Olszewo (powiat mrągowski)

wieś w województwie warmińsko-mazurskim, powiecie mrągowskim

Olszewo (niem. Erlenau[4][5], do 1938 r. Olschewen[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki[6][7].

Olszewo
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

mrągowski

Gmina

Mikołajki

Liczba ludności (2022)

315[2]

Strefa numeracyjna

87

Kod pocztowy

11-730[3]

Tablice rejestracyjne

NMR

SIMC

0762170

Położenie na mapie gminy Mikołajki
Mapa konturowa gminy Mikołajki, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Olszewo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Olszewo”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Olszewo”
Położenie na mapie powiatu mrągowskiego
Mapa konturowa powiatu mrągowskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Olszewo”
Ziemia53°51′38″N 21°40′37″E/53,860556 21,676944[1]

W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

W Olszewie znajdują się: szkoła podstawowa wraz z salą gimnastyczną[8], przystanek autobusowy, sklep spożywczo-przemysłowy[9] oraz remiza strażacka[10]. Dawniej obecna była tutaj również poczta, która została później wykupiona i przerobiona na budynek mieszkalny, a także dworzec kolejowy (ostatecznie rozebrany na początku XXI w.).

16 lipca 1938 r. w miejsce nazwy Olschewen wprowadzono nazwę Erlenau[4]. 22 sierpnia 1947 r. nadano miejscowości oficjalną polską nazwę Olszewo[5].

Integralne części wsi

edytuj
Integralne części wsi Olszewo[6][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
0762187 Długi Grąd część wsi
0762193 Szymonka Mała część wsi

Historia

edytuj

Miejscowość lokowana w 1540 roku, kiedy to książę Albrecht nadał 5 włók sołeckich Grzegorzowi Mońkowi oraz 50 włók czynszowych na prawie chełmińskich, celem założenia miejscowości Zawady. Nadane grunty znajdowały się między już istniejącymi miejscowościami: Szymonka, Woźnice, Dąbrówka, Górkło oraz puszczą łuknajską. Proponowana nazwa nie przyjęła się. W dokumentach z 1565 r. pojawia się nazwa Olszewo. W tym roku książę Albrecht zapisał plebanowi (Sebastian Czechański) na prawie lennym 8 włók tak zwanej nadwyżki. W rejestrze starostwa ryńskiego w latach 1567–1568 Olszewo wymieniane było jako wieś czynszowa z 2 karczmami i 43 gospodarstwami. W 1662 r. Fryderyk Wilhelm zapisał 2 włoki Janowi Gryguciowi. W 1663 r. miejscowość posiadała 66 włók ziemi. W 1785 r. w Olszewie było 56 domów oraz dwór z 7 domami. W tym czasie Olszewo było miejscowością mieszaną, w części ziemiańską, w części człopską. Szkoła w Olszewie powstała jeszcze przed 1740 rokiem. W 1818 r. uczęszczało do niej 40 uczniów a nauczycielem był Christian Rosiński. W 1838 r. w Olszewie mieszkały 402 osoby w 57 domach.

W czasie I wojny światowej (na przełomie 1914 i 1915 roku) w okolicy Olszewa toczyły się ciężkie walki rosyjsko-niemieckie. Linia frontu przebiegała wzdłuż torów kolejowych linii MikołajkiWoźnice i dalej przez Olszewo na północ w kierunku Zdunowej Góry, do kanału Kula na przesmyku między jeziorami Boczne i Jagodne. 7 lutego 1915 r. uderzenie niemieckich armii (tak zwana II bitwa mazurska) zmusiło wojska rosyjskie do całkowitego wycofania się z Prus Wschodnich. W 1933 r.[11] w miejscowości mieszkało 605 osób, a w 1939 r.[12] – 609 osób[4]. W 1935 r. szkoła w Olszewie była szkoła 3-klasową ze 105 uczniami.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 92639
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 848 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c d Michael Rademacher, Deutsche Verwaltungsgeschichte Ostpreußen, Kreis Sensburg, 2006 [zarchiwizowane 2017-12-28] (niem.).
  5. a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 lipca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 111, poz. 719).
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. a b GUS. Rejestr TERYT
  8. Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Olszewie [online], spolszewo.edupage.org [dostęp 2023-08-29].
  9. Sklep Spożywczo - Przemysłowy Jarek [online], sklep-spozywczo-przemysowy-jarek.business.site [dostęp 2023-08-29] (pol.).
  10. Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2023-08-29].
  11. Stan na 16 czerwca.
  12. Stan na 17 maja.

Bibliografia

edytuj
  • Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu; Pojezierze, Olsztyn 1975; 488 str.
  • Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury, przewodnik. Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7 s. 74