układ

układ (język polski)

układ (1.4)

wymowa:

​, IPA: [ˈukwat], AS: [uku̯at], zjawiska fonetyczne: wygł.

​ ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) zbiór elementów powiązanych ze sobą w jakiś sposób; zob. też układ w Wikipedii

(1.2) ułożenie, uszeregowanie, zestawienie

(1.3) porozumienie

(1.4) pot. układ elektroniczny (jako większa całość); zob. też układ elektroniczny w Wikipedii

(1.5) pot. układ scalony; zob. też układ scalony w Wikipedii

(1.6) chem. część materii o konkretnych właściwościach chemicznych i fizycznych, oddzielona od otoczenia

odmiana:

(1.1-6)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	układ	układy
dopełniacz	układu	układów
celownik	układowi	układom
biernik	układ	układy
narzędnik	układem	układami
miejscownik	układzie	układach
wołacz	układzie	układy

przykłady:

(1.1) Silnik nigdy nie będzie pracował w takim układzie.

(1.3) Wczoraj dwa supermocarstwa podpisały układ o redukcji broni atomowej.

(1.4) W tym układzie spalił się scalak, trzeba go wymienić.

(1.5) Ten układ jest spalony.

składnia:

(1.3) układ o +Ms.

kolokacje:

(1.1) układ okresowy / układ okresowy pierwiastków • Układ Słoneczny • układ planetarny • układ SI • układ elektryczny / wodny / parowy /… • układ scalony • układ wydechowy • układ kierowniczy / hamulcowy / napędowy /… • układ równań • układ współrzędnych • układ odniesienia • teoria układów • układ przeciwpoślizgowy • układ krwionośny • układ nerwowy • układ krążenia • układ oddechowy • układ pokarmowy • układ przywspółczulny • układ trawienny • układ wydechowy

(1.2) układ graficzny / sceniczny • układ książki / palców / sił

(1.3) Układ Warszawski • układ zbiorowy • układ wojskowy / handlowy /… • zawrzeć / podpisać / złamać / zerwać układ

(1.6) parametry stanu układu • pozostawać poza układem • stan układu • układ izolowany / otwarty / zamknięty • układ jednofazowy / wielofazowy / wieloskładnikowy

synonimy:

(1.1) system, konfiguracja

(1.3) porozumienie, umowa

antonimy:

(1.1) bezład

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. układanie n, nieukładanie n, ułożenie n, układanka ż, układacz m, układaczka ż

czas. ułożyć dk., układać ndk.

przym. układowy, wewnątrzukładowy, układny

związki frazeologiczne:

mieć układy • w takim układzie

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) system, set, configuration; (1.3) agreement, treaty
• arabski: (1.1) جهاز, دائرة
• baskijski: (1.1) sistema; (1.3) akordio, hitzarmen
• białoruski: (1.1) сістэма ż; (1.3) дагавор m, пагадненне n, дамова ż
• białoruski (taraszkiewica): (1.1) сыстэма ż
• esperanto: (1.3) pakto
• hiszpański: (1.1) sistema m, w anatomii również - aparato m; (1.3) acuerdo m, pacto m, convenio m
• interlingua: arrangiamento
• kaszubski: (1.1) ùkłôd m
• kataloński: (1.3) pacte m
• łaciński: (1.1) systema
• niemiecki: Abkommen n; (1.3) Einigung ż, Verständigung ż
• rosyjski: (1.1) система ż, конфигурация ż; (1.3) договор m, соглашение n, пакт m
• rumuński: (1.3) acord n, tratat n
• szwedzki: (1.1) system n, struktur w, uppbyggnad w, konfiguration w; (1.2) uppställning w, arrangemang n, uppläggning w, disposition w; (1.3) fördrag n, pakt w, traktat w/n, avtal n, överenskommelse w, uppgörelse w
• włoski: (1.1) sistema m; (1.2) configurazione ż; (1.3) accordo m

źródła: