Wikipedia

Aleja Armii Ludowej w Warszawie

ulica w Warszawie

Aleja Armii Ludowej – ulica w warszawskiej dzielnicy Śródmieście, będąca częścią Trasy Łazienkowskiej.

Aleja Armii Ludowej w Warszawie
Solec, Ujazdów, Śródmieście Południowe
Ilustracja
Aleja Armii Ludowej przy al. Niepodległości, po prawej gmach Głównego Urzędu Statystycznego
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Długość

2820 m[1]

Poprzednie nazwy

aleja Józefa Piłsudskiego,
ulica Lecha Kaczyńskiego

Przebieg
↑ most Łazienkowski
0 m ul. Solec
610 m rondo S. Sedlaczka /
↗ ul. Łazienkowska
↙→ ul.Myśliwiecka
← ul. Rozbrat
1390 m pl. Na Rozdrożu /
↔ Aleje Ujazdowskie
↘ al. J.Ch. Szucha
1840 m ul. Marszałkowska
2020 m ul. Mokotowska
2040 m ul. Polna
światła 2120 m ul. L. Waryńskiego
2280 m ul. R. i J. Podoskich
2730 m ul. Lekarska
światła 2820 m al. Niepodległości
↓ ul. Wawelska
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Aleja Armii Ludowej w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Aleja Armii Ludowej w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Aleja Armii Ludowej w Warszawie”
52,220862°N 21,031296°E/52,220862 21,031296
Multimedia w Wikimedia Commons
Wschodni odcinek ulicy, widok z placu Na Rozdrożu

Przebieg

edytuj

Aleja Armii Ludowej jest częścią Trasy Łazienkowskiej. Rozpoczyna swój bieg jako przedłużenie mostu Łazienkowskiego, przy skrzyżowaniu z Wisłostradą. Prowadząc po estakadzie, mija górą rondo Sedlaczka (skrzyżowanie ulic Łazienkowskiej, Myśliwieckiej i Rozbrat) i pokonuje skarpę warszawską. Następnie, biegnąc w wykopie, krzyżuje się z Alejami Ujazdowskimi (plac Na Rozdrożu), a dalej przebiega bez powiązania pod ulicą Marszałkowską, i krzyżuje się dwupoziomowym skrzyżowaniem z ulicą Waryńskiego. Aleja kończy swój przebieg kolejnym dwupoziomowym skrzyżowaniem z aleją Niepodległości, gdzie przechodzi w ulicę Wawelską[2].

Historia

edytuj

Pierwsze plany budowy arterii komunikacyjnej na południu Warszawy na odcinku Opaczewska – pl. Na Rozdrożu, powstały w latach 30. XX wieku[3]. Wiązały się one z likwidacją lotniska mokotowskiego (przenoszone na Okęcie i Gocław) oraz toru wyścigów konnych (przenoszony na Służewiec). Nowej arterii planowano nadać nazwę upamiętniającą Józefa Piłsudskiego[3].

W zmienionej wersji przedwojenne plany rozwijane były po 1945 roku. Uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 19 grudnia 1949 dotychczasowej alei Piłsudskiego nadano nazwę aleja Armii Ludowej[4]. W trakcie budowy Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej w latach 1950–1952 wytyczono przebieg alei na przedłużeniu ulicy Wawelskiej do pl. Na Rozdrożu i zbudowano wzdłuż niej domy, jednak przestrzeń między nimi przez kilkanaście kolejnych lat pozostawała niezagospodarowana.

Prace budowlane nad Trasą Łazienkowską, w której przebieg włączono aleję Armii Ludowej, rozpoczęto w 1968 roku, lecz z powodu braku pieniędzy wkrótce je przerwano. Budowa została wznowiona w 1971 roku, a uroczyste otwarcie miało miejsce 22 lipca 1974 roku, w dniu trzydziestolecia PRL[3].

Do końca 2013 roku[5] posiadała kategorię drogi krajowej oraz stanowiła fragment miejskiego odcinka drogi nr 2 i trasy europejskiej E30. Od 1 stycznia 2014 roku na całej długości jest drogą powiatową, o nieustalonym numerze[6].

Nazwa

edytuj

Nadana uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 19 grudnia 1949 nazwa alei upamiętnia Armię Ludową[4], konspiracyjną organizację zbrojną Polskiej Partii Robotniczej z okresu okupacji niemieckiej. Współpraca tej formacji z ZSRR sprawiła, że po transformacji ustrojowej 1989 pojawiły się propozycje zmiany nazwy alei. Podnoszono pomysł, by jej patronem został płk Ryszard Kukliński[7], lecz ostatecznie upamiętniono go ulicą na Białołęce, a aleja Armii Ludowej zachowała dotychczasową nazwę[8].

9 listopada 2017 wojewoda mazowiecki Zdzisław Sipiera wydał zarządzenie zastępcze w trybie przewidzianym przez ustawę z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki[9], zmieniające nazwę arterii z al. Armii Ludowej na ul. Lecha Kaczyńskiego. Zarządzenie weszło w życie 10 listopada 2017[10]. 16 listopada Rada Miasta Stołecznego Warszawy przyjęła uchwałę o wniesieniu skargi na zarządzenie zastępcze do sądu administracyjnego[11].

11 stycznia 2018 rada przyjęła kolejną uchwałę, ponownie zmieniającą nazwę arterii z ul. Lecha Kaczyńskiego na Trasa Łazienkowska[12]. Uchwała weszła w życie 5 lutego[13], 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego, jednakże jej wykonanie zostało wstrzymane 7 lutego przez rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody[14][15]. 1 marca Rada Miasta Stołecznego Warszawy przyjęła uchwałę o wniesieniu skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze do sądu administracyjnego[16]. 29 października 2018 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, że wojewoda mazowiecki miał rację, stwierdzając nieważność uchwały Rady Miasta o zmianie nazwy ul. Lecha Kaczyńskiego na Trasę Łazienkowską[17].

