Andrzej Pietsch
Andrzej Pietsch (ur. 13 sierpnia 1932 w Krakowie[1], zm. 30 listopada 2010[2]) – artysta grafik, taternik i alpinista.
| Data i miejsce urodzenia |
13 sierpnia 1932 |
|---|---|
| Data śmierci |
30 listopada 2010 |
| Narodowość |
polska |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Życiorys
edytujStudiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie[1] (1951–1958[1]) (dyplom u prof. Mieczysława Wejmana). W 1986 roku uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Współpracował z kilkoma innymi uczelniami w kraju (m.in. w Poznaniu, Katowicach, Lublinie, Cieszynie), w okresie 1972–1978 był prorektorem ASP w Krakowie, gdzie również pracował jako nauczyciel akademicki[1].
Do roku 1999 miał ok. 70 wystaw indywidualnych, w tym około połowy za granicą, uczestniczył w ponad 200 wystawach zbiorowych. Z czasem stał się jednym z najbardziej cenionych polskich grafików, od 1966 otrzymywał wyróżnienia międzynarodowe. Zajmował się m.in. wklęsłodrukiem, tworzył grafiki m.in. w kilku cyklach, np. „Aktorki” (od 1964), „Podróżni” i „Podróże” (od 1966), „Trawy” (od 1984), a także (zwłaszcza wcześniej) motywy górskie. Stał się też cenionym dydaktykiem (do 2000 roku ośmiu z jego uczniów stało się profesorami, a pod jego kierunkiem dyplomy ukończyło przeszło 170 studentów). Uczestnik wielu gremiów konkursowych.
Współorganizator klubu twórców kultury „Kuźnica”[1].
Działalność taternicka
edytuj
W latach 1951–1957 należał do najbardziej czynnych i najlepszych sprawnościowo taterników polskich, ma na koncie liczne pierwsze przejścia w skałkach i w Tatrach. Uczestniczył m.in. w I wejściu tzw. kantem południowej ściany Zamarłej Turni (dziś zwanym „Kantem Pietscha”, w 1951 z Tadeuszem Strumiłłą) i w przełomowym I wejściu środkiem północno-wschodniej ściany Mnicha, tzw. „Wariantem R”, w 1955 z Janem Długoszem).
Zimą dokonał przełomowych pierwszych wejść: zimowe filarem Mięguszowieckiego Szczytu (z Janem Długoszem, 1956) i rok później środkiem północno-wschodniej ściany Kazalnicy Mięguszowieckiej (z Janem Długoszem, Czesławem Momatiukiem i Marianem Własińskim, w marcu 1957).
Latem 1957 wspinał się w Alpach, dokonując m.in. I polskiego (a II w ogóle) przejścia całości rekordowo długiej i wymagającej grani Peutérey (tzw. Peutérey integrale) na Mont Blanc.
Pisał w prasie fachowej i popularnej na tematy wspinaczkowe. Uczestniczył w ekipie wspinaczy (m.in. jako dubler) przy pracy w filmie taternickim pt. Zamarła Turnia (reż. Sergiusz Sprudin, 1962).
W 1969 roku otrzymał nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki III stopnia[3], a w 1974 został laureatem Nagrody Miasta Krakowa.
Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (pas 79, rząd zachodni)[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Wróblewska 1983 ↓.
- ↑ Zmarł Andrzej Pietsch. [dostęp 2012-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Dziennik Polski, r. XXV, nr 169 (7905), s. 3.
- ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Andrzej Pietsch. rakowice.eu. [dostęp 2021-05-17].
Bibliografia
edytuj- [praca zbiorowa, red. nauk. Zofia Gołubiew]: Andrzej Pietsch. Z cyklu: Graficy z Krakowa. Wydawn. Muzeum Narodowe w Krakowie przy współpracy Galerii Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, Kraków 1999. ISBN 83-87312-30-4, s. 125 (album dwujęzyczny, równoległy tekst pol.-ang, liczne reprodukcje, format 28 × 22 cm)
- Zofia i Witold H. Paryscy, Wielka encyklopedia tatrzańska, Wydawnictwo Górskie, Poronin 1995, 2004, ISBN 83-7104-009-1, hasło osobowe, s. 907
- Biogramy. Andrzej Pietsch. W: Danuta Wróblewska: Polska grafika współczesna. Warszawa: Interpress, 1983. ISBN 83-223-1967-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- Internetowa Wielka Encyklopedia Tatrzańska na stronie www.z-ne.pl, według Zofia i Witold H. Paryscy: Wielka encyklopedia tatrzańska, hasło osobowe Andrzej Pietsch (dostęp 10.11.2008)
- Andrzej Pietsch - Galeria. ASP Katowice. [dostęp 2015-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-24)].