Wiktor Poliszczuk: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m int. |
→top: infobox |
||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 8 użytkowników) | |||
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Wiktor Poliszczuk
|imię i nazwisko org = {{k|uk|Віктор Поліщук}}
|grafika =
|opis grafiki =
|
|data urodzenia = 10 października 1925
|miejsce urodzenia = [[Dubno (miasto)|Dubno]], [[II Rzeczpospolita|Polska]]
|data śmierci = 17 listopada 2008
|miejsce śmierci = [[Toronto]], [[Kanada]]
|zawód = prawnik, politolog
|narodowość = [[Ukraińcy|
|tytuł naukowy = [[Doktor (stopień naukowy)|doktor]] [[Habilitacja|habilitowany]]
|odznaczenia = {{order|KMR}}
|commons =
}}
'''Wiktor Poliszczuk''' ([[język ukraiński|ukr.]]
== Życiorys ==
Pochodził z mieszanej rodziny polsko-ukraińskiej, sam określał się jako "prawosławny Ukrainiec"<ref>W. Poliszczuk, ''Gorzka prawda. Zbrodniczość OUN-UPA'', Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Toronto 1997, s. 14.</ref>. Posiadał obywatelstwo polskie i [[Kanada|kanadyjskie]]<ref name="ND">{{cytuj pismo|nazwisko=Baranowski|imię=Z. |tytuł=Zmarł Wiktor Poliszczuk|czasopismo=[[Nasz Dziennik]]|numer=270 (3287)|data=19.11.2008|url=http://stary.naszdziennik.pl/index.php?typ=po&dat=20081119&id=po22.txt}}</ref>. Ojciec Bartłomiej, matka Aniela (Nina) z Witkowskich<ref>Wiktor Poliszczuk, ''Gorzka prawda'', wyd. II, Antyk, Warszawa 2006, s. 14.</ref>. Ojciec, do 1934 r. [[wójt]] gminy [[Dubno (miasto)|Dubno]], po [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę]] został aresztowany przez [[NKWD]], a w kwietniu 1940 r. rozstrzelany bez sądu<ref>W. Poliszczuk: ''Gorzka prawda...'', s. 16.</ref><ref>Na tzw. [[Ukraińska Lista Katyńska|Ukraińskiej Liście Katyńskiej]] pod nr 2343 figuruje Bartłomiej Poleszuk (Poliszuk) [https://web.archive.org/web/20190331224951/http://katyn.ipn.gov.pl/download/42/13503/ZESZYT04-StraceninaUkrainie.pdf ''Listy katyńskiej ciąg dalszy. Straceni na Ukrainie''] s.74.</ref>. 13 kwietnia 1940 Wiktor wraz z matką i siostrami został wywieziony do [[Kazachstan]]u, gdzie przebywał do listopada 1944. Potem rodzina przesiedliła się do [[Obwód dniepropetrowski|obwodu dniepropetrowskiego]] [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|USRR]]. W 1946 r. Poliszczukowie przybyli do Polski<ref>"Мой отец - украинец, мать - полька, венчались в православной церкви и по традиции, бытовавшей на Волыни, семья стала украинской. Рос я в многонациональном окружении - среди украинцев, поляков, евреев, чехов и не было ни одного случая, чтобы ссоры между детьми носили какую-нибудь национальную окраску, никто никого не называл "ляхом", "хохлом", "жиденком" или "пепичком". Также вели себя и взрослые: если и были ссоры (преимущественно между женщинами), то они тоже никогда не касались национального происхождения. Наша семейная жизнь проходила в согласии, во время католических праздников нас приглашали к себе католики-поляки, в свою очередь, во время православных праздников мои отец с матерью устраивали угощение у нас в доме. В 1940 году большевистская власть депортировала нас на север Казахстана, среди депортированных было около 85% поляков, где-то 10% - украинцев и некоторое количество белорусов и евреев. Было время, когда мы жили в бараке, в котором ютилось более 300 человек и не случалось, чтобы возникали ссоры на национальной почве. Итак, я вырос и возмужал, относясь к людям без оглядки на их национальную или вероисповедную принадлежность. С ноября 1944 по март 1946 года мы жили на левобережье Украины, на Днепропетровщине, и представьте себе, что там никто даже не слышал о том, что творилось на Волыни и в Галиции во время войны. '''Об этих событиях я впервые узнал от своей тетки по матери, когда в 1946 году мы приехали в Польшу'''. Это было для меня сильным потрясением, ужасом, я не верил, что такое могло быть." Bogdan Bezpałko wywiad z Wikorem Poliszczukiem [https://web.archive.org/web/20080404115018/http://www.e-journal.ru/bzarub-st4-11.html ''Евразийский Вестник'' Nr 11 ''Журнал теории и практики Евразийства''] {{lang|ru}}</ref>.
