Америкæйы Иугонд Штаттæ

Америкæйы Иугонд Штаттæ
The United States of America

Тырыса Герб
Девиз: «In God We Trust» (1956)»
(байхъус )
Хæдбар сси	1776 азы 4 июлы Стыр Британийæ
Æвзаг	Официалон æвзаг нæй, фæлæ пайда кæнынц аглисагæй
Сæйраг сахар	Вашингтон
Стырдæр сахартæ	Нью-Йорк, Лос-Анджелес, Чикаго, Хьюстон, Филадельфи, Финикс, Сан-Антонио
Хицауиуæджы хуыз	федеративон республикæ
Президент	Барак Обама
Фæзуат	9 518 900 км²
Цæрджытæ • Бахыгъд (2010) • Æнгомад	310 700 000 ад. {{{Æнгомад}}} ад./км²
ÆМП • Æдæппæт (2006) • Иу адæймагмæ	дунейы 1-æм 13 049 млрд $ 43 555 $
Валютæ	АИШ-ы доллар
Интернет-домен	.us, .com, .edu, .mil, .um, .gov æмæ иннæтæ
Телефонон код	+1
Сахатон таг	-5…-10

Америкæйы Иугонд Штаттæ кæнæ Америчы Иугонд Штаттæ (англ. the United States of America) у президентон республикæ, фæндзай штат æмæ иу федералон районæй арæзт. Бæстæйы фылдæр хай ис Цæгат Америкæйы. Уым, йæ 48 штаты ахсынц зæххытæ Сабыр фурдæй Атлантикон фурдмæ, æмæ цæгаты æндзæвынц Канадæимæ, хуссары та Мексикæимæ. Йæ штаттæй иу, Аляскæ, ис Цæгат Америкæйы цæгат-ныгъуылæны, æмæ йын ис арæн Канадæимæ, скæсæны, æмæ Уæрæсеимæ, ныгъуылæны. Гавайи, штат, у Сабыр фурды архипелаг. Уый йеддæмæ ма Сабыр фурды æмæ Карибон денджызы дары цалдæр територийы, кæдон штаттæ не сты. АИШ-ы сæйраг сахар у Вашингтон, стырдæр сахар та Нью-Йорк. Йæ зæххыты фæзуат у 9,83 милуан км², æмæ у æртыггаг стырдæр бæстæ. 314 милуан цæрæгимæ дæр ахсы æртыггаг бынат. АИШ у зæххы стырдæр экономикон æмæ политикон тыхтæй иу.

Абоны АИШ-ы зæххытыл фыццаг бацардысты рагон индейæгтæ. Уыдон Цæгат Америкæмæ бацыдысты 15 000 азы размæ, æмæ сæ фæдæттæ уым нырмадæр цъусæй цæрынц. Индейæгтæ тынг цъус кæнын байдыдтой Европæйæгты колонизаци XVII æнусы куы байдыдта, уый фæстæ. Колонизаци фылдæр цыд Англисæй. АИШ-ы бындур равзæрд Атлантикон фурды былыл æртындæс бритайнаг колонийæ, кæдон сарæзтой сæхи экономикæ æмæ политикон системæ. Уыдон растадысты братайнæгтæ сын сæ хъалонты политикæмæ кæй бырстой, уый тыххæй. Уый бындурыл 1775-æм азы байдыдта хæст. 1776-æм азы 4-æм июлы уыцы æртындæс колонийы минæвæрттæ рауагътой Хæдбардзинады Сидт, кæцымæ гæсгæ сæвзæрд АИШ. Ног бæстæ, Францы æххуысæй, Британийы рамбылдта. АИШ-ы нырыккон конституци ист æрцыд 1778-æм азы 17-æм сентябры. Уымæ гæсгæ АИШ-ы штаттæ сысты иу республикæйы хай.

АИШ у ИНО-йы Æдасдзинады Ныхас æмæ НАТО-йы уæнг.

АИШ-ы сконды ис 50 штаты:

Айдахо Айовæ Алабамæ Аляскæ Аризонæ Арканзас Вайоминг Вашингтон Вермонт Вирджини

Висконсин Гавайи Делавэр Джорджи Ныгуылæн Вирджини Иллинойс Индианæ Калифорни Канзас Кентукки

Колорадо Коннектикут Луизианæ Массачусетс Миннесотæ Миссисипи Миссури Мичиган Монтанæ Мэн

Мэриленд Небраскæ Невадæ Нью-Гэмпшир Нью-Джерси Нью-Йорк Нью-Мексико Огайо Оклахомæ Орегон

Пенсильвани Род-Айленд Цæгат Дакотæ Цæгат Каролинæ Теннесси Техас Флоридæ Хуссар Дакотæ Хуссар Каролинæ Ютæ

АИШ-ы картæ