Èva
Segon la Genèsi, Èva (en ebrieu חַוָּה Hawwah e en arabi حواء Hawwa) foguèt la primièra femna e atal es vista dins lo judaïsme, lo cristianisme, l'islam e d'autras religions.
Recit biblic
[modificar | Modificar lo còdi]Segon la Bíblia, Dieu creèt l'òme, Adam, e lo placèt dins lo Jardin d'Edèn, ont viviá feliç e aviá de se preocupar de res. Lèu, pasmens, comencèt de se sentir sol e preguèt per aver de companhiá. Alara, Dieu lo liurèt a un sòm prigond, li arrenquèt una costèla e creèt una femna. Al despert, Adam foguèt fòrça alègre e la nomenèt Èva, que significa «vivent».
Satan, un àngel expulsat del cèl per Dieu jos forma de sèrp enganèt Èva e convenciguèt Adam de manjar lo fruch de l'arbre proïbit.
Alara foguèron expulsats del Jardin d'Edèn e condemnats a sofrir de malautiás, dolors, patir per ganhar lo manjar e a vielhir e morir. E mai, Dieu condemnèt totas las femnas a patir pendent la grossessa, patir de dolors e se sentir atiradas pels òmes fins a qu'aqueles las dominen.
Segon la Genèsi, amb Adam aguèron:
Lo Libre dels Jubilèus (sègle II aC) dona los noms de doas filhas d'Adam e Èva:
Èva dins l'Islam
[modificar | Modificar lo còdi]Èva es mencionada dins l'Alcoran. Son nom es pas donat, mas es designada coma essent l'esposa d'Adam. .
Dins l'Alcoran, Èva es pas responsabla de l'expulsion del Jardin d'Edèn. Satan (la Sèrp segon la Genèsi) convinquèt a l'encòp Èva e Adam de manjar lo fruch de la coneissença. Tanpauc foguèt pas creada a partir d'una costèla d'Adam.
Dins los sègles, de viatjaires mencionan la preséncia d'una « tomba d'Èva » a Djeddah. Lo site arqueologic foguèt tampat en 1975 per las autoritats per prevenir que lo luòc venga un site de preguièra.
Lectura de l'istòria d'Èva
[modificar | Modificar lo còdi]Aquela istòria pòt aver mai d'unas interpretacions segon la lectura que se fa de la Genèsi es un libre format a partir del jonhent de divèrses fonts e pòt cambiar fòrça d'un passatge a un autre:
La Creacion d'Èva
[modificar | Modificar lo còdi]Pendent lo sègles s'utilizèt lo fach qu'Èva nasquèt d'una costèla d'Adam coma un argument per justificar la supremacia mascle, atal volguda per Dieu e doncas de criticar pas las estructuras patriarcalas. Pasmens una autra lectura se basa justament qu'Èva nasquèt d'un èsser uman, amb una Arma, en comparason a Adam sorguèt de la fanga, per dire qu'Èva seriá pus pròcha de Dieu, de la meteissa mena que Maria, maire de Jesús.
Lo pecat original
[modificar | Modificar lo còdi]Un autre punt controversiat es lo ròtle d'Èva coma la temptatritz (e en consequéncias, font de tot lo mal perque causèt l'expulsion del Paradís) o coma amant la coneissença, que fa lo tèst del fruch malgrat lo tabó per esprovar lo ben e lo mal. Es a dire, renonciar a l'immortalitat per accedir al saber. De fach, dins l'Islam la sèrp tempta los dos e pas sonque Èva.
Èva foguèt enganada per la sèrp e pel catolicisme atal s'explica lo pecat original, que se deu lavar pel baptisme. Se tota l'umanitat descend d'Èva e perque pequèt, totes eretam d'aquela falta morala. Es un simbòl de l'imperfeccion umana, que lo sagrament neteja.
Aquela doctrina es negada per divèrsas Glèisas e grops religioses, que sostenon que se pòdon pas transmetre los pecats de paires a filhs.
Galariá
[modificar | Modificar lo còdi]-
Mosaïca d'Èva dins la Glèisa de Dormicion, Jerusalèm
-
Creacion d'Èva a partir d'una costèla d'Adam
-
Èva a Autun, Musèu Rolin, Gislebertus
-
Èva e la sèrp dins la Biblia Pauperum
-
Creacion d'Èva al plafon de la Capèla Sixtina, Michelangelo
-
Adam, Èva e la sèrp representada coma una femna a la Catedrala de Nòstra Dòna de París
-
Creacion d'Èva dins la catedrala d'Orvieto, Itàlia
-
Èva, Hubert van Eyck 1426-1432
-
Èva e la sèrp segon Jean Agélou (1878-1921); anciana fotografia artistica
-
Èva e Adam segon Ludwig Krug, Nurembèrg 1514
-
Èva aprèp la casuda, Alexandre Cabanel
-
Èva sus una fresca de la Glèisa de St. Jakob a Wasserburg am Inn, Alemanha