Po ukończeniu w 1950 r. Liceum Pedagogicznego w [[Legnica|Legnicy]] pracował jako nauczyciel języka rosyjskiego w Gimnazjum Kamieniarskim w [[Jawor (miasto)|Jaworze]]. Po ukończeniu studiów na [[Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego|Wydziale Prawa]] [[Uniwersytet Wrocławski|Uniwersytetu Wrocławskiego]] i uzyskaniu tytułu magistra otrzymał [[nakaz pracy]] w prokuraturze powiatowej w Jaworze, gdzie doszedł do rangi [[Prokurator|podprokuratora]]<ref>W. Poliszczuk, ''List otwarty do docenta Ryszarda Torzeckiego'', ''Na rubieży'', Nr 55, s. 5 [https://web.archive.org/web/20150313180814/http://w.kki.com.pl/pioinf/przemysl/dzieje/rus/list1.html wersja elektroniczna]</ref>. Następnie pracował jako [[radca prawny]] i [[adwokat]]; z Polski wraz z rodziną wyemigrował do [[Kanada|Kanady]] w 1981 r.<ref name="ND"/>
Na emigracji rozpoczął pracę jako [[Korekta tekstu|korektor]] techniczny w wydawanym w [[Toronto]] [[tygodnik]]u [[diaspora (naród)|diaspory ukraińskiej]] ''{{
{{Cytat
Linia 31 ⟶ 30:
W latach 90. XX wieku rozpoczął własnym nakładem publikacje w tym zakresie. Autor ponad dwustu opracowań, książek naukowych i publicystycznych, artykułów naukowych, polemik, recenzji, publikacji prasowych w języku angielskim, ukraińskim i polskim opublikowanych w periodykach w Kanadzie i USA, w tym 5 obszernych tomów wyboru dokumentów pod wspólnym tytułem ''Integralny nacjonalizm ukraiński jako odmiana faszyzmu''.
Pracę doktorską (''Ideologia nacjonalizmu ukraińskiego według Dmytra Doncowa'') obronił w 1994 na [[Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego|Wydziale Nauk Społecznych]] [[Uniwersytet Wrocławski|Uniwersytetu Wrocławskiego]], promotorem był prof. [[Bernard Janusz Albin]]<ref
W 1998 odznaczony przez [[Kongres Polonii Kanadyjskiej]] Złotą Odznaką Zasługi za działalność na rzecz Polonii. Odznaczony również [[Komandoria Missio Reconciliationis|Missio Reconciliationis]] i Krzyżem "Za zasługi dla ZKRPiBWP"<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.electronicmuseum.ca/Poland-WW2/ukrainian_insurgent_atrocities/Poliszczuk_Wiktor_pol.html |tytuł=Wiktor Poliszczuk |data dostępu=2013-10-30 |archiwum=https://web.archive.org/web/20131030124253/http://www.electronicmuseum.ca/Poland-WW2/ukrainian_insurgent_atrocities/Poliszczuk_Wiktor_pol.html |zarchiwizowano=2013-10-30 }}</ref>.
Linia 37 ⟶ 36:
Zmarł 17 listopada 2008 w Toronto. Msza pogrzebowa odbyła się w rzymskokatolickim polskim kościele św. Antoniego (St. Anthony's Polish Catholic Church) w [[Oakville (Ontario)|Oakville (prowincja Ontario)]]<ref name="ND"/>.
16 kwietnia 2009 [[Kresowy Ruch Patriotyczny]] przyznał mu pośmiertnie laur „[[Polonia Mater Nostra Est]]”, który odebrała żona<ref>
W 2012 r. na Ukrainie ponowiono w nakładzie 10 tys. egzemplarzy wydanie jego książki ''Gorzka prawda. Zbrodniczość OUN - UPA''. W prezentacji książki w [[Symferopol]]u, którą prowadził deputowany [[Wadym Kołesniczenko]], wzięli udział członkowie Prezydium [[Rada Najwyższa Republiki Autonomicznej Krymu|Rady Najwyższej Republiki Autonomicznej Krymu]] z wiceprzewodniczącym Rady Grigorijem Joffe<ref>[http://www.kianews.com.ua/node/41183 В Крыму презентовали исследование «Горькая правда. Преступность ОУН-УПА» (ФОТО)]</ref>.
