Rafaeli, Book typography, Oak Knoll Press, 2005
↑ TimT. McDonald TimT., You Are #NotAlone, „Huffington Post”, 6 maja 2016 [dostęp 2020-03-05] (ang.).
↑ LoriL. Grisham LoriL., Semicolon tattoos raise awareness about mental illness, „USA Today”, 10 lipca 2015 [dostęp 2020-03-04] (ang.).

Klawiatura komputerowa zgodna z PC p • d • e (Windows, układ QWERTY)
Esc	F1	F2	F3	F4	F5	F6	F7	F8	F9	F10	F11	F12	PrtSc/ SysRq	ScrLk	Pause/ Break

													Ins	Home	PgUp	Num	/	*	-
													Del	End	PgDn	7	8	9	+
																4	5	6	+
														↑		1	2	3	Ent
													←	↓	→	0		.	Ent

[1] Zasady pisowni i interpunkcji. PWN. [dostęp 2012-09-22].

[:0-2] Ewa i Feliks Przyłubscy: Gdzie postawić przecinek?. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, s. 34–37. ISBN 83-214-0129-5.

[3] Ari Rafaeli, Book typography, Oak Knoll Press, 2005

[4] TimT. McDonald TimT., You Are #NotAlone, „Huffington Post”, 6 maja 2016 [dostęp 2020-03-05] (ang.).

[5] LoriL. Grisham LoriL., Semicolon tattoos raise awareness about mental illness, „USA Today”, 10 lipca 2015 [dostęp 2020-03-04] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 4: / Linia 4: @@
 == Średnik w języku naturalnym ==
-W przeciwieństwie do przecinka służy do oddzielania wyłącznie samodzielnych gramatycznie i logicznie członów [[wypowiedzenie|wypowiedzenia]]. Od kropki natomiast odróżnia go mniejsza moc<ref>{{cytuj stronę | url = https://sjp.pwn.pl/zasady/;629765 | tytuł = Zasady pisowni i interpunkcji | opublikowany = PWN | data dostępu = 2012-09-22}}</ref> (większa jednak niż przecinka); mimo to niemal zawsze można go zastąpić kropką, zmieniając jedno zdanie zawierające średnik w dwa zdania<ref name=":0">{{Cytuj książkę|nazwisko = Przyłubscy|imię = Ewa i Feliks|tytuł = Gdzie postawić przecinek?|rok = 1984|wydawca = Wiedza Powszechna|miejsce = Warszawa|strony = 34–37|isbn = 83-214-0129-5}}</ref>. Po średniku kolejną część wypowiedzenia piszemy małą literą (ponieważ jest to przecież jedno zdanie).
+W przeciwieństwie do przecinka służy do oddzielania wyłącznie samodzielnych gramatycznie i logicznie członów [[wypowiedzenie|wypowiedzenia]]. Od kropki natomiast odróżnia go mniejsza moc<ref>{{cytuj stronę | url = https://sjp.pwn.pl/zasady/;629765 | tytuł = Zasady pisowni i interpunkcji | opublikowany = PWN | data dostępu = 2012-09-22}}</ref> (większa jednak niż przecinka); mimo to niemal zawsze można go zastąpić kropką, zmieniając jedno zdanie zawierające średnik w dwa zdania<ref name=":0">{{Cytuj książkę|nazwisko = Przyłubscy|imię = Ewa i Feliks|tytuł = Gdzie postawić przecinek?|rok = 1984|wydawca = [[Wiedza Powszechna]]|miejsce = Warszawa|strony = 34–37|isbn = 83-214-0129-5}}</ref>. Po średniku kolejną część wypowiedzenia pisze się małą literą (ponieważ nadal jest to jedno zdanie).
 Średnik w [[Język naturalny|języku naturalnym]] używany jest:
@@ Linia 20: / Linia 20: @@
 * [[separator instrukcji]], np. w [[Pascal (język programowania)|Pascalu]]
 * [[Terminator (programowanie)|terminator]] instrukcji, np. w [[C (język programowania)|C]], [[C++]], [[PL/I]]
-* separator listy [[Argument (informatyka)|argumentów]], np. w [[Microsoft Excel|Excelu]] w wersji polskiej.
+* separator listy [[Argument (informatyka)|argumentów]], np. w [[Microsoft Excel|Excelu]] w wersji polskiej
+* początek komentarza jednowierszowego ([[AutoHotkey]]).
 Średnik jest bardzo łatwo dostępny z klawiatury komputera (znajduje się na klawiszu po prawej stronie klawiatury – tam, gdzie również dwukropek); w mniejszym stopniu z telefonu, ze względu na stosunkowo rzadkie użycie.
@@ Linia 46: / Linia 47: @@
 {{Znaki pisarskie}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
-[[Kategoria:Typografia]]
 [[Kategoria:Interpunkcja]]
+[[Kategoria:Znaki typograficzne]]