Sforzowie

Sforza – włoski ród arystokratyczny panujący w Księstwie Mediolanu.

Dzieje

Najgłośniejszym z przodków rodu był kondotier (najemny żołnierz) Muzio Attendolo, zwany przez wrogów (i przyjaciół) Sforza, co miało świadczyć o jego niezwykłej bojowości i odwadze. W wyniku licznych podróży i miłostek pozostawił spora gromadkę nieślubnych dzieci. Najstarszy Franciszek I rozpoczął swoją karierę podobnie jak ojciec, jako kondotier. W 1441 ożenił się z Bianka Marią – nieślubną córką ostatniego księcia Mediolanu z rodu Viscontich, a w 1450 został obwołany księciem Mediolanu. Główna linia wywodząca się od jego najstarszego syna Galeazzo Marii rządziła faktycznie do 1480. Z linii tej pochodziła m.in. Bona Sforza d’Aragona – żona Zygmunta Starego, władcy Polski i Litwy.

W 1480 (formalnie od 1494) władzę przejęła młodsza linia reprezentowana przez Ludwika il Moro, młodszego syna księcia Franciszka I. Od 1499 Sforzowie tracili co kilka lat władzę w księstwie na rzecz rywalizujących o te tereny Walezjuszów i Habsburgów. Franciszek II zmarły bezpotomnie 1 listopada 1535 był ostatnim Sforzą z linii mediolańskich książąt. Cesarz Karol V Habsburg, jego dotychczasowy protektor, włączył Mediolan do swej domeny.

Od przyrodnich braci księcia Franciszka I (nieślubnych synów Muzzio Attendolo) pochodzą inne linie Sforzów. Od Aleksandra (zm. 1473) wywodzili się hrabiowie Pesaro. Gdy wygaśli w 1515, ich ziemie przejęli książęta Mediolanu.

Potomkowie Bosia (zm. 1476) to hrabiowie Santa-Fiora. Jednym najznaczniejszych pośród nich był Aleksander (zm. 1581), w 1560 mianowany biskupem Parmy, a po pięciu latach kardynałem. W 1570 został legatem w Bolonii. Rok przed śmiercią otrzymał prestiżową godność legata w całym Państwie Kościelnym. Współcześni, znając jego ogromne wpływy, nazywali go vicepapa (wicepapież).

Hrabia Franciszek III w 1673 ożenił się z Liwią, jedyną córką i spadkobierczynią Juliana II – księcia Cesarini. Ich potomkowie przyjęli tytuł książąt Sforza-Cesarini.

Władcy Mediolanu z dynastii Sforzów

Imię	Data urodzenia	Data śmierci	Okres panowania
Francesco I Sforza	1401	1466	1450–1466
Galeazzo Maria Sforza	1444	1476	1466–1476
Gian Galeazzo Sforza	1469	1494	1476–1494
Ludovico Sforza	1452	1508	1494–1499, 1500
Maksymilian Sforza	1493	1530	1512–1515
Franciszek II Sforza	1495	1535	1521–1535

Przedstawiciele dynastii Sforzów

Imię	Data urodzenia	Data śmierci	Funkcja
Muzio Attendolo Sforza	1369	1424	Włoski kondotier założyciel dynastii
Caterina Sforza	1463	1509	Księżna Forlì
Bianca Maria Sforza	1472	1510	Królowa Niemiec
Anna Sforza	1476	1497	Księżna Ferrary
Francesco Maria Sforza	1491	1512	Następca tronu mediolańskiego
Bona Sforza	1494	1557	Królowa Polski