duże drzewo (1.1)
wymowa:
?/i ?/i IPA[ˈduʒɨ], AS[dužy]
znaczenia:

przymiotnik jakościowy

(1.1) taki, którego rozmiar jest ponadprzeciętny
(1.2) taki, którego ilość, natężenie, skala lub inna domyślna cecha jest znaczna w porównaniu z obiektami tego samego rodzaju
(1.3) taki, który osiągnął pewien stopień dojrzałości lub dorosłości
odmiana:
(1.1-3)
przykłady:
(1.1) Nie podano jednak żadnych propozycji dotyczących finansowania, zwłaszcza remontu bardzo dużego budynku[1].
(1.1) Rysie to bardzo płochliwe samotniki, lubią duże lasy, z zaroślami i powalonymi drzewami, w których łatwo się ukryć[2].
(1.2) Prezydent zawsze miał dużą grupę długoletnich współpracowników, z którymi spotykał się i oficjalnie, i prywatnie[3].
(1.2) Na tym terenie były duże problemy z kradzieżami drewna[4].
(1.3) Mama nie niecierpliwi się trochę, że taki duży chłopak mieszka sam i wciąż przychodzi do niej na obiady?[5]
(1.3) To już co prawda duża dziewczyna, ale nie odważyłabym się puścić jej samej przy tym ruchu[6].
składnia:
kolokacje:
(1.1) duży budynek / człowiek / dom / głaz / pies • duża głowa / wieś • duże mieszkanie / miasto • duże oczy / uszy
(1.2) duży kłopot / problem / rozmiar / wpływ / wysiłek • duża dawka / ilość / liczba / prędkość / radość / siła / wartość • duże natężenie / znaczenie • duże pieniądze
(1.3) duży chłopak / chłopiec • duża dziewczyna / dziewczynka
synonimy:
antonimy:
(1.1) mały, nieduży, niewielki
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. dużość ż
przysł. dużo
licz. dużo
związki frazeologiczne:
duża literaduże żniwaduży ekranduży pokój
etymologia:
płn. prasł. *dužьsilny, zdrowy, wyróżniający się rozmiarem lub ilością < praindoeur. *dʰougʰ-o- + prasł. *-jь[7][8]
Ostatecznie z pierwiastka praindoeur. *dʰeu̯gh-stykać się, obficie udzielać[8]
por. litew. daug, łot. daudz
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. W. Dziczkiewicz, Nowy pomysł na internat w Zielonej: Fundacja z obiadami, „Tygodnik Ciechanowski”, 2004-08-11, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  2. RA, Ryś uratował rannego rysia, „Dziennik Polski”, 2008-12-24, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  3. Jarosław Kurski, Kuba Atys, Tomasz Wierzejski, Człowiek mroku, „Gazeta Wyborcza”, 1993-02-20, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  4. Rozmawiała Grażyna Mateja, Seniorzy Władysław Pogrzeba, „Tygodnik Podhalański nr 6”, 1997, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  5. Agnieszka Grzelak-Michałowska, Nie jestem napakowanym miśkiem, „Express Ilustrowany”, 2003-07-25, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  6. mb, Wioskom doskwiera tranzyt, „Dziennik Łódzki”, 2006-11-10, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  7.   Hasło „duży” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  8. 8,0 8,1 Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1.