Max Daume
Max Daume (ur. 10 kwietnia 1894 w Küstrin, zm. 7 marca 1947 w Warszawie) – wysoki oficer hitlerowskiej policji i SS-Standartenführer, odpowiedzialny za masakrę polskich cywili w Wawrze (Zbrodnia w Wawrze)[1].
 Max Daume (pierwszy z prawej w drugim rzędzie) podczas procesu przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Warszawie | |
 SS-Standartenführer
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1945 |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy | |
Życiorys
edytujUrodzony w Küstrin (obecnie Kostrzyn nad Odrą), członek NSDAP (od 1 grudnia 1932) i SS. Był weteranem I wojny światowej.
Od listopada 1939 do marca 1940 był zastępcą dowódcy 31 pułku Regimentu Policji Porządkowej (Ordnungspolizei, skrót Orpo) Warschau (niem. Polizei-Regiment Warschau).
Daume osobiście nadzorował masakrę polskich cywilów w Wawrze 27 grudnia 1939.[2] Poprzedniego dnia dwóch zawodowych przestępców zastrzeliło w restauracji znajdującej się w tej miejscowości dwóch niemieckich podoficerów z batalionu budowlanego. Mimo że miejscowa ludność zaoferowała pomoc w ujęciu sprawców, Daume nakazał schwytać 120 mężczyzn zamieszkujących Wawer (tylko od niego zależał sposób przeprowadzenia represji). Po przeprowadzeniu parodii sądu doraźnego i biciu 114 mężczyzn zostało skazanych na śmierć. Rankiem 27 grudnia zaprowadzono ich dziesiątkami na miejsce kaźni i rozstrzelano. Ogółem zginęło 106 (107 był restaurator Antoni Bartoszek, zginął przez powieszenie), pozostali zdołali przeżyć symulując śmierć. Była to pierwsza masowa egzekucja w Warszawie i okolicach. Zbrodnia była głośna nie tylko w Polsce, ale i za granicą. W 1944 Daume dowodził 58. Pułkiem SS.
Po wojnie wydany przez aliantów władzom polskim. Był sądzony przez Najwyższy Trybunał Narodowy wraz z trzema innymi przedstawicielami hitlerowskich władz Warszawy. Proces rozpoczął się 17 grudnia 1946[3] w sali Związku Nauczycielstwa Polskiego przy ul. Smulikowskiego 6/8[4]. 3 marca 1947[5] Daume został skazany za udział w zbrodni w Wawrze na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano 4 dni później w więzieniu mokotowskim.
Przypisy
edytuj- ↑ Władysław Bartoszewski: Warszawski pierścień śmierci 1939-1944. Warszawa: Interpress, 1970, s. 600.
- ↑ „Ich ostatnia Wigilia” Zuzanna Smoleńska, Tygodnik „Idziemy” 27 grudnia 2009.
- ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 36, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.
- ↑ Marek Henzler. Wojna osądzona. „Polityka”, s. 68, 17 lutego–23 lutego 2016.
- ↑ Władysław Bartoszewski, „Warszawski pierścień śmierci 1939-1944”, Interprezz, Warszawa 1970, s. 54.
Bibliografia
edytuj- Władysław Bartoszewski, „Warszawski pierścień śmierci 1939-1944”, Interpress, Warszawa 1970, s. 53-58.
Linki zewnętrzne
edytuj- Zbrodnia w Wawrze
- 70 rocznica niemieckiej zbrodni w Wawrze
- 27.XII.1939 Zbrodnia w Wawrze. info-pc.home.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-27)].
- Przybycie do Warszawy z Norymbergi zbrodniarzy hitlerowskich w bazie Repozytorium Cyfrowego Filmoteki Narodowej – Max Daume w PKF 18/46.