Czapla czarna[4] (Egretta ardesiaca) – gatunek ptaka z rodziny czaplowatych (Ardeidae), występującego we wschodniej, równikowej i południowej Afryce oraz na Madagaskarze. Nie wyróżnia się podgatunków[2][5].

Czapla czarna
Egretta ardesiaca[1]
(Wagler, 1827)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

pelikanowe

Podrząd

czaplowce

Rodzina

czaplowate

Rodzaj

Egretta

Gatunek

czapla czarna

Synonimy
  • Ardea ardesiaca Wagler, 1827[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Morfologia

edytuj

Upierzenie czarne z charakterystycznym czubem cienkich piór z tyłu głowy. Długość ciała od 42,5 do 66 cm, masa ciała 270–390 g[2].

Występowanie

edytuj
Zasięg występowania

Występuje w Afryce Subsaharyjskiej (poza Kotliną Konga i suchymi obszarami Kalahari i jej okolic) oraz na Madagaskarze[6].

Środowisko

Rzeki, jeziora, rozlewiska, bagna.

Pożywienie

edytuj

Żywi się głównie rybami, ale zjada także inne stworzenia wodne – skorupiaki, owady[3][7]. Poluje w charakterystyczny sposób, brodzi w wodzie rozkładając skrzydła nad wodą, by w ich cieniu lepiej wycelować w ofiarę[8].

Rozród

edytuj
 
Jaja z kolekcji muzealnej

Czapla czarna gnieździ się na początku okresu pory deszczowej w jednogatunkowych lub mieszanych koloniach, liczących od 5 do 50, a nawet do 100 gniazd, czasem jeszcze więcej[3]. Gniazdo to wytrzymała konstrukcja zbudowana z patyków, gałązek, korzeni i traw[3][7]. Zwykle znajduje się na wysokości 1–6 m, umieszczone jest na drzewie, krzewie lub w szuwarach, zawsze w pobliżu wody lub nad wodą[3][7]. Jaja, w liczbie 2–4, są bladoniebieskie lub szarawoniebieskie[7], ich wysiadywaniem zajmują się oboje rodzice przez 18–30 dni[9]. Pisklęta wykluwają się w różnych odstępach czasu w ciągu około tygodnia, rodzą się niedołężne i ślepe, a rodzice karmią je zwracanym pokarmem[9]. Z racji różnic w czasie wyklucia, najstarsze i największe pisklę dostaje zwykle więcej pokarmu, niektóre późno wyklute pisklęta nie przeżywają[9].

Status

edytuj

IUCN uznaje czaplę czarną za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Ze względu na brak istotnych zagrożeń oraz dowodów na spadki liczebności BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[3].

Przypisy

edytuj
  1. Egretta ardesiaca, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Martínez-Vilalta, A., Motis, A. & Kirwan, G.M.: Black Heron (Egretta ardesiaca). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-11].
  3. a b c d e f Egretta ardesiaca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Ardeidae Leach, 1820 - czaplowate - Herons (wersja: 2016-03-19). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-20].
  5. F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Ibis, spoonbills, herons, hamerkop, shoebill, pelicans. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-20]. (ang.).
  6. Black Heron (Egretta ardesiaca). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-13)]. (ang.).
  7. a b c d Nicole Bouglouan: Black Heron Egretta ardesiaca. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2020-02-20]. (ang.).
  8. R. Antoszewski: Zaglądanie pod wodę. [dostęp 2009-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-07)]. (pol.).
  9. a b c Black Heron (Birds). [w:] what-when-how [on-line]. The-Crankshaft Publishing. [dostęp 2020-02-21]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj