Zbigniew Pawlicki

Zbigniew Pawlicki (ur. 17 grudnia 1929 w Poznaniu; zm. 25 lutego 2017 w Warszawie) – polski muzykolog, publicysta, popularyzator muzyki i organizator życia muzycznego; powstaniec warszawski.

Życiorys

Zbigniew Pawlicki prowadzi koncert Lubelskiego Kwartetu Klarnetów w XVIII-wiecznym Pałacu Bielińskich w Otwocku Wielkim, 27 sierpnia 2006 r., fot. Jacek Pawlicki

Urodził się i wczesne dzieciństwo spędził w Poznaniu, jego ojciec i stryj byli uczestnikami powstania wielkopolskiego. Okupację spędził w Warszawie, gdzie jako członek Szarych Szeregów (pseudonim Żbik) zrzeszony w organizacji „Zawisza” brał udział w powstaniu warszawskim jako posłaniec Harcerskiej Poczty Polowej. Po powstaniu przeszedł przez Pruszków i trafił do niewielkiej miejscowości pod Częstochową w Generalnym Gubernatorstwie, gdzie odnalazła go szczęśliwie ocalała z zagłady Warszawy rodzina, wywieziona na roboty w Schulmöbel Fabrik i ściągnęła do niewielkiego miasteczka Öhringen w Szwabii.

Po wojnie powrócił do Poznania, gdzie studiował muzykologię na Uniwersytecie Poznańskim u prof. Adolfa Chybińskiego i ks. prof. Hieronima Feichta oraz fortepian w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej u prof. Gertrudy Konatkowskiej. Dyplom poświęcony największym dziełom fortepianowym, m.in. koncertowi fortepianowemu i „Fantazji polskiej”, Ignacego Jana Paderewskiego, napisany pod kierunkiem prof. Hieronima Feichta, obronił w 1954 r. W latach 1955–1975 był kierownikiem Redakcji Muzycznej Polskiego Radia w Szczecinie. Inicjator życia muzycznego na Pomorzu Zachodnim. Był współzałożycielem szczecińskiego oddziału Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego z siedzibą w Poznaniu i organizatorem licznych festiwali w tym regionie, których część – jak Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim i Międzynarodowy Festiwal Pieśni Chóralnej w Międzyzdrojach – jest stale kontynuowana.

W 1975 r. został powołany przez ministra kultury i sztuki do zorganizowania Krajowego Biura Koncertowego w Warszawie i do 1992 r. był jego dyrektorem naczelnym i artystycznym. Instytucja ta była kontynuatorką najlepszych tradycji działającej w Polsce przed wojną Organizacji Ruchu Muzycznego Ormuz oraz powojennej Agencji Artystycznej Artos. W latach 1975–1992 Biuro pod jego kierownictwem zorganizowało i zrealizowało przeszło 17 000 koncertów z udziałem najwybitniejszych polskich solistów, znanych zespołów kameralnych oraz najzdolniejszych młodych muzyków kilku pokoleń. Od 1993 roku jest dyrektorem Biura Koncertowego Towarzystwa Śpiewaczego „Harfa” w Warszawie.

W latach 60. i pierwszej połowie lat 70. pełnił w Szczecinie funkcję prezesa Towarzystwa Ognisk Muzycznych oraz wiceprezesa Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego, a w drugiej połowie lat 70. – wiceprezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków. Jako publicysta był stałym recenzentem dzienników (m.in. „Głos Szczeciński”, „Głos Koszaliński”, „Ziemia i Morze”) i czasopism muzycznych („Ruch Muzyczny”).

Grób Zbigniewa Pawlickiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Był organizatorem około dwudziestu tysięcy koncertów, odbywających się często w ramach inicjowanych przez niego festiwali muzycznych. Jako współorganizator i prelegent uczestniczył również w wielu znaczących festiwalach, jak Festiwal Muzyczny w Łańcucie, Festiwal Wiolinistyczny im. Grażyny Bacewicz (obecnie im. Bronisława Hubermana) w Częstochowie, Festiwal Pianistyki Polskiej w Słupsku i innych. Wielokrotnie występował w roli recenzeta-sprawozdawcy na Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu, a także na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina. Był ekspertem tematów muzyki poważnej w teleturnieju Wielka gra od połowy lat 90. do 2006 r., kiedy zdjęto ten program z anteny. Laureat licznych odznaczeń zarówno jako organizator życia muzycznego, jak i członek AK. Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera Q-kolumb. 5-2-17).

