Poder judiciari
Lo poder judiciari es una de las tres brancas amb que lo govèrn organiza son poder (las autres son lo poder legislatiu e lo poder executiu), se realiza pels jutges o magistrats. La foncion màger del poder judiciari es de resòlvre las disputas legalas, e dins unes païses, ten la responsabilitat de donar l'interpretacion oficiala de las leis o de la constitucion. Los jutges e magistrats son pas someses a d'òrdres ni de mandats de quin que sián; per prene lors decisions, son solament somesas a la letra de las leis, e an pas libertat de jutjar fòra del marge de la lei.
En França
[modificar | Modificar lo còdi]Dins la Constitucion de 1958 al Títol VIII, se tracta pas de « Poder judiciari », mas d'una « Autoritat judiciària ». L'organizacion judiciària francesa se caracteriza per la dualitat: l’òrdre administratiu amb a son cap Conselh d’Estat e l’òrdre judiciari amb a son cap la Cort de Cassacion.
En Espanha
[modificar | Modificar lo còdi]Espanha es regida pel principi de jurisdiccion universala, en vertut d'aquò los jutjats e los tribunals espanhòls son competents per conéisser e decidir los afars de quina que siá sa gravetat. Per aquels afars preval lo principi de justícia sus aquel de la territorialitat, donada la gravetat dels faches que se preten jutjar. Lo Trubunal suprèma d'Espanha, que lo sèti es a Madrid, es l'organ jurisdiccional superior per totes los òrdres, a l'excepcion de çò qu'es introduch en matèria de garantidas constitucionalas.