Wikipedia

Kurt Russell

amerykański aktor

Kurt Vogel Russell[1][2] (ur. 17 marca 1951 w Springfield) – amerykański aktor, scenarzysta i producent filmowy.

Kurt Russell
Ilustracja
Kurt Russell (2016)
Imię i nazwisko

Kurt Vogel Russell

Data i miejsce urodzenia

17 marca 1951
Springfield, Massachusetts, USA

Zawód

aktor, scenarzysta, producent filmowy

Współmałżonek

Season Hubley (1979–1983; rozwód)
Goldie Hawn (od 1983, związek partnerski)

Lata aktywności

od 1957

Multimedia w Wikimedia Commons

W 2003 został uhonorowany Nagrodą Saturna za karierę życiową[3]. W 2017 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6201 Hollywood Boulevard[4][5].

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj
 
Kurt Russell i Robert Vaughn w Kryptonimie U.N.C.L.E. (1964)

Urodził się w Springfield[6] w stanie Massachusetts jako syn Louise Julii (z domu Craine), tancerki, i Binga Russella, aktora i właściciela klubu baseballowego[7][8][9]. Jego rodzina miała pochodzenie angielskie, niemieckie, szkockie i irlandzkie[10]. Jego siostra Jill to matka byłego zawodowego zawodnika baseball Matthew Neila Franco[11][12][13].

Zaczynał jako dziesięciolatek w serialach telewizyjnych i filmach wytwórni Disneya[14], m.in. sitcomie ABC Latający detektyw (Our Man Higgins, 1963) i Podróże Jaimie’ego McPheetersa (The Travels of Jaimie McPheeters, 1963–64). W debiutanckim musicalu przygodowym Co się zdarzyło na Targach Światowych (It Happened at the World's Fair, 1963) wystąpił wraz z Elvisem Presleyem[15]. W 1969 ukończył Thousand Oaks High School w Thousand Oaks, w stanie Kalifornia[16][17].

Kariera

edytuj

W latach 70. stał się rozpoznawalny z małego ekranu[18]. Był jednym z kandydatów do roli Hana Solo w Gwiezdnych wojnach (1977)[19]. Za rolę Elvisa Presleya w telewizyjnym biograficznym dramacie muzycznym ABC Elvis (1979) w reż. Johna Carpentera był nominowany do nagrody Emmy. Był przesłuchany do roli tytułowej w filmie Flash Gordon (1980), którą ostatecznie zagrał Sam J. Jones[19].

Po udziale w komedii Roberta Zemeckisa Używane samochody (Used Cars, 1980), prawdziwą popularność przyniosła mu rola jednookiego, sprawiedliwego przestępcy Snake’a Plisskena w sensacyjno-przygodowym dreszczowcu fantastycznonaukowym Johna Carpentera Ucieczka z Nowego Jorku (Escape from New York, 1981)[20]. Do postaci wrócił po piętnastu latach w filmie Ucieczka z Los Angeles (Escape from L.A., 1996)[21]. Jego długoletnia współpraca z Johnem Carpenterem na planie takich produkcji jak Coś (The Thing, 1982) i Wielka draka w chińskiej dzielnicy (Big Trouble in Little China, 1986) realizowanych dla Walt Disney Studios została uhonorowana w 2003 roku nagrodą Akademii Filmowej Science Fiction, Fantasy i Horroru.

 
Kurt Russell (2015)

Kreacja przyjaciela działaczki związkowej w opartym na autentycznej historii dramacie Mike’a Nicholsa Silkwood (1983) została doceniona przez krytyków i zdobyła nominację do nagrody Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego[22]. Jednak za rolę najlepszego policjanta w mieście Gabriela Casha w kasowej komedii sensacyjnej Tango i Cash (Tango & Cash, 1989) i postać Michaela Zane w komedii kryminalnej o grupie przestępców organizującej duży skok na kasyno podczas dorocznego Święta Elvisa 3000 mil do Graceland (3000 Miles to Graceland, 2001) otrzymał nominację do Złotej Maliny.

W westernie Tombstone (1993) wystąpił w roli szeryfa Wyatta Earpa[23]. W filmie scifi Gwiezdne wrota (Stargate, 1994) Rolanda Emmericha zagrał postać pułkownika Jonathana Jacka O’Neila biorącego udział w wyprawie na inną planetę przy pomocy gwiezdnych wrót. Odniósł sukces w roli konsultanta pomocniczego przeciwnika przywódcy terrorystów przebywającego na pokładzie samolotu w thrillerze sensacyjnym Krytyczna decyzja (Executive Decision, 1996), zdobywając nagrodę Blockbuster Entertainment. Wystąpił również w futurystycznym dramacie Żołnierz przyszłości (Soldier, 1998)[24]. Do galerii „łajdaków doskonałych”, których stworzył na ekranie, dorzucił kolejnego – postać psychopatycznego kaskadera-maniaka w filmie Quentina Tarantino Grindhouse Vol. 1: Death Proof (2007)[25]. Kilka lat później pojawił się także w Nienawistnej ósemce – jednym z kolejnych filmów tego reżysera. W 2019 roku z kolei swoją premierę miał dziewiąty film Tarantino pt. Pewnego razu... w Hollywood opowiadający historię morderstw Charlesa Mansona, w którym Russell zagrał jedną z ról[26].