5 lipca 2013 r. 148 deputowanych [[Rada Najwyższa Ukrainy|Rady Najwyższej Ukrainy]] z [[Partia Regionów|Partii Regionów]] ([[Wadym Kołesniczenko]] i in.) i [[Komunistyczna Partia Ukrainy|Komunistycznej Partii Ukrainy]] ([[Petro Symonenko]] i in.)
<ref>[https://tyzhden.ua/News/83799 ПР і КПУ просять сейм Польщі "заради дружби" визнати Волинську трагедію геноцидом поляків (Документ), Tyzhden.ua 5 lipca 2013- oryginał dokumentu]</ref><ref>
{{Cytat
|treść = Jak pisał znany historyk Wiktor Poliszczuk, bez przezwyciężenia nacjonalizmu ukraińskiego nad narodem Ukrainy zawiśnie groźba degeneracji<ref>[http://www.kresy.pl/wydarzenia,polityka?zobacz%2Fukrainscy-parlamentarzysci-rzez-wolynska-to-ludobojstwo Ukraińscy parlamentarzyści: rzeź wołyńska to ludobójstwo]</ref>.
Linia 50 ⟶ 49:
Jedną z głównych tez Poliszczuka było uznanie ideologii [[nacjonalizm ukraiński|integralnego nacjonalizmu ukraińskiego]], stanowiącego podporę programową [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN)]] za podstawową przyczynę zbrodni popełnionych na Polakach przez ukraińskich nacjonalistów podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]]<ref>W. Poliszczuk, ''Gorzka prawda...'', s. 50.</ref>. Równocześnie Poliszczuk interpretował politykę polską wobec mniejszości ukraińskiej w okresie międzywojennym, jak również późniejszą politykę narodowościową III Rzeszy na ziemiach okupowanych jedynie jako czynniki sprzyjające podburzaniu Ukraińców do działań antypolskich, co mieli czynić nacjonaliści<ref>I. Iljuszyn, ''UPA i AK. Konflikt w Zachodniej Ukrainie'', Tyrsa, Warszawa 2009, s. 29-30.</ref>. Jednocześnie Poliszczuk uważał, że OUN "miała również charakter antyukraiński" i argumentował to krwawymi represjami, jakich dopuścili się działacze OUN wobec Ukraińców, którzy nie chcieli popierać tego ugrupowania<ref>W. Poliszczuk, ''Potępić UPA!'', Capital, Warszawa 2013, s. 11.</ref>.
Stanowisko Poliszczuka stało się obiektem krytyki [[Ihor Iljuszyn|Ihora Iljuszyna]], który stwierdził, iż prace Poliszczuka stawiały sobie za cel "udowodnienie za wszelką cenę zbrodniczego charakteru ideologii i praktyki OUN-UPA, a nie obiektywną analizę motywów działania uczestników konfliktu ukraińsko-polskiego i warunków, w jakich przyszło im działać"<ref>I. Iljuszyn, ''UPA i AK'', s. 31.</ref>. Za niewiarygodne teksty Poliszczuka uważają także [[Michał Klimecki]], [[Hurij Buchało]]<ref>''Polska-Ukraina. Trudne pytania'', t.10, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Warszawa 2002, s. 333-334.</ref> i [[Rafał Wnuk (historyk)|Rafał Wnuk]]<ref>"W. Poliszczuk zajmuje szczególne miejsce wśród nie-naukowców. Jako ukraiński politolog, który zajmuje się, można określić, „naukowo” problemem nacjonalizmu ukraińskiego jest czasem odbierany jako osoba wiarygodna. Dla czytelnika polskiego próbuje grać rolę „dobrego Ukraińca”, dobrego, bo potępia nacjonalizm ukraiński"; "W.Poliszczuk holds a special place among the non-scientists. As a Ukrainian politologist who deals, so to speak, "scientifically" with the problem of Ukrainian nationalism, he is sometimes seen as a credible person. To the Polish reader, he tries to play the role of the "good Ukrainian"; good, because he condemns Ukrainian nationalism. W.Poliszczuk claims that the OUN-UPA was scarcely supported by Ukrainian civilians, and that its dense web was built only because of the terror they used against the Ukrainians. He persistently disregards strongly emphasized elements of independence fights in the program of Ukrainian nationalists. In his opinion, the source of all evil in Polish-Ukrainian relations is "Ukrainian nationalism, which should not be confused with the Ukrainian independence movement... For tactical reasons Ukrainian nationalism has identified its ideology with Ukrainian patriotism from the very beginning of its existence, thus misleading not only ordinary Ukrainians, but also scientists, politicians, and many Polish and western historians. Frankly speaking, Ukrainian nationalism, being a developed and intensified form of fascism-Nazism, was antagonistic to