Adrienne Rich

Adrienne Cecile Rich
	; Adrienne Rich po prawej (1980)
Data i miejsce urodzenia	16 maja 1929 ; Baltimore
Data i miejsce śmierci	27 marca 2012 ; Santa Cruz
Dziedzina sztuki	literatura, poezja
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Adrienne Cecile Rich (ur. 16 maja 1929 w Baltimore, zm. 27 marca 2012 w Santa Cruz)^[1] – amerykańska poetka i pisarka.

Życiorys

Przedstawicielka radykalnego feminizmu drugiej fali. Ukończyła Radcliffe College.

Według Rich ucisk kobiet w patriarchacie ma dwie podstawy: zinstytucjonalizowane macierzyństwo i przymusową heteroseksualność.

Krytykę zinstytucjonalizowanego macierzyństwa wprowadziła Rich w książce Zrodzone z kobiety, opublikowanej w roku 1976, w którym ujawniła się jako lesbijka (wcześniej miała męża i urodziła trójkę dzieci^[2]). Według niej w społeczeństwie zdominowanym przez mężczyzn kobiety nie panują same nad swoim macierzyństwem, lecz staje się ono narzędziem kontroli sprawowanej nad nimi przez mężów, lekarzy, ekspertów, polityków itp. Celem ruchu feministycznego powinno być m.in. odzyskanie przez kobiety macierzyństwa jako doświadczenia.

Najbardziej znanym tekstem Rich jest esej Przymusowa heteroseksualność a egzystencja lesbijska (1980). Analizuje w nim ona kobiecą heteroseksualność jako instytucję polityczną, zbudowaną na szeregu nakazów i zakazów opatrzonych sankcjami. Wprowadza w nim też pojęcie „lesbijskiego kontinuum”, obejmującego całość pozytywnych, wspierających relacji między kobietami (niekoniecznie o charakterze ściśle seksualnym). To właśnie doświadczenie więzi między kobietami (siostrzeństwo) jest podstawą oporu wobec patriarchalnych stosunków władzy.

Od roku 1976 była związana z Michelle Cliff(inne języki).

Wybrana twórczość

A Change of World (1951)
Diving Into the Wreck: Poems, 1971-1972 (1973)
An Atlas of the Difficult World: Poems, 1988-1991 (1991)

Po polsku

Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja, przeł. Joanna Mizielińska, Sic!, Warszawa 2000 (ISBN 83-86056-65-7)
Przymusowa heteroseksualność a egzystencja lesbijska, przeł. Agnieszka Grzybek, "Furia Pierwsza" nr 4-5/2000
Zejście do wraku. Wiersze, przeł. Jerzy Jarniewicz, Ossolineum, Wrocław 2023 (ISBN 9788366267947).

Przypisy

↑ Margalit Fox: A Poet of Unswerving Vision at the Forefront of Feminism. nytimes.com, 2012-03-28. [dostęp 2012-03-29]. (ang.).
↑ Adrienne Rich w bazie Notable Names Database (ang.)

Linki zewnętrzne

[NYT-1] Margalit Fox: A Poet of Unswerving Vision at the Forefront of Feminism. nytimes.com, 2012-03-28. [dostęp 2012-03-29]. (ang.).

[2] Adrienne Rich w bazie Notable Names Database (ang.)

[1]

[2]