28 maja 2018 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zarządzenie zastępcze wojewody mazowieckiego z 9 listopada 2017[18][19][20]. Wojewoda mazowiecki zapowiedział wniesienie skargi kasacyjnej od powyższego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego[21]. 7 grudnia Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną wojewody[22].

Przeciwko zmianie nazwy alei krytycznie wypowiedział się Piotr Osęka, który określił to „konfiskatą pamięci” przez IPN[23][24].

Ważniejsze obiekty

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Mapa Warszawy. mapa.um.warszawa.pl. [dostęp 2017-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-03)].
  2. ↑ Mapa Warszawy. www.mapawarszawy.pl. [dostęp 2017-11-16].
  3. ↑ a b c Obwodnica Śródmieścia część południowa. Trasa Łazienkowska. SISKOM. [dostęp 2017-12-15].
  4. ↑ a b Uchwała nr 501 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 19 grudnia 1949 r. w sprawie zmiany nazw ulic w m.st. Warszawie. „Dziennik Urzędowy m.st. Warszawy”. nr 4, poz. 24, s. 18, 1950-02-25. 
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 27 września 2013 r. w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg krajowych (Dz.U. z 2003 r. poz. 1153)
  6. ↑ Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie, Wykaz dróg (ulic) w zarządzie ZDM (stan na dzień 01.01.2020 r.) [PDF] [online] [dostęp 2021-06-14].
  7. ↑ Warszawa: ulica pułkownika Kuklińskiego zastąpi aleję Armii Ludowej?. polskieradio.pl, 9 lutego 2014. [dostęp 2017-11-16].
  8. ↑ Warszawa ma ulicę płk. Kuklińskiego. poland.us, 6 lipca 2014. [dostęp 2017-11-16].
  9. ↑ Dz.U. z 2018 r. poz. 1103.
  10. ↑ Zarządzenie zastępcze Wojewody Mazowieckiego z dnia 9 listopada 2017 r. w sprawie nadania nazwy ulicy. 2017-11-10. [dostęp 2017-11-10].
  11. ↑ Uchwała nr LVII/1472/2017 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 16 listopada 2017 r. w sprawie wniesienia skargi na zarządzenie zastępcze. bip.warszawa.pl. [dostęp 2017-11-23].
  12. ↑ Rada Warszawy: Trasa Łazienkowska zamiast ulicy Lecha Kaczyńskiego. 2018-01-11. [dostęp 2018-01-12].
  13. ↑ Uchwała nr LX/1578/2018 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 11 stycznia 2018 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. 2018-01-22. [dostęp 2018-02-16].
  14. ↑ Wojewoda odkręcił decyzję radnych. Kaczyńskiego, nie Trasa Łazienkowska. 2018-01-23. [dostęp 2018-01-29].
  15. ↑ Rozstrzygnięcie nadzorcze nr WNP-I.4131.8.2018 Wojewody Mazowieckiego z dnia 7 lutego 2018 r.. 2018-02-12. [dostęp 2018-02-16].
  16. ↑ Uchwała nr LXII/1664/2018 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 1 marca 2018 r. w sprawie wniesienia skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze. bip.warszawa.pl. [dostęp 2018-04-09].
  17. ↑ Sygnatura akt II SA/Wa 606/18, wyrok z 29 października 2018 Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska, WSA: Radni złamali prawo zmieniając aleję Lecha Kaczyńskiego na Trasę Łazienkowską WSA przyznał rację wojewodzie, że Rada nie uzyskała opinii IPN ani wojewody na zmianę nazwy ulicy, a to jest przesłanką, którą powinni spełnić radni. A zatem naruszyli prawo w istotny sposób.
  18. ↑ Wyrok Wojewódzkiego Sądu administracyjnego w Warszawie z dnia 28 maja 2018 r. sygn. akt II SA/Wa 2075/17
  19. ↑ Komunikat w sprawie skarg na zarządzenia zastępcze Wojewody Mazowieckiego w przedmiocie zmian nazw ulic położonych w m.st. Warszawa w związku z ustawą o zakazie propagowania komunizmu. bip.warszawa.wsa.gov.pl, 28 maja 2018. [dostęp 2018-06-14].
  20. ↑ Sąd: nie będzie ulicy Lecha Kaczyńskiego w Warszawie. tvnwarszawa.tvn24.pl, 28 maja 2018. [dostęp 2018-05-28].
  21. ↑ Wyroki WSA ws. zarządzeń zastępczych – Wojewoda złoży skargi kasacyjne do NSA. mazowieckie.pl, 30 maja 2018. [dostęp 2018-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-14)].
  22. ↑ Nieudana dekomunizacja. Nie będzie ulicy Lecha Kaczyńskiego. tvnwarszawa.tvn24.pl, 7 grudnia 2018. [dostęp 2018-12-07].
  23. ↑ IPN chciał „skonfiskować pamięć”. Ta ekspertyza obroniła ulice Warszawy przez szaloną dekomunizacją. Archiwum Osiatyńskiego. [dostęp 2019-10-05].
  24. ↑ Dekomunizacja ulic w Warszawie. Ekspertyza historyka – OKO.press. oko.press. [dostęp 2019-10-05].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleja_Armii_Ludowej_w_Warszawie&oldid=72735654”