Ulica Opaczewska w Warszawie
Ulica Opaczewska – ulica w dzielnicy Ochota w Warszawie, biegnąca od ul. Grójeckiej do Alej Jerozolimskich.
| Ochota, Szczęśliwice | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica Opaczewska przy ul. Dunajeckiej | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
1640 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°12′40,8″N 20°57′44,6″E/52,211333 20,962389
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia
edytujPowstała wraz z obecną ulicą Stefana Banacha jako odcinek dawnego traktu z Błonia do Czerska. W okresie późniejszym stanowiła granice wsi Rakowiec i Ochota. Została uregulowana w końcu XIX wieku, wtedy też otrzymała obecną nazwę.
Pierwotna zabudowa w całości koncentrowała się na wschodnim odcinku ulicy (ul. Stefana Banacha) – było to związane z istnieniem esplanady wokół fortu Szczęśliwice i zakazem wznoszenia zabudowań na tym terenie (zakaz obowiązywał do roku 1909).
W pierwszym okresie zabudowa ulicy składała się z murowanych parterowych domków; pierwszymi „miejskimi“ obiektami przy Opaczewskiej były zabudowania zajezdni tramwajowej Rakowiec z lat 1928–1930 położonej po południowej stronie ulicy, na wysokości wylotu ul. Piotrkowskiej, pod numerem 35 (według obecnej numeracji nr 23/25) oraz gmach Wolnej Wszechnicy Polskiej wzniesiony w tym samym czasie – wtedy pod adresem Opaczewska 2a, współcześnie ul. Stefana Banacha 2. Autorem projektu gmachu Wolnej Wszechnicy był Paweł Wędziagolski, przedstawiciel akademizmu w architekturze warszawskiej[1].
Nieco później, w latach 1926–1927, przy Opaczewskiej wybudowano według projektu Tadeusza Szaniora gmach szkół powszechnych 188 i 189, jednak przyporządkowany numeracji ul. Grójeckiej. Od strony ul. Opaczewskiej poprzedzał go plac targowy zwany Zieleniakiem słynący ze sprzedawanych tam owoców i warzyw. Targowisko powstało w roku 1917, w latach 20. zostało wybrukowane i skanalizowane.
Zabudowa zachodniego odcinka ulicy pojawiła się po roku 1926 i w całości dotrwała do czasów obecnych, jej najciekawsze przykłady to nowoczesne w chwili powstania kamienice z lat 1933–1938. Jednym z przedwojennych obiektów jest budynek nr 26 (róg ul. E. Orzeszkowej), w którym znajdowała się piekarnia, czynna jeszcze w pierwszych latach XXI w.
We wrześniu 1939 r. w rejonie skrzyżowania z ul. Grójecką toczyły się walki w obronie stolicy przed Niemcami, upamiętnione pomnikiem Barykada Września oraz wierszem Jana Janiczka Ulica Opaczewska[2].
Po II wojnie światowej częściowo odbudowano zniszczoną zajezdnię tramwajową, lecz w 1948 r. zrezygnowano z jej użytkowania i jej budynki rozebrano w latach 50. W latach 60. XX w. zbudowano wzdłuż ulicy budynki osiedla Szosa Krakowska. Zabudowa miejska kończyła się na ul. Szczęśliwickiej, dalej ciągnęły się pola z nielicznymi zabudowaniami gospodarskimi. Do czasów współczesnych zachowała się posesja nr 57, będąca pozostałościami gospodarstwa ogrodniczego Tadeusza Kubalskiego. Budynki mieszkalne i gospodarcze popadają w ruinę, są niezamieszkałe, choć jeszcze w pierwszej dekadzie XXI w. mieszkali tam chińscy robotnicy budujący pobliskie domy przy al. Bohaterów Września 3 i ul. Drawskiej 29.
Po 1990 roku na zachód od ul. Szczęśliwickiej zaczęto wznosić piętrowe budynki mieszkalne, a odcinek między al. Bohaterów Września a Al. Jerozolimskimi otrzymał asfaltową nawierzchnię ok. 1998 r., przy okazji zmieniając nieco przebieg ulicy (oryginalnie ulica wiodła wzdłuż ogrodzenia posesji nr 57). W tym samym okresie zbudowano także centrum handlowe Blue City wraz z parkingiem wielopoziomowym.
21 października 2015 r. ul. Opaczewska została skrócona, a jej odcinek między Al. Jerozolimskimi a ul. Mszczonowską przemianowano na ul. Kołomyjską[3].
W latach 2018−2019 skrzyżowanie z al. Bohaterów Września przebudowano na rondo[4], a 22 marca 2020 r. rondu nadano imię Artemiego Aroniszydzego[5].
Ważniejsze obiekty
edytuj- Komenda Rejonowa Policji Warszawa III (nr 8)
- Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Wszechświata
- Centrum handlowe Blue City
- Pomiędzy nitkami ulicy Opaczewskiej między ul. Szczęśliwicką a Grójecką znajduje się trzyhektarowy zieleniec zwany parkiem Opaczewskim[6], a od 2012 skwerem Dobrego Maharadży[7]. Od 2014 r. znajduje się na nim pomnik Dobrego Maharadży – oba obiekty upamiętniają jama sahiba Digvijaysinhji[8]. W jego pobliżu, nieco poza zasięgiem skweru, na rogu ul. Białobrzeskiej znajduje się rzeźba nieznanego autora W hołdzie macierzyństwu[9]
Przypisy
edytuj- ↑ Na zlecenie Wolnej Wszechnicy Polskiej zrealizował również Dom Spółdzielni Mieszkaniowej profesorów Wolnej Wszechnicy w pobliżu ul. Opaczewskiej, przy Grójeckiej 43.
- ↑ Stanisław Kopf: Lata okupacji. Kronika fotograficzna walczącej Warszawy. Instytut Wydawniczy Pax, 1989, s. 34. ISBN 83-211-0864-4.
- ↑ Uchwała nr XVI/341/2015 Rady M. St. Warszawy z dn. 27 sierpnia 2015 r., ogłoszona w Dz. Urz. Województwa Mazowieckiego w dn. 7 października 2015 r.. [dostęp 2015-11-21]. (pol.).
- ↑ Informacja na stronie www Urzędu m. st. Warszawy. [dostęp 2019-03-31]. (pol.).
- ↑ Uchwała nr XXVII/770/2020 Rady M. St. Warszawy z dn. 9 marca 2020 r., ogłoszona w Dz. Urz. Województwa Mazowieckiego w dn. 9 marca 2020 r.. [dostęp 2020-04-07]. (pol.).
- ↑ Park Opaczewski – intensywna zieleń we wnętrzu urbanistycznym. Urząd Dzielnicy Ochota. [dostęp 2014-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-02)]. (pol.).
- ↑ Uchwała nr XXXVII/954/2012 Rady M. St. Warszawy z dn. 31 maja 2012 r., ogłoszona w Dz. Urz. Województwa Mazowieckiego w dn. 13 czerwca 2012 r.. [dostęp 2013-04-18]. (pol.).
- ↑ Małgorzata Rojek: Skwer Dobrego Maharadży – odsłonięcie pomnika. Internetowa Ochota i Włochy, 2014-10-22. [dostęp 2014-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-02)]. (pol.).
- ↑ Miejsca pamięci na terenie dzielnicy Ochota. Urząd Dzielnicy Ochota. [dostęp 2014-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-21)]. (pol.).