Ukrainian patriotism." W.Poliszczuk creates the following interdependence: integral Ukrainian nationalism is Nazism, and the Greek-Catholic Church helped it spread around. Greek-Catholics were thus nationalists and not patriots. The real, genuine Ukrainian patriotism can be found only in eastern Ukraine, not in Galicia or Volynia. Writing about the Greek-Catholic Church he says, "This Church became a national Church, Ukrainian-Halic to be precise, so it left the road of the Catholic Church, which has lost the international character of the Roman Church." He considers right-wing organizations in western Ukraine and Ukrainian emigration circles to be of Banderian character. From his proofs he draws far-reaching conclusions of a purely political character, such as: "These days, Polish-Ukrainian talks could only be held between the states, since Ukrainian nationalism has not yet gained power. It is a mistake to hope for a positive result from any Polish-Ukrainian talks held while strong Ukrainian nationalism is present in Poland in the form of the Ukrainian Association in Poland, or while, in the west, the whole structure is under a strong influence of Ukrainian nationalism. W. Poliszczuk, like representatives of the non-scientific group of Polish nationality, gives full support to Vistula action. He also deliberately overlooks attempts to reach agreements and also presents exaggerated numbers of UPA casualties among Poles (125,000) and Ukrainians (40,000)." Por. [[Rafał Wnuk (historyk)|Rafał Wnuk]] [http://ece.columbia.edu/files/ece/images/wnuk-1.pdf Recent Polish Historiography on Polish-Ukrainian Relations during World War II and its Aftermath], strona [[Columbia University]], dostępne 5 grudnia 2012.</ref>. Z kolei w tonie pozytywnym wypowiadała się o jego badaniach m.
Poliszczuk bronił decyzji władz komunistycznych o przeprowadzeniu [[Akcja „Wisła”|Akcji „Wisła”]], tłumacząc ją "stanem wyższej konieczności"<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.kki.pl/piojar/polemiki/rubiez/osad/listy.html |tytuł=List Wiktora Poliszczuka do prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego z 22.04.1997 |data dostępu=2014-02-21 |archiwum=https://web.archive.org/web/20140221022518/http://www.kki.pl/piojar/polemiki/rubiez/osad/listy.html |zarchiwizowano=2014-02-21 }}</ref>. Jedyny wyjątek robił dla deportacji [[Łemkowie|Łemków]], wśród których nacjonalizm ukraiński pojawił się dopiero po 1947 r.<ref>"Czy w takich warunkach można dziwić się, że Łemkowie zaczęli czuć się obywatelami drugiej albo nawet trzeciej kategorii? Deportowani często w sposób brutalny, otrzymywali najczęściej zdewastowane gospodarstwa poniemieckie, musieli żyć wśród obcego otoczenia, zostali pozbawieni opieki duchowej ze strony cerkwi. (...) Była to jednakże zbrodnia polskiego rządu komunistycznego, którego naród polski nie wybierał w drodze wolnych wyborów, był to bowiem rząd narzucony Polsce przez Moskwę. Za tę zbrodnię nie ponosi odpowiedzialności naród polski, tak samo jak naród ukraiński nie ponosi odpowiedzialności za działalność OUN-UPA". W. Poliszczuk, ''Gorzka prawda. Zbrodniczość OUN-UPA'', s. 338-339.</ref> Krytycznie wypowiadał się o ''[[pomarańczowa rewolucja|pomarańczowej rewolucji]]'' na [[Ukraina|Ukrainie]] w grudniu 2004 r.<ref>
== Wybrane prace ==
Linia 80 ⟶ 79:
* ''Gorzka prawda: cień Bandery nad zbrodnią ludobójstwa'', Toronto, Warszawa (wydawnictwo Antyk), 2005,
* ''Doktryna D.Doncowa - tekst i analiza'', Toronto, 2006
*
* Ponadto ponad 250 artykułów, recenzji i innych publikacji.
== Przypisy ==
Linia 87 ⟶ 86:
== Linki zewnętrzne ==
* {{ludzie nauki|96321|osoba=dr hab. Wiktor Poliszczuk|data dostępu=2009-04-09}}
* {{cytuj stronę|url=http://ien.pl/index.php/archives/1217|tytuł=Wiktor Poliszczuk - historyk przemilczanych zbrodni|data dostępu=2008-12-16|archiwum=https://web.archive.org/web/20160305052004/http://ien.pl/index.php/archives/1217|zarchiwizowano=2016-03-05}}
{{Kontrola autorytatywna}}
{{SORTUJ:Poliszczuk, Wiktor}}
[[Kategoria:Polscy zesłańcy w ZSRR 1940–1941]]
[[Kategoria:Polscy politolodzy]]
| |||