Vejatz lo contengut

Cairàs

Aqueste article es redigit en vivaroaupenc.
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.

L'Eschalp[1] (comuna de Ristolàs)

Cairàs es un parçan d'Occitània[2] situat dins lo Daufinat (o tanben en Provença).

Sa vila principala es Agulha.

Geografia

[modificar | Modificar lo còdi]
Cassa Deserta[3]

Païsatges

[modificar | Modificar lo còdi]
Imatge tiraa dau libre d'Eusèbe Girault de Saint-Fargeau, Guide pittoresque du voyageur en France (...), 1838.

Toponimia

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo nom de Cairàs ven d'una tribú gallesa locala, los Quariates. Las fòrmas ancianas de Cairàs son Civitas Quariatum, inscripcion sense data trobada a Susa, Quadratum, latinizacion dau sègle XII, Cadratium, latinizacion de 1265, Cadrassium, latinizacion de 1301, castellania seu districtus cadratii, en 1311, mandement de Cadras, en 1475, chastellenie de Queyras, en 1484 [7]. Los escribas interpretavan lo nom de Cairàs coma carrat.

Lo nom daus Quariates se pòt interpretar coma una varianta dau gallés *pario-, « pairòu » (lo mot ne ven), « chaudier » ambé conservacion locala de kw- (disparegut en gallés e remplaçat per p-) achabat per un sufixe -ati. Los Quariates serián « los dau pairòu » [8]. I a una autra possibilitat qu'a pas besonh d'un fach lingüistic excepcionau o arbitrari : *co-vario- + -ati, ambé -var-, idronime. Lo nom de la tribú s'escriuriá donca cuariates [9].

Istòria

[modificar | Modificar lo còdi]

De 1343 a 1789, lo Cairàs èra un daus Escartons dau Briançonés.

Cultura

[modificar | Modificar lo còdi]
Musèu Lo Som a Sant Veran[3], bastit de fusta.
Dintrada de la transumància de la Testa de Longet*[3], carta postala dau debut dau sègle XX.
Los ostals dau Cairàs dins lo vilatge aupenc reconstituït a Grenòble en 1925, a l'occasion de l'Exposicion internacionala de la olha blanca.
Mòstra de solelh anciana a Sant Veran.
La glèisa de Sant Veran.

Nòtas

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. ↑ http://www.chambradoc.it/loDarrierJarrac/loDerrierJarrac.page
  2. ↑ Segon la classificacion de Frederic Zégierman.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 et 3,5 Enquèsta de Briantin Loís a un amic de Cairàs.
    BL: "Que son los noms occitans d'aquestes luòcs en Cairàs?
    Casse Déserte, lo "fort Queyras", Les Fonts de Cervières, lac du Grand Laus, col du Malrif, Le Grand Rochebrune & Le Petit Rochebrune, Tête-de-Longet, lo "Musée Le Soum" a Sant Veran."
    C: "cassa deserta, chastel Cairàs, lo vilatge de "Cervières" ei Cerveira (li fònts de Cerveira ?), lo grand Laus (un laus és un lac) e lo pas de Malriu o Malrio, lo grand Rochabruna e lo pichòt Rochabruna (e non Ròchabruna), (per lo Longet, non lo sap, és tròp luènh de ièu...) ... i a lo pas (o lo còl) e lo bric, la cima (o la testa), aprèp és lo Som (e San-Vran)"
  4. ↑ https://tdf.locongres.org/files/assets/common/page-substrates/page1358.jpg
  5. ↑ https://web.archive.org/web/20220219100446/https://locongres.org/oc/aplicacions/dicodoc-oc/dicodoc-recerca?option=com_dicodoc&view=search&Itemid=168&type=historic&dic%5B%5D=BASIC&dic%5B%5D=PALAY&dic%5B%5D=TDF&dic%5B%5D=LESPY&q=&q2=Malrif&submit=Cercar
  6. ↑ https://dicotopo.cths.fr/places/P39492338
  7. ↑ Bénédicte Boyrie-Fénié, Jean-Jacques Fénié, Toponymie des Pays Occitans, edicions Sud-Ouest, 2007, p. 174
  8. ↑ Xavier Delamarre, Dictionnaire de la Langue gauloise, ed. Errance, 2na edicion, 2008, p. 246, a pario-
  9. ↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 130
Recuperada de « https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Cairàs&oldid=2423389 »