Maria Leszczyńska
Maria Karolina Zofia Felicja Leszczyńska herbu Wieniawa (ur. 23 czerwca 1703 w Trzebnicy, zm. 24 czerwca 1768 w Wersalu) – królewna polska, królowa Francji w latach 1725–1768 jako żona Ludwika XV. Młodsza córka króla polskiego Stanisława Leszczyńskiego i Katarzyny Opalińskiej. Najdłużej panująca królowa Francji[1].
| |
| |
| |
| Królowa Francji | |
| Okres | |
|---|---|
| Jako żona | |
| Koronacja | |
| Poprzedniczka | |
| Następczyni | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Dzieci |
10 (lista) |
Królowa Francji
edytujZostała królową Francji, gdyż Ludwik IV Henryk Burbon, książę de Condé, pierwszy minister króla Ludwika XV oraz jego następca na tym stanowisku – Kardynał Fleury, chcieli znaleźć panu żonę, która nie wciągnie Francji w skomplikowane polityczne sojusze. Popierała to mocno Markiza de Prie, kochanka księcia de Condé i to ona miała decydujący wpływ na wybór Marii. Ludwik XV, chcąc wzmocnić monarchię, potrzebował znaleźć kandydatkę, mogącą szybko zapewnić mu następcę tronu, dlatego też dla Marii wyrzekł się planów poślubienia nieletniej infantki hiszpańskiej, Marianny Wiktorii Burbon, z którą był zaręczony, co Filip V i Elżbieta uznali za afront i ostatecznie doprowadziło to do zbliżenia hiszpańsko-habsburskiego[2].
Ślub Marii i Ludwika XV odbył się 4 września 1725. Ich małżeństwo było początkowo szczęśliwe, królowa urodziła 10 dzieci. Ludwik XV miał jednak wiele oficjalnych metres (np. Madame Pompadour), które ostatecznie przyćmiły Marię na dworze królewskim. O większości romansów swojego męża Maria doskonale wiedziała.
W odróżnieniu od innych królowych miała możliwość spotykania się ze swoimi rodzicami. Ludwik XV po upływie czasu zrozumiał, że małżeństwo z niezamożną Leszczyńską było dla niego zawstydzającym mezaliansem. Maria przybyła na dwór bardzo skromnie, jednak dzięki temu mariażowi do Francji została przyłączona Lotaryngia.
Była gorliwą katoliczką.
Jej kulturalnym wkładem w życie dworu wersalskiego było urządzanie cotygodniowych koncertów polskich chórów[potrzebny przypis]; pozostawiła też ślad w kulturze kulinarnej Francji – jej nazwiskiem nazwano szarlotkę á la Lesiki[3]. Ponadto miała okazję poznać młodego Mozarta i jego siostrę, Marię Annę.
Matka dzieci Francji
edytujJej jedyny syn – Ludwik Ferdynand poślubił Marię Józefę Wettyn, córkę rywala ojca Marii o koronę polską – Augusta III Sasa. Początkowo fakt ten powodował spięcia między dwiema kobietami, ale wkrótce okazało się, że Maria Józefa podziwia byłego króla Stanisława Leszczyńskiego. Kilkoro wnuków Marii otrzymało nawet na jedno z imion, imię Stanisław np. późniejszy król Ludwik XVIII.
Maria zmarła w 1768, sześć lat przed swoim mężem. Została pochowana w bazylice Saint-Denis pod Paryżem. Jej serce spoczęło obok rodziców w kościele Notre-Dame de Bon Secours w Nancy. Nową metresą jej męża została Madame du Barry, była prostytutka. Dzieci i wnuki Marii zgodnie i szczerze opłakiwały jej śmierć i znienawidziły du Barry. Dwa lata później, wnuk Marii – Ludwik August poślubił młodą arcyksiężniczkę austriacką – Marię Antoninę, która w przyszłości miała zostać ostatnią królową Francji.