Odznaczenia

Rok	Odznaka
1965	Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego (przyznana przez Radę Wojewódzką m. Szczecina)
1967	Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (przyznana przez Min. Kultury i Sztuki)
1969	Srebrny Krzyż Zasługi (przyznana przez Radę Państwa)
1972	Honorowa Złota Odznaka „Zasłużony Pracownik Łączności” za udział w Harcerskiej Poczcie Polowej Powstania Warszawskiego (przyznana przez Min. Komunikacji)
1975	Honorowa Odznaka Komitetu do spraw Radia i TV (przyznana przez Komitet PRiTV)
1976	Medal „Za zasługi dla m. Słupska” (przyznana przez Prezydenta Miasta)
1981	Medal „Za zasługi dla m. Świnoujście” (przyznana przez Prezydenta Miasta)
	Odznaka honorowa „Za zasługi dla województwa słupskiego” (przyznana przez Wojewodę Słupskiego)
	Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” (przyznana przez Komendę ZHP)
1982	Odznaka „Za Zasługi dla Województwa Suwalskiego” (przyznana przez Wojewodę Suwalskiego)
1983	Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (przyznany przez Radę Państwa)
1982	Warszawski Krzyż Powstańczy (przyznany przez Radę Państwa)
1984	Medal im. J. Prądzyńskiego „Za odwagę w myśleniu i działaniu” (przyznany przez Wojewodę Suwalskiegi)
1985	Medal zasługi dla m. Tarnowa (przyznany przez Prezydenta Miasta)
	Odznaka Honorowa Złota Polskiego Związku Chórów i Orkiestr (przyznana przez Zarząd Główny PZChiO)
1987	Złota Odznaka Honorowa Tow. „Polonia” (przyznana przez Zarząd „Polonia”)
	Rozeta z mieczami do Krzyża „Za Zasługi dla ZHP” (przyznana przez Główną Kwaterę ZHP)
1988	Odznaka „Za zasługi dla województwa tarnowskiego” (przyznana przez Wojewodę Tarnowskiego)
	Złota Odznaka „Za zasługi w rozwoju województwa pilskiego” (przyznana przez Przew. Woj. Rady Narodowej)
1989	Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego (przyznana przez Urząd Woj. Szczecin)
1993	Krzyż Armii Krajowej (przyznany przez Prezydenta RP)
	Krzyż Partyzancki (przyznany przez Prezydenta RP)
	Medal za Warszawę 1939–1945 (przyznany przez Prezydenta m.st. Warszawy)
2002	Tytuł „Honorowy Obywatel Miasta i Gminy Głogówek” (przyznany przez Radę m. Głogówek)
2007	Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (przyznany przez Min. Kultury i Dziedzictwa Narodowego)
2008	Honorowa Złota Odznaka honorowa „Zasłużony dla Łączności” za działanie w Harcerskiej Poczcie Polowej (powtórnie) (przyznana przez Min. Łączności)
2010	Odznaka „Zasłużony dla województwa opolskiego” (przyznana przez Marszałka województwa opolskiego)

Działalność artystyczna

Zbigniew Pawlicki jest twórcą, współtwórcą, inicjatorem i kierownikiem muzycznym wielu festiwali i imprez muzycznych, jakie w ostatnim półwieczu odbywały się w cyklu rocznym na terenie całego kraju. Z reguły był również ich prelegentem oraz autorem towarzyszących tym wydarzeniom programów.

Miejsce i nazwa festiwalu	Czas trwania	Charakter
Kamień Pomorski – Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej	1964–2010	organowy/kameralny
Międzyzdroje – Międzynarodowy Festiwal Pieśni Chóralnej	1965–2010	chóralny
Goleniów	1966–1969	kameralny
Szczawno – Festiwal im. H. Wieniawskiego	1968–1990	kameralny/symfoniczny
Słupsk – Festiwal Organowy	1976–2009	organowy/kameralny
Giżycko	1976–1992	organowy/kameralny
Zgorzelec	1976–1979	kameralny
Antonin	1977–1992	pianistyczny/kameralny
Krosno	1978–1980	kameralny
Suwałki	1979–1992	organowy/kameralny
Świdnica – Koncerty Pokoju w Kościołach Pokoju	1979–1995	kameralny
Pranie – Festiwal Muzyczny im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego	1980–1991	kameralny
Tarnów – Tydzień Talentów	1982–1992	kameralny
Moszna – Muzyczne Święto Kwitnących Azalii	1982–2010	kameralny
Piła	1982–1987	kameralny
Jawor – Koncerty Pokoju w Kościołach Pokoju	1983–1995	kameralny
Puławy	1983–1987	kameralny
Kazimierz nad Wisłą	1983–1987	organowy/kameralny
Opole – Festiwal Młodych Talentów w Filharmonii Opolskiej	1984–1987	solistyczny
Karpacz – Koncerty w Wangu	1987–1989	organowy
Kąśna – Festiwal im. I.J. Paderewskiego	1990–1992	pianistyczny/wokalny
województwo opolskie Śląskie Dni Poezji i Muzyki („Eichendorff i... polscy poeci”)	1993–1998	kameralny
Warszawa, Muzeum Narodowe – Galeria Muzyczna Jednego Obrazu	1993–2007	kameralny
województwo mazowieckie – Mazowiecki Festiwal Muzyczny	1993–1998	kameralny/chóralny
Głogówek – Śląski Festiwal im. Ludwiga van Beethovena	1991–2006	kameralny
Warszawa – Festiwal im. Romana Padlewskiego	1994–2006	kameralny
Kamienna Góra – Koncerty w Muzeum	1995–2002	kameralny
Krzeszów – Koncerty organowe	1995–2002	organowy/kameralny
Warszawa Łazienki Królewskie – Mistrzowskie Spotkania	1996–2000	kameralny
Warszawa, Kościół św. Anny – Koncerty organowe	1997–2007	organowy/kameralny
kilkanaście miejscowości województwa opolskiego – Pojednanie	1999–2001	organowy/kameralny
Warszawa, Kościół św. Barbary – Koncert organowe	2001–2003	organowy/kameralny
Kielcza i 24 inne miejscowości województwa opolskiego – Gaude Mater Polonia. Wincenty z Kielczy in memoriam	2004–2009	kameralny
Warszawa – Muzyczne ulice Warszawy	2004–2006	kameralny
Warszawa Ursynów – Festiwal Kwartetów	2005	kameralny
Warszawa Mokotów Kościół św. Kazimierza – Osiem wieków muzyki	2006–2009	kameralny
Otwock Wielki – Muzyczne Lato w Otwocku Wielkim	2006–2010	kameralny
Prudnik – Śląski Festiwal Ziemi Prudnickiej	2007–2010	kameralny
Grodków – Chopin i Elsner i ich uczniowie i przyjaciele	2007–2010	kameralny
Grodków – Tryptyk im. Sylviusa Weissa	2009–2010	kameralny
cała Polska – Krajowe Biuro Koncertowe	1975–1992	17 000 koncertów