Życie prywatne

edytuj

17 marca 1979 ożenił się z aktorką Season Hubley, z którą wystąpił w dwóch produkcjach Johna Carpentera: Elvis (1979) i Ucieczka z Nowego Jorku (Escape from New York, 1981)[27][28]. Mają syna Bostona Olivera Granta (ur. 16 lutego 1980)[29][30]. Jednak 16 maja 1983 doszło do rozwodu[31].

Od 15 lutego 1983 związał się z aktorką Goldie Hawn[32], z którą zagrał w filmach: Szybka zmiana (Swing Shift, 1984) i Dama za burtą (Overboard, 1986). Z nieformalnego związku mają syna Wyatta (ur. 10 lipca 1986), który został zawodowym hokeistą[33]. W lutym 2003 roku Russell i Hawn przenieśli się do Vancouver, w Kolumbii Brytyjskiej, gdzie ich syn mógł grać w hokeja. Russell dostał licencję prywatnego pilota FAA i został honorowym członkiem zarządu humanitarnej organizacji lotnictwa Wings of Hope (Skrzydła Nadziei)[34][35].

Russell to libertarianin[36][37][38]. W 1996 roku w 'Toronto Sun' powiedział: „Wychowałem się jako republikanin, ale kiedy zdałem sobie sprawę, że ostatecznie nie ma zbyt dużej różnicy pomiędzy demokratami i republikanami, stałem się libertarianinem”[39].

Filmografia

edytuj
Rok Tytuł Rola Reżyser
1963 Latający detektyw (Our Man Higgins) Bobby
Co się zdarzyło na Targach Światowych (It Happened at the World's Fair) Chłopak kopiący piłkę Mike Norman Taurog
1964 Ścigany (The Fugitive) Eddie
Gunsmoke Packy Kerlin
1966 Ścigany (The Fugitive) Philip Gerard Jr.
1969 Komputer w tenisówkach (The Computer Wore Tennis Shoes) Dexter Riley Robert Butler
1974 Gunsmoke Buck Henry Woolfe
1977 Cud Bożego Narodzenia (Christmas Miracle in Caufield, U.S.A., TV) Johnny Jud Taylor
Hawaii Five-O Peter Valchek
1979 Elvis (TV) Elvis Presley John Carpenter
1980 Używane samochody (Used Cars) Rudy Russo Robert Zemeckis
1981 Ucieczka z Nowego Jorku (Escape from New York) Snake Plissken John Carpenter
Lis i Pies (The Fox and the Hound) dorosły Miedziak (głos) Ted Berman, Richard Rich, Art Stevens
1982 Coś (The Thing) R.J. MacReady John Carpenter
1983 Silkwood Drew Stephens Mike Nichols
1984 Szybka zmiana (Swing Shift) Mike „Lucky” Lockhart Jonathan Demme
1985 Niebezpieczna aura (The Mean Season) Malcolm Anderson Phillip Borsos
1986 Wielka draka w chińskiej dzielnicy (Big Trouble in Little China) Jack Burton John Carpenter
Najlepsze czasy (The Best of Times) Reno Hightower Roger Spottiswoode
Dama za burtą (Overboard) Dean Proffitt Garry Marshall
1988 Tequila Sunrise Detektyw porucznik Nicholas 'Nick' Frescia Robert Towne
1989 Zimowi ludzie (Winter People) Wayland Jackson Ted Kotcheff
Tango i Cash (Tango & Cash) Porucznik Gabriel Cash Andriej Konczałowski
1991 Ognisty podmuch (Backdraft) Stephen 'Bull' McCaffrey / Dennis McCaffrey Ron Howard
1992 Obsesja namiętności (Unlawful Entry) Michael Carr Jonathan Kaplan
Kapitan Ron (Captain Ron) Kapitan Ron Rico Thom Eberhardt
1993 Tombstone szeryf Wyatt Earp George Pan Cosmatos
1994 Gwiezdne wrota (Stargate) pułkownik Jonathan Jack O’Neil Roland Emmerich
Forrest Gump Elvis Presley (głos) Robert Zemeckis
1996 Krytyczna decyzja (Executive Decision) David Grant Stuart Baird
Ucieczka z Los Angeles (Escape from L.A.) Snake Plissken John Carpenter
1997 Incydent (Breakdown) Jeffrey „Jeff” Taylor Jonathan Mostow
1998 Żołnierz przyszłości (Soldier) Todd Paul W.S. Anderson
2001 3000 mil do Graceland (3000 Miles to Graceland) Michael Zane Demian Lichtenstein
Vanilla Sky psycholog dr Curtis McCabe Cameron Crowe
2002 Ale jazda! (Interstate 60) Kapitan Ives Bob Gale
Policja (Dark Blue) Eldon Perry Ron Shelton
2004 Cud w Lake Placid (Miracle) Herb Brooks Gavin O’Connor
2005 Sky High Steve Stronghold / Komandor Edward Bilton
Wyścig marzeń (Dreamer) Ben Crane John Gatins
2006 Posejdon (Poseidon) Robert Ramsey Wolfgang Petersen
2007 Grindhouse: Death Proof (Death Proof) Kaskader Mike Quentin Tarantino
Cutlass Tato Kate Hudson
2011 Gra życia (Touchback) Trener Hand Don Handfield
2013 Sztuka kradzieży aka Złodziejska sztuka (The Art of the Steal) Crunch Calhoun Jonathan Sobol
2015 Szybcy i wściekli 7 (Furious 7) Pan Nikt James Wan
Bone Tomahawk szeryf Franklin Hunt S. Craig Zahler
Nienawistna ósemka (The Hateful Eight) John Ruth Quentin Tarantino
2017 Strażnicy Galaktyki vol. 2 (Guardians of the Galaxy vol 2) Ego James Gunn
Szybcy i wściekli 8 (The Fate of the Furious) Frank Petty/Pan Nikt F. Gary Gray
2018 Kronika świąteczna (The Christmas Chronicles) Święty Mikołaj Clay Kaytis
2019 Pewnego razu... w Hollywood[26] (Once Upon a Time in Hollywood) Randy / narrator Quentin Tarantino
2020 Kronika świąteczna 2 (The Christmas Chronicles 2) Święty Mikołaj Chris Columbus
2021 Szybcy i wściekli 9 (F9) Pan Nikt Justin Lin