Dwoje wnuków Marii zostało zgilotynowanych podczas rewolucji francuskiej: Ludwik August – Ludwik XVI i Madame Elżbieta. Dwóch innych wnuków po restauracji monarchii, w 1814, zostało kolejnymi królami Francji: Ludwik XVIII i Karol X.
Potomstwo
edytuj- Maria Ludwika Elżbieta (Marie Louise Élisabeth) (14 sierpnia 1727 – 6 grudnia 1759), księżna Parmy, żona Filipa Burbona
- Anna Henrietta (Anne Henriette) (14 sierpnia 1727 – 10 lutego 1752),
- Maria Ludwika (Marie Louise) (28 lipca 1728 – 19 lutego 1733)
- Ludwik Ferdynand (4 września 1729 – 20 grudnia 1765), delfin Francji, ojciec 3 królów Francji: Ludwika XVI, Ludwika XVIII i Karola X
- Filip Ludwik (30 sierpnia 1730 – 17 kwietnia 1733), diuk Andegawenii
- Maria Adelajda (30 marca 1732 – 27 lutego 1800)
- Wiktoria Ludwika (Victoire Louise) (11 maja 1733 – 7 czerwca 1799)
- Zofia Filipa (Sophie Philippine) (17 lipca 1734 – 3 marca 1782)
- Teresa Felicja (Thérèse Félicité) (16 maja 1736 – 28 września 1744)
- Ludwika Maria (Louise Marie) (5 lipca 1737 – 23 grudnia 1787), wstąpiła do klasztoru i zwana była jako Teresa od St-Augustin
Wywód przodków
edytuj| Rafał Leszczyński | ||||||||||||||||
| Bogusław Leszczyński | ||||||||||||||||
| Anna z Radzimińskich | ||||||||||||||||
| Rafał Leszczyński | ||||||||||||||||
| Kasper Denhoff | ||||||||||||||||
| Anna Denhoffówna | ||||||||||||||||
| Anna Aleksandra z Koniecpolskich | ||||||||||||||||
| Stanisław Leszczyński | ||||||||||||||||
| Jan Stanisław Jabłonowski | ||||||||||||||||
| Stanisław Jan Jabłonowski | ||||||||||||||||
| Anna Ostrorożanka | ||||||||||||||||
| Anna z Jabłonowskich | ||||||||||||||||
| Aleksander Dominik Kazanowski | ||||||||||||||||
| Marianna z Kazanowskich | ||||||||||||||||
| Anna z Potockich | ||||||||||||||||
| Maria Leszczyńska | ||||||||||||||||
| Piotr Opaliński | ||||||||||||||||
| Krzysztof Opaliński | ||||||||||||||||
| Zofia Kostczanka | ||||||||||||||||
| Jan Karol Opaliński | ||||||||||||||||
| Adam Sędziwój Czarnkowski | ||||||||||||||||
| Teresa Konstancja z Czarnkowskich | ||||||||||||||||
| Katarzyna z Leszczyńskich | ||||||||||||||||
| Katarzyna Opalińska | ||||||||||||||||
| Kazimierz Franciszek Czarnkowski | ||||||||||||||||
| Adam Uriel Czarnkowski | ||||||||||||||||
| Konstancja z Lubomirskich | ||||||||||||||||
| Zofia Anna z Czarnkowskich | ||||||||||||||||
| Remigian Zaleski | ||||||||||||||||
| Teresa z Zaleskich | ||||||||||||||||
| Anna z Mielżyńskich | ||||||||||||||||
Przypisy
edytuj- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2021-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-23)].
- ↑ Brendan Simms: Taniec mocarstw. Walka o dominację w Europie od XV do XXI wieku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2015, s. 100. ISBN 978-83-7976-218-7.
- ↑ Ludwik Stomma: Dzieje smaku. Poznań: Wydawnictwo SENS, 2003, s. 24. ISBN 83-86944-44-7.