Honorowi obywatele Bydgoszczy
lista w projekcie Wikimedia
Honorowi obywatele Bydgoszczy – lista osób, którym nadano tytuł Honorowego Obywatela Miasta Bydgoszczy.
.jpg)
Pierwszy zapis o nadawaniu tytułu Honorowego Obywatela Bydgoszczy znajduje się w ordynacji miejskiej z 1831 r. W latach 1946–1992 zamiast tytułu wręczano odznakę „Bydgoszcz – zasłużonemu obywatelowi”.
Obecnie przyznania tytułu dokonuje się poprzez uchwałę Rady Miejskiej. Z wnioskiem występował w okresie zaboru pruskiego magistrat, w czasach polskich występuje Zarząd Miasta. Dyplom przyznający ten tytuł wyróżnionym osobom wręczał początkowo nadburmistrz, a w czasach polskich prezydent miasta.
| Honorowi obywatele Bydgoszczy | ||
|---|---|---|
| 1821 | Joseph von Stein-Kamieński | prezydent rejencji w Bydgoszczy w latach 1815–1821 |
| 1833 | Carl von Wissmann | prezydent rejencji w Bydgoszczy w latach 1832–1841, założyciel Towarzystwa Upiększania Miasta i parku na Wzgórzu Dąbrowskiego |
| 1835 | Johann Springer | radca sprawiedliwości, fiskał rejencji w Bydgoszczy |
| 1840 | Mathias Guderian | sędzia, notariusz, pradziad gen. Heinza Guderiana |
| 1840 | Gottfried Groschke | długoletni dyrektor poczty w Bydgoszczy w latach 1815–1847 |
| 1858 | Jacob Romberg | pastor ewangelickiej parafii bydgoskiej w latach 1829–1857, radca konsystorza ewangelickiego w Poznaniu i rejencji w Bydgoszczy |
| 1864 | Julius von Schleinitz | prezydent rejencji w Bydgoszczy w latach 1850–1864, poseł do Sejmu Pruskiego |
| 1865 | Gustav Runge | radca szkolny rejencji bydgoskiej w latach 1827–1865 |
| 1869 | Emil Senff | prawnik, polityk, radny i radca miejski Bydgoszczy |
| 1876 | Gustav Gerber | pedagog, filozof, organizator i dyrektor Gimnazjum Realnego, poseł do Sejmu Pruskiego |
| 1878 | Benno Hann von Weyhern | generał kawalerii, w Bydgoszczy w latach 1866–1870 |
| 1888 | Heinrich Gamm | rodowity bydgoszczanin, przemysłowiec, właściciel Fabryki Mydła i Świec |
| 1889 | Albert von Maybach | minister i poseł do Sejmu Pruskiego, w latach 1863–1867 kierownik Dyrekcji Kolei Wschodniej w Bydgoszczy |
| 1900 | Hermann Franke | rodowity bydgoszczanin, przemysłowiec, samorządowiec, m.in. członek założyciel Towarzystwa Historycznego Obwodu Nadnoteckiego oraz Niemieckiego Towarzystwa Sztuki i Wiedzy |
| 1903 | Bernhard von Bülow[1] | kanclerz II Rzeszy oraz premier Prus w latach 1900–1909 |
| 1918 | Lewin Louis Aronsohn | samorządowiec, fundator posągu „Łuczniczki” |
| 1926 | Władysław Piórek | lekarz, działacz społeczny (p. Związek Ludowo-Narodowy) |
| 1930 | Jan Biziel | lekarz, działacz społeczny (m.in. założyciel Księgarni Bydgoskiej) |
| 1937 | Edward Śmigły-Rydz[2] | marszałek Polski i Naczelny Wódz w wojnie obronnej w 1939 |
| 1942 | Franz Lüdtke | rodowity bydgoszczanin, poeta, pisarz oraz pierwszy Reichsleiter nazistowskiej organizacji Bund Deutscher Osten |
| 1993 | Tadeusz Nowakowski | działacz społeczny, reporter papieża Jana Pawła II |
| 1993 | Andrzej Szwalbe | wieloletni dyrektor Filharmonii Pomorskiej i organizator życia muzycznego |
| 1997 | Teresa Ciepły | lekkoatletka, wielokrotna medalistka (m.in. złoto, srebro Tokio 1964, brąz Rzym 1960) |
| 1998 | Karol Wojtyła | papież Jan Paweł II |
| 1999 | Primo Nebiolo | ur. w Turynie poliglota, przewodniczący IAAF (1981–1999) |
| 2003 | Jerzy Hoffman | reżyser i scenarzysta filmowy |
| 2005 | Irena Szewińska | lekkoatletka, wielokrotna medalistka (m.in. igrzysk olimpijskich – 3 złote, 2 srebrne i 2 brązowe) |
| 2006 | Zdzisław Lipiński | ksiądz, wykładowca |
| 2007 | Rajmund Kuczma | historyk, popularyzator miasta i wieloletni dyrektor Muzeum Okręgowego |
| 2009 | Krzysztof Penderecki | polski kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny |
| 2010 | Henryk Muszyński | arcybiskup gnieźnieński, Prymas Polski |
| 2013 | Piotr Paleczny | polski pianista i pedagog muzyczny, dyrektor artystyczny Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Ignacego Jana Paderewskiego |
| 2013 | Felicja Gwincińska | działaczka samorządowa - przewodnicząca Rady Miasta Bydgoszczy, wicewojewoda, prezes Towarzystwa Muzycznego im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy |
| 2015 | Eleonora Harendarska | długoletnia dyrektor Filharmonii Pomorskiej |
| 2018 | Leonard Pietraszak | urodzony i związany z Bydgoszczą aktor teatralny i filmowy |
Do dnia 19 marca 2021 roku tytuł Honorowego Obywatela Miasta Bydgoszczy przypisywano marszałkowi Michałowi Roli-Żymierskiemu. W dniu 19 marca Rada Miasta podjęła uchwałę, w której wykazała, iż nie można tej postaci zaliczać do tego grona[3]
Honorowi obywatele Bydgoszczy
Edward Śmigły-Rydz – 1937
Karol Wojtyła (Jan Paweł II) – 1998
Jerzy Hoffman – 2003
Irena Szewińska – 2005
Krzysztof Penderecki – 2009
Henryk Muszyński – 2010
Leonard Pietraszak – 2018
Przypisy
edytuj- ↑ Kronika. „Nowa Reforma”, s. 2, Nr 68 z 24 marca 1903.
- ↑ Marszałek obywatelem honorowym Bydgoszczy. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 208 z 14 września 1937.
- ↑ Baza Aktów Własnych [online], prawomiejscowe.pl [dostęp 2021-03-31].
Bibliografia
edytuj- Gliwiński Eugeniusz: Honorowi Obywatele Bydgoszczy. [w.] Kalendarz Bydgoski 2007
- Romaniuk Marek: Honorowi Obywatele Bydgoszczy (1815–1919). [w.] Kronika Bydgoska XX 1998. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. 1999