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Kurt Russell. Listal. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  2. ↑ Kurt Vogel Russell – Genealogy. Geni. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  3. ↑ Kurt Russell Awards. FamousFix. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  4. ↑ Hollywood Star Walk: Kurt Russell. „Los Angeles Times”. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  5. ↑ Shalini Dore: Kurt Russell and Goldie Hawn Get Dual Star Ceremony. „Variety”, 2017-05-04. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  6. ↑ Kurt Russell Actor. „TV Guide”. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  7. ↑ Neil „Bing” Russell (1926 – 2003). Find a Grave Memorial. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  8. ↑ Bing Russell – Genealogy. Geni. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  9. ↑ Kurt Russell Biography (1951-). Film Reference. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  10. ↑ Kurt Russell What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  11. ↑ Matt Franco – BR Bullpen. Baseball-Reference.com. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  12. ↑ The Hustling Russells. The Hardball Times. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  13. ↑ BASEBALL; A Stunned Franco Is in the Spotlight. „The New York Times”. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  14. ↑ Kurt Russell News, Pictures, and Videos. TMZ.com. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  15. ↑ Kurt Russell – Bio, Facts, Family. Famous Birthdays. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  16. ↑ Kurt Russell Biography. Famous People. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  17. ↑ Kurt Russell Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  18. ↑ Kurt Russell. The New York Times. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  19. ↑ a b Kurt Russell Trivia. FamousFix. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  20. ↑ Sandra Brennan: Kurt Russell Biography. AllMovie. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  21. ↑ AICN Legends: Quint chats up Kurt Russell about everything from Walt Disney to John Carpenter!. Ain't It Cool. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  22. ↑ Kurt Russell Awards. AllMovie. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
  23. ↑ Kurt Russell. ČSFD.cz. [dostęp 2015-12-10]. (cz.).
  24. ↑ Kurt Russell. Rotten Tomatoes. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  25. ↑ Kurt Russell. PORT.hu. [dostęp 2015-12-10]. (węg.).
  26. ↑ a b Russell w Once Upon a Time in Hollywood. Deadline, 2018-05-09. [dostęp 2018-05-10]. (ang.).
  27. ↑ MYmovies. Kurt Russell. [dostęp 2015-12-10]. (wł.).
  28. ↑ Darrick Thomas: Kurt Russell's First Wife Season Hubley. Zimbio, 2012-01-23. [dostęp 2022-07-17]. (ang.).
  29. ↑ Kurt Russell Biography. Encyclopedia of World Biography. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  30. ↑ Season Hubley. NNDB. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  31. ↑ Is that you Kurt Russell?. „Daily Mail”. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  32. ↑ Kurt Russell Relationships. FamousFix. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  33. ↑ Look familiar? Kurt Russell and Goldie Hawn's handsome son Wyatt. Daily Mail. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  34. ↑ Scott Bandle: Fundraising flight: Air race pilots raise money for Wings of Hope. STLtoday.com, 2010-06-08. [dostęp 2022-07-17]. (ang.).
  35. ↑ Pilot answers prayers with Wings of Hope. St. Louis Jewish Light. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  36. ↑ Kurt Russell on Tarantino, Sex Scenes, and the Roles That Got Away. Details. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  37. ↑ Actor Kurt Russell Fiercely Pushes Back Against Anti-Gun Hollywood Interviewer: ‘What Are You Going to Do, Ban Everything?’. TheBlaze. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  38. ↑ Kurt Russell libertarian Archives. BuzzPo. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
  39. ↑ Bill Winter: Kurt Russell. Advocates for Self-Government. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kurt_Russell&oldid=75635676”